Berigten van het Historisch Genootschap te Utrecht. Deel 4

Bijlage II.
Sterfdagen van eenige leden uit het geslacht van Nyenrode.

Aan de zuidzijde van het koor der oude kerk te Breukelen hing voormaals een epitaphium of memorietafel, waarop de sterfdagen van eenige leden uit het geslacht van Nyenrode geschreven stonden. De herinnering aan den tijd van het overlijden dier zelfde personen werd ook nog in een zeker kerkboek bewaard. Deze namen en sterfdagen waren als volgt:

Int jaer ons Heren M CCCC ende LIIIJ op onser lieuer Vrouwen auent Visitatio sterff Johan van Nyenroede zaliger gedachten.

Int iaer ons Heren M CCCC ende LVIIJ des saterdages voir sinte Odulfus dach sterff Ide van Bijlant, joncfrou van Nyenroede, zaliger ghedachten.

[p. 79]

Int iaer ons Heren M CCCC ende LX acht dage voir onser lieuer Vrouwen Natiuitas sterf Ghijsbrecht van Nyenroede van Amerongen zaliger gedachten.

Int iaer ons Heren M CCCC ende LXVI des saterdages na sinte Willibrordus dach sterff Heynrick van Nyenroede zaliger gedachten.

Int iaer ons Heren M CCCC LXXJ op sinte Mairtijns dach Translatio sterf splinter van Nyenroede zaliger gedachten.

Int iaer ons Heren M CCCC ende LXXVJ op sinte Lucien dach sterf Ghijsbert van Nyenroede, heer van Zulen ende van sinte Mairtijns dijck, zaliger gedachten.

Int iaer ons Heren M CCCC ende LXXVJ op sinte Johans euangelisten dach in die kersheilige dage sterff Johan van Nyenroede, heer van Nyenroede etc., zaliger gedachten.

Int iaer ons Heren M CCCC ende XCIJ des manendages naden Paesdach sterff Johanna van Nyenroede, Gheryts wijff vanden Rijn was, zaliger gedachten.

Int iaer ons Heren M CCCC XCIIIJ des sonnendages na sinte Jacobs dach sterff juffrou Lijsbet van Zuylen, Jans wijff van Nyenroede was, zaliger gedachten.

Int iaer ons Heren M CCCC XCV op sinte Focarius dach inden somer des dages voir die versceydinge der apostelen sterff Jan van Nyenroede, heer van Nyenroede, Lijsbet van Zulens man was, zaliger gedachten.

Int iaer ons Heren M CCCCC ende ses op sinte Peters dach ad cathedram sterff Geryt vanden Rijn, Janna van Nyenroede man was, zaliger gedachten.

Onder stond: Gecollacioneert wt dat antiffinael van woert tot woert bij mij Jacob Claesz. secretarius tot Broeckelen, ende dat betuech ick mit mijn eyghen handteyken¹⁾.

Op den 31 Oct. van het jaar 1535 waren het bovenvermelde epitaphium en boek in de kerk van Breukelen nog aanwezig, blijkens eene oorspronkelijke verklaring, berus-

1) Archieven van Nyenrode.

[p. 80]

tende onder de archieven van Nyenrode en van den volgenden inhoud:

Wij - schout ende buer luden - jn Key^e. Mat^s, gherecht ghelegen tot Brueckelen - certificeren - hoe dat op datum van desen voir ons - inden gherechte voirs. ghecompareert zijn Jacob Claesz., coster tot Brueckelen, Gijsbert Danelz. ende Jan Claesz. - tuuchden wt eenen gelijcken monde, hoe dattet warachtich is, dat opten vierentwintichsten dach Octob. anno vijfendertich ghecomen is Anthonis den substituyt van meester Jacob, die griffier, inder kercken van Brueckelen, onder dat sermoen, des morgens, ende js gecomen op dat coer ende heeft daer wt ghescreuen een epitaphium, hangende an die zuytsijde, (waarin) een deel namen van die van Nyenroede in staen, van hoeren sterfdach; ende alsdoen zoe heeft Meyert jonge Lubbertsz. hem een boeck gelanckt, wair in die selfde namen van die van Nyenroede mede in staen, van hoeren sterfdach - zoe heb ick Peter Dirckz., scout, mijn zegel wt hangende aen desen certyficacy ghedaen jnt iair ons Heeren dusent vijfhondert vijf en dertich den enendartichsten dach octobr.

Bijlage III.
Archieven van Nyenrode.

De navolgende oorkonden, betrekkelijk het geslacht van Nyenrode, behooren, bij uitzondering van enkele bescheiden, tot de archieven der ridderhofstad Nyenrode en zijn vroeger door Jhr. W.J.A. van Romondt te Zeist aan het Genootschap welwillend medegedeeld. Zij bevestigen het gezag der voorafgaande geregtelijke verklaringen en volgen hier geleidelijk als verdere bewijsstukken voor de geschiedenis van het geslacht van Nyenrode, waarvan wij in de vorige bladzijden hebben getracht eene proeve te leveren.

[p. 81]

1290. Junij 25.

Floris V, graaf van Holland, beleent Nicolaas Persijn, schildknaap, in onversterfelijk erfleen, met het huis te Velsen en toebehooren. Getuigen, Gijsbrecht van Amstel en Jan van Arkel, ridders. Gegeven te Dordrecht. (Afschrift.)

1298. Jan. 2.

Berend van Dolre beleent zijnen neef Gijsbrecht van den Poel met 20 hofsteden te Breukelen en andere goederen.

Ic Bernd van Dolre doe te verstaen al den ghenen, die dese lettir sullen sien of horen lesen, dat Ghisebrecht van den Poele, mijn neue, houd van mi te lene tuintich hofsteden te Broeclede (Breukelen) in den dorpe, den tiende in den Broeke (Otterspoorbroek) van tue ende tuintich hoeuen, tgherecht ende tins ende tiende ende den oeterdijc bi der A (Oudaan), tgherecht ende tins ende tiende van vier hoeuen te Bertangen (Portengen) ende den tiende op en Westenghe. Dit vorghenoemde goed sel Ghisebrecht van den Poele ende sine erfnamen eweliken van mi ende van minen erfnamen houden te lene, ist soen of dochter. Van desen voerghenoemden goede sone (zoo en) sellen sine erfnamen niet onteruet moghen werden, ist soen of dochter, als langhe als er is een aftersuster kint. An desen voerghenoemden goede heuet sijn ouste soen de samende hand. In oercunde van desen vorghenoemden saken heb ic desen brief beseghelt mit minen eyghen seghel ende mit seglen Ghisebrechts van Ruele ende Splinters van Ruele, mire manne. Dese brief was ghegheuen int iaer ons Heren dusent tuehondert ende acht ende neghentich des naesten daghes na iaers daghe.

Met nog twee aanhangende zegelen van Berend van Dolre en Gijsbrecht van Ruwiel, in wit was. Gijsbrecht van Ruwiel zegelt met een balk of fasce.

1311. Aug. 15.

Willem III, graaf van Holland, oorkondt, dat gijsbrecht van nyenrode het huis Nyenrode aan hem opgedragen en weder van hem in leen heeft ontvangen. Gegeven te 's Hage.

Wi Willaem, graue van Heneg., van Hollant, van Zelant

[p. 82]

ende here van Vrieslant, maken cont allen Iuden, dat ghisebrecht van nyenrode voer ons quam ende voer vele onser manne ende gaf ons vp teenen vrien eyghendoeme sijn huis, dat men heet Nyenrode, ende enen viertel lants, die gheleghen es van den Broecdijc vtestreckende in de Vecht, daer dat huis vp staet; welk huis ende lant wi dien voerseiden ghisebrecht hebben verliet ende ghegheuen, van ons te houden te rechten erflene, jn sulker maniere dat dat voerseyde huis onse open huis si ende wesen sal, onsen oerbaer ende wille mede te doene, soe wanneer wijs noet of te doene hebben; ende hebben hem beloeft, waer dat sake, dat hi hier omme enighen scade name an sijn huis of an anders sinen goede, dien soude wi hem ghelden tot sijns selfs segghen. Voert soe hebbe wi hem beloeft, waer dat sake, dat hi in enighen orloghe quame, dat wi sijn helper wesen souden, ende dat wine (wij hem) niet en souden laten verderuen, wine souden in den sinen houden, alsoe varre alse hijs an ons bliuen woude, ende worde sijn huis voerseit beleghen, dat wijt ontsetten souden. Ende om dat wi hem ende sinen nacomelinghen alle dese voerwaerde vaste ende stade willen houden voer ons ende voer onse nacomelinghe, soe hebbe wi hem dese lettere ghegheuen, bezeghelt met onsen zeghele vtehanghende. Ghedaen in de Haghe, des sonnendaghes vp onser Vrouwen dach te midden oechste jut jaer ons Heren dusent drie hondert ende elue.

Met een zegel in groen was; het randschrift geschonden.

1329. Sept. 17.

De heer en vrouwe van Brederode geven aan Johan Persijn dezelfde regten te Velsen, als zijn vader genoten heeft.

Wij Henrick van Brederode ende Jsebiel van Fonteynis, jonevrou van Brederode, maken condt allen luden, dat wij bekennen Janne Persijn, dat hij alle die bieste, die hij tot sijnen huse voet, mach hebben gaende in die dune te Velsen, sonder huns in die dune te setten ende sonder voeder in die dune te voeren, ende enen scatter te setten in die ghiest te Velsen, als sijn vader plach te doene, ende die molen te Velsen te

[p. 83]

stane in allen peynten als si hier toe heeft gestaen, ende al dat recht in dien broec te Velsen, alst sijn vader hier toe heeft ghehadt. Jn oirconde dese letter bezegelt met onsen zeghelen jnt iair ons Heeren dusent driehonderd negen ende twintich, op sinte Lambrechts dach. (Afschrift).

1335. Jan. 12.

Willem III, graaf van Holland, beleent Johan Persijn, schildknaap, bij opdragt van Pieter van Roeland, met eenige landen te Schoten. (Afschrift).

1346. Mei 11.

Margaretha, gravin van Holland, verleidt splinter van nyenrode met het huis Nyenrode. Gegeven te 's Hage.

Margrete, bider ghenaden Gods keyserinne van Roemen, altoes meersende, grauinne van Heynn., van Holl., van Zeel, ende vrouwe van Vriesland, maken cond allen luden, want ghisebrecht van nyenrode op droech onsen lieuen heer ende vader, daer God die ziele af hebben moet, tenen vrien eighendom ziin huus, datmen heet Nyenrode, ende eenen viertel lants, die gheleghen is vanden Broecdijc vytestreckende indie Vecht, daer dat huus opstaet, welcke huus ende land onse lieue heer ende vader voirs. verliede ende gaf ghisebrecht voirs. ende zinen nacomelinghen, van hem ende van zinen nacomelinghen tehouden ten rechten erfleene, ende welcke huus ende land voirs. zeder na ghisebrechts doot voirs. onse lieue broeder, daer God die ziele af hebben moet, voir hem ende zine nacomelinghe verlyede splinter van nyenrode ende zinen nacomelinghen, tehouden ten rechten erheen voirs.: soe dat wi voir ons ende voir onse nacomelinghen verliet hebben ende verlien splinter van nyenrode voirs., hem ende zinen nacomelinghen, dat voirs. huus ende lant, van ons tehouden ende van onsen nacomelinghen then rechten erfleene, jnsulcker manieren alse die brieue houden, die hi daer of heeft van onsen lieuen heer ende vader ende onsen lieuen broeder, daer God die zielen af hebben moet, ende dat voirs. huus onse open huus zi ende wesen sal, onsen orbaer ende wille mede tedoene, soe wanner wiis noet of tedoene hebben. Ende hebben hem

[p. 84]

beloeft, waer dat sake, dat hi hier omme enighen scade name aen siin huus of an anders zinen goede, dien souden wi hem ghelden tot ziins selfs zegghen. Voert soe hebben wi hem beloeft, waer dat sake, dat hi in enighen orloghe quame, dat wi ziin helper wesen zouden ende dat wien (wij hem) niet en zouden laten verderuen, wine souden inden zinen houden, alsoe verre als hiis aen ons bliuen woude, ende worde ziin huus voirs. beleghen, dat wiit ontsetten zouden. Jn orkonden desen brieue bezeghelt met onsen zeghele. Ghegheuen jndie Haghe, opden elften dach jn Meye jnt jaer ons Heren M^o. CCC^o. zesse ende viertich.

Met een zegel in rood was; het randschrift geschonden.

1357.

Hertog Willem van Beijeren geeft aan gijsbrecht van nyenrode het baljuwschap van Kennemerland en Friesland. (Niet meer voorhanden).

1358. Mei 20.

Willem van Wesemale, ridder, heer van Waterland, en Catharina van Velsen, vrouwe van Waterland, verleggen de renten eener vicarij, door hun vader Johan Persijn, heer van Waterland, in de kerk te Velsen gesticht. (Afschrift.)

