De Beweging. Jaargang 12

[p. 159]

Aanteekening

Ravin - ruin

Uit het antwoord van Kloos op mijn aanteekening in de vorige aflevering blijkt dus, dat Kloos ‘de gegevens mist, die den streng akkuraten Forman dwongen bij zijn eenmaal aangenomen lezing te blijven.’ De autoriteit van Forman echter is de eenige waaraan Kloos zich vastklampt. Daartegenover staat dat, niet zooals Kloos zegt, een, maar het eenige handschrift, d.w.z. de dichter ravin geeft. Navraag door Kloos bij Forman mocht helaas tot geen ander resultaat leiden dan tot de wetenschap dat deze ruin natuurlijk vindt.

Eén ding is Kloos' aandacht voorbijgegaan: Dat Shelley zelf ravin en niet ruin geschreven heeft, immers na zijn schrijffout ‘ravine’ dit woord niet in ruin, maar in ravin veranderd heeft. Zelf dus heeft Shelley aan de lezing ravin een zin gehecht die Kloos niet vinden kan en met onvoorzichtige stelligheid ontkent. Kloos acht voor ravin enkel een rhetorische uitlegging mogelijk. Ik merk op dat wèl ravin in dezelfde beeldsfeer blijft als ‘gorged’, maar dat ruin ons noodzaakt, na verwerkelijking van het reeds in ‘gorged’ opgesloten beeld tot het andere, een heel andere sfeer toebehoorende beeld ‘ruin’ over te springen.

Kloos betrapt mij te snel op een tekstkritische onachtzaamheid. Locock drukt in zijn boekje een teeken bij alle volgens hem door het handschrift verbeterde plaatsen. Het ontbreekt bij ravin. Aanvankelijk derhalve, zegt Kloos, zou Locock niet zeker geweest zijn van ravin, eerst later de lezing ruin verlaten hebben. Locock echter, plaatst een vraagteeken bij de lezingen die ‘the printed texts’ verbeteren. Teksten, - deze teksten nu, zijn verdeeld. Alleen de eerste en die van Forman, voor Locock

[p. 160]

allesbehalve, als voor Kloos, de autoriteit¹⁾, geven ruin, Mary Shelley en Rossetti ravin. Het zou niet aangegaan hebben, met voorbijgaan van dezen te zeggen dat door ravin de gedrukte teksten verbeterd zijn.

Kloos noodigt mij uit op mijn beurt mijn verklaring te geven. Ik zal een zoo gevaarlijk middel niet in het debat brengen. Zelfs Kloos' onjuiste lezing vond nog een constructie. Het is aan Kloos zich eindelijk los te maken van ruin en de beteekenis te vinden van het woord dat Shelley zelf in het eenige bekende Prometheus-handschrift neergeschreven en behouden heeft.

P.N.v.E.

1) Ook Ackermann trouwens zegt van Forman: ‘er liefert zwar keine kritische Ausgabe im streng philologischen Sinne....’. en verder: ‘...lässt ihn dieser sein Konservatismus auch aut Lesarten der ed. pr. von 1820 verharren, die die Mss. als falsch erwiesen haben’.