Merkwaardigheden op het gebied van wetenschap, nijverheid en kunst.
INHOUD: - Het gras als grondstof voor papier. - Een probaat middel tegen den regen. - Het glas als bouwmateriaal. - Het bronzen van gipsfiguren. - Om vaten te zuiveren.
Geen tak van nijverheid heeft in meer en sneller toenemende behoeften te voorzien dan de papierfabricatie. Behalve dat het papier in de laatste jaren tot vervaardiging van allerlei en de ongelijksoortigste voorwerpen gebruikt wordt - wij hebben gezien zelfs voor meubelen en buizen - wordt het ook voor het gewone druk- en schrijfpapier in steeds reusachtiger hoeveelheden gebruikt. Om daaraan te gemoet te komen moeten de fabrikanten er op bedacht zijn nieuwe grondstoffen voor hun fabrikaat te vinden, daar de lompen, waaruit het papier vroeger uitsluitend vervaardigd werd niet meer voldoende zijn voor de snel vermeerderde behoeften. In de laatste jaren is het inderdaad gelukt uit verscheidene grondstoffen uitmuntend papier te vervaardigen, o.a. uit hout en verwonderlijk is het te zien, hoe een boomstam, de fabriek ingevoerd, na weinig tijd er als papier uitkomt.
In den laatsten tijd heeft men eene nieuwe grondstof voor de papierfabricatie ontdekt, welke te meer belang heeft omdat ze overal en onder alle luchtstreken in overvloed gevonden wordt, - en het daaruit gemaakte papier van voortreffelijke hoedanigheid is, het gewone gras namelijk.
Het afgemaaide gras wordt eerst tusschen rollen gebracht om het sap er uit te persen, dan gewasschen, en gedurende vier of vijf uren, met soda en kalk gemengd, aan een kookhitte onderworpen. Thans volgt het bleeken van het gras en ten slotte de gewone wijze van papierfabricatie. Het gras is uitmuntend geschikt voor teeken- en ander papier, dat niet al te glad moet zijn. Het gras van een hectaar weide kan gemiddeld 3000 kilogram papier opleveren.
Men weet, dat sommige, vooral vetaardige, stoffen het water afstooten; vandaar het schijnbaar zonderlinge verschijnsel, dat watervogels, die uit eenen vijver komen, niet nat zijn; alvorens in 't water te gaan hebben zij hunne veêren met eene vetachtige zelfstandigheid, welke zich in zekere klieren onder de veêren bevindt, bestreken. In olie gedompeld papier, linnen, enz. stooten eveneens het water af. Nu is het onlangs een Amerikaan gelukt uit eene plant, de wolfsmelk, eene soort van gomstof te trekken, welke wollen en zijden stoffen, tapijten, leder, papier, vogelveêren, enz, meer waterrepellent maakt, d.i. de eigenschap verleent iedere vochtigheid af te stooten, en zulks zonder de stoffen door die kunstbewerking iets van hare buigzaamheid, elasticiteit of uiterlijk voorkomen te doen verliezen. De kleuren dier stoffen moeten er zelfs in frischheid en duurzaamheid door winnen.
De uitvinder heeft te New-York in het openbaar een aantal proeven met zijne geprepareerde stoffen genomen, welke de schitterendste resultaten opgeleverd hebben. Zelfs de teêrste kleuren verloren niets van haren glans; allerlei geweven stoffen bleken volkomen ondoordringbaar voor het water te zijn. Dameshoeden en dergelijken konden eene goede onderdompeling verdragen, zonder iets aan kleur of frischheid te verliezen. Een heer, in een gewoon laken pak gekleed, met een hoogen hoed op het hoofd en glacéhandschoenen aan de handen, doch alles met de gezegde gomstof toebereid, bleef onder een hevige stortbui geheel droog. Schrijfinkt, citroensap, zwavelzuur en sterke koffie over de geprepareerde stoffen uitgegoten, lieten geen spoor achter.
De mededeeling kon gewone amerikaansche humbug schijnen, zoo niet een groote zijde- en linnenfabrikant te Crefeld, in Duitschland, op groote schaal proeven had genomen met de uitvinding van den Amerikaan, die zijnen preparaten den naam van neptuniti geeft, proeven welke op glansrijke manier den toets doorstaan hebben. In ons vochtig landeke, waar het vier dagen van de week regent, en de overige regenen kan, zou de nieuwe uitvinding zeker van uitgebreid nut kunnen zijn.
Het zoogenaamde hardglas, waarvan enkele jaren geleden zooveel ophef gemaakt werd, heeft niet aan de hooggespannen verwachting beantwoord, althans niet wat de voorwerpen voor huiselijk gebruik betreft. Thans wordt van bevoegde zijde de voorslag gedaan het gehard glas tot een geheel ander doel te bezigen, als bouwmateriaal namelijk, waartoe het, naar men wil, voortreffelijk geschikt moet zijn. Het is een feit dat het glas, zooals het tegenwoordig vervaardigd wordt, een geweldig weêrstandsvermogen bezit, dat in tegenspraak schijnt met zijn gering soortelijk gewicht in vergelijking met de metalen. Men wil van die eigenschap van het glas gebruik maken om het met voordeel aan te wenden voor pilaren, dwarsstukken, steunbogen, stijlen, enz., in één woord, in al die gevallen, dat een bijzondere hardheid en duurzaamheid van het bouwmateriaal gevorderd wordt. Het geharde glas toch is onverslijtbaar, daar het door scheikundige of atmospherische zelfstandigheden niet het minst wordt aangedaan, terwijl het op den duur eene uiterst goedkoope bouwstof moet worden. Op dit oogenblik is het, met het gewicht berekend, reeds niet duurder dan het ijzer, terwijl het bij algemeen gebruik spoedig goedkooper dan hout zou kunnen worden, zoodat het op den duur in vele gevallen het ijzer en hout als bouwmateriaal zal kunnen vervangen.
Auteursrechtvrij