Geillustreerd nieuws.
Inhoud:
De spoorwegbrug bij Rotterdam. - Straatverlichting. - Een bekoorlijk plekje. - De nieuwe uitvinding van luitenant Von Zubowitz.
De Nederlander is nooit van de eersten geweest, om van eene nieuwe uitvinding gebruik te maken; hij is bedaard van karakter, wikt en weegt lang alvorens een besluit te nemen, maar is hij eenmaal ten volle van het nut eener uitvinding overtuigd en heeft hij besloten er gebruik van te maken, dan laat hij zich ook door geen onkelen hinderpaal meer terug houden en groeit hij die nationaliteiten, welke hem in den beginne vooruit waren, spoedig over het hoofd.
Niet anders ging het met den aanleg onzer spoorwegen. Lang aarzelde men in Nederland om ze als algemeen vervoermiddel aan te wenden, maar toen men eenmaal van het noodzakelijke er van doordrongen was, zette men zich met prijzenswaardige volharding aan den arbeid en waren geen opofferingen te groot, om het land met een net van spoorwegen te overdekken. Veelvuldig waren de hinderpalen aan den aanleg van spoorwegen in dit land verbonden. Nederland toch is laag en drassig en door talrijke breede rivieren besproeid. Maar de ondernemingsgeest der Nederlanders sloeg tot verbazing der geheele wereld bruggen over de breedste stroomen, en eerlang vloog de dampende locomotief over Rijn en IJsel, over Maas en Waal en Moerdijk henen.
Rotterdam echter wachtte nog op hare vaste brug, die de grijze Maasstad en het hart van Holland in directe verbinding met het zuiden zou brengen. Die verbinding is thans, om eene diplomatische uitdrukking te gebruiken, een fait accompli geworden. De schoone Maasbrug is voor een paar maanden met goed gevolg beproefd en zal binnen weinige dagen voor het publiek verkeer opengesteld worden.
Het nieuwe reuzenwerk heeft jaren tijds gekost en de bouw er van ging met de grootste moeilijkheden gepaard. De Maas heeft hier eene breedte van 500 meters; een eilandje in de rivier tegenover Rotterdam dient om de twee deelen der brug te vereenigen, waarvan het zuiderdeel met de oude spoorweglinie in gemeenschap staat en het noorderdeel door en over de stad voert.
Over den smalsten arm der rivier liggen drie bogen en een draaiende brug voor den doortocht van groote schepen; over den breedsten arm bevinden zich vijf bogen, die door pijlers van graniet geschraagd worden.
De brug zelf is van ijzer en, zooals op onze gravure zichtbaar is, ook naar boven van ijzeren bogen voorzien, die een soort van galerij vormen.
Daar, waar de Wijn- en Leuvenhaven bij elkander komen, bevindt zich een tweede draaibrug van 50 meters lengte, waardoor de zeeschepen nabij de groote magazijnen en pakhuizen kunnen aanleggen.
De Maasbrug is echter slechts een gedeelte der groote spoorwegwerken, die de locomotief over Rotterdam heenvoeren.
Zelfs buitenlanders zwaaien aan de hollandsche ingenieurs over de voltooiing dezer grootsche bouwwerken, den uitbundigsten lof toe. Een fransch blad zeide voor eenige dagen, over de spoorwegbrug bij Rotterdam sprekende, dat de nederlandsche ingeniours den kolossalen arbeid met een bewonderenswaardigen tact geleid en hun naam, van de bekwaamste waterbouwkundigen van Europa te zijn, eervol gehandhaafd hebben.
De meesten mijner lezers herinneren zich nog den tijd, toen de straten onzer steden door de zoogenaamde straatlantarens verlicht werden, als men ten minste van verlichting mag spreken, wanneer men van afstand tot afstand een flauw lichtje of - zooals men het niet oneigenaardig noemde - een gloeienden nagel zag flikkeren, als sterrekens aan den donkeren hemel. Die goede oude tijd is lang voorbij. De steenkool, die in onze tegenwoordige maatschappij zulk een gewichtige rol speelt, werd tot gas gekookt en - weg waren olielampen en hangende straatlantarens. Met welke verbaasde oogen volgden wij voor dertig, veertig jaar de toebereidselen tot de nieuwmodische verlichting! Waarlijk, dat ging ons verstand te boven, toen wij straten zagen opgraven en er die tallooze, nauw in elkander sluitende ijzeren buizen, die wel iets van kanonnen hadden, zagen liggen; met ongeloovig schouderophalen onderzochten wij die lampen zonder pit of olie, die gevoed zouden worden met niets. Ons ongeloof, onze twijfel moesten echter wel verdwijnen voor de heldere gasvlam, en wij juichten toen wij de straten verlicht zagen door een lange rei vroolijk vlammende lantarens en meenden dat het nec plus ultra der straatverlichterskunst bereikt was.
