De Belgische Illustratie. Jaargang 15

[p. 209]

[Nummer 27]

Onze gravures.

Willem Geefs.

België heeft, in minder dan een jaar, twee zijner beste beeldhouwers verloren. Vooreerst Simonis en nu weer Willem Geefs, twee mannen, die in de geschiedenis der kunst eene schitterende plaats zullen blijven beslaan.

Willem Geefs werd in 1806 te Antwerpen geboren; hij is de broeder van den talentvollen professor der Antwerpsche Akademie, Joseph Geefs, mede een beeldhouwer van naam.

willem geefs.

Zoo als zoovele kunstenaars in Antwerpen, was Willem Geefs uit den nederigen burgerstand voortgekomen. Zoon van eenen bakker, legde hij vroeg meer genegenheid aan den dag om de potaarde dan het deeg te kneden, en ging als kind reeds naar de Akademie om er de lessen van den toenmaals befaamden Matheus van Bree te volgen.

Willem Geefs voegde bij de keuze van zijnen stand in de samenleving inderdaad eene roeping: hij legde, reeds in den aanvang, dien vasten wil aan den dag om, zooals men zegt ‘er te komen’, en voor geene moeiten en opofferingen achteruit te gaan.

Met de beste vooruitzichten mocht de jonge Willem zijne studiën voortzetten, toen, ongelukkiglijk, een slecht nummer in de loting, hem aan de Akademie zou onttrekken. Alle middelen, om hem van den dienst vrij te maken, waren vruchteloos. Al wat men bekomen kon, was, dat hij bij eene belegbatterij kon worden ingelijfd, die garnizoen hield in zijne vaderstad, in Antwerpen. Voor zooveel hij vrijen tijd had, kon hij dus zijne studiën voortzetten.

Eindelijk was Willem Geefs beeldhouwer; hij kende zijn vak, doch helaas! er valt niet ieder dag marmer te bewerken en de kunstenaar zag te vergeefs naar bestellingen uit. Om den kost te winnen maakte de 20jarige kunstenaar zich practicien, dat is, hij kapte voor andere beeldhouwers de beelden, die zij ontworpen en waarvan zij het model geleverd hadden.

Geefs was 22 jaar oud, toen hij, in 1828, een Achilles ten toon stelde, die den prijs, door de Maatschappij ter Aanmoediging van schoone Kunsten uitgeloofd, verwierf. Nu zocht de kloeke jongeling nieuwe gezichteinden: hij begreep dat in den vreemde veel voor hem te leeren was; doch hoe aan gene zij der grenzen voorzien in zijne behoeften?

Beschermers van jonge talenten zijn niet zeldzaam in Antwerpen: Willem Geefs vond er een, die echter voor het publiek onbekend bleef en de jonge kunstenaar, met weinig tevreden, trok welgemoed naar Parijs, waar hij in het atelier van Ramay, zoon, werd opgenomen, na in wedstrijd, om tot de Akademie toegelaten te worden, eene eerste plaats te hebben bekomen.

Het eerste stuk van den jongen beeldhouwer te Parijs, en dat hij nu naar de tentoonstelling van Brussel zond, stelde voor: een jonge herder, uit de eerste dagen des Kristendoms, bloemen strooiend op een graf. Men was in het woelige jaar 1830, en ofschoon het werk van Geefs als het beste der zaal geroemd was, werd de verwachting des kunstenaars te leur gesteld: het gouvernement kocht het sierlijke beeld niet.

Geefs keerde weldra naar Antwerpen terug. Men schreef destijds te Brussel eenen prijskamp uit, ter oprichting van een beeld aan generaal Belliard en een gedenkteeken, ter eere der nationale martelaars. Beide monumenten werden door Willem Geefs uitgevoerd. Bij dien goeden uitslag voegde zich de benoeming van professor bij de koninklijke Akademie van Antwerpen, welke hem werd aangeboden.

Te Antwerpen sloot Willem Geefs zich aan bij die groep edelmoedige en talentvolle jongelingen, die, kort na de omwenteling van 1830, den strijd tegen den franschen invloed aanvingen: hij was flamingant en bleef in de beweging werkzaam, tot hij zich verplicht zag, ten gevolge der hem toevertrouwde werkzaamheden, zich te Brussel te vestigen.