1372. Junij 13.

Gijsbrecht, heer van Vianen en den Goije, verleidt Jutten, echtgenoote van Herman van den Rijn en dochter van Gijsbrecht van den Vliet, bij opdragt van Johan van Berendrecht Awaerts (?) zoon van den Poel, met 20 hofsteden te Breukelen en andere goederen. Getuigen, Zweder van Blomensteyn, ridder, Everard van den Rijn en Hubert van der Cule, leenmannen van Vianen. Met het zegel van G. van Vianen, in groen was. (Vgl. 1298. Jan. 2).

1373. Jan. 4.

Philips van Polanen en Dirk van Raaphorst, ridders, oorkonden, dat de vrouwe van Bergen en gijsbrecht van nyenrode, op den dag als boven, te 's Hage, in tegenwoordigheid van hen, als leenmannen van Holland, om alzulke goederen verzocht hebben, als hun zouden zijn aangestorven van de vrouwe van Waterland. (Afschrift.)

1373. Dec. 13.

Otte, heer van Arkel, en Arend, heer

[p. 85]

van Egmond en IJsselstein, oorkonden, dat gijsbrecht van nyenrode, op den dag als boven, in tegenwoordigheid van hen, als leenmannen van Holland, aan hertog Albrecht te 's Hage heeft verzocht om de leengoederen van Waterland, hem aangestorven van de vrouwe van Waterland. (Afschrift).

1374. Febr. 27.

Zweder, heer van Putten en Strijen, en Arend, heer van Egmond en IJsselstein, oorkonden, dat hertog Albrecht in tegenwoordigheid van hen, als leenmannen van Holland, aan gijsbrecht van nyenrode en de vrouwe van Bergen bekende het verzoek der goederen van Waterland, behoudens aan hem, aan gijsbrecht en aan de vrouwe van Bergen, een ieder zijn regt. Gegeven te 's Hage. (Afschrift).

1375. Febr. 25 (?).

Goede van Haemstede, vrouwe van Bergen, en gijsbrecht van nyenrode, ridder, geven verlof, om de vicarij, door Johan Persijn in de kerk te Velsen gesticht, waarvan de begeving hun was aangestorven van Catharina, vrouwe van Wesemale en Waterland en dochter van Johan Persijn voorn., in de kerk te Haarlem te verplaatsen. (Afschrift).

1376. Sept. 23.

Toestemming verleend tot de voormelde verplaatsing door Arnold van Hoorn, bisschop van Utrecht. (Afschrift).

1377. Febr. 24.

Goede van Haemstede, vrouwe van Bergen, en gijsbrecht van nyenrode, ridder, dragen Baldewinus Johannis tot de bediening eener vicarij voor, door Johan Persijn gesticht op het altaar van het heilige kruis in de kerk te Velsen en van daar overgebragt naar de kerk te Haarlem. (Afschrift).

1377?

Aanstelling van Balduinus Johannis tot de bediening der voormelde vicarij, bij afstand van Willem van Geervliet en op voordragt van Goede van Haemstede, vrouwe van Bergen, en gijsbrecht van nyenrode, ridder, als patronen. (Afschrift).

1377. Julij 23.

Margriete van Bare, vrouwe van Zuilen, Frederik, heer van Zuilen en Anholt, schildknaap, haar zoon, Elsebe, gemalin van Splinter, heer van Loendersloot, en jonkvr. Bate, hare dochters, dragen eenig veen te West-

[p. 86]

broek over aan Arend van den Velde¹⁾, burger te Utrecht. Alienora van Zuylen, gemalin van Frank van Borselen, heeft reeds vroeger afstand van haar aandeel gedaan ten behoeve van hare moeder, broeder en zusters voornoemd. (Afschrift).

1) Als zijne zonen komen voor Wouter en Arend van den Velde, en als zijne dochters Elsebe, gemalin van Huge van Vleuten, schildknaap, en Aleid, echtgenoote van Rutger van der Haer.

1381. Jan. 7.

Otte, heer van Arkel, Arend, heer van IJsselstein, en Frank van Borselen, ridder, oorkonden, dat hertog Albrecht op maandag na Dertiendag 1381, in tegenwoordigheid van hen, als leenmannen van Holland, aan gijsbrecht van nyenrode bekende het verzoek van alzulke goederen, als hem zouden zijn aangestorven van de vrouwe van Waterland. (Afschrift).

1387. Jan. 7.

Dirk van Zwieten en nog een ander leenman van Holland oorkonden, dat gijsbrecht van nyenrode op maandag na Dertiendag 1387 in hunne tegenwoordigheid voor hertog Albrecht is verschenen en hem verzocht heeft om al zulke goederen, als hem zouden zijn aangestorven van de vrouwe van Waterland. (Afschrift.)

1391. Junij 21.

Floris van Haemstede van Bergen, heer van Montigny en Galmaarden, bekent aan zijn neef gijsbrecht van nyenrode verkocht te hebben het huis te Velsen met het koren- en weiland, den boomgaard en verder aankleven, behoudens aan Floris en zijne nakomelingen de manschap en het vergeven van kerken en kapelrijen, welke tot dit huis behooren. (Afschrift).

1392. April 6.

Gijsbrecht van nyenrode, ridder, beleent zijnen zoon Johan van Nyenrode met 7 morgen lands, gelegen in Benscoep en leenroerig aan den heer van IJsselstein. Getuigen Gerrit van den Vliete Wernaarsz. en Wouter Reinaarsz. Met het zegel van gijsbrecht van nyenrode, in groen was, zijnde Nyenrode gekwarteleerd met Persijn.

1392. Julij 8.

Hendrik, heer van Vianen, het Gooi en Ameide, verleidt Jutten, echtgenoote van Herman van den

[p. 87]

Rijn en dochter van Gijsbert van den Vliet, met 20 hofsteden te Breukelen en andere goederen. Getuigen, Zweder van Vianen, Hendrik van Vianen, ooms van Hendrik voorn., en Gerrit van den Rijn, leenmannen van Vianen. Met het zegel van Hendrik, heer van Vianen, in groen was. (Vgl. 1372. Junij 13).

1392. Aug. 16.

Huwelijksvoorwaarden van Johan van Nyenrode, zoon van den ridder gijsbrecht van nyenrode, en Margaretha, dochter van Wouter van Minden. Johan van Nyenrode ontvangt ten huwelijk ‘alse voir sijn moeders erue,’ de hofstede ten Poel te Breukelen, het huis te Velsen, met andere heerlijke en allodiale goederen, gelegen te Kamerijk, Portengen, Maarsen, Oije bij Montfoort, Lier, Benschop, Breukelen, Breukelerweerd en Wiltenburg. Margaretha van Minden verkrijgt daartegen als medegave eenige veengronden, ter waarde van 1300 oude Frankrijksche schilden. Huwelijksvrienden zijn Willem van Mynden, Thiman van Damassche, Alfaart van der Ae, Willem van den Vliete, Gerrit van den Vliete Wernersz., en Wouter Reijnertsz. (A.V. Buchel, MS.).

1393 (1394). Febr. 24.

Albrecht van Beijeren, graaf van Holland, verleidt gijsbrecht van nyenrode, ridder, met de lossinge van het gruit- of hopgeld binnen Haarlem. Gegeven te 's Hage.

Ailbrecht, by Goids genaden palensgraue vpten Rijn, hertoge in Beyeren, graue van Heneg., van Hollant, van Zeelant ende heer van Vrieslant, doen cond alien luden, want onse iieue ende getrouwe heer ghijsbrecht van nyenroeden, ridder, ons tot menigen tiden oetmoedelijken versocht ende vervolcht heeft, dat wij hem recht ende vonnisse doen wilde mit onsen hoghen mannen nae inhouden sijnre hantuesten ende brieue, die hij heeft van onsen voeruaderen, by tijden granen tot Hollant, van half den goeden ende heerlichede van Waterlant, die an him bestoruen souden wesen by dode vrouwe Kathrinen, vrouwe van Waterlant, des leenvolger hij wesen soude, als hij seyt, ende wij noch des nyet van taden hebben geweest, him recht te doen, ende oec niet

[p. 88]

garne namen, dat hij dair om off om anders enige redelike zake op ons clagen mochte: soe hebben wij mit onsen getrouwen heren gijsbrecht voirn. ouerdragen bij onsen rade ende him gegeuen ende genen mit desen brieue die lossinge vander gruten of hopgelt, hoe dat ghenoemt is, binnen onsen stede van Haerlem, die wij verset hebben aen Willems hant van Cronenburch, voir die somme van ses dusent ouder scilden, geliken onse brieue, die Willem voirs. van ons dair off heeft, inhouden ende begripen¹⁾. Ende dese vurs. grute of hopghelt sall heer gijsbrecht voirn. ende sijn naecomelinge houden van ons ende van onsen naecomelingen te leen, ter tijt toe dat wij off onse naecomelinge heren gijsbrecht off sinen nacomelingen enen dach van recht geleit hebben ende him recht gedaen mit onsen mannen, nae inhouden sijner brieue voirs.; ende dan mogen wij die vurs. grute of hopghelt weder lossenen om die somme van ses dusent ouder schilden voirs. weder heer gijsbrecht off sijn nacomelinge, wonnen of verloren; mer wij en onse nacomelinge en sullen die voirs. grute of hopgelt tot gheenre tijt lossen van heren gijsbrecht of den sinen, wij en sullen him eerst recht gedaen hebben, als voirs. Jn oirconde desen brieue bezegelt mit onsen segele. Gegeuen inden Hage, op sinte Mathijs dach apostels, jnt jair ons Heren MCCC drie ende tnegentich, naden lope van onsen houe. (Afschrift).

1) Van Mieris, III. 431.

1394. Mei 14.

Broederscheiding tusschen Floris van Borselen, ridder, heer van St. Maartensdijk, en Dirk van Borselen, heer van Zuilen, van alle goederen hun aangestorven van Frank van Borselen, hun vader, en nog te erven van Alienora van Zuylen, hunne moeder. Floris van Borselen verkrijgt de heerlijkheid van St. Maartensdijk met al haar toebehooren, de Schachtspolre in Zuid-Beveland en eene jaarlijksche rente van ƒ 100 uit de goederen van den Hoorne in de heerlijkheid van Voorne. Dirk van Borselen verkrijgt al de

[p. 89]

overig heerlijkheden, tienden, ambachten en andere goederen, gelegen in Zeeland, Holland, het Sticht en Gelderland, benevens de goederen van den Hoorne in de heerlijkheid van Voorne. Getuigen, Nicolaas van Borselen, heer van Brigdamme, neef, en anderen. Bekrachtigd door hertog Albrecht van Beijeren, op den 1 Julij 1394. (Afschrift).

1394. Julij 6.

Floris van Borselen, ridder, heer van St. Maartensdijk, draagt over ten behoeve van zijn broeder Dirk van Borselen, heer van Zuilen, de goederen te Mijdrecht, Othusen, Denemarken, Wilnis, Themaat, Maarsenbroek en Zuilen, behoorende tot de heerlijkheid van Zuilen. (Afschrift).

1394. Julij 7.

Floris van Borselen, ridder, heer van St. Maartensdijk, belieft allen eigendom aan de goederen en heerlijkheid van Zuilen, welken zijne moeder geeft of vermaakt aan zijn broeder Dirk van Borselen, en verzoekt den Bisschop van Utrecht, haar daarin bevorderlijk te willen zijn. (Afschrift).

1396. Julij 28.

Gijsbrecht van nyenrode, ridder, verleidt zijnen zoon Jan van Nyenrode met 2 hoeven lands te Camericken (Kamerijk), eene en eene halve hoeve in Bertenghen (Portengen) en 4 morgen bij Maarsen op 't Slijk, alles leenroerig aan de grafelijkheid van Holland. De lijftogt dezer goederen wordt daarbij vermaakt aan Margrieten van Mijnen, gemalin van Jan van Nyenrode voorn.

1396. Aug. 3.

Hertog Albrecht van Beijeren, graaf van Holland, bekrachtigt de voormelde verleiding. Met het zegel van den genoemden vorst; het randschrift geschonden.

1396. Nov. 3.

Hertog Albrecht van Beijeren, graaf van Holland, verleidt otten van nyenrode met alle heerlijkheden, tienden, renten, het huis Nyenrode en andere goederen, welke deze van zijn vader gijsbrecht van nyenrode beërfd mag hebben. Getuigen, de heer van Commenguiez, Koen Cuser van Oosterwijk en Gijsken van Diepenburch. Gegeven te 's Hage. Met het zegel van hertog Albrecht, in groen was.

1497. Jan. 26.

Verkoop van eenig land, gelegen in het

[p. 90]

Nyewelant en te Vlaerdinghe, ten behoeve van Dire Phillips van Nyewenroeden vrou van der Woerd. (Archieven van Buren).

