De Belgische Illustratie. Jaargang 9

[p. 248]

Mozaiek.

De kameleontische barometer van Lenoir.

Al hoort men op het oogenblik minder gewagen van groote ontdekkingen, die, hetzij in de maatschappij, hetzij binnen de grenzen der wetenschap, eene groote omwenteling te weeg brengen, toch gaat men op het gebied der uitvindingen nog altijd voort. Nieuwe stelsels, verbeterde instrumenten en machines, nieuwe toepassing van oude ontdekkingen houden voortdurend het leven gaande in de werkplaats der natuur. Aan Lenoir, den uitvinder der gasmachine, waarvan wij in een der vorige nommers gesproken hebben, zijn wij de uitvinding verschuldigd van een nieuw soort barometer. Wij zullen trachten in een paar woorden dat nieuwe weertoestel voor onze lezers duidelijk te maken.

de kameleontische barometer van lenoir.

Een bolvormige quadrant is verdeeld in drie sectors van verschillende kleuren, rozerood, lichtgroen en donkerblauw, die worden aangeduid met slecht weer (brutto tempo), veranderlijk (variabile) en schoon weer (bel tempo). In het midden bevindt zich een kleine kameleon, die van kleur verandert naarmate de gesteldheid van de lucht en diensvolgens de drie kleuren van den quadrant aanneemt; wanneer de kameleon bijv. rozerood wordt, is het een teeken van slecht weer. Naar dat kleine en merkwaardige dier, dat reeds van ouds als zinnebeeld aangenomen werd van veranderlijkheid en wispelturigheid, wordt het nieuwe toestel de kameleons-barometer van Lenoir genoemd.

Zijde van visschen en spinnen.

De sterfte, die van tijd tot tijd onder de zijde-wormen uitbreekt, waardoor de ruwe zijde buitengewoon in prijs stijgt, heeft naar alle middelen doen uitzien, om zich op andere wijzen grondstoffen voor de zijde-industrie te verschaffen. Zoo heeft onlangs een scheikundige te Rochell, Jaly genaamd, een merkwaardige bron voor de zijdefabricage ontdekt in de zee, namelijk de eieren eener zekere vischsoort. De fijne vezels van het vlies dezer eieren zouden volgens Jaly's gevoelen gemakkelijk te bewerken en tot draden te spinnen zijn, die eene goede zijde opleveren.

Voorts heeft men in Amerika eene soort van spinnen ontdekt, die misschien een geduchten concurrent van den zijdeworm kan, worden. Een geneesheer, dr. Wilder te Boston, die deze merkwaardige diersoort den vorigen zomer in de haven van Charleston ontdekte, hield er in deze stad een voordracht over, waaruit wij de volgende opgave ontleenen:

De spin maakt in korten tijd een draad van 150 meters gele zijde; in den zomer van het vorige jaar werden van dertig stuks dezer spinnen 3884 meters draadzijde gewonnen, waarvan een enkele draad sterk genoeg was om een gewicht van 54 tot 107 gram te dragen. De voornaamste hinderpaal, dien de practische toepassing dezer dieren oplevert, ontstaat door de onbekendheid met hunne levenswijze, zoodat het voorloopig onmogelijk is ze in grooten getalle groot te brengen. Niet minder hinderlijk is dat de grootere en sterkere steeds de kleinere en zwakkere verslinden, zoodat, na verloop van eenigen tijd, van verscheiden duizenden dezer diertjes slechts enkele honderden overblijven.

Egyptische mummiën.

Het Britsch museum te Londen bevat wel de rijkste verzameling Egyptische mummiën; twee groote zalen zijn er mede gevuld. Het oudste overblijfsel van een voormalig menschengeslacht is ongetwijfeld het geraamte van een der eerste pharaö’s of Egyptische koningen (in zijn oorspronkelijk lijkkleed gehuld en, den buitengewoon hoogen ouderdom in aanmerking genomen, bijzonder goed bewaard gebleven), dat in het jaar 1865 in het museum kwam en als de zeldzaamste van al de oudheidkundige schatten beschouwd wordt. Op het deksel der doodkist was de naam van het lijk, Pharao Mykerinus geschreven, een der opvolgers van den stichter der groote pyramide (ongeveer 22 eeuwen vóór Christus). De monarch, wiens gebroken beenderen en perkamentachtige huid thans de nieuwsgierigheid en bewondering van het Londensche publiek opwekken, regeerde in Egypte vóór Abraham nog het levenslicht aanschouwd had, en slechts ongeveer twee eeuwen nadat Mizraïm, de kleinzoon van den oudvader Noach, begraven was.

