Biekorf. Jaargang 3

Rozekens Eerste-Communie

ZOOEVEN hebben wij ‘Rozekens Eerste-Communie’ gelezen, een nieuw dichtboekske van heer A.J.M. Janssens, van Sint-Niklaas. De dichter is reeds gekend, maar zijn gewrocht dat hij te recht een ‘Volksgedicht’ noemt, is nieuwe.

Rozeken is de dochter van Hendrickx, eenen verleiden werkman, wiens herte gloeit van haat tegen priester en eigenaar.

‘...... zij, die den werkman
Ontrooven 't brood uit den mond,
En die hem dan een almoes smijten
Gelijk een been aan 'nen hond’.

[p. 93]

Hendrickx staat zonder werk en hij leeft in ellende. Zijne woede en is er maar nijdiger om.

Rozeken moet zijne Eerste Communie doen, en, in den eersten zang, ziet men het kind zijne lessen ten huize leeren, en hem alleszins bereiden, op zulke eene eenvoudige wijze dat men bij het lezen zou denken eene stonde te midden een vlaamsch gezin te zitten. Ondertusschen vaart Hendrickx uit tegen rijken en nijveraars. Rozeken tracht telkens zijne gramschap te koelen en hem te doen hopen eerlang werk te krijgen bij Peeters, kasteelheer en nijveraar in 't dorp. Voor Hendrickx is deze maar een dwingeland.

In den tweeden zang komt de Eerste Communie. Vader Hendrickx is in de kerke. Die plechtigheid treft en ontroert zijne ziele en een traan pinkelt in zijne ooge.

Doch een stonde zou men denken dat Hendrickx die opgestaan schijnt, wederom gaat vallen. Volgens de gebruiken van Sint-Niklaas en omstreken, worden de meisjes ter Eerste Communie opgeleid door de knapen die aldus ‘engelen’ genoemd worden. En zoo lukt het dat Rozeken voor ‘engel’ krijgt Peeters' zoontje, Fransken, dat ook zijne Eerste Communie doet. Is Hendrickx bij dat zien wederom niet verontweerdigd geworden? Droevig, weemoedig en lijk twijfelend trekt hij weêr huiswaarts.

Rozeken, dat door Peeters ‘gekleed’ was, gaat met moeder naar dezes kasteel waar het ter tafel genoodigd is te zamen met vele andere eerste communicanten. Wij zijn nu in den derden zang. Peeters' vrouwe en Fransken komen allichte vooren en 't is Rozeken die den brief van bedankinge in aller name afleest. Nauwlijks is zij 't einden of zij valt aan 't weenen.

‘Ach! zuchtte Rozeken, 'k heb gebeden,
Uit al de krachten mijn,
Om werk voor vader dezen morgen,
En 't docht mij 'k was verhoord:

'k En had het maar aan u te vragen......
Ik waagde 't......, 'k en kon niet voort.’

En ze dook heur hoofdeken in heur handen.
Maar Frans liep ijlings weg:

[p. 94]

 

‘Och, vader, hebt ge geen werk voor Hendrickx?

 

Mijn lieve vader, zeg!’

Peeters heeft zooeven veel werk ontvangen en Fransken's smeeken wordt aanhoord. Hendrickx mag komen. Maar met hoeveel gevoelen is dat alles beschreven!

Nu wierden de blijde kinderen, de moeders
Ter eetzaal heengeleid,
Waar chocolade, met boterkoeken,
Welriekend stonden bereid.

Voorzichtig de binders gespeld op de schouders,
Den zakdoek op de borst.
Een kruis, een kort gebed, gebeten
Door koekenkruim en korst;

En 't spel was in gang. Hoe ze dronken en aten,
En verloren niet éénen stond!
En hoe ze, om den chocoladebaard, lachten,
Geteekend rond ieders mond!...

Rozekens moeder was middelerwijl de blijde mare gaan verkonden aan Hendrickx die nu met haar op 't kasteel aankomt. Rozeken vliegt hem aan den hals. ‘Vader! gij hebt werk’.

Hendrickx is ter neêr geslegen. Hij gaat met de kinderen mede een gebed lezen in de kasteelkapelle, loopt met hen rond in den hof, tot dat hij eindelijk aan Peeters zijn geweten opent en zijnen haat afzweert.

Maar Peeters ook klopt op zijne borst en trekt zijne zedelesse uit het gebeurde:

‘Ja, 'k heb te weinig gewaakt op de minderen
Die eten van mijn brood;
En ach! gebrek aan raad en bescherming
Is wel hun grootste nood!’

Om te eindigen, leest het werkske en gij en zult het u niet beklagen.

J. Vanneste