1397. Sept. 28.

Hendrik, heer van Vianen, 't Gooi en Ameide, beleent otten van nyenrode, zijnen schoonzoon, met het geregt, de tins en tienden van Otterspoorbroek en andere goederen.

Wij Heinric, heer van Vyanen, vanden Goye ende vander Ameyden, doen cont ende kenlic allen luden, dat wij beleent ende verlyet hebben otten van nyenrode, onsen zwagher (schoonzoon), dat gherecht van Otterspoerbroeck, tijns ende tiende, streckende vanden Rijn aender Dannen¹⁾ tot der kercgraue (kerkwetering) toe, ende West Engtiende, den Haer tyende, den Euenaer tiende, den cleynen tiende, den Dolre tiende ende dat ghericht, daer die tiende in ghelegen is, den tijns van Hannen sluze tot Nichteuecht toe, ende dat Dolre goet, also dat ghelegen is, daer bonen naest ghelant is die greue van Hollant mit vyer merghen lants, daer Nyenrode op staet, ende beneden naest ghelant die weldighe van Nyenrode, opstreckende wter Vecht aenden Broecdijc toe, ende dat ghericht te Bruekelede (Breukelen) buten dijcs ende die hofsteden tot Bruekeleden, so die ghelegen sijn. Ende alle dit voerscr. goet te houden, hij ende sijn nacomelinge, van ons ende van onsen nacomelingen tot enen rechten onversterfliken erfleen, ende te verheerghewaden alst verschijnt mit drye marck goets fijns siluers. Daer dit gheschiede, waeren ouer onse manne, alse her Jan van Vyanen, onse brueder, Splinter vanden Vlyet, Willam vanden Vlyet ende anders vuel goeder lude. Jn orconde des briefs beseghelt mit onsen seghel. Ghegheuen int jaer ons Heren dusent driehondert seuen ende tneghentich op sinte Michiels auont.

Met een geschonden zegel van Hendrik van Vianen, in groen was.

1) Eene vaart of wetering te Breukelen.

1399. Febr. 2.

Jan van Nuwenroden, ridder, bekent ontvangen te hebben van Gerrit van Eemskerk, ridder, heer van

[p. 91]

Oesthuysen, 90 Holl. schilden, welke deze aan gijsbrecht van nuwenroden schuldig was. Met het zegel van Hein Oert, zwager van Jan van Nyenrode voorn. (Archieven van Buren).

1401. Febr. 24.

Splinter van den Vliet draagt over ten behoeve van otte van nyenrode, ridder, 2 halve hoeven lands, gelegen te Jaarsveld, naast de landen van Willem Overrijn, Splinter van den Vliet en Gielis van den Berghe, priester. (Afschrift).

1406. Febr. 9.

Otte van nyenrode verleidt zijnen broeder Jan van Nyenrode met al zulke goederen, als Jan voorn. van de grafelijkheid van Holland in achterleen is houdende. Met het zegel van otte van nyenrode, in groen was.

1411. April 27.

Johan van nyenrode, schildknaap, verleidt een halven akker lands, welken men vroeger van gijsbrecht van nyenrode had gehouden. Getuige, Splinter bastaard van Nyenrode.

1414. Maart 27.

Willem VI, graaf van Holland, geeft aan Nicolaas van Ruiven, zijnen kamerling, eene ambachtsheerlijkheid van 500 roeden, gelegen noordwaarts van Langevelt (Afschrift). Verg. van Mieris, IV. 326.

1414. Dec. 5.

Otte van nyenrode, ridder, geeft een altaar in de kerk te Velsen, opengevallen door het huwelijk van Hendrik van Eemskerk, aan zijn zoon Splinter van Nyenrode. Johan, heer van Egmond en IJsselstein, zegelt voor otte van nyenrode. (Afschrift).

1415. Julij 2.

Overdragt van eenig land te Westbroek ten behoeve van Floris van Borselen, heer van St. Maartensdijk en Zuilen. (Afschrift).

1418. Julij 8.

Floris, heer van Haemstede, Montigny enz., draagt Frederik Johansz., priester te Wassenaar, voor tot de bediening eener vicarij in de kerk te Haarlem. (Afschrift).

1419.

Verheffing van het maarschalksambt van Gooiland, met de daartoe behoorende tienden, gehouden van de abdisse van Elten, door den heer van Nyenrode. (Niet meer voorhanden).

[p. 92]

1420. Sept. 27.

Johan van Vianen, ridder, heer van Noirdelose, verleidt, als bewaarder der heerlijkheden van Vianen en Ameide, in naam van zijn neef Reinold, heer van Brederode, Genp, Vianen en Ameide, Jutte, weduwe van Herman van den Rijn en dochter van Gijsbert van den Vliet, met 20 hofsteden te Breukelen en andere goederen. Getuigen, Jan van Vianen, heer van Jaarsvelt, Splinter van den Vliet, Buekel van den Rijn, Voern van Vianen en Hubert van Laer, leenmannen van Vianen. Met het zegel van Johan van Vianen van Noordeloos, in groen was; het randschrift geschonden. (Vgl. 1392. Julij 8).

1422. Aug. 31.

Dezelfde verleidt, als voren, Evert van den Rijn Hermansz. met de voormelde goederen. Getuigen, Hendrik van Vianen, Splinter van den Vliet, Hubert van Laer en Goessen van Nyestein, leenmannen van Vianen. Met een geschonden zegel als voren. (Vgl. 1420. Sept. 27).

1430. Nov. 2.

Jacoba van Beijeren, gravin van Holland, bekrachtigt den lijftogt van het huis Nyenrode, welke door johan van nyenrode was vermaakt aan zijn vader otte van nyenrode, nadat deze alzulke heerlijkheden, tienden, renten, het huis Nyenrode en alle andere goederen, welke hij van de grafelijkheid van Holland in leen hield, ten behoeve van zijn zoon johan had opgedragen. Getuigen, Jan van Vianen, Everard, bastaard van Holland, en Floris van Kijfhoek. Gegeven te 's Hage. Met het zegel der gravin, in rood was; het randschrift geschonden.

1432. Julij 26.

Reinold, heer van Brederode, Genp, Vianen en Ameide, verleidt zijnen neef Herman van den Rijn met alzulke tienden, tinsen, geregten en hofsteden, gelegen te Broclede (Breukelen) en ter Ouder A, (Oudaan), als hij en zijne ouders van den hove van Vianen gehouden hebben. Getuigen, Jan van Vianen, oom, en Gijsbert van Nyenrode, neef van R. v. B., Goessen van Nyestein en Hubert van Laer, leenmannen van Vianen. Met een geschonden zegel van R. van Brederode, in groen was. (Vgl. 1422. Aug. 31).

1438. April 4.

Johan van nyenrode verleidt zijnen neef

[p. 93]

Joost van Rietvelt, bij opdragt van Peter Uten Hamme, met 4 morgen lands, gelegen op Otterspoorbroek. Getuigen, Gijsbert Uten Hamme en anderen. Met het zegel van joh. van nyenrode, in groen was.

1446. Sept. 25.

Jan van Boekhorst, heer van Noortigerhout, bekent verkocht te hebben aan den graaf van Oostervant (Frank van Borselen), heer van Voorne, Zuilen enz. eene ambachtsheerlijkheid bij Langevelt, welke hij had gekocht van Nicolaas van Ruiven. (Afschrift).

1447. Mei. 17.

Hertog Philips van Bourgondie, palatijn van Holland, beleent zijnen neef Frank van Borselen, graaf van Oostervant, bij opdragt van Nicolaas van Ruiven Nicolaasz., met de ambachtsheerlijkheid bij Langevelt. Getuigen, de heer van IJsselstein, Gerrit van Zijl, Arend van Gent en Gerrit Potter van der Loo. (Afschrift).

1447. Mei 22.

Nicolaas van Ruiven bekent de ambachtsheerlijkheid bij Langevelt, door graaf Willem VI voormaals aan wijlen zijn vader gegeven, overgedragen en verkocht te hebben aan den graaf van Oostervant, heer van Voorne, St. Maartensdijk, Zuilen enz. (Afschrift).

1449. Sept. 10.

Hertog Philips van Bourgondië, palatijn van Holland, geeft aan Frank van Borselen, graaf van Oostervant en heer van St. Maartensdijk, de hooge heerlijkheid van der Lucht, zijnde eene zandige heide en onbewoonde duinen, nabij Noortigerhout aan zee gelegen, waarvan Frank voorn, de ambachtsheerlijkheid van de grafelijkheid van Holland in leen houdt. De lieden, welke aldaar woonachtig zijn of zich er metterwoon komen vestigen, zullen zeven jaren lang vrij zijn van de grafelijke beden (aides); doch de graaf behoudt voor zich aan deze hooge heerlijkheid het regt vander sonneramete, den klokslag (le son de la cloche), de zeedrift (lalang et reject de la mer), het grove wild (la grosse sauvaignie) en de onthouding der gebannen lieden (retenue des banniz, cesta-dire, que les banniz de Hollande ny poront estre ne converser). Gegeven te Brugge. (Afschrift).

[p. 94]

1450. Jan. 23.

Johan van nyenrode magtigt zijnen zoon Johan van Nyenrode, om zijn vrijen wil en oorbaar te doen met alzulke goederen, als men te Niemandsvriend van de hofstede van Nyenrode in leen houdt. (Afschrift).

1451.

Floris Jansz., schout te Slijdrecht, bekent, dat hij 5 morgen lands, gelegen te Niemandsvriend, in het kerspel van Slijdrecht, van Gijsbert Dorlant, bastaard van Nyenrode, gekocht en den eigendom daarvan voor den dijkgraaf en de heemraden van den Alblasserwaard heeft ontvangen. (Afschrift).

1451. Jan. 21.

Philips, zoon van Nicolaas van Tornout bastaard van Nyenrode, draagt 10 morgen lands, gelegen te Niemandsvriend en leenroerig aan de hofstede van Nyenrode, over ten behoeve van zijn neef Splinter van Zijl, na doode van diens moeder, ooms en moeijen, bastaarden van Nyenrode. Gijsbert Dorlant, oom van Philips Nicolaasz. van Tornout. (Afschrift).

1450 (1451). Febr. 24.

Sententie van het hof van Holland in een geding tusschen Gijsbrecht bastaard van Nyenrode, alias Dorlant, klager, en jan van nyenrode met Splinter van Zijl, verweerders, betreffende eenige goederen, gelegen in den Alblasserwaard, onder het kerspel van Slijdrecht, en door Gijsbrecht Dorlant van de hofstede van Nyenrode in leen gehouden, en omtrent 200 Wilh. schilden daarop gewonnen. Uitgesproken in den Haag door den heer van Lanoy, stedehouder generaal, Gijsbrecht broeder van Brederode, Domproost van Utrecht, Gerrit van Zijl, Mr. Hendrik Uten Hove, Mr Lodewijk van der Eyck en Nicolaas die Vriese, rentmr. gen. van Holland. (Afschrift).

1451. Dec. 22.

Vonnis der leenmannen van Nyenrode tegen Gijsbert Dorlant, bastaard van Nyenrode.

