Biekorf. Jaargang 9

Mingelmaren

MISDRUK. In het voorgaande t^k 23 staat er op bladz. 353: ‘met...... een vergiftige paddestoel’, en op bladz. 356: ‘met spinneweb opgetuigd’.

De lezer gelieve het w. vergiftige te veranderen in vergiftigen, en het w. spinneweb in spinrag.

OP bladzijde 311 van dit jaar, schreven wij Edewaerthoek; 't wierd bij misslag Edwaerthoek gedrukt, en zoo verloor die eigennaam zijne beteekenis; die Poperinghsche Edewaerthoek is eene leegte en was wellicht vroeger eene zompe; de naam bestaat uit ede, water, waer, nogmaals water; woorden van dezelfde bediedenis gaan dikwijls samen gekoppeld; de t komt voort van 't wel bekend taalverschijnsel der achtervoeging.

J. Cl.

IN een opstel over het oorijzer in den Ouden Tijd van 1871 verschenen, schreef Johan Winkler:

[p. 383]

‘Of het oorijzer ook gedragen wordt in Oost- en West-Vlaanderen, langs de noord-nederlandsche grenzen, of in laatstgenoemde provincie in de zeedorpen Heist, Wenduine en Blankenberge is mij niet bekend; maar 't is niet onwaarschijnlijk omdat de bewoners van de vlaamsche zeekust in hun voorkomen duidelijk de kenteekenen vertoonen van hunne friesche of gemengd-friesche afkomst.’

Is dat niet merkweerdig in volkswetenschappelijk opzicht?

Johan Winkler zegt: indien mijne navorschingen mij niet bedriegen, moet het oorijzer in 't noorden van West-Vlaanderen nog gedregen worden.

Zijn vermoeden was gegrond. Ook verscheen er te Brugge, in 1887, bij M. De Haene-Wante, een boeksken van zijne hand: Eenige bijzonderheden over de hoofdbeugels of oorijzers der oudvlaamsche vrouwen.

Daarin schreef hij met blijdschap:

‘Toen ik dit schreef - het boven aangestipte - beleefden wij het jaar 1870. En ik was toen nog nooit in Vlaanderen geweest, al had ik, op de Noordzee voor de vlaamsche kuste, wel vlaamsche visschers gezien en gesproken. Maar wat ik toen, volgens bovengenoemde zinsnede, reeds vermoedde, is mij naderhand gebleken waarheid te zijn. Eerst sedert den jare 1883 heb ik een en ander maal het bijzondere genoegen mogen smaken om het schoone en zoo hoogst merkweerdige en belangrijke Vlaanderland te zien en door te reizen. Sedert dat jaar ook heb ik de eere met menigen degeliken en eerliken Vlaming bevriend en bekend te zijn. En zoo heb ik dan ook, gedurende mijn kort verblijf in Vlaanderen, met eigen oogen gezien, dat in der daad het oorijzer of de hoofdbeugel nog hier en daar in de vlaamsche gauen door de vrouwen in de dorpen gedragen wordt, als eene onwraakbare getuigenis van hare friesche afstamming, van het friesche bloed dat dezen vlaamschen volke door de aderen vloeit. En wat ik zelve niet heb kunnen zien en waarnemen, dat hebben de goede inlichtingen van sommigen mijner vrienden voor mij gedaan, en de nauwkeurige onderzoekingen die zij wel ten mijnen behoeve, in het werk hebben willen stellen. Het zijn vooral de Eerweerde Heeren Guido Gezelle en Jul. Claerhout, aan wie ik in deze zake veel dank verschuldigd ben.’

VOOR een toekomend, half opgedaan schrijven in Biekorf, begeert de ondergeteekende te vernemen wat het volk al doet of zegt om van de cau mare, de mare of de maren niet bereen te zijn.

Guido Gezelle, 24, O.L.V. str. Kortrijk.

[p. 384]

Vier Gebedekens

getrokken uit een XV^d-eeuwsch handschrift van Heer Goethals' boekenkamer ten stadhuize van Kortrijk.

S. Katherina.

Gegroet sijstu, heilighe maghet Katherina, scone bloeijende rose van Jherico, witter dan die lelije, groender dan enijch ghers, roeder dan die rose, hoegher dan die cederboem, edelre dan die cypresseboem, breeder dan die palmeboem, ic biddu, edele suver maghet Katherine, vercrijght mij een reijn, suver herte met onbevlecten lichame altoes te behouden. Bewaert mij, o helighe maghet, dat in mij nemmermeer en comme dat den oghen Gods meshaghen mochte, maer in mij moet sijn reinicheit, ootmoedicheit, mijnne, verduldicheit, redenen met ijnnicheit, ghepeijsen met hemelscher begheerten, werken met stichticheit, swighen met scamelheit ende spreken met voersienicheit. Amen.

S. Nijcholaus.

Ic groete u, helighe vader S. Nijcholaus, een uutvercoren vriend Gods ende een hoeghe bloeme der priesteren, alre schoenst voer Gode ende wonderlic in den mirakelen, wij bidden di, weest ons hier in desen ellendighen dale, een beschermer ende een leedsman tot Gode, daer wij mettij Gode altoes moeten aensien ende loven in vruechden. O weerde vader, bidt voer ons, want wij gheloven overmits dijn ghebedt gheholpen te worden. Amen.

Nativitas Jesu.

Ic benedie ende dancke dij, Here Jesu Christe, een God schepper ende verlosser der menschen, die overmits dijnre ewigher wijsheit, daer du in gheweerdicht hevest gheboren te werden van der reijnre joncfrauwen Marien, op dattu ons met dijnre lijdelicheit soudes ghesont maken. Ick bidde dij, gheweerdighe dij met dijnre menscheliker crancheit ons te stercken in alle duechden ende met dijnre sterflicheit ons te bringhen totter ewigher onsterflicheit, opdat wij anderwerf met dij gheboren moeten werden, ende dijn heleghe aermoede moeten naervolghen in rechter aermoeden van geeste. Amen.

H. Johannes Evangelist.

O spiegel der maechdeliker scamelheit, o alre vulste der godliker mijnnen, helighe Johannes die Xpm boven die apostelen bekendes ende puerliker mijndes, ende boven hem allen verdiendes van hem ghemijnt te werden, vercrijghe ons, met uwen heligben ghebeden, dat wij oec Xpm moeten openbaerlic bekennen ende vierichlic mijnnen, ende oec van hem ghemijnt met hem te ijnnichliker vereenicht moeten werden. Des helpe ons die Vader, die Sone ende die helighe Gheest. Amen.