Biekorf. Jaargang 7

Ruysselede

IN de Nederduitsche tongvallen bestaat het woordeken rusch; 't beteekent bies en riet, en 't komt ook, met de zelfste bediedenis, onder de gedaante van risch te voorschijn.

In de oordnamen en zullen wij dat woord niet al te veel aantreffen.

Waarom?

Omdat riet en biezen meest in de moerassen groeien en dat zompen en moeren niet geschikt en zijn om door zwervende en aanlandende volksstammen bezet te worden.

Als de Franken in onze streken toekwamen, hebben zij eerst de plekken verkozen, waar zij weilanden voor hun vee en akkers voor hun koorn konden aanleggen.

Een enkele oordnaam vertoont ons nochtans de beide wisselgedaanten: Rüsfort, in de omstreken van Bersenbrück heet Rusvorde in 1188 en Hriesforda in 890.

Rusvoorde is de voorde, de doorwaadbare plekke, waar er veel rusch of riet groeit en vele biezen wassen.

Daar zijn nog verschillende oordnamen, die aan dit gewas hunnen oorsprong te danken hebben, zooals Rispach, Reisbach in de omstreken van Landau; Riswic, Rijswijk, de naam van drie dorpen in Nederland; Rieschweiler, in de omstreken van Zweibrücken, Rijssen, (?) een stadtje in Twenthe; Ruysbroeck, in 1179 Rusbrôc en Ruschebroc, een naam die wegens zijne bediedenis de zelfste is als biesbroek, een broek die vol rusch, vol biezen staat.

*^**

Wij en kennen de naamreden, den taalkundigen uitleg van 't woord rusch niet; de geleerden twisten over zijnen

[p. 256]

oorsprong; dat en zal ons niet beletten aan dat woord, dat Kiliaan als Sassensch en Friesch heeft aangeteekend en dat nu ook nog in de Dietsche woordenboeken staat, den naam van Ruysselede vast te knoopen.

E.H. Dassonville gaf ons, in Biekorf IV, bl. VIII, de oude gedaante Rusleda van 't jaar 1106.

Die naam bestaat uit twee gemakkelijke, verstaanbare deelen, uit rusch en uit lede.

Lede, in 't Angelsassensch lâd en in 't Oudhoogduitsch leita, staat overal bekend met de beteekenis van waterleiding.

Rusleda beteekent dus heel eenvoudig eene waterleiding, die met riet en biezen begroeid is.

't Zou kunnen gebeuren, zult gij denken: wie zegt er ons dat de biezennaam rusch onder dat naamdeel Rus van 1106 verscholen zit? 't Is eene bloote gissing.

't En zou niets anders dan eene bloote gissing zijn, ware het niet dat de biesbroeck Ruschelrôc ons den vorm rusch nevens rus bewaard heeft, dat lede ons van zelfs zooals voorde naar water leidt, waarin de biezen groeien, dat men in 't Middendietsch bijna overal s voor sch waarneemt. Zooals ge vlees en harnas vindt nevens vleesch en harnasch, zoo en moet het ons niet verwonderen rus voor rusch in Rusleda tegen te komen.

Even als de geleerden in Duitschland Rusvorde als Ruschvoorde verklaren, zoo meenen wij dat Rusleda niets anders en is als de Ruschlede.

J. Claerhout