Alle den ghenen, die desen brief zellen sien of horen lesen, doen wy verstaen, Johan Zweders zoen van Ruweel, Willam Jans zoen van Loenresloet, Claes Jans zoen, Gherijt van Vliet Wernaers zoen, Gherijt Jans zoen, Henric Krooc Aelbert z., Ghiisbert Spiker Henrics z., Jan Gherijt zoen, Jan Ghiisbert z.,

[p. 95]

Peter Ghiisbert z., Herman Dircz., Hire Ghiisbert zoen, Willam Jan Willams zoens zoen, Ghiisbert Oudecoeps z., Wiliam Sluter ende Aelbert Peters zoen, dat wy daer ouer ende aen alse leenmanne johans van nyenrode mit meer goeder manne voirder brugghen toe Nyenrode te rechte gheseten hebben, daer johan van nyenrode voirs. seluc als een leenheer besproken heeft alle die goede, die Ghiisbert Dorlant bastaert van Nyenrode. sinen oem, tot desen daghe toe datum des briefs van hem ende vanden hone toe Nyenrode voirs. te lene houden plach ende ghelegen siin toe Niemants vrient, alse besprekende den voirs. Ghiisbert Dorlant jn siinre dingtael, dat hij alle dese voirs. goede verswmt (verzuimd) ende verbuert hadde, ende claerliken aen heem ende te houe ghecoemen waren, vermidts dat Ghiisbert Doirlant voirs. wt dese voirghenoemde leengoede eyghendoemen ouer ghegeuen ende vercoft hadde buten consente ofte toedoen des leenheren, dat bewiisselick ende openbaerlick ghesciet waer, mit meer woerden jn siinne aenspraec begrepen; van welken bespreek Ghiisbert Dorlant voirs. alle siin weten volcoemelic ghehadt heuet, ghelikerwiis die leenmanne voirs. hem die mit recht ende mit oerdel toe wiisden, ende oeck die leenmanne ende den recht kenliken was, dat die weten van weerde ende myt recht ghedaen waren; also dat johan van nyenrode voirs., veruolghende siin saken, den voirs. Ghiisbert Dorlant, sinen oem, by vonnisse der leenmanne mit volre elaghen ende op gheachten daghen vanden voirseiden goden vellich ghewonnen heeft, want hij noch nyemant van siinre wegen tot gheenre tijt aenden rechte, om die voirs. sake te verantwoerden ende die voirs. goede te bescudden, gheeoemen en is. Mede so bekennen wy, alse leenmanne voirs., jn desen seluen brieue ende tughen, dat Ghiisbert Dorlant voirs. siin drie weerdaghe, dat is te verstaen siin drie dwarsnachten, toe ghewiist siin, ende oeck ghehadt heeft, na dien dat hij vellich ghewiist was, om noch die voirs. goede te verantwoerden, of hij aenden warf gheeoemen hadde, des hij noch niemant van siinre we-

[p. 96]

ghen voir noch na ghedaen en heeft, mer tot allen rechtdaghen bacwerdich ghebleuen is. So hebben die leenmanne den voirs. johan van nyenrode, na eisschen ende wtspreken siinre dingtael, dese voirseide goede, also alse ghelegen siin ende hier voirs. staet, vry ende los mit recht ende mit oerdel toe ghewesen, ende den voirseiden Ghiisbert Dorlant claerliken gheheel ende al of ghewesen, sonder enich verhal, recht of toesegghen voirt meer ten ewighen daghen daer aen te hebben jn eniger wiis. Ende om dat dit waer is, so hebben wy Johan Zweders z. van Ruweel, Willam Jansz. van Loenresloet, Claes Jans z. ende Gherijt van Vliet Wernaers z., alse leenmanne voirs., onse zegelen aen desen brief ghehangen ouer ons seluen ende mede ouer dese ander manne voirs. om hore alre bede wille. Ende want wy Gherijt Jans z., Henric Krooc Aelbert z., Ghiisbert Spiker Henric z., Jan Gherijt z., Jan Ghiisbert z., Peter Ghiisbert z., Herman Dirc zoen, Dire Ghiisbert z., Willam Jan Wiliams zoens z., Ghiisbert Oudencoeps z., Willam Sluter ende Aelbert Peters z., alse leenmannen voirs., op dese tijt selue gheen zegelen en hebben, so tughen ende kennen wy mede onder hoerder viere zegelen voernoemt ende hebben hem ghebeden desen brief mede ouer ons te bezegelen met horen zegelen. Ghegeuen jnt jaer ons Heren dusent vierhondert een ende viiftich des woensdaghes na sinte Thomaes dach.

Nog voorzien met de zegelen van Johan Zwedersz. van Ruwiel, Nicolaas Jansz. en Gerrit van Vliet Wernaarsz., in groen was.

1452. Maart 9.

Compromis in de voormelde zaak tusschen jan van nyenrode, den ouden, Jan van Nyenrode, den jongen, vader en zoon, en Splinter van Zijl, ter eener, en Gijsbert, bastaard van Nyenrode, alias Dorlant, ter andere zijde, uitgesproken door Gijsbrecht, broeder van Brederode, Domproost van Utrecht, en Nicolaas die Vriese, rentmr. gen. van Holland, als raden van den hertog van Bourgondie. (Afschrift).

1452. April 23.

Nader vonnis der leenmannen van Nyen-

[p. 97]

rode in de zaak tusschen johan van nyenrode en Gijsbert Dorlant, naar aanleiding van het compromis, uitgesproken door Gijsbrecht van Brederode en Nicolaas die Vriese.

Nog voorzien met de zegelen van Jan Zwedersz. van Ruwiel, Willem Jansz. van Loendersloot en Gerrit van Vliet, in groen was.

1452. April 23.

Verklaring der leenmannen van Nyenrode, dat Splinter van Zijl zijnen oom Gijsbert Dorlant, bastaard van Nyenrode, andermaal in regten vervolgd en zijn geding volkomen heeft gewonnen, betreffende drie en een half morgen lands, gelegen te Niemandsvriend en leenroerig aan de hofstede van Nyenrode, welke door Gijsbert Dorlant verbeurd waren en waarmede johan van nyenrode vervolgens zijnen neef Splinter van Zijl had verleid. Met de zegelen van Willem Jansz. van Loendersloot en Nicolaas Jansz., in groen was.

1454. Aug. 21.

Gijsbrecht van Nyenrode van Amerongen en Splinter van Nyenrode, gebroeders, verklaren geen eigendom te hebben aan de goederen te Niemandsvriend in het kerspel van Slijdrecht gelegen, welke de ridder gijsbrecht van nyenrode, hun oude vader (grootvader), gekocht en aan zijne bastaarden had gegeven, om van hem en zijne nakomelingen in leen gehouden te worden; zoodat de eigendom daarvan altijd is overgegaan op den oudsten broeder van Nyenrode alleen en op niemand anders. (Afschrift).

1454. Sept. 22.

Gijsbrecht van nyenrode verleidt zijne nicht Fye, Steven Mombers dochter en huisvrouw van Gerrit Gerritsz., met een morgen lands te Breukelen. Getuigen, Willem Jansz. van Loendersloot en Hendrik Krook Aalbertsz. Met het zegel van gijsbrecht van nyenrode, in rood was, zijnde een balk of fasce zonder baarstel.

1455. Junij 23.

Reinold, heer van Brederode, Vianen, Ameide, burggraaf van Utrecht, verleidt zijnen neef gijsbrecht van nyenrode met het geregt van Otterspoorbroek en de overige goederen, welke deze van de hofstede van Vianen houdt. Getuigen, Dirk van Heukelum, Sou van Rijn en Klaas

[p. 98]

van Arnhem (?). Met het zegel van Reinold voorn. in rood was; het randschrift geschonden. (Vgl. 1397. Sept. 28).

Bevestiging van de voormelde verleiding door bisschop David van Bourgondie als overleenheer. Getuigen, Ernst Taets van Amerongen en Peter Tuernoet. 1461. Jan. 20. Met het zegel des Bisschops in rood was; het randschrift geschonden.

1455. Aug. 1.

Hertog Philips van Bourgondie verleidt gijsbrecht van nyenrode, na doode van jan van nyenrode, zijn vader, 1^o. met het huis Nyenrode, tot een erfleen; 2^o. met de helft der ambachten van de Lier en Souteveen, niet te versterven binnen achterzusterskind; 3^o. met de helft van al zulke goederen, als Otte van den Poel vroeger in de ban van Minden onder het geregt van Langerak had gehouden, tot een regt leen, eene hoeve lands gelegen in Breukelerweerd, in het geregt van St. Marie te Utrecht, tot een regt leen, een huis binnen Naarden en al zulk land, als hem met regt was aangekomen van de tienden van Gooiland, tot een erfleen; 4^o. met de goederen, welke Gijsbrecht van Nyenrode (van Velsen) Jansz. van hem houdt, te weten, het huis te Velsen, tot zulk leen als Floris van Haemstede, heer van Montigny, het vroeger had gehouden, 4 morgen lands in het kerspel van Maarsen, tot een regt leen, 2 hoeven lands te Kamerijk, in het geregt des heeren van Abcoude, tot een regt leen, eene hoeve in Portengen, in het geregt van Jacob van der Aa, tot een regt leen, en nog eene halve hoeve in Portengen, tot een regt leen. - Getuigen, Gerrit van Poelgeest, Jan Ruychrock en Klaas die Vriese, rentmr. gen. van Holl., Zeel, en Friesl. Met het zegel des Hertogs in rood was; het randschrift geschonden.

1455. Aug. 31.

Gijsbrecht van nyenrode verleidt Loef van der Haer Gerritsz. met 5½ morgen lands, gelegen te Breukelen, naast het land van Gijsbert van Nyenrode van Velsen, neef van gijsbrecht voorn., en met een morgen lands te Maarsen, in de zate, daar Loef van der Haer plagt te wonen, strekkende van den Broekdijk op in de Vecht en

[p. 99]

gelegen naast het land van Gijsbert van der Haer Jansz. Getuigen, Jan van Rietvelt en anderen. Met een geschonden zegel van gijsbrecht van nyenrode, in rood was.

1457. Nov. 16.

Huwelijksvoorwaarden van Arend van Zwieten en Otte Splinters dochter van Nyenrode. Arend van Zwieten brengt ten huwelijk de hofstede van Binkhorst, de tienden van Rijswijk, de ambachtsheerlijkheid van Zoetermeer met de daartoe behoorende visscherij, vogelrij en turfmaat, de ambachtsheerlijkheid van Kalslagen, de ambachtsheerlijkheid van Swijndrecht met het daartoe behoorende veer, de tienden van den Ouden Rijn en Heikop, de hofsteden van Loendersloot en Zoelen, en de hofstede en hooge heerlijkheid van Leijenburg. Hiertegen geeft Splinter van Nyenrode aan zijne dochter eenig land, gelegen in den Broek onder Abcoude, ter waarde van 200 Beijersche guldens. Huwelijksvrienden zijn Gijsbrecht en Jan van Nyenrode met Jan en Huge van Zwieten. (A. van Buchel MS.).

1458. Dec. 22.

David van Bourgondie, bisschop van Utrecht, verleidt gijsbrecht van nyenrode, na doode van johan van nyenrode, zijn vader, met 3 hoeven lands, gelegen in de Achtersloot bij IJsselstein, in het geregt van den Dom te Utrecht, en met de tienden van Zweesterenge. Getuigen, Dirk van Zuylen van der Zevender en Ernst van Zuylen van Blikkenburg. (Afschrift).

1459. Sept. 10.

Mr. Dirk Bijndop Arnoldsz. draagt over, ten behoeve van Hendrik Venedauw, het patronaatregt van 5 prebenden, door wijlen Machteld van Riede, gemalin van den ridder Hibernus van Riede, in de collegiale kerk van St. Catharina te Heusden gesticht. (Afschrift).

1459. Sept. 15.

Bekrachtiging der voormelde overdragt, door David van Bourgondie, bisschop van Utrecht. (Afschrift).

1459. Oct. 17.

Overdragt van het voormelde patronaatregt door Hendrik Venedauw, schildknaap, ten behoeve van zijn bloedverwant Johan van Wijck Egidiusz., schildknaap. (Afschrift).

[p. 100]

1460.

Hertog Philips van Bourgondie stelt gijsbrecht van nyenrode aan tot baljuw van Loosdrecht, Minden en Tekkoop. (Niet meer voorhanden).

1460. Julij 20.

Reinold, heer van Brederode, Vianen en Ameide, burggraaf van Utrecht, verleidt Otten van den Rijn, bij opdragt van Herman van den Rijn, zijn vader, met 20 hofsteden te Breukelen en andere goederen, leenroerig aan den hove van Vianen. Getuigen, Gijsbert van Vianen van Rijzenburg, ridder, Johan van Vianen, ridder, en Jan van der Haer, leenmannen van Vianen. Met een geschonden zegel van Reinold van Brederode, in rood was. (Vgl. 1432. Julij 26).

1460. Aug. 27.

Gijsbrecht van nyenrode (oom) draagt op, ten behoeve van zijn neef Gijsbert van Nyenrode, schildknaap, de tienden, genaamd Sweesterenge en gelegen tusschen Sertroijsen en den Daal, welke de laatstgenoemde tot dus verre van den eersten in leen heeft gehouden. Getuigen, Ernst van Drakenburg en Johan Woudman. (Afschrift).

1461. Jan. 7.

De landgenooten en gemeene buren van Tienhoven oorkonden, dat Jan van Nyenrode en de landgenooten en gemeene buren van Breukelerveen hun op bepaalde voorwaarden hebben overgegeven eene wetering, uitgaande bij Oudaan in de Vecht.

