De Beweging. Jaargang 4

[p. 144]

Rembrandt
Door
Albert Verwey.

Dit dubble schilderij is zóó gebouwd:
Een man in zwart, geweken achterwaarts,
Langwerpig van gelaat, wel menschlijk, maar
Zonder van hartstocht of karakter de
Werkende lijnen. Stilstaand met een schaduw
Van glimlach in zijn oogen, reikt zijn hand -
Maar daarvan later. Vóór hem vult het doek
Dit volle leven: verst van hem vandaan
De vrouw in rijpen blos en rood gewaad,
Donker, maar als een zoete vrucht, gezeten
Met één kind op een knie, van de andre twee
Brengt ééne een mand met bloemen, de andre lacht..
Haar kleed is rood: vlamrood, papaverrood,
Oranje en soms met zulk een gloed erin
Alsof de volle zomer, vuur en vonk,
Eruit weerstraalt. Een weerschijn zet zich voort
In 't jurkje van de jongste, als vloeipapier
In duizend kreuken. Die gekreukte kleur
Wordt ras een mand vol bloemen: wit, rood, groen,
Die de oudste stemmig draagt, en lente, 't pure
Aarz'lende groen van lente schemert haar
En 't zusje om 't lijf, dat laatste een stralend kind,

[p. 145]

 

Dat lacht, wijkt en begeert naar de anjer, roode,

 

Zwijgend haar voorgehouden door die hand,

 

Hand van dien man in 't zwart, uit donker-purpre

 

Mouw reikend in die lente en naar dat kind.

 

Hij glimlacht wel, de moeder glimlacht ook,

 

Maar bei afwezig: zij alsof zij hoort -

 

Wel liefdevol zich neigend naar het leven

 

Rondom haar, maar toch hoort, meest innerlijk,

 

Hoe in haar 't leven wondre maten zingt.

 

En hij, daarbuiten, - 't zij alleen die hand -

 

Zijn glimlach is geen glimlach meer, is liefde

 

Voor wat met hem nog leeft, doch buiten hem.

 

Zoo is dit schilderij tweeledig: 't eene

 

Stralende leven, lentgroen, zomerrijp,

 

Met aan zijn rand rood van den ondergang,

 

En 't andre 't zwarte dat uit purpren mouw

 

Een bloem reikt en die voorhoudt aan een kind.