De Belgische Illustratie. Jaargang 11

De erfgename van Duivenvoorde.
Historisch verhaal uit den tijd der Hoeksche en Kabeljauwsche twisten.
Door J.A. Vesters.

(Vervolg.)
De vergelding.

Keeren wij terug tot heer Willem van Duivenvoorde en zijne kloeke helpers, wier raadselachtig verdwijnen uit den omsingelden slottoren Florus Halvenaar zoozeer in woede deed ontsteken. Wat de verrader niet wist en slechts bekend was aan den burchtheer en enkele zijner getrouwen, was dat van het slot van Strijen, en wel bepaaldelijk van den toren waarin de belegerden eene laatste wijkplaats gezocht hadden, een onderaardsche gang liep naar het vrije veld, uitkomende in de nabijheid van het Sartroysenklooster, ‘twelk wij in een vroeger hoofdstuk bezochten. Toen een dubbele vijand, Halvenaar's grimmige krijgslieden en het blakerende vuur, de kloeke verdedigers dreigde te omsingelen en ieder verder verzet onmogelijk maakte, had Willem van Duivenvoorde zich met de zijnen, zooals wij gezien hebben, in den toren teruggetrokken, en na de poort zorgvuldig gesloten en versperd te hebben, ten einde den vijand zoolang mogelijk op te houden, waren allen den onderaardschen gang binnen gedrongen. Toen werd de opening zorgvuldig afgesloten, opdat de vijand er niet eveneens mocht binnendringen, waarna de moeielijke en gevaarlijke tocht door de ingewanden der aarde werd ondernomen. Tal van hinderpalen hadden de reeds afgematte tochtgenooten uit den weg te ruimen, maar men wist dat het om het leven ging; na een uur ongeveer waren alle moeielijkheden te boven gekomen en begroette men met verrukking de open lucht bij den aanbrekenden morgen. Heller echter dan de flauwe ochtendschemering glansde de spookachtige gloed van het nog altijd brandende slot; maar de vluchtelingen hadden geen tijd den blik achterwaarts te wenden: alleen voor hen uit gloorde een flauwe straal van hoop, waar het vreedzame Sartroysen-klooster zijne stille muren in de lucht verhief. En het heilige klooster nam de arme vluchtelingen met vreugde op: de waardige prior trad hen te gemoet en bood hun verkwikking aan voor de uitgeputte krachten en eene schuilplaats voor 's vijands woede.

‘Een enkelen dronk slechts voor mijne arme krijgslieden, eerwaarde vader,’ sprak de burchtheer haastig; ‘hier mogen wij niet blijven en aldus dit klooster der verwoesting prijs geven. Wat ik u echter bidden mag, verschaf een paard voor mijne dochter.’

‘Hoe, heer ridder, gij zoudt den tocht willen voortzetten die moet uitloopen op uw wis verderf!’ sprak de prior met vuur; ‘alom zwerven vijandelijke benden rond en uwe manschappen bezitten geene paarden om het nakende gevaar te ontvluchten. Blijf ten minste hier tot de duisternis over de aarde nedergedaald is; ik zal de uwen eene voorloopige schuilplaats aanwijzen; niemand kan vermoeden, dat gij u hier bevindt.’

‘Uw voorslag getuigt van vereerende belangstelling, eerwaarde vader,’ hervatte Willem van Duivenvoorde; ‘maar in gemoede, wij kunnen dien niet aannemen, niet om onzentwille mag de heilige rust der vrome vaders gestoord worden.’

Wellicht had de edele wedstrijd tusschen beide mannen nog langer voortgeduurd; maar plotseling hoorde men den vluggen hoefslag eener talrijke ruiterbende, en weldra verscheen de vreeselijke Halvenaar met een tweehonderdtal der zijnen voor de kloosterpoort.

Een zwervende krijgsman, een der bespieders van de Kabeljauwsche bende, had, in een kreupelboschje verscholen, de vluchtelingen het onderaardsche pad zien verlaten en zich richten naar het klooster der Sartroysen; ijlings was hij naar den brandenden burcht gesneld, en reeds ter halverwege had hij den aanvoerder ontmoet, zoekende naar de ontsnapte verdedigers.

‘Opent de kloosterpoort!’ kreet Halvenaar reeds in de verte; ‘opent de poort, of ik leg het gansche gebouw in de asch.’

‘Heer Willem van Duivenvoorde,’ sprak de vrome prior op plechtigen toon; ‘alles wat wij bezitten, zijn wij aan uwe milddadigheid en die uws zaligen vaders verschuldigd; beschik er dus naar goedvinden over.’

‘Draag zorg voor mijn dierbaar kind, eerwaarde vader,’ zuchtte de burchtheer; ‘wat mij en de mijnen betreft, wij zullen ons op den vijand werpen en een eerlijken krijgsmansdood sterven.’

