De Belgische Illustratie. Jaargang 10

[p. 40]

Mozaïek.

De stoomhamer van B. en S. Mass te Manchester.

- Velen onzer lezers hebben wellicht nooit zulk een kolossaal werktuig gezien, waarmeê de groote stukken ijzer gesmeed worden. De hamer van de heeren B. en S. Mass mag daarenboven een reus in de familie der stoomhamers heeten.

De hamer is omstreeks 400 kilogrammen zwaar en wordt door een enkel werkman bewogen. Door een hefboom op te lichten, kan hij hem in beweging stellen en wel zoo vlug en zoo langzaam als hij wil, altijd in aanmerking genomen, dat bij zekere grootte eene zekere vlugheid als uiterste grens niet overschreden wordt. Met een grooten hamer kunnen ook geen kleine stukken gemaakt worden, en zelfs voor veldkanonnen en geweren is de stoomhamer van Mass te zwaar.

DE STOOMHAMER VAN B. EN S. MASS TE MANCHESTER.

De bodem van Nederland.

- Van de ruim 3½ millioen bunders, door de 11 provinciën van Nederland ingenomen, behooren nog ongeveer 700.000 bunders tot de woeste gronden, bestaande in zee- en rivier-duinen en stranden, heidevelden, riet- en bies-, veen- en turfgronden, enz. Terwijl eene uitgestrektheid van ruim 100.000 bunders door binnenlandsche grootere en kleinere wateren wordt ingenomen zijn ruim 700.000 bunders als bouwland en ruim 1 millioen bunders als weiland in gebruik. Waren er in lang verloopen tijden vele en uitgestrekte bosschen in Nederland, thans zijn nagenoeg alle van de tegenwoordig bestaande kunstmatig aangelegd. De omvang dier bosschen bedraagt ruim 200.000 bunders, die der vruchtboomgaarden ongeveer 20.000 bunders.

De verzamelwoede der Engelschen.

- De hertog van Devonshire heeft eene verzameling van 100.000 toegangkaartjes voor theaters van verschillende naties; lord Manchester verzamelde 500.000 visitekaartjes; lord Wilson 100.000 handteekeningen van beroemde mannen; sir Brougham 12.000 miniatuurportretten van beroemde vrouwen; sir Wilson eene menigte snuifdoozen.

De langste spoorwegbrug der wereld.

- De onlangs voor het publiek verkeer opengestelde spoorwegbrug van den Nord-British-Railway over den mond van de Tay bij Dundee, mag wel de langste brug der wereld genoemd worden. Zij meet niet minder dan bijna twee engelsche mijlen (een engelsche mijl telt 20 minuten), en kostte van bouwen ongeveer 350.000 p. st. (420 millioen gulden). De menigte, welke bij de opening tegenwoordig was, werd geschat op 20 à 30.000 personen.

De eerste telegraaflinie in China.

- Eindelijk is de eerste telegraaflinie in China tot stand gekomen. Zij is zes mijlen lang en aangelegd door den onderkoning. De lijn loopt van zijne officieele residentie naar het Tientsin-arsenaal. De bevolking heeft er zich niet tegen verzet, zooals bij pogingen tot aanleggen van telegrafen door vreemdelingen steeds het geval was.

Onderaardsche telegrafen.

- Sedert eenigen tijd worden in Pruisen de telegraafdraden onder den grond gelegd, en volgens de laatste mededeelingen, met goed succes. Van Berlijn uit liggen reeds of zijn in bewerking acht lijnen, namelijk: naar Halle, Keulen, Frankfort, Straatsburg, Hamburg, Kiel, Breslau en Koningsbergen. Een kunstig stoomwerktuig graaft den grond uit, waar de draad moet loopen, legt dezen neêr en vult daarna de opening weêr aan, die een meter diep en een halve meter breed is. De draad bestaat uit zeven dunne koperen draden, die ineen zijn gevlochten en met gutta-percha omwonden. Naar men vermoedt zal dit stelsel van onderaardsche lijnen niet slechts blijken in den oorlog uitmuntende diensten te doen, maar ook goedkooper zijn, daar men de uitgave voor en het kostbare onderhoud van de telegraafpalen bespaart.