Wy lantgenoten ende ghemene buere van Tyenhouen, jnder heren gherechte van sinte Peter tUtrecht, doen condt allen luden, dat ons Jan van Nyenrode ende die lantgenoten ende gemeen bueren van Broeclederveen, oec jnder heren gerechte voirsc., bij consent derseluer heren deken ende capittel van sinte Peter voirg., ouer gegeuen ende gegost hebben een weterynge, die gelegen is tusschen ons ende die van Broeclederveen voirs., wtgaende bij Oudaen jnde Vechte ende streckende opwaerts aen die Broeclederveensche oude ladijck, jn manyeren ende vorwairden hier nabescreuen. Jnden eersten so zellen wy van Tyenhouen dese voirg. weterynge op maken, houden ende gebruken ende dair een nywe sluse jn leggen ende bruggen maken op die heerstraten ende die slusen ende

[p. 101]

bruggen ten ewygen dagen houden also breet, datmen dair mit wagen ouer ryden mach, ende also wijt ende hoech, datmen dair onder mit scouwen geladen mit torf dair doer varen mach, op onsen cost, anxst ende arbeyt, buten scade (van) die van Broeclederveen voirsc. Ende als dan dese bruggen ende sluse geleyt ende gemaect sijn, alse voirsc. staet, so zellen wij van Tyenhouen die van Broclederveen voirs. een weet laten ende vermanynge doen, of sij al of deel mede jnder weterynge voirs. wesen willen op sulken recht ende vorwairden, alse wy van Tyenhouen voirsc., na groetheyt hoirs lants. Des so zellen die van Broeclederveen voirs. hoir beraet hebben drye jair lang, of sij willen of nyet en willen sonder begrip; ende die eruen, die teynden die drye jaren voirs. niet mede jn en comen, die sellen tot ewygen dagen wt blijuen, ten wair bij consent des dekens ende capittels, Jan van Nyenrode ende ons van Tyenhouen voirs. Ende wy van Tyenhouen voirs. en sellen nyemant jn dese weterynge voirg. oirlof genen moegen hoir water dair jn te leyden, dair die landen bouen ende beneden jn enigerwijs mede beschadicht mogen werden, behoudeliken dat dair in weteren sellen die van outs dair jn te weteren plegen, alse die van Maersenveen ende die van ouer die weterynge aen die smalen dijck, die nv ende van outs samentlijc enen waterganc gehadt hebben ende noch doen, also verre alst ons van Tyenhouen voirs. gelieft, ende anders nyet. Des so zellen die heren van sinte Peters voirs. of hoir scout mit onse heemraders van Tyenhouen dese voirg. weterynge scouwen, also dicke alst van node is, nader ouder ghewoenten op sulken kueren ende boeten als dair toe horen. Mer die van Broeclederveen voirs. zellen den opstal leggende aen hoir side vander voirs. weterynge houden ende maken ende scouwen tot hore oirbair ende profijt, behoudelije dat wij van Tyenhouen onse modder dair op slaen moegen, ladijken ende dat voetpat gebruken mit onsen lijue, onse scouwen, mit lijnden op ende neder trecken ende mit onsen scuten sonder peerden of ander beesten, dair die opstal bij verdarft mach wer-

[p. 102]

den. Ende wij van Tyenhouen voirs. moegen maken enen opstal an onse sijde vander weterynge voirs. een tonne hoech op geliker eerden, ende nyet hoger. Voirt so sellen die heren deken ende capittel ende Jan van Nyenrode voirs. ende hoir eruen ende nacomelingen hebben van ons half ende half een oudt botgen van elker scouwen torfs, die wij doir dese weterynge voirs. voeren sellen; ende of wij doir ander weteryngen die jnden Sticht jnde Vecht voirs. wtgaen, onse torff voirden, dair sellen wy oec of geuen van elker scouwen torfs als voirsc. staet; ende mede wat torff dat wyt (uit) die stort veens ons toebehorende gegreuen wert, dair sellen wij van elker scouwen torffs sijn gelt geuen, gelijc voirsc. staet, so wair dat die oec ghebruyct ende wtghewoert wert; ende wair yemant van ons, die sijn torff voirde alse voirsc. staet, ende sijn scougelt nyet en betaelde, die sonde verbueren die selue scou mitten torf ende dair toe dubbelt scougelt, also dick ende menichwerf als dat gebuerde, tot behoeff der heren deken ende capittel die een helft, ende Jan van Nyenrode voirs., die ander helfte. Ende dair voir selmen die moegen houden ende toeuen tot allen plaetsen, daer mense vijnt, ende toespreken voir allen rechten; ende en sellen hen dair nyet tegens weren noch weder seggen mit genen recht, geestelijc of weerlijc, alle dine sonder argelist. Jn kennysse der wairheyt so hebben wij Dire van Oestrom ende Wiliam van Snellenberch, vander lantgenoten wegen, ende wij Lambert van Houe, scout te Tyenhouen, Gijsbert van Houe ende Jan Zwanekert, Godevaert soen, vander gemeenre bueren wegen van Tyenhoeuen voirsc., desen brief besegelt mit onsen zegellen ouer ons seluen ende mede om hore bede wille. Ende wij lantgenoten ende buere voirseyt, om gebreck wille onser segellen op dese tijt, so hebben wij lantgenoten voirs. gebeden Dire van Oestrom ende Willam van Snellenberch, ende wij gemene buere voirs. hebben gebeden Lambert van Houe, die scout van Tyenhoeuen, Gijsbert van Houe ende Jan Zwanekert, Godeuaert soen voirsc., desen brief mede ouer ons te besegellen mit horen segellen,. Ghegeuen

[p. 103]

jnt jair ons Heren dusent vierhondert eenendesestich, opten seuenden dach van Januario.

Met de zegelen van Dirk van Oostrum, Willem van Snellenberg, Lambert en Gijsbrecht van Hove en Jan Zwanekert, in groen was.

1463. Junij 2.

Gijsbrecht van nyenrode verleidt zijnen neef Gerrit van Eemskerk met eenige landerijen, gelegen in Maasland, de Lier en Naaldwijk. Getuigen, Jan van Nyenrode, broeder van gijsbrecht voorn., en Willem Jansz. van Loendersloot. Met het zegel van gijsbrecht van nyenrode, in rood was, zijnde Nyenrode gekwarteleerd met Persijn.

1464.

Hertog Philips van Bourgondie geeft verlof aan gijsbrecht van nyenrode, om het baljuwschap van Loosdrecht, Minden en Tekkoop te mogen overdragen aan zijn bastaardzoon Hendrik van Nyenrode. (Niet meer voorhanden).

1467. Junij 10.

Gijsbrecht van nyenrode en alienora van borselen en Zuylen, vrouwe van Nyenrode, stichten en begiftigen voor de ziel van wijlen hun broeder Hendrik van Nyenrode eene nieuwe kapelrij ter eere van St. Jan Evangelist en St. Barbara in de kapel, door hen daartoe gebouwd aan de zuidzijde der kerspelkerk te Breukelen, met behoud van het regt van begeving voor den bezitter en leenvolger van het huis en de heerlijkheid van Nyenrode. (Afschrift).

Bekrachtiging dezer stichting door David van Bourgondie, bisschop van Utrecht. 1467. Junij 17. (Afschrift).

1467. Junij 10.

Gijsbrecht van nyenrode jansz. en alienora van borselen en Zuylen, vrouwe van Nyenrode, geven den vrijen eigendom van een akker lands, gelegen te Breukelen, op het Hoogeland, naast het land der kapel van Westbroek, met eene jaarlijksche rente van drie guldens, aan den cureit van Breukelen en den kapelaan hunner kapel ter eere onzer Vrouwe in de kerk van Breukelen, op voorwaarde dat elk dezer wekelijks eene mis zal zingen en lezen op het nieuwe oksaal, daartoe door den heer en de vrouwe van Nyenrode in de kerk te Breukelen gebouwd. Met de zegelen van gijsbrecht van nyenrode en alienora van borselen.

[p. 104]

1468. Febr. 22.

Bekrachtiging der voormelde gift door David van Bourgondie, bisschop van Utrecht. Met een geschonden zegel des Bisschops.

1471. Sept. 25.

Gijsbrecht van nyenrode, heer van Zuylen en St. Maartensdijk, verleidt een halven akker lands te Wilnis. Getuigen, Jan van Nyenrode, broeder van gijsbrecht voorn., Hendrik, bastaard van Nyenrode, en Cornelis Willemsz. van Loendersloot.

1472. Maart 31.

Vernieuwde privilegien en wilkoren, gegeven aan de landzaten van Wilnis, ter Aa, Mijdrecht en Westveen door gijsbrecht van nyenrode en alienora van borselen, heer en vrouwe van Zuylen en St. Maartensdijk.

Wy ghijsbrecht van nyenroede, heer van Zuylen ende van sinte Martijnsdijck etc., ende alyenora van borssele, svrouwe der zeluer heerlicheden, doen kondt allen luyden, alzoe onse getruwe lantsaten van Wilnys, ter A, Mydrecht ende Weestueen ons oetmoedelic te kennen gegeuen hebben, hoe dat hoir priuilegien ende wilkoren bij ongeuall verbrant zijn, begerende ende biddende dairom, dat wy hun luden die weder wouden gonnen ende geuen, gelijc ende jn alre manieren als zij die van onsen voirvaderen te hebben ende te houden plagen, hun nootwesende tot onsen lantrechten, die welke wy hun gegont ende belieft hebben bij gemeenre vroetscip onser lantsaten voirscr., dats te weten ende verstaen, dat wy hun dat gegont ende gegeuen hebben jnden rechten ewigen erfpacht duerende voir ons ende onsen nacomelingen ende voir hun ende horen nacomelingen. Jnden eersten zoe zall onse rentmeester jnder tijt wesende tot alre tijt alst ons gelieft enen scout setten tot Zulen, dat een lantsaet is ons lants voirs., die alle jair goets tijts voir sinte Peters dach ad Cathedram mit twee lantsaten comen zall te Zuylen voirs. voir die brugge om dat lant te hogen off te lagen vijff scillingen opten acker, elke vijff scillinge gerekent voir twee Dortsche placken, dats te weten, dat die rentmeester voirs. den voirn. scout mit tween lantsaten eden zall mogen, dat zij die settinge doen

[p. 105]

zullen nae horen beste vijff sinnen, tot nutscip ende oirbair des gemenen lants voirs.; dats te weten, alst natte ende quade iaren zijn ende dat laut bescadicht is, het zij vanden zeeburch, off van heren bede, of scattinge, zoe zullent mogen off setten vijff scillingen op elke acker, twee jair lane duerende, ende niet meer; ende alst goede jaren ziin, zoe zullen zijt vijff scillinge mogen hogen, off staende laten bliuen naeder ouder gewoente ende wilkoir voirs., ende die wilkoir is hondert seillingen payments voirs. aen onse handen te verbueren. Ende zoe wie dat die scout dair toe eyschet inder tijt vten lautsaten voirs., die en zullens niet mogen weygeren opt verbueren vander wilkoir voirs., mer zij zullen dat lant mit hem setten bij horen ede opter lantsaten cost tot Zulen off om bede wille des rentmeesters, dair hij se comen hiet. Ende desen voirs. pacht zullen die lantsaten betalen des sonnendages voir alre heyligen dach off smanendages dair nae voir middach tot Wilnis. Ende zoe wie dattet versuumde vanden lantsaten voirs. ende niet en betailde gelijc voirs. staet, dat zoude die rentmeester mitten scout wtpanden wt horen reetsten goede, mit alsulken cost als die rentmeester ende die scout mit horen knechten dair op gedaen hadden; ende zoe hebben zij dan die voirs. wilkoir verbuert aen ons off onser nacomelingen hant, dat is te weten hondert scillingen payments voirs. Voirt zoe en zellen ghien lantsaten husinge breken van onsen lande, ten zij bij oirloff van ons off van onsen rentmeester jnder tijt, mer zij zullen alle husinge ende hout verbeteren, dat zij op onse lande voirs. staende hebben, ende niet vermynren binnen horen hofsteden. Jtem yement die ziin bruycweer verbuerde, zoe zouden wy off onse rentmeester van onsen twegen hoir husinge gelden ende betalen bij vier lantsaten, die die scout dair toe nemen zoude, behoudelie datmen die husinge niet hoger taxeren noch rekenen en zoude, dat off aen baren hout laghe opten vier hoeken vanden weerff. Voirt zoe en zellen gheen lantsaten recht op malkander buyten mogen spreken, bijt verbueren der wilkoir voirs., dan alleen voir den rentmeester ofte scout voirs. Ende

[p. 106]

zoe wie dat recht begheert die zall den scout geuen ziin botgelt, ende dat zall wesen een botkijn, des zel hem die scout bieden voir twee lantsaten tot Zulen, ende als zij te Zulen comen, die dan inden onrechten ualt, sel betalen des rentmeesters, des scouten ende ziin principaell wedersaken cost, die zij dair om gedaen hebben. Ende die ghene die tSulen coemt ende onscout doen will, dair zeil die rentmeester off die scout den eedt off stauen. Jtem off die scout enige lantsaten geboede mit hem te gaen, om onse recht te vorderen, ende dat weygerden, verbuerden elcx den wilkoir voirs., soe dicke als dat gesciede, dat is te weten hondert scillinge voirs. payments. Ende enich lantsaet, die den anderen gelt off scoude wet, te weten zwijnters zes weken ende somers drie weken, ende als dan die wet scoude omme gecomen wair, ende die man rechts begheerde anden scout voirs., zoe zell die scout den voirganger gebieden, dat gelt ofte goet te betalen binnen vijff dagen bij zijnre bruycwere; ende wair dat zake, dat hijs dan niet en betailde, zoe quaem die bruyeweer aen ons ofte aen onsen nacomelingen hant. Ende zoe wie vanden lantsaten voirs. ziin pacht betailt nae jnhout der wilkoir voirsc., zoe zullen zij off hoir nacomelingen hoir bruyeweer van ons ende van onsen nacomelingen behouden. Ende want wy dit aldus vast houden willen ende gehouden willen hebben, nae ouerdrachte ons ende onsen voirvaderen ende wilkoir onser lantsaten ende horen voirvaderen, zoe hebben wy tot enen oirkonde onse segelen aen desen brieff doen hangen. Ende om dat wy Jan Egberts z. scout tot Zulen, Jacop Fredericx z. ende Euert Jans z., lantsaten voirscr. ende volcomelic gemachticht vanden gemenen lantsaten voirgen., onsen edelen ende lieuen joncheer ende joncfrouwe van Zuylen voirs. om dese voirs. priuilegien ende wilkoren oetmoedelic gebeden ende veruolcht hebben, ende oick hunluden ende horen nacomelingen geloeft hebben voir ons ende onsen lantsaten ende nacomelingen alle dese voirs. punten ende wilkoren well ende onuerbreclic te houden ende te doen houden, ende wy zelue ghien zegele en hebben, zoo hebben

[p. 107]

wy gebeden heren Gerijt Symons z., cureyt tot Brokele, desen brieff mede oner ons te bezegelen mit sinen zegele, twelke ie, heer Gerijt Symons z. voirs., ter bede van hunluden, alzoe gailne gedaen hebbe. Gegeuen jnt jair ons Heren dusent vierhondert twee ende tseuentich den lesten dach van Mairte.

