De geleerde.
Er komen onder de meesters der oud-Hollansche schilderschool verschillende Van Mierissen voor, maar de beroemdste onder hen is Frans van Mieris, bijgenaamd de Oude, om hem van zijn kleinzoon, die den zelfden doopnaam droeg en zich insgelijks aan de schilderkunst wijdde, te onderscheiden.
Frans van Mieris de Oude werd den 16en April 1635 te Leiden geboren, en kreeg zijne opleiding tot kunstenaar in de school van Gerard Dou, die hem weldra den prins zijner leerlingen noemde.
Na eenige jaren deed zijn vader hem bij den historieschilder Abraham Tempel in de leer; maar Frans van Mieris had veel meer smaak in het genre, dat Gerard Dou beoefende en waarin hij zelf zulk een meester geworden is. Dat genre bestaat in het weêrgeven van kleine huiselijke tafereeltjes, die met de grootste nauwgezetheid en fijnheid zijn afgewerkt, en waarin vooral het licht en bruin op de meesterlijkste manier is aangewend. Een dier schilderachtige paneeltjes, zooals de oud-hollandsche schilderschool over het algemeen er zooveel opgeleverd heeft, is de Geleerde, waarnaar wij hier eene gravure geven, en dat het penseel van Frans van Mieris volkomen kenmerkt.
Reeds aanstonds bij de beschouwing der schilderij treft ons het heerlijk effect van het door het venster invallende licht op het gelaat en het boek van den geleerde, die rustig zijne pen zit te vermaken. De kleederen van den man en het Smyrnaasch tafelkleed zijn op het oorspronkelijk doek met de levendigste kleuren en de fijnste schakeeringen afgebeeld, terwijl elk détail van de geheele schilderij met de grootste nauwgezetheid is afgewerkt.
Auteursrechtvrij