De Beweging. Jaargang 13

[p. 1]

[Deel 1]

Emile Verhaeren: De Visschers
In huldigende herinnering vernederlandscht
Door
Albert Verwey

Het land is overvlokt met nevels
Die dampen over de oeverpaden
En zich als weeke kussens laden
Rondom de kartelige gevels.

De stroom die traag de kanten schaaft,
Draagt krengen, in hun gif gezoden,
En gindsche maan is als een doode
Die m' in een hemelhoek begraaft.

Alleen een licht glimt hier en daar
Op 't water en doet ruggen grooten
Van visschers, sedert de avond hier,
Die in hardnekkige verlangst
Naar God weet welke donkre vangst
Gebogen blijven in hun booten
En werpen zwarte netten naar
De kwade en zwijgende rivier.

[p. 2]

 

Want diep waar hen geen stervling ziet

 

Is elks kwaad lot, dat hem bespiedt

 

Gelijk een prooi: hij zal het visschen,

 

Met zware moeite om niet te missen,

 

Wanend verdienstlijk om iets goeds te kampen,

 

Bij nacht, onder de tegenstrijdige dampen.

 

 

 

De harde midnacht slaat van ver

 

Met zware hamers, van her, van der,

 

Van vele torens slaan de slagen,

 

Die moede klagen.

 

 

 

De zwarte visschers dragen op hun rompen

 

Niets dan wat onbeschrijfelijke lompen,

 

Hun oude hoed laat in hun nekken

 

De heele nevel lekken,

 

 

 

De dorpen zijn geheel verwischt:

 

Niet een die er zijn hut meer gist,

 

De wilgen en de ledige iepen

 

Die westewinden deden zwiepen;

 

En uit de bosschen blaft geen hond

 

En klinkt geen kreet: de donkre mist

 

Is geel of vochtige asch hem bond.

 

 

 

Zonder een roep, zonder elkander

 

Te helpen, doen zij de een als de ander,

 

Enkel voor zichzelve doet

 

Iedre visscher wat hij moet.

 

En de eerste trekt van end tot ende

 

Zijn net vol uitschot van ellende,

[p. 3]

 

En de andere vischt onbesuisd

 

De modder waar de ziekte in huist,

 

En ginds is een die vangt en krijgt

 

Het giftige aas dat hem bedreigt,

 

Of aan de rand waar 't water daalt

 

Het wrakhout van zijn wroeging haalt.

 

 

 

De stroom, de hoeken omgeslagen,

 

Of kokend waar de boom geboeid leit,

 

Gaat naar de vert - sinds hoeveel dagen? -

 

Ten horizon van de vermoeidheid.

 

De oever, zwaar van moddervracht,

 

Ademt gif uit, iedre nacht,

 

De misten zijn als vliezen

 

Die zich om de daken verliezen.

 

 

 

In hun booten die niet varen

 

Trilt zelfs niet de roode lantaren

 

Die met breede krans van gloed

 

Het witte nevelvilt bebloedt.

 

Looden dood houdt stil omsloten

 

De waanzin-visschers in de booten.

 

 

 

Allen, de eenzamen in dampen,

 

Naast elkaar, maar of ze 't niet bevroeden;

 

En elks armen werden moede

 

En elks arbeid werkt hem rampen.

 

 

 

O, zoo ze in de nacht elkaar eens riepen

 

En zich troost uit woorden schiepen!

[p. 4]

 

Maar zij blijven, stom verdoofd,

 

Rug gebukt en zwaar het hoofd;

 

Enkel 't kleine lichtje staat er

 

Onbewegelijk op 't water;

 

Blokken schaduw blijven zij,

 

Zonder dat hun blik, voorbij

 

't Slorpen van de donkre mist,

 

Als een kracht, onafgewend

 

Trekkende naar 't firmament,

 

De geweldige sterren gist.

 

 

 

De zwarte visschers van 't zwart verdriet

 

Zijn de verloornen, zonder verschiet,

 

Weg in de verten, weg in de uren,

 

Achter de ongeziene muren.

 

In hun harten valt het geween der

 

Najaarsnachten altijd eender.