De statistiek der kameelen.

Hoewel de kameel, wat schoonheid van lichaamsbouw aangaat, in geen enkel opzicht met het paard kan vergeleken worden, is hij niet minder nuttig dan dit dier. In de warme landen, vooral in Afrika, is hij dan ook algemeen verspreid. In Algerië telt men er 180.000, in het regentschap Tunis 50.000, waarvan 30.000 den bey toebehooren. Op de Canarische eilanden hebben de Spanjaarden er 3 à 4000 uit Marocco ingevoerd. De Russen hebben er 400.000 in hunne aziatische bezittingen. Deze dieren dienen, zooals men weet, tot het vervoeren van koopwaren in de woestijn, waar het paard geen dienst kan doen. In Algerië ziet men dikwijls karavanen van verscheidene honderden kameelen, en op de jaarmarkt in de woestijn van Gath bevinden zich somtijds 30.000 dezer dieren uit midden-Afrika bij elkander. De kameel kan tevens in den oorlog gebruikt worden. Reeds voor tachtig jaar had Napoleon in Egypte een regiment dromedarissen opgericht; het russische leger voerde voor vier jaar bij zijne expeditie tegen Kiva een groot aantal kameelen mede, die echter grootendeels omkwamen bij gebrek aan geschikte oppassers en verzorgers. Thans gebruiken ook de Turken en Perzen kameelen voor het vervoer hunner artillerie en verdere krijgsbehoeften.

Eene petroolstad.

In eene vereeniging te Stettin schilderde kort geleden de heer Arnold Weylandt zijn bezoek aan het petrooldistrict in Pensylvanië. In het middenpunt van het district ligt de voornaamste petroolstad, Warren in Warren-County, 'twelk tot heden slechts door zijne ijzersmelterijen bekend was. De omtrek levert dagelijks ongeveer 24.000 vaten; waarvan drie vierde in de stad ter markt komt. Talrijke stoommachines pompen en boren, en vier spoorwegen brengen de brandstof naar Warren. Eene enkele in 1864 geopende bron levert dagelijks 7000 vaten. Na de ontdekking stroomden talrijke menschenmassa's naar het oord, en binnen zes maanden was de voormalige wildernis tot eene stad van 15.000 zielen aangegroeid, met alle weelde en gemakken eener europeesche plaats, met dagbladen, schouwburgen, muziekgezelschappen, enz. Thans is Warren eene groote, bloeiende stad geworden. Hetzelfde is het geval met Titusville, welke eveneens haar ontstaan te danken heeft aan de ontdekking van petroolbronnen. Deze stad telt reeds een groot aantal inwoners en niet minder dan twaalf kerken.

De uitroeiing der bosschen.

Het is eene algemeen bekende waarheid, dat het verdwijnen der groote bosschen een aanmerkelijken invloed op het klimaat van eene landstreek uitoefent. Heeft men dit verschijnsel reeds sedert vele jaron in Europa waargenomen, ook in Amerika begint men de nadeelige gevolgen er van te ondervinden. In Guatemala bijv. is met de uitroeiing der bosschen de zachtheid en gelijkmatigheid van de temperatuur sterk verminderd, waardoor de oogst sedert de laatstejaren veel minder opbracht en vele ziekten ontstonden. De regelmatige loop der jaargetijden is er veranderd, en men neemt er tegenwoordig meermalen sneeuw waar, iets wat men sinds meer dan eene halve eeuw niet gezien had. De onweders zijn veelvuldiger en geweldiger geworden. Thans beproeft men, door nieuwe aanplantingen, het kwaad zooveel mogelijk te verhelpen.

Wijnoogst in Frankrijk.

De nachtvorsten van de maand mei van 1876, en niet minder de voortgang, dien de phylloxera maakt, heeft een zeer nadeeligen invloed op den wijnoogst in Frankrijk uitgeoefend. Terwijl die van 1875 83 millioen hectoliters bedroeg, heeft de oogst van 1876 slechts 41 millioen opgeleverd. Het verschil tusschen beide jaren bedraagt 42 millioen, dat is, meer dan 50 percent. Van 2.300.000 hectaren wijnbergen zijn niet minder dan 500.000 hectaren door de phylloxera bezocht en zoo goed als vernietigd.