Zeker van de overwinning, begonnen Halvenaars krijgslieden een wolk van pijlen te werpen over den ringmuur des kloosters, terwijl anderen reeds eene poging aanwendden den muur te beklimmen. Er bleef dus geene keuze meer over; Duivenvoorde's volgelingen moesten zich zoo goed mogelijk tegen den aanrander verdedigen.

Opnieuw ontspon zich een strijd; nogmaals vlogen pijlen en kogels door de lucht; wederom werden de zwaarden getrokken en stroomde het roode bloed. Eenmaal ten strijde geprest, is Willem van Duivenvoorde weêr den leeuw gelijk in grimmigheid en moed; wie het waagt zich op den ringmuur te vertoonen, ploft neêr, den schedel door zijn machtig ridderzwaard gekloofd, en met grimmige woede zag Halvenaar de zijnen vallen in de roemlooze worsteling. Wat deerde het hem echter, dat hij zijne krijgslieden moest opofferen; wat maakte het uit, dat hij den aanval richtte tegen de geheiligde kloostermuren? Van Duivenvoorde moest in zijne macht komen, niet om hem als gevangene voor den graaf te voeren, maar om hem het zwaard in het hart te jagen en aldus den eenige getuige van zijn eigen verraad uit den weg te ruimen: dan slechts zou hij het doel zijner wenschen bekroond zien.

Nog altijd woedde de strijd; er was versterking gekomen voor de aanvallers, en al mochten aan den voet van den ringmuur de lijken opgestapeld liggen, - ook het kleine hoopje der belegerden was sterk geslonken, zoodat de tegenstand allengs in kracht verminderde; slechts Willem van Duivenvoorde scheen onvermoeid en onkwetsbaar; te midden van den regen van pijlen hield hij stand, zich telkens dáár vertoonende waar het gevaar het grootste was en altijd nieuw voedsel zoekende voor zijn heldenzwaard.

Intusschen had Florus Halvenaar bevel gegeven een boom te vellen, en toen deze met krakend geweld ten bodem plofte, en toen de stam van zijne takken ontdaan was, werd de kloosterpoort met onweêrstaanbare kracht gerammeid, zoodat iedere slag hol en onheilspellend klonk als de sombere toonen der doodsklok voor wie zich daar binnen bevonden. Daar kraakte en splinterde het houtwerk; een oogenblik nog en de zwakke versperringen zouden weggeruimd zijn en de stortvloed der belegeraars zou zich verspreiden door het veege klooster. Geestelijken en broeders hadden zich neêrgeworpen ten gebede; jonkvrouw Aleide was in zwijm gevallen, koud en gevoelloos als een marmeren standbeeld; en de weinige overgeblevene verdedigers maakten zich gereed als mannen en ridders te sterven.

Wat doet daar echter plotseling de aanranders aarzelen en den arm terughouden, gereed om den laatsten slag toe te brengen?

Graaf Albrecht had zijn woord gehouden aan den ridder Herman van Strijen verpand; nog denzelfden dag, dat hij diens bezoek ontvangen had, was hij opgetrokken met eene vlugge ruiterbende naar het Overmaasche, in gezelschap van den ridder en den braven Koen. En altijd had men doorgereden in gestrekten draf, eensdeels omdat men vreesde te laat te komen ter beveiliging van het belegerde slot, anderdeels wijl de graaf haast had de zaak tot klaarheid te zien komen. Reeds des nachts was men in de stede van Dordt aangekomen, maar de graaf versmaadde het zich daar op te houden: hij wilde kort recht doen, aan welke zijde het onrecht ook geschied was. Voort ging het dus weêr in den eenzamen nacht, maar weldra trof een vreeselijk schouwspel het oog: ginds in het zuiden, aan den donkeren gezichteinder, was de lucht bloedrood gekleurd, als was het indrukwekkende noorderlicht ter kimme gerezen. Een folterende angst greep Herman van Strijen aan: zoo die onmetelijke vuurgloed mocht voortkomen uit den burcht, welke hij had pogen te redden! Ha, wie weet of jonkvrouw Aleide en haar vader niet hopeloos rondwaarden door de vlammen, op een oogenblik dat de redding nabij was!

‘Heer graaf,’ sprak de ridder door den angst gedreven, ‘laat mij vooruitsnellen tot waar de vuurgloed spookt; mij dunkt, ik hoor reeds de wraak- en jammerkreten in mijne ooren weêrgalmen; Van Duivenvoorde's slot gaat in vlammen op, misschien kunnen de ridder en zijne dochter nog gered worden.’

‘Goed, ijl vooruit, brave ridder,’ antwoordde de graaf, ‘ik stel echter ééne voorwaarde, gij moogt niet alleen vertrekken.’

‘Mijn trouwe dienstknecht zal mij vergezellen,’ hernam de ridder haastig.