Willem Geefs werkte veel voor het gouvernement, steden, kerken en particulieren. Zijne voornaamste werken zijn, behalve de reeds genoemden: het standbeeld des konings Leopold I op de Congreskolom en op het gedenkteeken van Laken; het monument van graaf de Merode in St.-Goelenkerk, het beeld van Rubens te Antwerpen, van Grétry te Luik; de grafmonumenten van Willem I, graaf Felix de Merode te Trelin (Frankrijk), mevr. Malibran te Laken, mevr. Amedée Visart, in de kerk van Wespelaar, enz. enz.

Het museum van Brussel bezit van Geefs de verliefde leeuw: de koninklijke galerij van Nederland, Genoveva van Brabant; het kasteel van Mariemont, de schoonheid door de liefde ontdekt: de galerij van koningin Victoria, Paul en Virginie enz. Het getal borstbeelden, door Geefs vervaardigd, is overgroot.

In 1845 werd Geefs benoemd tot lid der koninklijke Akademie van België. In 1855 tot direkteur der klasse van Schoone Kunsten gekozen, sprak hij eene redevoering uit over het

[p. 210]

schoone in de kunst en hoofdzakelijk in de beeldhouwerij.

Het afsterven van Willem Geefs was sedert lang gevreesd, toch kwam de slag onverwacht en viel hij allen die de kunst waardeeren, zeer hard. De naam van Geefs, wij zegden het reeds, zal eene schitterende plaats in de jaarboeken onzer kunstgeschiedenis blijven beslaan.

Kostschool-vriendinnen.

Het tafreel dat de schilder ons voor oogen stelt, zou tot de wezenlijkheid moeten behooren, doch is dit wel altijd zoo? Wordt er een gevoel meer op het duinzand geschreven dan ‘eeuwige vriendschap’ op eene kostschool? Pas is het duin, dat is de school, verlaten of de wind waait de indrukken weg, en zoo als Boileau ergens zegt: tout rentre dans l'ordre.

Op de kostschool borduurt men vergeet-mijnietjes, teekent men viooltjes en rozen met het opschrift votre amie pour la vie; men ziet naar stand noch rang, en wie het beste kan koordeke-springen of dweepen met deze of gene beuzelarij, is de beste vriendin. Helaas! die schoone droom blijft, zoo als wij zegden, zelden of nooit duren, en het nufje in de wereld bij hare ouders teruggekomen, wordt eerst zoo wat rood als zij de schoolvriendin van een minderen rang ontmoet, en weldra draait zij het hoofd om als zij het arme schepssl in het gezicht loopt.

Het tegenovergestelde is eene uitzondering, en men vindt het slechts voortdurend in de romans, die er schijnen op belust te zijn, de wereld voor te spiegelen anders dan zij is. De schilder Compte-Calix heeft ons eene dergelijke uitzondering voorgesteld en, waar of niet, zij doet ons goed aan 't hart; 't is een poëma, zoo als het wenschelijk ware er dikwijls in het dorre leven aan te treffen.

Verschil van stand valt ons hier onmiddellijk in het oog, doch bij de bewoonster kan het wel vervallen grootheid zijn, en in dat geval is het bezoek begrijpelijk. Hoe het zij, het rijke kind wil de vriendin harer jeugd zien, en zij moet meer dan één trap opklimmen, om tot daar te komen, waar zij, de weelderige van voorheen, nu voor het dagelijksche brood en omringd door eenig overschot van vroeger welzijn, werken moet.

De ontmoeting in alle geval is deelnemend; het ongeluk weent aan het hart van het geluk. Laat ons hopen dat, onder al dat satijn, fluweel en hermelijn, een oprecht gemoed klopt en dat ditmaal ten minste eene kostschool-vriendin, eene hartsvriendin zij en blijve.

De Grieksche beeldjesverkooper.