Met het zegel van gijsbrecht van nyenrode, in rood was.

1473 (?).

Minnelijke uitspraak, gedaan door Arend van Zwieten, heer van Leijenburg, Johan van Zuylen van Natewisch en Ernst van Drakenburg, als zeggers van wege gijsbrecht van nyenrode, heer van Zuylen en St. Maartensdijk, ter eener, Johan Clauwerf, abt van St. Paulus te Utrecht, Willem de Vosse en Willem van Lokhorst, als zeggers van wege Gerrit van Pijn, Zouwen zoon, en Janna van Nyenrode, zijne echtgenoote, ter andere zijde, betreffende 1000 Frankrijksche schilden gekomen van Dirk van Bijland, ridder, en aan Johanna voorn, toegezegd in het maaggescheid, uitgesproken door Reinold van Brederode, Gijsbrecht van Nyenrode van Amerongen en Splinter van Nyenrode, tusschen gijsbrecht van nyenrode, heer van Zuylen, Janna en hunne moeder, Johan en Hendrik van Nyenrode, hunne broeders. (Afschrift).

1473. Maart 10.

Gijsbrecht van nyenrode en alienora van borselen geven aan de kerk te Breukelen de erfpacht van 4½ morgen lands, op voorwaarde dat de kerkmeesters jaarlijks op Kersavond aan de kapelrij van Nyenrode vier pond waskaarsen zullen leveren en voor de overige renten dezer landen goeden wijn en misbrood koopen voor alle missen, die men in de kerk te Breukelen zal doen. (Afschrift).

1474. Jan. 24.

De prior en het convent der regulieren van Oudenaarden ontvangen, bij toestemming van hun oversten prior van Windesheim, gijsbrecht van nyenrode en alienora van borselen, heer en vrouwe van Zuylen en St. Maartensdijk, wegens gegeven aalmoezen en renten, onder de stichters van hun klooster. (Afschrift).

1474. Mei 25.

Otte van Pijn Hermansz, bekent verkocht te hebben aan gijsbrecht van nyenrode, heer van

[p. 108]

Zuylen en St. Maartensdijk, de goederen, welke hij en zijne voorvaders van den hove van Vianen in leen gehouden hebben.

Je Otte van Rijn, Hermans zoen, bekenne mit desen brieue, voir my ende voir minen eruen, dat je in enen stedighen wittaftighen eerfcoep vercoft hebbe den gheboirtighen joncker ghiisbrecht van nyenrode, heer van Zulen ende van sinte Martiinsdiick, dat gherechte, tiende ende tinsse, mit alle die manscapen, recht ende toeseggen ende al dat dair aen cleuen mach, als ic ende mijn voiruaderen tot desen daghe toe, na wtwisinghe der ouder hantuesten ende leenbrieuen, vanden hof van Vianen te lene ghehouden hebben, niet wt ghesondert, te weten, twintich hosteden ghelegen tot Brekel (Breukelen) jnden dorp, den tiende jnden Broeck (Otterspoorbroek) van twe eude twintich hoeuen, tgherechte, tiende ende tinse ende den vterdiick bider A (Oudaan), tgherecht, tiende ende tinse van vier hoeuen jn Bertengen (Portengen) ende den tiende opten West enghe, ende voirt alle alsulck goet, manscapen ende eruen, als ic ende mijn voiruaderen vanden seluen hof van Vianen tot desen daghe toe ghehouden hebben, also wel ghelegen buten den carspel van Broekel als dair binnen, niet wt ghesondert, so waer ende in wat heerlicheden of tot wat plaetsen die ghelegen siin, alse om een seker somme van seuen hondert gouden Aernems gulden, elx stuuers gherekent voirden gulden, ende dair toe noch twintich Rijnsche gulden, twintich stuuers gherekent voirden gulden, die hij my wel tot minen wille betailt heeft, den lesten penninck mitten eersten. Ende scelde den voirs. joncker ghiisbert van nyenrode, sinen eruen ende voirt alle den ghenen, die des quitantie behoeuen, voir my ende voir minen eruen quijt, ende voirt al tghene dat je op hem tot desen daghe toe te seggen ghehadt mach hebben, niet wt ghesondert, in enigher wiis, ende alle dinck sonder arghelist. Jn kennisse der waerheit hebbe je mijn zegel aen desen brief ghehangen. Ghegeuen jnt jair ons Heren dusent vierhondert vier ende tseuentich, des woensdages na ons Heren hemeluaerts dach.

[p. 109]

Met het zegel van Otte van Rijn, in groen was.

1474. Mei 25.

Jolente van Lalaing, vrouwe van Brederode en Vianen, verleidt haren neef gijsbrecht van nyenrode, heer van Zuylen en St. Maartensdijk, met de bovengemelde goederen.

Yolente van Lalaing, vrouwe tot Brederode, tot Vyanen ende mombaer van Walrauen onsen zoen, doen kont allen luden, dat voir ons ende die manne van lene hier nae bescreuen gecomen is Otte vanden Rijn ende droech ons op ende scout quijt alles rechts ende toeseggens als hij hadde aen twintich hofsteden, gelegen tot Brukel jnden dorpe, den tyende inden Broeck van twe ende twintich hoeuen, tgerecht, tyns ende tyende van vier houen jn Bertengen, tgerecht, tyns ende tyende ende den vterdijck bijder A ende den tyende opten West enghe. Ende Otte voirs. verteech daer af ende van allen rechte ende toseggen, als hij aen alle dese voirs. lenen in brieuen ende buten brieuen, niet wtgesondert noch achter gehouden, in enigerwijs hebben mochte ende vanden hoeue van Vyanen ende van ons te lene houden plach, zoe dat hij daer nyet aen en behielt noch wachtende en was, onsen vrijen wille daer mede te mogen doen, als die manne voirscreuen wijsden mit recht ende mit ordell, dat recht was ende mitten rechte stadicheit hebben ende behouden zall. Doe dit geschiet was, zoe hebben wij alle dese voirgenoemde goden ende lenen ter stont wederomme verliet ende verleent, verlien ende verlenen mit desen onsen brieue die ghijsebert van nyenrode, heer van Zulen ende van sente Martinsdijck, onsen neue, te houden van ons ende onsen nacomelingen, hij ende sijn eruen, vanden hoeue van Vyanen voirs. tot enen lene. Ende van desen voirs. goden ende lenen zoe en sal ghijsebert voirs. of zijn eruen nyet onterft mogen werden, ist zoene of dochter, alsoe lange als daer een achter suster kijnt is, nae wtwijsinge der voirbrieue, alle dinge zonder argelist, beheltlic ons ende enen ijgeliken sijns rechts. Hier waeren ouer ende aen die manne van lene, dair dit gesciede, als Dirck van Hokelom,

[p. 110]

Jan van Vyanen van Jaersuelt, Walrauen van Brederode, bastert, ende Tyman Trynde. Jn oirkonde sbriefs besegelt mit onsen segel. Gegeuen jnt jair ons Heren dusent vierhondert vierendetzeuentich, XXV dage in Meye.

Met het zegel van Jolente van Lalaing, in rood was.

1475. Febr. 7.

Huwelijksvoorwaarden van Johan, broeder van Nyenrode, en Johanna van Montfoort. Jan van Nyenrode verkrijgt ten huwelijk van de vrouwe van Nyenrode de goederen van den Ouden Hoorn, gelegen in den lande van Voorne. Hij was toemaals weduwenaar van Elsen van Darthuysen, die hem een eenigen zoon had geschonken. Huwelijksvrienden zijn Jan, burggraaf van Montfoort, heer van Purmerend, broeder van Johanna voorn., alienora van borselen, vrouwe van Zuylen en St. Maartensdijk, schoonzuster van Johan van Nyenrode, Margriete van Croewy, vrouwe van Montfoort, moeder van Johanna voorn, en zuster van den ridder Zweder van Montfoort. (Afschrift).

1475. Oct. 9.

Alienora van borselen, vrouwe van Zuylen, St. Maartensdijk enz., draagt op, naar aanleiding der huwelijksvoorwaarden tusschen Johan van Nyenrode, haar schoonbroeder, en Janne van Montfoort, hare nicht, met haar gekoren voogd Dirk van Zwieten, heer van Leijenburg, ten overstaan van Dirk van Zuylen van der Haer, Jan van Nyenrode Splintersz., Floris van Pallaas, Hendrik van Sandenburg en Frederik de Voocht van Rijneveld, als leenmannen van Holland, en ten behoeve van Johan van Nyenrode, haar schoonbroeder voorn., de tienden van den Ouden Hoorne en van den Ruigendijk en den Oosthoek, geheeten dat Weergors gelegen in de heerlijkheid van Voorne en leenroerig aan de grafelijkheid van Holland, behoudens aan zich den lijftogt dezer goederen en aan haar gemaal gijsbrecht van nyenrode den lijftogt van 1000 Rijnsche guldens uit al hare Zeeuwsche goederen. (Afschrift).

1476. Maart 13.

Herman van Wijck, Johans oudste zoon, draagt over, ten behoeve van gijsbrecht van nyenrode,

[p. 111]

heer van Zuylen en St. Maartensdijk, het patronaatregt van 5 prebenden in de collegiale kerk van St. Catharina te Heusden. (Afschrift). (Vgl. 1459. Sept. 10 en 15 en Oct. 17).

Bekrachtiging der voormelde overdragt door David van Bourgondie, bisschop van Utrecht. 1476. Julij 5. (Afschrift).

1476. Julij 2.

Hertog Karel van Bourgondie, palatijn van Holland, verleidt gijsbrecht van nyenrode en zijne nakomelingen, als bezitters van het huis Nyenrode, met het goed Pendrecht, de hooge heerlijkheid van der Lucht en eene ambachtsheerlijkheid nabij Langevelt, en dat wel bij opdragt van alienora van borselen, vrouwe van Zuylen en St. Maartensdijk, aan wie deze goederen waren aangekomen na doode van haar broeder Frank van Borselen, graaf van Oostervant. Getuigen, Tielman Oom van Wijngaarden, Mr. Jacob Ruysch, Floris Oom van Wijngaarden, Jan van Wijngaarden, Mr. Jan Boullin en Jacob Ruychrock van den Werve, raden en leenmannen van Holland. (Afschrift).

1477. April 28.

Alienora van borselen en Nyenrode, vrouwe van Zuylen, St. Maartensdijk, geeft den eigendom van eene huizinge te Breukelen, in haar geregt van Nyenrode, welke aan haar en aan wijlen haar echtgenoot gijsbrecht van nyenrode, heer van Zuylen en St. Maartensdijk, was aangekomen van hun kamerling Hendrik van Colen (die hier te lande geen erfgenaam had en een bastaard was), aan haar kapelaan, ten behoeve der kapel van St. Jan Evangelist te Breukelen, door haar en haar gemaal gesticht en begiftigd. Met een geschonden zegel.

1478. Junij 9.

Johan van nyenrode magtigt, als leenvolger der hofstede en heerlijkheid van Nyenrode, zijnen zwager (oom) Gerrit van Rijn, om als zijn stedehouder de leenen van Nyenrode te verleiden, totdat hij hem deze volmagt door twee leenmannen van Nyenrode laat opzeggen. Getuigen, o.a. Evert Utenweerd, neef van johan van nyenrode en schout in diens geregt te Breukelen. Met nog drie zegelen.

1478. Julij 20.

Gerard van Rijn verleidt, als voogd van

[p. 112]

zijn neef en zwager¹⁾ johan van nyenrode, eene hofstede gelegen te Breukelen.

