Biekorf. Jaargang 9

[p. 321]

[Nummer 21]

In de wijde Wereld

TEGEN den valavond kwam de kermiswagen in het dorp gereden. Moe van 't rotsen achter de lange, lange bane, trok de voerman zijn peerdtje op den mulligen zandweg en, achter een laatsten snok, hield de wagen stil onder een reke magere kopwilgen.

't Was een armtierige houten bak, op twee scheefuitschietende wielen, overal verlapt en genageld met plankskes en gevonden stukskes blek, zoodanig dat er van het blijblinkend kermiswagentje, met klaterblauwe en roodstriemige wanden en gebekte euzies, niets meer te zien en was. Het ding staat daar eenig nu en zwart in den grijzen avond, op de verlatene eerdevlakte. De vent houdt het leizeel nog in zijn hand, trekt twee, drie zware rookkuilen uit zijn kromme pijp en zijn oogen blekken op die leelijke, kale verte, daar de kleine neêrgehurkte huizekes uitsteken. Dan beziet hij zijn langharig peerdtje, dat tusschen de tramen, met neêrhangenden kop, zijn droeve oogen opdraait, of wilde het vragen: is 't hier nu einde-

[p. 322]

lijk dat we blijven rusten? - Van achter den wagen komt een tweede vent bij het peerdtje staan; hij ook beziet het landschap, en zijn oogen tellen de huizen die rond de zwartlompe kerke staan, en hij vervolgt een bende donkere kraaien, die gerrend opvliegen en verdwijnen achter den deemsteren nevel in de verte.

‘Uitspannen, meister?’ vraagt hij en zijn groote handen komen van onder zijn wijden huzarenmantel die over zijn breede schouders hangt.

Meister's zwarte oogen kijken altijd even kwaad. Hij laat het leizeel vallen en hij strijkt de magere haarkes van zijn jongen baard. Zijn hoofd heeft eindelijk ‘ja’ geknikt en de groote vent ontgespt de riemen, - de tramen vallen en hij leidt Miska langs den gerskant. De driepikkel wordt achter onder den wagen geschoven en nu staat 't gedoen vastgeschoord gelijk een geankerde trekschuite.

Diepe, in 't uiterste hoekske tegen den bovenwand lagen Guustje en Grietje te ronsen in de hangmat. Als zij den schok van den stilhoudenden wagen voelden, sloegen zij eveneens het vensterken open maar... 't was koud buiten en grijs regenweer; zij trokken haastig hun krullebol binnen en speelden voort. Ze zaten hier zoo goed, zoo warm gescholen, in dat koddig kleen wereldtje, tusschen al dien brol en oude tapijten, rondom in 't leutig kermisgoed. Beneden stond de oude draaiorgel, daar al dat oudgekend gezang, zwijgend nu, in gescholen zat. Vaders clarinette lag daar, nevens de trompe van Pruus en den muizelzak, tusschen tapijten en berenvellen, achter de witgekalkte tafel en de vierkantte kunstenaarsstoelen en renkoorden. Onder de stoof lag heel moeders goochelkraam, zwart en blinkend duivelgereedschap. Boven tegen de zoldering van den kermiswagen hong het poppenvolk: met neêrhangenden, kalen houten kop en slakhangende leden gekten zij rond met hun groote ronde oogen over heel die doeninge. Op den orgel zat Kole, katijvig opgekrompen en uit zijn lepelholde zwart wezen keken zijn slaperige oogen rond, en hij liet bij stonden zijn naakte oogschelen neêrvallen.

[p. 323]

De jongens taterden en rolden hoog in hun hoekske, doken onder hun vaneengerafeld deksel en lachten luide. Als heel die kleine wereld vergaan was in éen schemerboel, legden zij hun hoofd nevens elkaar en droomden van Pruus, den grooten, goeden knecht en van zijn vertelsels uit den ouden tijd: toen Vader Meister koning was en Moeder Lotte koningin, in een kunstekot zoo hoog als de boomen en zoo lang als de dreve; met duizend koebonte peerdekes en ruiters in gouden kleers, zotte clowns en zwarte tooveraars met sterhoeden en reuzen met beenen lijk boomen en schouders lijk rotsen.