Wij zijn in het Oosten of zoo gij wilt wij blijven in België, en nemen aan dat de man, met zijne voorwerpen, misschien wel door de weeskinderen van Bethlehem of Nazareth vervaardigd, naar herwaarts is komen afzakken en zijn beeldwerk op een onzer fooren ten koop stelt, 't Is eene krachtige en zeer karakteristieke figuur, die door den kunstenaar ter plaatse moet gemaaid of geteekend zijn. De voorwerpen, die hij te koop biedt, zijn van godsdienstigen aard; soms voegen die kooplieden bij deze nog eenige reukwerken doch buiten dien engen kring van koopmanschap gaan zij niet.

De brand te Milwaukee.

Het was den 10 januari 1883 dat het groote Newhall-hotel, te Milwaukee, de hoofdstad van den staat van dien naam, door een verschrikkelijken brand vernield werd. Niet minder dan twee honderd personen bevonden zich in dit uitgestrekt gebouw toen de brand uitbrak. En groot getal vonden den dood in de vlammen en velen kwamen om op het oogenblik dat zij zich wilden redden.

De ramp werd door de brandklok geseind 's morgens ten 3¾ uur. De bluschwerktuigen waren echter slechts een half uur later ter plaatse. Het gezicht dat het brandende gebouw opleverde, was afschuwelijk en verpletterend tevens. Alle uitgangen waren gesloten, binnen in de gangen heerschte eene onbeschrijflijke verwarring en de ongelukkigen die in den vuurpoel waren opgesloten, vertoonden zich met wanhopige gebaren aan de open vensters.

Vrouwen, mannen, kinderen woelden in een wezenlijken chaos dooreen en poogden zich te redden. Een oogenblik zag men die pogingen in vuur en rook, en dan verdwenen die ongelukkigen in den vuurpoel. Anderen die, door den schrik aangezet, den sprong uit de hooge vensters waagden, soms van de vijfde of zesde verdieping, werden op de straat verpletterd.

Wel had men dekens opengespannen om degenen, die den sprong waagden, op te vangen; doch de slag op het deken was zoo zwaar dat zij aan de handen die haar vasthielden, ontsnapten en de ongelukkige toch verbrijzeld werd. Ook de telegraafdraden brachten veel onheil te weeg; wie op deze neerkwam, werd als met messen doorsneden.

Onmiddellijk na den brand diende men petitiën in aan den gemeenteraad, om, in de sterk bezochte straten, de draden voortaan onder den grond te leggen, aangezien zij, zoo als ditmaal, eene onberekenbare hindernis hebben te weeg gebracht.

Het is ongelooflijk wat al daden van heldenmoed en zelfopoffering te Milwaukee, door eenvoudige werklieden werden gedaan en hoeveel menschenlevens hierdoor nog gered werden. Twee mannen der brandweer lieten zich onder ander met eene leer van een nabij gelegen huis neer en bereikten alzoo met doodsgevaar de zesde verdieping. Langs die hooge brug bracht men een twaalftal dienstmeisjes in veiligheid.

Het Newhall-hotel, zegt een Amerikaansch blad De depere Standaart, was een zeer groot gebouw eenige jaren geleden aan den hoek van Broadway en Michigan-straat opgericht. Mr. Newhall, die destijds in graan handelde, onderging groote verliezen in zijne zaken en voltrok diensvolgens zijn hotel zoo spoedig en voor zoo weinig geld mogelijk, zoodat het gebouw van binnen op verre na niet zoo stevig was als het er van buiten uitzag, zelfs vele der binnenmuren waren van hout gemaakt en gepleisterd als een gewoon huis. Het was dus een onveilig gebouw, het was niet bestand een hevigen brand weerstand te bieden.

Het hotel had ruimte genoeg om ongeveer 800 gasten te herbergen, en het had 86 bedienden. Op dezen ongelukkigen nacht waren er 110 gasten en 67 bedienden in het gebouw. Van dezen werden er reeds 20 lijken onder de dooden herkend, 48 zijn er vermist, 67 personen zijn gered, latende nog 42 personen waarvan men hoegenaamd geen rekenschap kan geven, en welke wellicht onder de puinen begraven liggen. Het stoffelijk verlies van het Newhall-hotel en aanhorigheden wordt op ongeveer 500,000 dollars geschat.