De Beweging. Jaargang 8

[p. 60]

Gun mij een woord...
Door
J. Jac. Thomson.

‘Hij werd geen verkondiger van een oud, maar schepper van een nieuw symbool.’
Alb. Verwey:
over H.P. Bremmer: Vincent van Gogh.

Een woord Dichter tot u, die op uw duintop wonen
Moogt, levend door dat lied
Als zeezang, maar het om den geest meer schoone
Dan onder 't wolkgebied

Orgelend deint en dreunt naar waar de vlakke stranden
In 't oopnen van den schoot
Het daverend geweld als ruischen doen belanden
Nog zingend in den dood;

Een woord Dichter tot u, die aan de lage kusten
Der landen bij de zee
Het lichten van uw huis als lokkende tot rusten
Uitzendt langs golf en ree,

Het lichten van uw hart, uw woorden doorgesprenkeld
Zendt in ons Hollands heem,
- En wie het zagen, zij, eerst krachtloos en verenkeld
Zij sluiten zich aaneen,

[p. 61]

 

En scharen zich naar u, die den doorlichten hemel

 

Zoo ver en klaar moogt zien,

 

Of misschien 't wolkgestouw, of misschien vaag gewemel

 

Van wimpels en misschien

 

 

 

Een eindelooze zee wier groene golvenvlagen

 

Waarin het schuim versmelt

 

Het strand steeds loomer slaan met matte doffe slagen

 

Wier sombere echo kwelt,

 

 

 

Nu gun mij dan een woord, dat uwen hoogen toren

 

Mag vinden en uw wacht

 

Wanneer het uit mijn ziel om schoonheids wil geboren

 

Tot u komt in den nacht,

 

 

 

En als zijn schuwe tred maar niet te zeer zal storen,

 

En u maar wakend vind'

 

Dan sterve het daarna en voor het morgengloren

 

Verwaaie het de wind. -

 

 

 

Gij prijst den kunstnaar die niet leefde bij 't verleden;

 

Een nieuw symbool schiep hij

 

En leerde het in kleur aan 't morgen en het heden;

 

Mijn Dichter, prijs hem vrij,

 

 

 

Als gij wil op mijn beurt ik hem mijn lof toewegen,

 

En niet bij gram of grein,

 

Hij zal, dichtrengelijke ons tot gestagen zegen

 

En ons een vreugde zijn.

 

 

 

Wie of toch schoonheids schild en leliescepter dragen,

 

Háár doornenkroon, die bloeit?

 

Geen dan die nieuwen gloed aan oude dingen zagen

 

Totdat hun ooglicht gloeit -

 

 

 

Zij spreken en de vreemde woorden die ze vonden

 

Ontroeren man en vrouw,

 

Een troon is hunner maar in greppels bij gewonden

 

Slapen ze, in schoonheid trouw.

[p. 62]

 

Het niéuwe woord - en toch zou ooit een tijd vergeten

 

Wat nog geen heel verstond,

 

Is niet om dat wat blijft van waarde wat wij weten,

 

Al sprak het dichtermond,

 

 

 

Of wordt een kunstenaar verminderd en ontmondigd

 

Als hij uit zijn viool

 

Die oude wijzen strijkt, of als zijn mond verkondigt

 

Eén woord....een oud symbool?

 

 

 

Maar 't oude kan toch zijn en leve' in levend heden,

 

En wat 't symbool verdekt

 

En noemt is wat in veler zuchten en gebeden

 

Een eeuwgen weerklank wekt.

 

 

 

Geen mènsch uit het verleen kon onze liefde binden:

 

Die vond tijds bate en lot;

 

Maar hoe ons de Eeuwge mocht verwinnen en omwinden

 

Zegt ons 't symbool; zie God

 

 

 

Heeft ons door duisternis ten dage ingedragen

 

En brekend aan een kruis

 

Heeft de eeuwigheid den nacht met sterrelicht beslagen

 

En werd zij ons tot thuis.

 

 

 

't Is niet voorbij, veroud, want hoor in dit mijn leven

 

Wentelt Gods stem en stroom,

 

Hij spreekt met mij van 't kruis en al wat voor een even

 

Maar was is mij als droom.

 

 

 

't Is nooit veroud, voorbij - zult Dichter gij mij wraken

 

Omdat 't genade-beeld,

 

Méér dan symbool, niet het geheim der eeuwge sprake

 

Mij - als u? - heeft verheeld?

 

 

 

Ik zag al van veel dagen vele horizonnen

 

Verscheiden door hun glans,

 

Maar 't is eenzelfde licht dat uit de ontsloten bronnen

 

De kimmen kleurt van thans;

[p. 63]

 

Wat aan den tijd toevalt gaat met den tijd verloren

 

Maar 't eindige openbaart

 

De wijsheid die aan 't aardsche nimmer kan behóóren

 

En die ook nooit verjaart.

 

 

 

Weer draagt 't gebergte Gods een morgen op zijn kruinen,

 

't Oude is als nieuw nabij.

 

Ik wéét het - spreekt gij gram mijn Dichter op de duinen

 

Of hoort ge en zwijgt met mij?