‘Uw dienstknecht heeft er het recht toe, maar ook ik wil van de partij zijn.’

‘Edele graaf!...’

‘Geen tegenspraak, ridder; ik begeer alles met eigen oogen te zien.’

[p. 312]

Een oogenblik later gaven drie ruiters hunne vurige rossen de sporen; het was als vlogen zij langs veld en wegen, door den stormwind op zijne vleugelen gedragen. De afstanden schenen weg te smelten, en wie het jagende drietal ontmoet had, zou gewis van angst en ontzetting een kruis geslagen hebben.

Immer nader kwam de vuurgloed; weldra was er geen twijfel meer over, of het machtige slot van Strijen ging in purperen vlammen op. Doch hoor, daar waar die donkere kloostermuren zich verheffen, wordt eveneens gestreden, wordt met felle woede gekampt, en reeds in de verte herkende het drietal in den aanvoerder der aanvallers den geduchten Florus Halvenaar, de zijnen tot den kamp aansporende.

De drie ruiters hielden een oogenblik hunne met schuim bedekte paarden in, om het tooneel voor hen op te nemen; eene plotselinge gedachte doorkruiste het brein des graven.

‘Ziehier mijn zegelring, ridder,’ sprak hij haastig; ‘dien zult gij Florus Halvenaar toonen en hem uit mijn naam bevelen den strijd te staken en den heer Van Duivenvoorde de vrijheid te hergeven, zoo deze zich in zijne macht bevindt.’

‘En gij edele gebieder?’

‘Ik zal u vergezellen, - voorwaarts thans!’

Het drietal was de kloosterpoort genaderd op het oogenblik, dat deze opengerammeid was en de aanvallers op het punt waren zich binnen de kloostermuren te werpen

‘Houdt op! houdt op!’ schreeuwde Herman van Strijen reeds in de verte; ‘niemand uwer trede het klooster binnen!’

Allen bleven als aan den grond genageld staan, door de plotselinge verschijning verschrikt, maar Florus Halvenaar trad vooruiten toornig vroeg hij:

‘Wie zijt gij, die hier bevelen durft geven aan mijne krijgslieden?’

‘'s Graven afgezant, heer Florus Halvenaar. die u gebiedt dezen onedderlijken strijd te staken; zichier, als bewijs mijner zending, den zegelring van onzen heer en gebieder.’

Terwijl de gezant deze woorden sprak, lichtte hij het vizier zijns helms op en zag den verrader strak in het gelaat.

Halvenaar verbleekte over de plotselinge verschijning, maar spoedig had hij zich hersteld en sarrend klonk het van zijne lippen:

‘Ha, zijt gij het, mijn dappere tornooispeler; gij hebt, naar het schijnt, mijne gevangenis weren te ontsnappen, doch slechts om met en bij de jonkvrouw Van Duivenvoorde een rasser einde te vinden.’

En zich tot zijne krijgslieden wendende, riep hij met verheffing van stem:

‘Stoot hen neêr, de verraders!’

Herman van Strijen wenkte met de hand als om de woeste soldaten terug te houden; deze aarzelden werkelijk en weken niet van hunne plaats. Toen wendde hij zich opnieuw tot den aanvoerder:

‘Als gezant van onzen machtigen graaf heb ik u nog een tweede bevel over te brengen: gij zult heer Willem van Duivenvoorde het leven en de vrijheid schenken.’

‘En aan u de hand der erfgename, niet waar? Weet echter, dat Florus Halvenaar zijn eigen meester is en geene bevelen van den graaf heeft te ontvangen, schoone afgezant! Ik heb het doodvonnis uitgesproken tegen Van Duivenvoorde en datzelfde vonnis mag ook u treffen, dappere kampioen voor de gerechtigheid!’

‘Bedenk u wel, heer ridder; het stellige bevel des graven....’

De woeste aanvoerder antwoordde niet, maar zich opnieuw tot zijne manschappen wendende, riep hij met krachtige stem:

‘Hervoort, mijne brave krijgers, stoot ze neêr, en dan het klooster binnengerukt!’

Florus Halvenaar wilde de zijnen het voorbeeld geven; als een bloedgierige tijger sprong hij, het ontbloote zwaard in de vuist, op Herman van Strijen toe, terwijl zijne woeste gezellen op de beide andere ruiters aandrongen. Maar donderend galmde plotseling 's graven wapenkreet door de lucht, en ‘Holland! Holland!’ klonk het de verbaasde en ontzette krijgslieden in de ooren. Van schrik als verlamd lieten allen de wapenen uit de hand vallen; doch als een getergde leeuw sprong de graaf op den ontmaskerden verrader toe en kloofde hem met een slag van zijn zwaard den schedel.

de erfgename van duivenvoorde.
Hij wierp zich voor den graaf ter aarde en smeekte biddend om genade,

‘Ziedaar het loon voor uw verraad:’ bulderde de graaf, die vreeselijk was in zijn toorn; en met de uiterste verachting op het lijk wijzende, riep hij tot de verslagen soldaten:

‘Dezen verrader mag geene begrafenis te beurt vallen; zijn lijk zij de prooi der roofvogels!’

