Vere, Verboeve, Leverbare
DEZE drie oude, en mijns dunkens, onbekende woorden, staan te lezen in eene oorkonde van het jaar 1303.
Wat mogen zij beteekenen?
Verscheidene woordenboeken en verzamelingen van oude woorden, geraadpleegd en doen raadplegen... doch, al verloren gezocht! Wij zullen dan best het hs. zelve te rade gaan ‘.... toten welken vorseiden moere, wi prior ende covent vorseit hebben gheloeft, wech ende waterganc, van Herbers noese tote den vorseiden moers hofstede, ende deelinghe in j ghemet lants dat ghecocht was ieghen mijn here Willeme van Beneem, alse ten dartien bunren boef vorseit, tere up sette, daer men torven up setten zal, ende vort es te wetene dat din (sic) vere die beghonnen es van den hooft waterghanghe, tote den vorseiden moere waert, sculdich es te wesene verboeve ende leverbare vor dien dat men nieuwe torven van den naesten zomere veren zal, ende...’
Wat is vere te zeggen? en veren? 't En kan hier geen sprake zijn van overzetten; dus en heeft het woord met het hedendaagsche veer, overzet, oversteek, geenen uitstand. Zou vere het zelfste niet zijn als veure, zooals weke, weuke, wegel, weugel, en zou 't hier niet turfveure, deringveure of deringmoere beteekenen, te weten de plaatse daar men de torven veurt, afstekt, afsnijdt. Veuren beteekent snijden, zie De Bo. Bene vere zou dus eene deringmoere zijn. Dit schijnt ook verder het ww. veren en het bnw. nieuw, aan te duiden: dat men nieuwe torven veren zal.
Op dit woord bracht mij M. Deflou de volgende aanteekeningen. In eene oorkonde van het jaar 1424, handelende over het vrijgeweid, leest men: dat de voornoemde laeten zullen mogen vuersaeden ende turven delven...; en in de vernieuwde keure van het Sysseelsche-Veld 1569: Voort, dat niemant inde voorseyde ghemeene weede vuerstzoden steken mach... De Heer Gilliodts-van Severen legt het woord uit als kwam het van vuer, vier = feu, en zolen. M. Defleu denkt het beter af te leiden van vuren: afsnijden: hetgeen met bovengenoemde gissinge zou overeenkomen.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd