Biekorf. Jaargang 4

Emile Claus

STAPT over Astene, langst de groote bane, die reusachtige beuken overlommeren, en daar, waar de Leie met een lieven kronkel den weg komt genaderd, is er een kleen buitengoed gelegen.

Een donker takkengewelf hangt boven de grijsbemoste ingangpoorte.

Belt, en Tram, de schoone hond van den huismeester zal u te gemoet komen en door zijne blijdheid, de hertelijkheid en den eenvoud van een vlaamsch en vriendelijk onthaal voorspellen......

Ge trekt de stille en lieve woonstede binnen van Emile Claus, naar ons nederig oordeel, een der grootste hedendaagsche schilders van ons land, dat er zoovele telt, een kind van West-Vlanderen, dat om die reden, wel bij de lezers van Biekorf mag binnengeleed worden...

_**_*

Bachten het huis stroomt de helderblauwe Leie.

Noch aard, noch trakelweg, noch vlasnijverheid, noch eenige bedrijvigheid en hebben hier de dichterlijkheid van den lieven vloed bedorven.

[p. 217]

Traagzaam en ongestoord rolt de vliet voort tusschen 't lang gers en 't ruisschend lisch, tusschen de heldergroene wildgewassen en de zilveren wilgen die hunne takken over 't water buigen.

Uwe blikken varen over een kleen en effen landschap, dat niet kwalijk en trekt op eene openinge, in een somber woud, dat gezoomd is door dichte drommen van hoogstammige boomen, die de malsche weiden afbakenen.

Dat heerlijk plekske zal, op de tafereelen van Emile Claus, tot het nageslacht overgaan.

De onbedorven schoonheid van dit kleen gezicht, heeft hij op een groot getal zijner doeken getooverd.

Een hoeksken uit de natuur, dat hij in zijn dichterlijken eenvoud waarneemt en weêrgeeft, is den schilder genoegzaam om een meesterstuk te scheppen.

_**_*

Emile Claus is luminist.

Wat heeft dit te bedieden?

Dat hij de geheemen der natuur verrast, en de schoonheid van het landschap penceelt, onder den invloed van het zonnelicht.

Zijne verwen vertolken de dunste spelingen van de zonnestralen.

Ieder jaargetijde giet zijne eigene schakeringen over veld en bosch, over vruchten en boomen; ieder ure van den dag kleurt het landschap met heuren eigenen glans: voor al die fijne tinten, voor die bonte pracht heeft de kunstenaar een ooge en bezit zijne hand de vastheid om ze op het doek te tooveren.

Hij is de schilder van de zon.

_**_*

Wij bezochten den gemoedelijken kunstenaar in Zaaimaand, laatstleden.

Zijne doeken waren de weêrglans der herfstnatuur; de kransen der tintelende Octoberblaren speelden in zijne tafereelen en wij genoten in 't aanschouwen van de Bamisbonte kleederdracht der boomen, hetgene wij te vooren nooit en hadden gageslegen of genoten.

[p. 218]

Wij bezochten hem dezen zomer, en aanstonds waren wij overtuigd van de rustelooze werkzaamheid van den vruchtbaren schilder.

De lente- en zomerglans schitterde nu op zijne schilderijen.

Ter aanstaande driejaarlijksche toogfeeste van Brussel, zult ge een prachtig stuk kunnen bewonderen: 't is een bootje op de Leie, die ten boorde vol staat; twee mannen werken aan kariën, om palingen te vangen; de stralen eener milde Februarizon schijnen door de naakte takken van vier wilgen, die zelfste wilgen die langst de Leie staan, niet verre van 't huis van Claus, die zelfste wilgen, wier hoofdsieraad hij nooit en laat afkappen. Een eenvoudig hoekske, niet waar? Maar zijt zeker dat ge deze schilderij tusschen alle andere zult zien uitsteken.

Uren lang zoudt ge mijmeren op een smal meerschelken, tusschen een koornstuk en een aardappelveld. Tenden, zwarte boomen. In den doomenden, geheemnisvollen zomermorgen, eene deerne die eene koe vasthoudt...

En de casteeldreve van Leerne?

Ziet ge de zonnestralen door de takken kletteren en den overschaduwden weg met trillende, huppelende lichtpeerlen bestrooien? En die koeien daar, die naar de weide gaan, hoe natuurlijk, hoe dom-gemoedelijk kijkend en stappen ze niet in de dreve, met heur diep, geheemenisvol verschiet?

Na het Lof, den dag der eerste heilige Nuttinge te Machelen, 't huis van Claus, gezien van op de Leie, de bloeiende boomen van zijnen hof, in lente- en zomerzonneglans gebaad, vertoonen den zelfsten rijkdom van kleuren, het zelfste glimmend spel van licht en lucht.

_**_*

In de werkplaats van Claus prijkt nu zijn veel besproken Beetenoest in Vlanderen.

't Was den eersten keer dat wij de voldoening hadden, dit heerlijk stuk te bewonderen en te genieten.

Verleden jaar was het te zien in de toogfeeste van

[p. 219]

München, en daar viel onzen kunstenaar eene uitstekende onderscheiding ten deele.

‘'t Is eene prachtige schilderij, zegt de Vlaamsche School, vol leven en beweging, vol waarheid tevens.’

J. Seghers