Meister en Pruus, gedoken in hunne groote mantels, den breeden hoed op de wenkbrauwen, waren met hunne speeltuigen naar 't dorp getrokken. Zij gaan door al de straten, en overal op de hoeken neemt Meister zijn clarinette en Pruus zijn trompe en ze spelen een deuntje. Zij keeren hun hoorns naar den wind en draaien om overal gehoord te worden. Dan roept Pruus, dat er dezen avond buitengewone vertooning is en ongehoorde kunsten te ziene zijn! De deuren vliegen open, de jongens stormen buiten en diepe uit de donkere straten komt het volk uitkruipen. Al de menschen volgen de twee musicanten, door het dorp eerst en dan bij den kermiswagen.

Pruus plant drie stekken in den grond en bindt er brandende pekfakkels aan; hij haalt het gereedschap buiten, spreidt de tapijten en de berenvellen open en kijkt onophoudend boven zijn hoofd naar den leelijk zwarten hemel en den smuikregen die neêrzijpelt. Het volk staat in een grooten kring rond de fakkels. Moeder komt buiten kijken, en als ze gezien heeft dat er veel, veel volk is, gaat zij binnen, strijkt de lagetzwarte krullen van vóór heur bronzen wezen; schudt de groote zilveren bellen die aan heure ooren hangen, doet heur armbanden rinkelen en werpt een grooten gestruifelden turkschen doek op heur hoofd.

De jongens worden ontwekt. Guustje geeuwt verdrietig en Grietje boort zijn vuistjes in zijn oogputten. - 't Ging daareven zoowel en de droom was zoo blijde. Nu moeten zij de goudgeschilferde baaien en broekskes aantrekken

[p. 324]

en buiten in de natte koude gaan kunsten doen. Grietje nam heur beltrommel, Guustje zette Kole, het bruinzwart aapke, op zijn schouder en zij wipten met een poppensprong beneden. Vader had zijn mantel afgelegd en hij stond in zijn blauwe spanbroek en geluwe onderveste, zijn bloote armen gekruist op zijn borst, te wachten naar Pruus, die in de donkerte, achter den wagen, zijn gouden baai aantrok die spande op zijn eenlijke borst, als een geschulpt karpelvel.

Er ging een schaterend muziek op met clarinet, tromp, beltrommel en trombaal, en Guustje en Grietje dansten in de ronde. Daarachter grepen ze allen malkaar de hand, kwamen heusch vooruitgeschreden, bogen diep, stapten achteruit en: nu zou 't spel beginnen, riep Pruus. Hij greep eene groote wagenzwepe en haalde Mozij uit den donkeren bak onder de kar, den witten waterhond, die met ingetrokken steert, en hangende ooren schoorvoetend kwam uitkruipen en hem in 't midden de ronde op zijnen zet neêrliet en zijne voorpooten achter zijnen hals lei. Daar bleef hij zitten en geeuwde vervaarlijk, terwijl Pruus rondridderde om 't volk achteruit te duwen.

Pruus zwoei zijn armen driftig en schreeuwde in lange woordenreken wat voor wonderheden de toeschouwers zoo maar op 't onverwachts gingen te zien krijgen. Op een slag van de zwepe ging de hond aan 't dansen op 't muziek van den orgel, dien Frau Lotte draaide. Een tweede zweepslag en de hond wipte gezwind op tafel en stoelen, rookte een pijp en deed een heelen boel dingen daar ‘een verstandig mensch over zou staan gapen?’ bemerkte Pruus. - ‘Toe, een beetje handgeklak, dat geeft het beest dubbelen moed,’ beweerde hij. Het volk bewonderde den geleerden hond en ze hankerden naar meister en de jongens die, dicht bij elkaar gedrongen, stonden te bibberen van de koude in den nijpenden stuifregen. Pruus zei en tierde en bevool en een laatste zweepslag deed het bevend beest weer in zijn donkeren bak verdwijnen.

Nu was de beurt aan Kole. Het aapke had soldaatjeskleeren aan en 't voerde met een houten savel en een

[p. 325]

kindergeweer al de bevelen uit die Pruus, als een echt veldoverste, uitgalmde. De jongens schaterden van leute.

('t Vervolgt)

Frank Lateur