Biekorf. Jaargang 1

Mingelmaren

‘ITALIË, dat zoo mild bedeelde land, is de zetel ook der verrukkelyke muzyk. Onder den schoonsten hemel van Europa spreekt men er de zoetste tael, en dit, gepaerd aen het levendig gevoel der inwoners, veroorzaekt, zegt men, dat het vaderland van Rafaël en Michel Angelo ook het vaderland is van Palestrina, van Carissimi, van Pergolese, van Rossini.

Doch het waren Nederlanders die de Italiaensche schilderschool vormden, en het waren Nederlanders die van Italië den heden-

[p. 158]

daegschen klassiken bodem der muzyk maekten. Dit gebeurde in den tyd dat de burgerberoerten geene vreedzame schuilplaets voor de schoone kunsten in ons vaderland nog toelieten: vóór het jaer 1560 gaf de Nederlandsche muzykschool den toon in Europa.

De geboorte van de muzyk in het Westen had op Nederlandschen bodem plaets, en Hucbald, een monik van Sint Amands in Vlaenderen, ten jare 930 overleden, gaf zyn' naem aen dat eerste tydvak. In volgende eeuwen, van 1380 tot 1660, een tydverloop dat drie tydvakken voor de toonkunst telt, was de Nederlandsche smaek geheel voorheerschend.

Toen bloeiden opvolgelyk du Fay, Okeghem, Josquin du Prez en Willaert met eene talryke schare verdienstelyke zangers en komponisten aen hunne zyde.

Wy zien, om niet van vroegere tyden te spreken, dat gedurende derdehalve eeuw de Nederlandsche muzyk, naest de schilderkunst, den toon gaf aen Europa; ja, had het land mogen in gelukkigere omstandigheden blyven verkeeren, ongetwyfeld zou de toonkunst naest hare zuster haren zetel onder ons blyven behouden hebben. Want dat onze voorouders zoodanig in de muzyk uitmuntten, zal wel, behalven aen de aenmoediging hunner vorsten, aen hunne levendigheid en aen de toonrykheid hunner tael, even zooals by de Italianen, zyn toe te schryven. Dat onze tael, ongemerkt wat de vryheid van vokaelwisseling en inschuiving er aen toedraegt, voor het gezang allergeschikst is, bewyst de toonzin zelve der Nederduitschers, een gevolg van de gunstige vorming der spraek- of zangorganen, die zich steeds en overal naer den byzonderen aert der volksspraek wyzigen, en wederkeerig op deze inwerken.’

Dat schreef F.A. Snellaert ten jare 1848, op bldz. XVIII-XX zijner inleidinge van J.F. Willems' Oude Vlaemsche Liederen.

LESSE van Opstelkunde. - In het Staatsblad van het koninkrijk der Nederlanden, n^o 48, wet van den 5den Mei 1889, lezen wij, van woorde te woorde, hetgene hierna volgt:

‘Artikel 15. Het hoofd of de bestuurder van een bedrijf of eene onderneming, die in eene fabriek of werkplaats arbeid doet verrichten, is verplicht van elk aan een persoon ter zake van den in dat bedrijf of die onderneming verrichten arbeid overkomen ongeluk binnen twee maal vier en twintig uren schriftelijk kennis te geven aan den burgermeester der gemeente, waar het ongeluk plaats had.’

‘Artikel 17...... Indien tijdens het plegen van het feit nog geen twee jaren zijn verloopen sedert eene vroegere veroordeeling van den schuldige wegens gelijke of eene andere overtreding dezer

[p. 159]

wet, behalve die van art. 20, of van een der bepalingen van de in het vorige lid van dit artikel bedoelde algemeene maatregelen van bestuur of van een der voorwaarden, waaronder wijziging of vermindering van den rusttijd overeenkomstig het tweede lid van art. 6 dezer wet is toegestaan, onherroepelijk is geworden, kunnen de straffen worden verdubbeld.’

Alzoo en zal men niet schrijven!

TE oorkonden:

Eerw. Heer Clement Van Hee, geboortig van Rousselaere en gewezen priester van het Seminarie der Buitenlandsche zendingen van Parijs, is te Pondichery in Voor-Indiën overleden.

E.H. Van Hee had van 1865 tot 1881 zendeling in Indiën geweest.

Bij uitputtinge van krachten was hij gedwongen in Europa weder te keeren en was opvolgentlijk hulppriester te Meessen, onderpastor te Blankenberghe en eindelijk bestierder van het gasthuis te Werveke.

In Pietmaand laatstleden ontvong hij eenen brief van zijnen Hoogw. Bisschop die hem vriendelijk verzocht in zijne zendinge weder te keeren, bij dat volk wiens tale hij omtrent spreken kon.

Hij trok er moedig naartoe en stierf er na eenige weken in den ouderdom van negen-en-veertig jaar.

De ziele van dien edelmoedigen vlaamschen zendeling ruste in vrede.

‘WIL-je 't nie' geloven

lopt na Cassel boven,’

zeggen de Fransche Vlamingen. En in der daad, als men te Cassel boven is, daar ziet men het schoonste onbelemmerd kimgezichte dat er in geheel Europa bestaat. Als men van Cassel boven ten spoorhuizewaard af komt gedaald, dan moet men voorbij Bavinchove, in Fransch Vlanderen, het vermaarde dorp naast hetwelke Vrouw Rijkhilde van Henegouwen, geholpen door den koning van Vrankrijk, te lijve vocht en strijd voerde tegen Robrecht den Fries en zijne dappere Vlamingen. Rijkhilde wierd slagender hand gevangen, terwijl Arnoud, heur zeune, en Willem, heur man, alle twee, op dien zelfsten dag, het wreede oorlogspel verlozen en bestierven. Dat was in 't jaar Ons Heeren 1072. Rijkhilde ging korts nadien strenge boetveerdigheid doen, en stierf in 't klooster tot Meessen.

[p. 160]

Op het slagveld van Bavinchove staat er een wegcapelleken gebouwd, dragende ten voorhoofde:

I H S
Jesus Maria
Anna, waeren
troost der bedrukte,
gesticht ter gedachtenisse
door Isabelle de
de potter W: p.j. de blonde 1823.

In 't capelleke staat Onze Lieve Vrouwe, met het heilig kind Jesus, scepter, kroone, twee engels, twee meipotten, en in elken meipot eene lelie.

De reize naar ‘Cassel boven’ wordt de liefhebbers van schoone verrezichten en van ons oud Vlaamsch bevolen, benevens de herberge in den witten leeuw. Men spreekt er goed Vlaamsch.

IN het Dendermondsche:

‘Hij lijdt armoê - hij heeft het schrap’ zult gij daar weinig hooren, maar liever:

‘Hij moet op de krebbe bijten’ of ‘Hij zit op zwart zaad.’

Op den buiten gehoord: over 't noenschoven:

‘In Maart, staat wat.’	(tot den eenen).
‘In April, zit wat.’	(tot den een en half).
‘In Mei, ligt wat.’	(tot den twee'n).

JOH. van Beverwyck. Schat der ongesontheit. Tot Dordrecht. Gedruckt by Jacob Braat, boeckdrucker, in de Werelt vol druck. Anno 1617.

Bl. 481. - Soo heeft men gesien, dat yemant, die met Geytenmelck opgevoedt was, groot geworden zijnde, niet en dede als springen, ende hippelen, ende, gelijck de Geyten, in 't kruyt knabbelde.

Daarom meenen oock sommige, dat vele Francoyschen, alsoo sy dickwyls met Geyten-melck opgebracht werden, naulycx stil en konnen staen; noch het hippelen, al zijnse alleen, en konnen laten.