De H. Franciscus Xaverius, het evangelie verkondigend.
De beroemde schilderij van Rubens, waarnaar deze gravure vervaardigd is, werd door den grooten meester oorspronkelijk geschilderd als altaarstuk voor de kerk der paters Jesuïeten te Antwerpen en berust thans op het Belvedere te Weenen, waarvan zij een der grootste sieraden uitmaakt. Want onder de vele grootsche scheppingen van dat machtig genie staat deze opvatting om hare rijke, levendige en toch zoo schoon geschikte compositie, om hare schitterende kleurenpracht, volgens het eenparig oordeel der kunstrechters, in de eerste rij. Bij de beschouwing van dit kolossale doek staat men opgetogen van bewondering voor den geest des mans, die dit kunstwerk in het leven wist te roepen, en ziet men, door den kleurengloed verblind, even als bij de andere schilderijen van Rubens, de gebreken, die het werk mocht hebben, over het hoofd.
Een enkele blik op onze gravure is voldoende om de meesterlijke schikking der compositie in het oog te doen vallen. Te midden toch van die menigte figuren, allen verschillend in houding en gelaatsuitdrukking, allen levend en vol beweging, trekt de hoofdfiguur, de fiere gestalte van den grooten apostel van Indië onmiddellijk de aandacht. In monumentale grootte verheft hij zich op een voetstuk, de rechterhand ten hemel geheven, de linker zegenend over de schaar uitgestrekt. Op zijn woord storten de valsche godheden in puin, door de macht van Dengene, wiens gezant hij is, en wiens hemel zich boven hem opent om de waarheid zijner woorden te bevestigen. En om te toonen dat Hij, die almachtig is en voor wien de duivelen sidderen, ook de algoede, liefderijke Vader is van al Zijne schepselen, spreekt de apostel, sterk door het geloof, dat bergen verzet, den grooten Wonderdoener na en zegt tot de zieken: Wordt genezen! - tot de dooden: Staat op en wandelt. En zie, de kranken krijgen de gezondheid, de dooden het leven weder, en allen verheerlijken den eenigen, waren God, die hun door Franciscus geopenbaard is.
Grootsche opvatting, aangrijpende voorstelling van het kristelijk apostolaat, een genie als dat van Rubens waardig!
Auteursrechtvrij