Biekorf. Jaargang 1

Heer Jan-Baptiste Corne

DE Fransche omwentelinge van 1790 was aan die slechte dagen gekomen die men in Vlanderen pleegt den ‘Beloken tijd’ te heeten. Geen vrijheid en bestond er meer, of 't en zij voor het kwaad en voor de boosheid. Kerken en kloosters wierden geplunderd en veel priesters lieten er hun leven bij.

Onder de vervolgde priesters van dien tijd was Heer Jan-Baptiste Corne, die, geboren tot Moscroen, op den 12sten Junij van 't jaar 1768, leerde in 't Collegie van Meenen en in 't Seminarie van Doornijk; die daarna priester wierd tot Brugge, op den 22sten Decembris 1792, en die onderpastor was tot Sotteghem, tot in 't jaar 1795, als Vrankrijk en Belgenland één land wierden. In 't jaar 1795 wierd de E.H. Corne naar Tempelmare gezonden, bij Séclin; 't jaar nadien bediende hij Watrelos, Robaeys, Torconjen en andere omliggende parochiën, die ten dien tijde priesterloos geworden waren.

In 't jaar 1797 verliet Eerw. Heer Corne Watrelos, omdat hij daar te wel gekend was, en hij ging naar Herseeuw, dat ééne ure verre van Robaeys ligt. Van daar ging hij bij nachte hier en daar Misse lezen en de heilige Sacramenten bedienen.

[p. 154]

Binst den nacht van den 23 Februarij van 't jaar 1799 kwam men Heer Corne verwittigen dat er twee menschen sterfziek lagen, en naar hem vroegen, op twee uren afstand van Herseeuw. Hij ging ze gaan berechten, en als hij gedaan had met den laatsten, was het al diepe in den nacht. Op zijnen weg huiswaard moest hij voorbij den Grooten Wijngaard, een hofsteê, waar zijne zuster woonde. Versteven van de koude en uitgeput van krachten, ging hij binnen, om wat te warmen en om eenig voedsel te nemen.

Zijne zuster sprak schoone en vroeg dat hij daar zou gebleven hebben, tot 's anderdags. ‘Maar,’ antwoordde hij, ‘'t loopen nu in deze streke zoo veel fransche speurhonden: wie weet of er geene op mijne hielen en zitten.’

‘Om de liefde Gods,’ zei zijne zuster, ‘blijft toch: wie zou u hier kunnen vinden? Niemand en heeft u zien inkomen!’

Eindelijk stemde hij met tegenzin toe. Maar, nauwelijks was hij in slape of daar wierd geklopt. 't Waren de gendarms, die, verwittigd door de rondzwervende speurhonden, hem kwamen opzoeken.

Vooraleer iemand van den huize den tijd had om Heer Corne te waarschuwen, stonden de gendarms voor zijn bedde.

Seffens moest hij opstaan en meêgaan naar het stadhuis van Robaeys. Van daar reden zij naar Douaai, en daar zou hij, wie weet, binnen de vier-en-twintig uren misschien voor den kop geschoten worden.

Onderwege liet Heer Corne, en tot tweemaal toe, zijn paksken uit het rijtuig vallen, waarin ze hem voerden, zoekende gelegentheid om in de naaste bosschen te springen en weg te vluchten. Doch telkens mislukte 't, want de gendarms raapten zelve zijn paksken op, en zij gaven het hem terug.

Rond den avond kwamen de priestervangers tot Marcq aan, waar zij voornemens waren te vernachten. Na goed g'eten en gedronken te hebben, vroegen zij naar een bedde waar drie mannen konnen in slapen. ‘Drie kerels gelijk gij, dat zal spannen,’ antwoordde de Baas.

[p. 155]

Heer Jan-Baptiste Corne die, onderwege door zijne beleefdheid en zijne lieftalligheid de genegentheid van de gendarms gewonnen had, waagde het om te zeggen:

‘Dat wij in twee bedden sliepen, op één kamer, ik alleene, en gij te zamen?’

‘Het zij zoo,’ zeiden de gendarms.

Het nauwste bedde, dat Heer Corne bestemd was, stond naast de veister. ‘Ha!’ zoo dacht hij nu bij hem zelven, ‘de goddelijke Voorzienigheid heeft mij hier eenen uitvlucht gespaard, maar mijne bewakers moeten eerst vaste in slape zijn.’