Gaslicht uit water,

- Het probleem om het water als brandstof te gebruiken schijnt opgelost te zijn. In een amerikaansch blad lazen wij, dat in het Rufer-hotel te Louisville voor een talrijk publiek een toestel is beproefd, dat met goed gevolg gas uit water maakte. Het is reeds lang bekend, dat water de zuiverste waterstofgas inhoudt en meer dan eens werd voorspeld, dat het water ons niet alleen hitte maar ook licht zou geven. Het nieuwe licht is veel helderder dan het uit kolen gestookte gaslicht. Het toestel, welks inrichting tot heden nog een geheim is, is klein en kan op elke plaats aangebracht worden. Iedereen kan het laten werken; er is geene machinerie toe noodig, terwijl er geene ongelukken bij kunnen plaats hebben, en wat de hoofdzaak is, het kost slechts de helft van het kolengas.

Sympathetische uurwerken.

- Sedert eenigen tijd trekken de zoogenaamde sympathetische uurwerken, die oogenschijnlijk slechts uit twee op spiegelglas aangebrachte wijzers bestaan en dus een gangwerk schijnen te missen, zeer de aandacht. In een raam bevinden zich twee glazen platen, waarop de wijzers zitten In den voet der kas is eene machinerie aangebracht, die elke minuut een mechanische trilling geeft, welke zich als een onzichtbaren schok op een der glazen platen voortplant en door een klein in den knop van den wijzer aangebracht toestel dezen van minuut tot minuut vooruittrekt. De beweging gaat door een in den wijzer verborgen minuutwerk naar den uurwijzer over. Een gedeelte van het uurwerk is dus in de wijzers verborgen, ofschoon deze niet grooter zijn dan die van eene gewone pendule.

Oude menschen.

- Er zijn weinig landen, die zulk een groot aantal honderdjarigen tellen als de Argentijnsche Republiek. Volgens de officieele volkstelling van 1875 hadden daar 26 personen hun 120ste, 36 hun 110de, 59 hun 105de en 63 hun 100ste jaar bereikt. In het geheel telde men dus 234 honderdjarigen, een getal dat wellicht grooter is, daar in de officieele lijsten van 468 personen geen ouderdom wordt opgegeven.

Stalen pennen.

- Evenals bij zoovele gewichtige uitvindingen is het tot heden niet kunnen uitgemaakt worden, hoe en wanneer de eerste stalen pennen gemaakt werden. In Birmingham zelve, waar zij sedert lang vervaardigd worden, is er niets van bekend. Zooveel is echter zeker, dat men reeds op het einde der vorige eeuw stalen pennen had. Een der oudste patenten, welke voor de fabricage van stalen pennen in Engeland werden uitgegeven, is dat van James Perry, van 24 April 1830. Tegenwoordig schat men het wekelijksch verbruik der fabrieken op circa 640 centenaars staal, waarvan 260.000 gros of circa 40 millioen pennen gemaakt worden. De eerste pennen kostten 18 shillings per dozijn, terwijl men nu zelfs voor weinig centen een gros pennen kan bekomen. Eene pen gaat twaalf- en meermalen door de hand van den werkman in verschillende machines en heeft tot hare vervaardiging twee à drie weken noodig.

Papier als bouwstof.

- Sedert langen tijd gebruikt men in Amerika papier als bouwstof. In 1857 werd met de fabricage begonnen en tegenwoordig levert eene fabriek in Wisconsin 16 tonnen van deze bouwstof per dag. Zij bestaat uit een dikke pap, die in rollen van 25 tot 100 pond gewikkeld wordt en gewoonlijk 23 duim breed is. Bij de fabricage wordt het papier zeer sterk geperst, waardoor het eene vastheid verkrijgt, die geheel luchtdicht is. Daar het papier, zooals men weet, een slechte geleider der warmte is, weêrstaat het zoowel aan hitte als koude; een gebouw, uit deze stof opgetrokken, is derhalve in den winter warm en in den zomer koel.

Inkt voor briefkaarten.

- Het veelvuldig gebruik van briefkaarten brengt den zoogenaamden sympathetischen inkt weêr in gebruik, waarbij het schrift eerst na verschillende bewerkingen zichtbaar wordt. Het best worden daartoe kobaltoplossingen gebruikt, waarvan het schrift door verwarming te voorschijn komt. Onlangs is weêr zulk een inkt uitgevonden met de nieuwe eigenschap, dat hij, als het papier koud wordt, verdwijnt. De fabrikant raadt zijne koopers aan, om met gewonen inkt iets onbeduidends op de briefkaart te schrijven, om zoodoende de nieuwsgierigheid der postbeambten niet op te wekken.