Allen bogen zich ten teeken van onderwerping; sidderend wachtte ieder zijn vonnis af.

Graaf Albrecht overzag een oogenblik met toornigen blik de rijen der ontmoedigde krijgslieden; toen riep hij met donderende stem:

‘Harold de Noorman verschijne voor mijn oog!’

Een waggelende gestalte trad langzaam naar voren, het hoofd diep gebogen, de doodskleur op het gelaat. Hij wierp zich voor den graaf ter aarde en smeekte biddend om genade.

‘Antwoord mij op mijne vragen,’ sprak de graaf streng, zonder op de bede des knielenden acht te slaan. ‘Wie deed den ridder van Strijen gevangen nemen en in den kerker opsluiten?’

‘Florus Halvenaar,’ klonk het nauw hoorbaar uit den mond van den schuldige, en met gedempte stem voegde hij er bij: ‘Ik was slechts zijn willoos werktuig, heer graaf.’

‘Wie spoorde den ridder Van Duivenvoorde aan daags na het tornooi plotseling Den Haag te verlaten?’ vervolgde de graaf.

‘Florus Halvenaar zette mij daartoe aan, doorluchtige graaf; ook hierin volbracht ik slechts zijn wil.’

‘Kent gij den heer Van Duivenvoorde schuldig aan den moord op Alcid van Poelgeest gepleegd?’ sprak de graaf nogmaals.

‘Neen, neen,’ fluisterde de ongelukkige; ‘Florus Halvenaar....’

‘Genoeg,’ viel de graaf den Noorman in de rede: ‘gij zijt minder schuldig dan de verslagene; doch ook uwe misdaden eischen hare straf: binnen vier en twintig uren zult gij Hollands grenzen verlaten hebben; zoo gij nog immer trachten mocht terug te komen, brengt gij uw doodvonnis mede.’

Harold de Noorman richtte zich dankend op, beschaamd wel, maar blijde er het leven afgebracht te hebben.

Op dat oogenblik trad een indrukwekkende gestalte de velbrijzelde kloosterpoort uit, gevolgd door een veertigtal krijgslieden, allen met gedeukte en gescheurde harnassen en wapenrokken, enkelen zich waggelend voortslepende, de meesten met bloed bemorst, - het rampzalige overschot der bezetting van den hoogen burcht van Strijen.

‘Leve onze graaf! Leve Albrecht de Rechtvaardige!’ klonk het uit aller mond, terwijl tranen van aandoening en vreugde langs het gebruinde en met bloed bespatte gelaat dier dapperen vloeiden.

Zoodra de graaf den ouden ridder Van Duivenvoorde ontwaarde, ging hij hem haastig te gemoet; zijne beide handen grijpende, sprak hij geroerd

‘Edele ridder, door valsche raadgevingen misleid, heb ik u diep miskend; thans echter is uwe onschuld schitterend aan het licht gekomen. Ik acht het dus mijn plicht u, ten aan schouwe van deze gansche verzameling krijgslieden, in uwe eer te herstellen en u weêr mijn lieven en trouwen onderdaan te noemen. Moogt gij gelukkig zijn in uwe overige levensdagen.’

‘Leve heer Willem van Duivenvoorde!’ klonk het thans uit den mond van degenen, die een uur geleden nog zijn dood besloten hadden.

‘Bravo, mannen!’ sprak de graaf en met kracht herhaalde hij den kreet:

‘Leve mijn getrouwe vazal! leve de ridder Van Duivenvoorde!’

‘Heb dank, mijn gebieder en redder!’ fluisterde de burchtheer tot tranen geroerd.

‘Hier is uw redder,’ sprak de graaf, op Herman van Strijen wijzende, die even als zijn gebieder van het paard gestegen was.

‘Ik wist dat gij komen zoudt, mijn brave Van Strijen,’ sprak de oude ridder aangedaan en hartelijk omhelsde hij zijn kloeken redder.

's Graven gevolg kwam thans spoorslags aangereden en had zich weldra om zijn heer geschaard. Deze beval zijne gezamenlijke krijgslieden zich naar het slot Van Strijen te begeven, er te red den wat nog te redden was en daar zijne verdere bevelen af te wachten. Daarop trad hij, door Willem van Duivenvoorde, Herman van Strijen, Koen en de dappere verdedigers van den verbranden burcht vergezeld, het klooster binnen, waar de verrukte prior voor allen een hoogst welkom maal liet gereed maken.

(Slot volgt.)