1) Het woord, zwager schijnt oudtijds gebezigd te zijn in de algemeene beteekenis van aangetrouwden bloedverwant, voor schoonzoon, schoonbroeder, oom, neef.

1480. Aug. 4.

David van Bourgondie, bisschop van Utrecht, verleidt johan van nyenrode, na doode van gijsbrecht van nyenrode, zijn oom, en van Johan van Nyenrode, zijn vader, met 3 hoeven lands in de Achtersloot in het geregt van den Dom te Utrecht, en met de tienden van Sweesterenge, leenroerig aan het Sticht van Utrecht. Getuigen, Roelof van Bevervoorde, hofmeester, en Frederik Uten Hamme, maarschalk des Nederstichts. Gegeven op het slot te Duurstede. (Afschrift).

1480. Oct. 20.

Walraven, heer van Brederode, Vianen, Ameide, burggraaf van Utrecht, verleidt zijnen neef jan van nyenrode met al zulke, aan de hofstede van Vianen leenroerige, goederen, als hem aangestorven zijn na doode van zijn vader Jan van Nyenrode en van zijn oom gijsbrecht van nyenrode. Getuigen, o.a. Otte van Rijn. Met het kleine zegel van W. van Brederode, in rood was. (Vgl. 1474 en 1455. Junij 23).

1482. Julij 25.

De heer van Montigny, stadhouder generaal van Holland, verleidt jan van nyenrode Jansz., na doode van zijn oom gijsbrecht van nyenrode, en van zijn vader Johan van Nyenrode, met het huis Nyenrode, de helft der ambachten van de Lier en Souteveen, een huis binnen Naarden en al zulk land, als was gekomen van de tienden van Gooiland, het goed Pendrecht, de hooge heerlijkheid van der Lucht bij Noortigerhout en eene ambachtsheerlijkheid bij Langevelt. Getuigen, de heer van Zevenbergen, Gerrit heer van Assendelft, Gerrit van Abbenbroek en Mr. Cornelis de Jonge, raden en leenmannen van Holland. (Afschrift).

1482. Oct. 19.

Minnelijke overeenkomst bij tusschenspre-

[p. 113]

ken van zegslieden, getroffen door Arend van Opburen met Dirk bastaard van Nyenrode betreffende 10 morgen lands te Slijdrecht. (Afschrift).

1484. Maart 10 en Junij 11.

Gerrit van Rijn Souwenz. en Janna jansdr. van nyenrode, echtelieden, maken elkander den lijftogt van alle eigene goederen, welke zij liggende hebben te Zuylen en Breukelen. Met de zegelen der schouten te Zuylen, in het geregt des heeren van Nyenrode, en te Breukelen, in het geregt des heeren van Nyenrode en in dat des bisschops van Utrecht.

1485. Junij 22.

David van Bourgondie, bisschop van Utrecht, verleidt Joost (Josina), vrouwe van Schagen, gemalin van Wouter van Egmond, na doode van Gijsbrecht van Nyenrode van Velsen, haar ouden vader (grootvader), en van Adriaan (Adriana) van Nyenrode, vrouwe van Schagen, hare moeder, met de hofstede ten Poel en 7 morgen lands, gelegen in het kerspel van Breukelen. Getuigen, Alfons de Vieri en Herman van IJselmuden. Met een geschonden zegel des Bisschops, in rood was.

1491. Junij 18.

Schouwbrief van Otterspoorbroek in jans geregt van nyenrode, vastgesteld door de gemeene landgenooten van Otterspoorbroek. Men zal jaarijks twee heemraden kiezen uit de gemeene landgenooten, die niet in Otterspoorbroek woonachtig zijn, en een, die daar woont. Deze zullen door den schout beëedigd worden en jaarlijks de weteringen, slooten, dijken en opstallen schouwen; voorts wordt in dezen brief vastgesteld, dat de gemeene landgenooten van Otterspoorbroek, met eenige buren uit de geregten van den Bisschop en van St. Pieter, welke van ouds gewoon waren geweest te zamen met die van Otterspoorbroek uit te malen, op gezamenlijke kosten eenen windwatermolen zullen daarstellen.

1493. Sept. 17.

Gerrit Gerritsz., door johan van nyenrode voorgedragen tot de vicarij van het heilige kruis in de kerk te Breukelen, belooft binnen bepaalden tijd zich als priester te laten wijden en dan zijne dienst naar bepaalde voorschriften te komen bedienen. (Afschrift).

[p. 114]

1495. Maart 12.

Jan van nyenbode draagt over, als eenig erfgenaam van wijlen zijne moeije Janna van Nyenrode, gemalin van Gerrit van Rijn, aan de fabriek en kosterij te Breukelen en den cureit aldaar den eigendom van 2 morgen lands, gelegen te Maarsenbroek in het geregt van Hendrik van Hoesden.

1495. Maart 12.

jan van nyenrode geeft den eigendom van ruim 3 morgen lands, gelegen te Portengen in het geregt van Frederik Utenham, nabij de kapel van Nyenrode, staande bij het koor te Breukelen, aan de fabriek te Breukelen, op voorwaarde dat men jaarlijks de gedachtenis van hem, zijne voorouders en nakomelingen zal vieren met eene zielmis en eene vigilie van negen lessen, met negen brandende stalkaarsen op de graven, terwijl men dagelijks de grafstede van Nyenrode in de kerk te Breukelen zal visiteren met een Miserere en De profundis en daarbij eene collecte doen. Met het zegel van den schout van Portengen.

1495. Mei 2.

Bekrachtiging eener vicarij, gesticht en begiftigd door Godfried Torck, drossaard van Goch, in de kerk te Goch. Keulen. Met het zegel van den officiaal van het hof te Keulen.

1496. Sept. 29.

Philips, aartshertog van Oostenrijk, graaf van Holland, verleidt jooste (josina) van nyenrode, na doode van haar vader jan van nyenrode, met het huis Nyenrode, de helft der ambachten van de Lier en Souteveen, de hooge heerlijkheid van der Lucht, de ambachtsheerlijkheid bij Langevelt, en het huis te Velsen met zulk regt, als haar vader het gehouden had. Hulde doet Dirk, bastaard van Nyenrode, oom en voogd van josina van nyenrode. Getuigen, Dirk van Almonde, schout van Haarlem, Ingelram de Jonge en Dirk van Boneem. Met het signet van den bovengemelden vorst, in rood was.

1497. Jan. 31.

Frederik van Baden, bisschop van Utrecht, verleidt joost (josina) van nyenrode, jans dr., na doode van haar vader, met 3 hoeven lands in de Achtersloot en

[p. 115]

de tienden van Zweesterenge. Getuigen, Willem van Doornick, Willem van Hardevelt en Johan Bol. Hulde doet Dirk van Zuylen, ridder, grootvader van josina voorn. (Afschrift).

1499. Maart 11.

Walraven, heer van Brederode, Vianen, Ameide, Heemsroede, burggraaf van Utrecht, verleidt zijne nicht joost (josina), erfdochter van Nyenrode, met al zulke, aan den hove van Vianen leenroerige, goederen, als haar na doode van haar vader johan van nyenrode waren aangestorven. Getuigen, Anthonis, bastaard van Brederode, en anderen. Hulde doet Gijsbert van Zuylen Dirksz., oom van josina voorn. Met het zegel van W. van Brederode, in rood was. (Vgl. 1480. Oct. 20).

1500. April 6.

Hendrik, natuurlijke zoon van gijsbrecht van nyenrode, Dirk, natuurlijke zoon van Johan van Nyenrode, Johan, natuurlijke zoon van Hendrik van Nyenrode, en anderen stichten en begiftigen een altaar ter eere der Heilige Maagd in de kerk te Breukelen.

1500. Nov. 5.

Elza, Rijngravin en abdisse van Elten, verleidt Gijsbert van Zuylen, ten behoeve van jooste (josina) van nyenrode, zijne minderjarige nicht, nadoode van johan van nyenrode, josina's vader, met het dienstmansleen van het maarschalkambt der abdij en de daartoe van ouds behoorende tienden van Gooiland, gelijk johan van nyenrode en zijne voorvaders het een en ander van de abdij van Elten hadden gehouden. (Afschrift).

1501. Mei 20.

Verkoop van een kamp lands in Pannerden, gedaan door Margriet van Hoemoet, wed. van Johan van Voorst, vrouwe van Dornweerd, en hare zonen Frederik, Reinold en Johan van Voorst, ten behoeve van Ida, natuurlijke dochter van Jan van Nyenrode, en Ida, natuurlijke dochter van Hendrik van Nyenrode. (Afschrift).

1501. Sept. 21.

Ida van Nyenrode genaamd Bijland, natuurlijke dochter van Johan van Nyenrode, en Ida van Nyenrode genaamd Bijland, natuurlijke dochter van Hendrik van Nyenrode, maken elkander den lijftogt der goederen, welke

[p. 116]

zij bezitten in het kerspel van Angeren in den Dorenburg en in het kerspel van Pannerden. (Afschrift).

1502. Dec. 6.

Dirk, bastaard van Nyenrode, verleidt, als gemagtigde der voogden van joost (josina) van nyenrode, een akker lands te Poppendam. Met het zegel van Dirk van Zwieten, ridder, heer van Leijenburg, als voogd van zijne nicht josina voorn.

1510. Julij 25.

Karel, aartshertog van Oostenrijk, prins van Spanje, graaf van Holland, bevestigt den lijftogt, welke door joost (josina) van nyenrode jans dr., ten behoeve van haar echtgenoot willem turk, is vermaakt aan het huis Nyenrode, de helft der ambachten van de Lier en Souteveen, de hooge heerlijkheid van der Lucht, de ambachtsheerlijkheid bij Langevelt en het huis te Velsen. Getuigen, Mr. Bertold van Assendelff, IJsbrand van Schoten, Jacob van Matenesse en Jorden van Raemsdonck. Met het zegel van wijlen den koning van Castilie.

1511. Oct. 10.

Verklaring van Frederik en Floris van Egmond in het belang van willem turk, heer van Nyenrode.

Frederick van Egmondt, greue van Bueren, van Lederdam, here tot IJselsteyn etc., ende Ffloris van Egmondt, here (van) sinte Martensdijck etc., stathalder generaell slans van Gelre etc., wij doyn kond ende certificeren voir die gerechte waerheyt, dat ende also jnden jaer XV_c ende acht, omtrent den thienden dach jn Julio, doe die Gelresschen daer voir jnne genomen hadden Wesp ende Muden, daer omme wij aldoe wt beueell onsser gneidiger vrouwen ertzhertochjnne van Oestenrijck, hertochjnne ende greeffjnne van Burgon. etc., regente generaell, versocht ende gerequireert vanden furst van Anhalt, welker ziell Got benade, die doe legervast voir Puderoyen lach, om te trecken op die frontieren vanden lande van Holl, ende die vijanden te wederstaen, als wij doe deden: soe certificeren wij voir die gerechte waerheyt, dat willem torck, heer tot Nyenroede, opter seluer tijt ons, onss. dynes ende jngesetenen van Holl, sijn huys ende fortresse geopent ende opgedaen heeft,

[p. 117]

durch versůick van ons, van wegen ons gen. vrouwen als regente, omme ons gnedigen heren vijanden te resisteren ende dat gemeyn lant van Holl. dair mede te bescudden ind beschermen, ende aldoe mede gedaen heeft als he sculdich was van sijns leens wegen ende anders om egeenreley zaiken will, so he dair toe van ons gerequireet was van wegen voirs. Voert soe certificier ick Ffloris van Egmondt, here (van) sinte Martensdijck etc., voir die gerechte waerheyt ende by den eydt ick mijnen gen. heren gedaen hebbe, dat willem torck, heer tot Nyenrode voirg., egenen raet noch daet gegeuen off noch oick gedaen en heeft totten handell ende feyt van wapen, welke die knechten voir Vtricht gedaen ende gehandelt hebben jnden jaer verleden van mijnre wegen, ende des handels onsculdich ende nyet plichtich en is, sonder alle bedroch ende argelist. Jn kennysse der wairheyt hebben wij greue van Bueren, heer tot IJselsteyn etc., ende Ffloris van Egmondt, heer (van) sinte Martensdijck etc., voirg., ellix van ons dese certificancie myt onss zelffs hant onderteykent ende ons secreet daer by doyn drucken. Gegeuen opten tienden dach jn Octobrj jnt jaer ons Heren vijfftienhondert ende elff.

Met de handteekeningen en opgedrukte signetten van Frederik en Floris van Egmond.

