Biekorf. Jaargang 1

[p. 257]

[Nummer 17]

Wereldure en Wereldtijd

BOVENDIEN zouden de kinders gemakkelijk in de scholen kunnen de ligginge van ieder dier striepen leeren, mitsgaders de wereldlangde van landen en steden, gelijk zij nu hunne wereldbreedde leeren.

Nu en trekt het onderwijs om zeggens geen nut uit de wereldlangde, dan zou de studie dezer langde allerbelangrijkst en allernuttigst worden.

Daarbij, nu en kennen wij anders niet als de ure van het een of het ander land in 't bijzonder.

Als het bijv. hier middernacht is, den 31sten in kerstmaand, zoo begint er voor ons een nieuwe dag en een nieuw jaar. Nochtans in andere landen en is het oud jaar nog niet tenden en elders is de eerste Nieuwjaardag bijna verloopen.

Wie heeft er den waren tijd?

Nu? Niemand.

Maar, wordt dit stelsel aanveerd, zoo zal de eerste striepe aanzien worden als den waren algemeenen tijd aanwijzende.

[p. 258]

't Zal ten anderen overal gemakkelijk zijn den algemeenen tijd bij de ure der streke te voegen. Zoo, bijv., als het in de derde striepe langs den oostkant 10^u 17^m is, zou men kunnen schrijven: 10^u 17^m = 7^u 17^m, om aan te duiden dat het dan volgens den algemeenen tijd nog maar 7^u 17^m en is.

Wel is waar, als eene groote striepe lands, gelijk hier 't geval is, de zelfste ure volgt, zoo en kan de ware ure niet overeenkomen met de aanveerde ure; doch dat verschil en zou nooit boven de 44 minuten gaan, noch 't en zou niet meerder zijn als 't gene nu in sommige groote landen bestaat, waar al de plekken, hoe verre afgelegen ook, de ure volgen van de hoofdstad.

In Belgenland zelve schilt de ure der spoorhuizen somwijlen tot rond de 20 minuten bij de ware ure. Hoevele zijn er die het geware worden, hoevele die het weten?

_**_*

Nog eene andere veranderinge zou men willen inbrengen, te weten, de uren te tellen van 1 tot 24, in stede van enkelijk te tellen tot 12, dan te herbeginnen.

Deze veranderinge zou de toepassinge van het nieuw stelsel vergemakkelijken. Iedere streke zou dan waarlijk hare eigene bijzondere ure hebben van 1 tot 24.

Als het 1^ure is in de eerste striepe of A, dan ware't 2^uren in de tweede of B, 10^uren in de tienste rechts, 20^uren in de 20^e, 23^uren in de laatste en 24^ure of middag in de oorspronkelijke striepe van Greenwich.

Dat rekenen van 1 tot 24 wordt tegenwoordig vele gevraagd. Het vervoer en het verkeer worden nu zoo wel bij nachte als bij dage gedaan, ten minsten op de groote ijzerwegen, zoo dat de verdeelinge in dag en nacht zonder beteekenisse en zonder reden van bestaan geworden is, en dat de woorden ‘voormiddag’ en ‘namiddag’ gedurig duisternisse en verwarringe inbrengen.

Ook zijn er reeds verschillige maatschappijen van ijzerwegen en van stoomschepen die zulke tellinge aanveerden en 't volk en klaagt er niet over, integendeel.

[p. 259]

Die tellinge is algemeen geworden op de wegen der Vereenigde Staten. Over eenige weken wierd zij ingebracht onder de spoorwegmaatschappijen van Duitschland en onze minister van het spoorwezen, Heer van de Peereboom, heeft over eenige weken duidelijk gezeid dat hij bereid is die tellinge met geheel het stelsel der wereldure te aanveerden.

De dagbladen ook beginnen met de zake bezig te zijn en zij zoeken reeds al de aardigheden op die het aanveerden der vier-en-twintig uren in onze sprake en levenswijze zoude te wege brengen.

Doch sedert het begin dezer eeuwe zijn er vele grootere en zeldzamere nieuwigheden ingekomen en aanveerd als de deze.

Ten anderen, voor althans en zou die tellinge van 24 uren, zoowel als geheel het stelsel, maar ingebracht worden voor de wederlandsche betrekkingen met schrijf- en spreekdraad, ijzerwegen en stoomschepen.

Doch ja, 't is te voorzien dat de geleerde mannen zoowel als de leerende jeugd spoedig de veranderinge aanveerden zouden. Noch wij en twijfelen niet dat zij welhaast tot onder het gewone volk zou dringen.

_**_*

De reden waarom dit nuttig en bijna noodzakelijk geworden stelsel niet algemeene onder de landen aanveerd en wordt en is hoegenaamd niet omdat het moeilijk zijn kan het stelsel in voege te brengen, noch omdat men de tegensprake en den tegenstand van het volk te vreezen heeft.

Neen, de groote moeilijkheid blijft altijd dat ieder land zou willen de oorspronkelijke middaglijne hebben. Vrankrijk vooral en wilt van geene overeenkomste hooren.

Sommigen hebben gemeend iedereen tevreden te stellen met de eerste middaglijne te kiezen in een land gelijk Palaestina oftewel in een verloren en bijna onbekend eiland.

Doch dat al en heeft tot hier toe niet geholpen.

[p. 260]

In de laatste wederlandsche bijeenkomst te Parijs waren de afgezanten van omtrent al de Mogendheden genegen om de engelsche middaglijne van Greenwich te aanveerden, omdat deze verre meest gekend is en in vele vreemde landen aangenomen. Vrankrijk nochtans, omtrent geheel alleene, miek groote moeilijkheden en 't en schijnt nu nog maar van ééne middaglijne te willen hooren, deze te weten van Parijs.

Zonder zijne tegenwerkinge was de zake beslist en aanveerd onder de geleerden en zeker wel ten grooten deele tusschen de Mogendheden; misschien zelfs zoudet gij dit mijn schrijven ten 20^uren lezen in stêe van 's avonds ten 8^uren.

Edward Van Robays