Met deze gepeizen gaat Heer Corne te bedde liggen en gebaart te slapen, verhopende dat de gendarms welhaast zijn voorbeeld zullen volgen.

't Wordt intusschentijd middernacht. Altijd hoort de angstige priester dat een van de gendarms wakker is. Hij bidt God vieriglijk om hulpe en bijstand. Het slaat drie...; alle twee de gendarms slapen dat zij ronken.

Seffens neemt Heer Corne zijne slaaplakens, knoopt ze aan malkaar, schuift stillekens de veister op, bindt de lakens vast, sliert omleegewaards, en... staat op vrije voeten.

Maar al met eenen keer valt de opgeschovene veister toe, en korts daarna schuift ze een van de gendarms weêr op, gletst te wege langs het slaaplaken, dat schielijk los schiet, en poef! hij ligt op den grond, karmende van het zeer en met eenen verstuikten voet.

‘Dieven! Dieven!’ roept de andere gendarm.

De stalknecht van de herberge komt toegevlogen en grijpt den gevallenen wapenman, denkende dat hij eenen dief voor handen heeft. ‘Laat mij gerust,’ zegt de gendarm, en hij doet uiteen wat er gebeurd is.

De kloekmoedige priester kan intusschentijd wegvluchten. Reeds is hij in de nabijheid van eenen bosch. Om in dien bosch te geraken moet hij eenen breeden gracht over, die vol water staat. Zonder aarzelen springt hij erin, en daar hij diep is, moet hij al zijne krachten inspannen om den overkant te bereiken. ‘O! Heer mijn God,’ zoo bidt hij, ‘komt mij ter hulpe, richt mijne

[p. 156]

stappen in dezen mij onbekenden bosch!’ En ziet, nauwlijks heeft hij dit gebed volbeden, of hij ziet het huizeke staan van den boschwachter. Hij klopt. De huisvrouwe doet open en vraagt wat er van zijnen dienst is.

‘Als 't u belieft,’ antwoordt de priester, ‘ontsteekt vier om mij te droogen; ik ben doornat en versteven van de koude.’

‘Wie zijt gij dan?’ zegt de vrouwe, vol medelijden.

‘Ik en weet niet tegen wien ik spreke,’ antwoordt hij, ‘maar het dunkt mij dat ik bij brave menschen ben, in wien ik volle vertrouwen stellen mag. Ik ben priester en God heeft mij op eene wonderbare wijze uit de handen van mijne vijanden verlost.’

‘Weest gerust!’ antwoordt de boschwachter, die ook reeds opgestaan was, ‘wij zullen wel voor u zorgen.’

Seffens laait het vier in den heerd, en de boschwachter spreekt tot den blijmoedigen priester: ‘De gendarms zullen ongetwijfeld dezen bosch doorloopen, om u op te zoeken; mij zullen zij komen halen om met hun meê te gaan; maar, gij en moet niet bevreesd zijn, ik zal u op mijnen zolder bachten 't vlas verduiken, en, als het gevaar voorbij is, zal ik u een stuk wegs uitgeleed doen.’

Inderdaad, eene ure of zoo nadien, kwamen de gendarms, met eenige andere gewapende lieden, den boschwachter vragen om hun den weg te wijzen en te helpen zoeken naar eenen gevluchten priester.

De bosch wierd noesch en dwers afgeloopen en doorsnuffeld, doch nergens een priester te vinden. De gendarms mochten terug gelijk zij gekomen waren.

Den volgenden nacht ging de boschwachter met den verkleeden priester mede tot aan Watrelos, van waar hij, zonder eenig ongeval blijde en te vreden, te Herseeuw aankwam.

Spijts al die vervolgingen en opzoekingen bleef Heer Corne zijne herderlijke bedieninge te Herseeuw en omstreken uitoefenen tot dat de schrikkelijke Fransche tijd een einde genomen had. In 1802 wierd hij door den bisschop van Gent onderpastor tot Dottenys benoemd, waar

[p. 157]

hij kwam te overlijden, tijdens de kwâ ziekte, op den 30sten Septembris 1805. In korte jaren had hij eene groote loopbaan afgeleid; hij was rijpe voor den hemel. Onuitsprekelijk schoon zal er zijne belooninge wezen.

H. Claeys.