1512. Jan. 27.

Huwelijksvoorwaarden van Frederik van Drakenburg en Janna van Nyenrode. Frederik van Drakenburg brengt ten huwelijk het huis Drakenburg en de oude hofstede Drakestein, gelegen in het geregt van Baarn en leenroerig aan het sticht van Utrecht, en andere goederen. Willem turk geeft met zijne schoonzuster Janna het goed, geheeten in den Ticheloven, buiten de Tolstege te Utrecht, dat door wijlen Dirk van Zuylen, ridder, was gegeven aan johan van nyenrode in huwelijksvoorwaarden met lijsbet zijne dochter, en andere goederen. Huwelijksvrienden zijn Frederik de Coninck, kanonik in den Dom te Utrecht, en Berend Uteneng, ter eener, en Johan van Darthuizen, met Berend Freys van Dolre, kastelein van Duurstede, ter andere zijde. (A. van Buchel MS).

[p. 118]

1512. Febr. 7.

Frederik van Zuylen van Nievelt oorkondt, dat zijne gemalin Steven, dochter van Gijsbrecht die Gruyter, door willem turk, als man en voogd van josina jans dr. van nyenrode, is verleid met de helft der heerlijkheid van Niemandsvriend onder Slijdrecht, met tienden en verder toebehooren, op voorwaarde dat zij daarvan weder afstand zal doen, in geval het later mogt blijken, dat Dirk bastaard van Nyenrode deze goederen van hare voorzaten had gekocht. (Afschrift).

1515. Sept. 24,

Geregtelijke verklaring van Hendrik bastaard van Nyenrode, oud ruim 80 jaren, en anderen, dat in de Kerkstraat en ook in de Klapstraat te Breukelen een hek plagt te staan, waardoor geen wagen noch paard door mogt rijden, en dat op het water, geheeten die Dan, eene plank plagt te liggen, aan het eene einde vastgemaakt met twee kettingen, ten einde die plank aan het andere einde op te kunnen ligten tot het laten doorvaren van grootere schuiten. (Afschrift).

1527. Dec. 2.

Hendrik van Beijeren, bisschop van Utrecht, belooft het huis Nyenrode, dat willem turk voor hem geopend heeft, na het einde zijner veede weder in goeden staat te zullen overleveren.

Wy Henrick, van Godts genaden elect ind confirmeert tUtrecht, coadiutor tot Worms, proost ind here tot Clivangen, palsgraue by Ryn ind hertouch in Beyeren etc., doen condt allen luyden ende bekennen mit desen onsen brieue. Alsoe die erbare onse lieue besundere wilhem turck ons tonsen aengesinnen zijne huys Nyenroede geopent ende jnne gedaen heeft, om in dessen verloope onse ende onser kercken gerechticheit, oick onse schamele ondersaten, voer ouerfall daer vuyt te beschermen; en waer nyet redelick, dieselue wilhem des in schade comen solde: omme dan hem daer jnne gebuerlicken te versien, hebben wy hem ende zijnen erffgenamen geloeft ende louen mits dessen onsen brieue, voer ons ende onsen naecomelingen, bisschoppen tUtrecht, datselue huys, der wijle wy dat jnne hebben, op onsen coste alsoe te bewaren ende te versorgen, dat hij noch zijne erffgenamen des in ghenen

[p. 119]

schaden comen en sullen, ende hem tselue tendens desser vehede soe guet ende quaet weder ouer te leueren, als hij ons dat jnne gedaen heeft, beeter ende nyet erger. Ende oft sich begene, datselue huys, middeler tijt als wy dat jnne hebben, beleegen, geschooten, gebrant ofte, daer Godt voer zij, genomen woerde, soe lonen wy voer ons ende onsen naecomelingen voerscr., denseluen willem ofte zijnen erffgenamen, gebrake sinre, sulcken schaden to vergueden, tot seggen van vier gueder mannen, die van beyden zijden, te weten twee van onser ende twee van sinre zijden, daer toe gecoren ende benoempt sullen werden, sonder argelist. Des toirconde hebben wy onsen naem hier onder gescreuen ende onsen segell hier aen doen hangen. Gegeuen op onsen slote Duersteden, jnt jaer ons Heren duysent vijffhondert zoenen ende twijntich, opten tweetsten dach jn Decembri. (get.) Henricus.

Met een geschonden zegel des Bisschops, in rood was.

1529. Julij 14.

Joost (josina) van nyenrode jans dr. draagt over ten behoeve van willem turk, heer van Nyenrode, haar echtgenoot, de lossinge van het huis Bloemerweerd, met 12 morgen lands en met de tienden uit den Rijn, eene hofstede en verder toebehooren, gelegen in het kerspel van Koten, haar aanbestorven als regte leenvolgster van gijsbrecht van nyenrode, haar oudoom. (Afschrift).

1529. Julij 26.

Verleiding van het huis Bloemerweerd met zijn toebehooren, leenroerig aan den Domproost van Utrecht, ten behoeve van willem turk, heer van Nyenrode, bij opdragt van Goderd heer van Herff. Getuigen, Evert Zoudenbalch en Frans van Nyenrode. (Afschrift).

1532. Maart 2.

Herbert van Amstel van Minden en van Ruwiel verleidt, als oom en voogd van Cornelis van Amstel van Minden en Ruwiel, willem turk, heer van Nyenrode, bij opdragt van Josina, vrouwe van Schagen, met 12 morgen lands te Breukelen, in het geregt der keizerlijke majesteit (Bisschopsgeregt), en met 11 morgen lands te Breukelerweerd in het geregt van St. Marie te Utrecht. Met een geschonden zegel van H. van Amstel van Minden

[p. 120]

1532. Maart 5.

Octrooi door keizer Karel V verleend aan willem turk, schildknaap, en josina van nyenrode, zijne gemalin, om bij uitersten wil over al hunne leengoederen te mogen beschikken. Brussel. Met een geschonden zegel.

1535. Oct. 16.

Geregtelijke verklaring van Arend van Darthuizen, dat hij aan Frans, noch aan Ernst van Nyenrode, noch aan iemand anders, eenig afschrift van den brief heeft gegeven, waarbij Josina van Schagen, wed. van Joost van Borselen, ridder, met Jan van Schagen, heer van Burchhaen, haar neef en voogd, op den 17. Jun. 1531 aan willem turk zekere landen in het sticht van Utrecht heeft overgedragen. (Gecollationeerd afschrift).

1537. Oct. 31.

Reinold, heer van Brederode, bevestigt den lijftogt, door zijne nicht josina van nyenrode aan alle goederen, welke zij van het leenhof van Vianen houdt, ten behoeve van haar gemaal willem turk vermaakt. Getuigen, Stees van Brakel en Frederik van Meerloe, Met het zegel van Reinold van Brederode. (Vgl. 1499. Maart 11).

1539. Aug. 27.

Keizer Karel V verleidt elisabeth, oudste dochter van willem turk en gemalin van berend van den bongard, na doode van hare moeder josina van nyenrode, met het huis Nyenrode, de hooge heerlijkheid van der Lucht, eene ambachtsheerlijkheid bij Langevelt en het huis te Velsen. Getuigen, Floris van Assendelft, heer van Goudriaan, kapitein en kastelein van der Goude, Gerrit van Poelgeest, Gijsbert van Nyenrode en anderen. Met het zegel van het leenhof van Holland.

1540. Julij 10.

Reinold, heer van Brederode, verleidt zijne nicht elisabeth turk, gemalin van bernard van den bongard, met al zulke, aan den hove van Vianen leenroerige, goederen, als haar waren aangestorven van hare moeder josina van nyenrode. Getuigen, Frederik van Meerloe en anderen. Met het zegel van het leenhof van Brederode. (Vgl. 1499. Maart 11).

1546. Sept. 30.

Verleiding van 6 morgen lands in de

[p. 121]

Achtersloot, ten behoeve van elisabeth, oudste dochter van willem turk, na doode van haar vader. (Afschrift).

1554. Dec. 30.

Mandement van keizer Karel V tegen Jan van Grimbergen genaamd van Oldenboekem, als man en voogd van Clara Turk, zuster van elisabeth turk, vrouwe van Nyenrode. Met het zegel van het leenhof van Holland.

1567. Jan. 20.

Testament van Egbert van Nyenrode en Mabelia van Rodenburg, echtelieden. Erfgename is hunne dochter Adriana van Nyenrode, echtgenoote van Willem van Brakel. Indien deze mogt overlijden zonder geboorte na te laten, zullen de goederen, afkomstig van Egbert van Nyenrode, overgaan op Elisabeth van Nyenrode, gemalin van Jan van Riebeek. (A. van Buchel MS.).

1580. Nov. 3 en 5.

Overdragt van den erfpacht van een akker lands te Breukelen gedaan door Tijman Gijsbertsz., als oom en voogd van Jacob Jansz. van Nyenrode.

1585. Maart 7 n. st.

Geertruid van Bronkhorst en Batenburg, vrijvrouwe van Vianen, burggravin van Utrecht, vrouwe van Ameide enz., verleidt floris van den bongard, heer van Nyenrode, met al zulke, aan den hove van Vianen leenroerige, goederen, als hem zijn aangestorven van zijne moeder elisabeth turk. Getuigen, Herman van der Vecht en Zweder van Zandwijk. Met een geschonden zegel. (Vgl. 1540. Jul. 10).

1595. Jun. 18.

Volmagt van floris van den bongard tot het overdragen van al zulke goederen, als hij in leen houdt van den hove van Vianen, ten behoeve van zijn zoon bernard van den bongard. (Vgl. 1585. Maart 7).

1603. Dec. 31.

Bernard van den bongard, heer van Nyenrode en ter Lucht, verleidt eenig land in Blokland. Met een geschonden zegel in rood was.

1606. Dec. 26.

Walraven van Brederode verleidt bernard van den bongard, heer van Nyenrode en ter Lucht, met de goederen te Breukelen, leenroerig aan het hof van Vianen. (Vgl. 1595. Junij 18).

1642. Sept. 21.

Johan Wolphard van Brederode verleidt

[p. 122]

anna van den bongard, douairière van Hazerswoude, Lokhorst en Slijdrecht, met al zulke, aan het hof van Vianen leenroerige, goederen, als haar zijn aangestorven van haar broeder bernard van den bongard. Met een geschonden zegel. (Vgl. 1606. Dec. 26).

1649. Dec. 20.

Vonnis van het hof van Utrecht in een geding, betreffende de ontvangst der koptienden van Gooiland, tusschen willem vincent van wittenhorst, heer van de Stad, als gemaal van wilhelmina van bronkhorst, wed. en lijftogteres van bernard van den bongard, ter eener, en Johan van den Bongard, secretaris van het geregt van Nyenrode te Breukelen, ter andere zijde. Met een zegel in rood was.

1664. Sept. 24.

De staten van Holland en West-Friesland verleiden maria van wijhe, douairière van Saasvelt, met het huis Nyenrode, volgens uiterste wilsbeschikking van anna van den bongard, vrouwe van Nyenrode en Breukelen, op 20 Aug. 1661 verleden op den huize Oud-Teilingen, gezegd Lokhorst. Met zegel.

1669. Junij 14.

Wolphard van Brederode, geboren graaf uit den grafelijken huize van Holland enz., verleidt gekard adriaan van beede, heer van Saasvelt, Nyenrode, Breukelen, als oudsten descendent van maria van wijhe en krachtens testament van anna van den bongard, met de goederen te Breukelen, leenroerig aan den hove van Vianen. Met zegel. (Vgl. 1642. Sept. 21).

1675. Febr. 9.

Wolphard van Brederode verleidt johan oort, bij verkoop van gerard adriaan van reede, met de goederen te Breukelen, leenroerig aan het hof van Vianen. (Vgl. 1669. Junij 14).

1675. Febr. 22.

De staten van Holland en West-Friesland verleiden johan oort met het huis Nyenrode, door dezen gekocht van gerard adriaan van reede voor eene som van ƒ 40,000 guldens. Met zegel.

[p. 123]

Naschrift.

Eene Margaretha van Nyenrode en eene Kerstine van Zuylen van Nyevelt komen tusschen de jaren 1428 en 1440 als nonnen te Rijnsburg voor. Kerstine nu wordt genoemd als de dochter van Jacob van Zuylen van Nyevelt, kastelein op Stoutenburg, en van Elisabeth van Nyenrode (vgl. boven blz. 23), dochter van heer gijsbert en belia van lijenberg; zie Dr. G.D.J. Schotel, De abdij van Rijnsburg, blz. 246. Indien deze opgave juist zij, is het te vermoeden, dat de ridder gijsbrecht van nyenrode (vgl. boven blz. 22 en 23) tweemaal is gehuwd geweest.

Een ander Gijsbrecht van Nyenrode, boven vermeld op blz. 47, komt in 1529 voor als hoofdman te Naarden. Archieven der stad Utrecht. Als zoodanig ontmoeten wij dezen ook omstreeks dien tijd aan het hoofd der burgerij bij gelegenheid van een oproer der lakenvolders te Naarden; zie Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlanden, D. VIII, blz. 100.

Omtrent het geslacht van Nyenrode en vooral over Cornelis van Nyenrode, boven vermeld op blz. 47 en 48, bezit Jhr. J.W. van Sypesteyn te 's Hage nog eenige ons onbekende bescheiden.