De Beweging. Jaargang 15

[p. 127]

Boekbeoordeelingen

Bibliotheek van Nederlandsche Letterkunde Potgieters Lief en Leed in het Gooi, door Dr. W.H. Staverman bij J.B. Wolters Groningen - den Haag.

Deze uitgave van Potgieter's ‘Lief en Leed in het Gooi’ - de eerste die afzonderlik verscheen - is in één woord voortreffelik. In de inleiding wordt de plaats van ‘Lief en Leed’ in het werk van Potgieter, van Potgieter in het Nederland van die dagen, van dat Nederland in de Europese Romantiek, juist en helder aangegeven. Het is waarlik geen geringe kunst, om in zó kort bestek een zó levendig beeld van Potgieter en zijn tijd te ontwerpen. Dr. Staverman heeft met Potgieter gewandeld, gereisd, geconverseerd, gelezen; hij heeft hem begrepen en liefgehad. Zijn aantekeningen zijn dientengevolge verduidelikend en niet belemmerend, dichterlik en niet schoolmeesterachtig.

Bij aandachtige en herhaalde lezing blijft er dan ook niets onopgelosts. Ja, toch wel. Is de ‘oude draak’ die o.a. op de blz. 53 en 81 als de geleider der ‘schone Onbekende’ optreedt, dezelfde als de ‘jonge man,’ die in het Soester Bos en later in de hotelkamer haar echtgenoot blijkt te zijn? Of zijn het twee verschillende personen, die zich beurtelings als haar beschermer doen kennen?

Zo de heer Staverman mij deze moeilikheid nog kan oplossen, verklaar ik mij voldaan.

Mea Mees-Verwey.

Augustinus' Belijdenissen in XIII Boeken, uit het Latijn vertaald door Mr. Frans Erens, derde naar het latijn herziene druk. Amsterdam, 1919, S.L. van Looy.
De Navolging Christi van Thomas a Kempis, uit het Latijn, door Mr. Frans Erens, Tweede Druk. Amsterdam, 1919, S.L. van Looy.

Twee verzorgde herdrukken, beide met een zeer roomsch

[p. 128]

cachet zoodat zij in de uitstallingen van roomsch-katholieke boekwinkels niet misstaan zullen, maar in hun soort smaakvol. Over de Augustinus-vertaling schreef ik vroeger. De kunstvolle direktheid die de stijl van de kerkvader eigen is paste bij Erens' aard en aanleg beter dan de stroomende doorzichtigheid en de ontroerende galm van de Imitatio. Zijn vertaling van de laatste blijft door ernst en oprechtheid bekorend, maar zijn nooit gladde en daardoor juist als werkelijk aandoende taal wordt nog gebrokener door de woordomzettingen die hij als middel aanwendt tot bevordering van klankrijke gedragenheid. Het middel is al te vaak schijnbaar. Want het ontneemt aan de zinsbouw wat het aan de klank geven wil; namelijk spontaniteit, die het besef van de hoogste natuurlijkheid en eenvoud is. Latere uitgaven kunnen nog zeer winnen als de vertaler overal aan de zin zijn natuurlijke structuur hergeeft en het ritme niet tracht op te leggen, maar eenvoudig laat volgen uit zijn gemoedsstemming. ‘Op sommige oogenblikken’, zegt hij in zijn voorrede voor de eerste druk, ‘moest ik ter wille der rust de teugels laten schieten en de woorden stil hun gang laten gaan’. Ik geloof dat hij dit altijd moest doen. Het is juist wat Thomas deed.

A.V.