Eene nieuwere uitvinding dreigt echter het ‘nieuwe’ weêr te verdringen. De electrische verlichting dreigt het gaslicht te dooden en het is niet onmogelijk, dat dit over een tien- of twintigtal jaren voor zijne zegevierende mededingster het veld, of liever de straat zal geruimd hebben.
De verlichting door electriciteit, reeds aangewend bij vuurtorens en in sommige groote werkplaatsen, heeft hare onbetwistbare voordeelen: ze is betrekkelijk onafhankelijk van grondstoffen, omdat deze slechts in geringer mate bij het opwekken van het electrische licht hoeven aangewend te worden. Daarenboven geeft dit licht een glans, die alle tot heden bekende verlichtingstoestellen verre overtreft. Geen wonder dus dat men er lang over nagedacht heeft, om het dienstbaar te maken aan de verlichting op groote schaal en over een uitgebreide ruimte. De onlangs te Milaan genomen proeven hebben het bewijs geleverd, dat aan de verwezenlijking van dit doel geene onoverkomelijke hinderpalen in den weg staan. Een drietal personen had aan het gemeentebestuur der stad concessie gevraagd, om de straten van Milaan door middel der electriciteit te verlichten; die aanvrage was in handen gesteld van een bekwaam deskundige, graaf Lanseverius, onder wiens leiding de eerste proeven zijn genomen. Deze zijn niet ongelukkig geslaagd. Het gemeentebestuur van Milaan had een aanzienlijke som beschikbaar gesteld, en daarvoor zijn in de hoofdkerk de electrische toestellen geplaatst, en is het uitgestrekte domplein bij avond verlicht. De lezer begrijpt, dat duizenden het ongeziene schouwspel kwamen bijwonen en de aanblik van het plein, dat in een zee van licht baadde, veel helderder dan het volle maanlicht, moet een eigenaardig effect gemaakt hebben. Het eenig bezwaar is nog dit, dat men er niet in gelukt is het licht over de geheele ruimte gelijkmatig te verdoelen, zoodat op de eene plaats het licht te scherp, op de ander te zwak was. Er zullen echter nieuwe proeven genomen worden. Gelukt men er in dezen hinderpaal te verwijderen, dan is het gemeentebestuur van Milaan geneigd aan de aanvrage gevolg te geven.
Een weinig later dan te Milaan heeft men insgelijks te Parijs, en wel in de groote magazijnen van het Louvre, proeven met hetzelfde licht genomen, ofschoon naar een geheel nieuw systeem. Dit electrische licht werd hier gebruikt tot het in wit gloeidenden toestand brengen van metaal, waardoor het licht veel zachter is en zich meer gelijkmatig verspreidt. De uitvinder, de heer Jablochkoff, heeft dan ook de goedkeuring bekomen van bevoegde deskundigen, en de parijsche bevolking droomt er reeds van, hare onmetelijke hoofdstad binnen weinige jaren door de electriciteit verlicht te zien.
Mei komt in het land en met Mei de vriendelijke lentezon, en zij die geld en tijd hebben, beginnen reeds zachtkens aan hunne koffers te pakken om per spoor of stoomboot een buitenlandsch reisje te ondernemen. Zal ik, van het naderende reisseizoen gebruik makend, met mijne lezers - in gedachten altijd - den stroom der reizigers volgen en een bezoek brengen, 't zij aan de romantische oevers van den Rijn, aan het pittoreske Zwitserland, of zullen we de een of andere badplaats bezoeken? Och, de Rijn, Zwitserland en geheel die reeks van badplaatsen zijn reeds zoo dikwijls bezocht en beschreven, dat ik vreezen zou in herhalingen te vallen, wanneer ik er mijne lezers henen leidde. Zelfs Spanje, Italië en het Oosten hebben geheel en al het aantrekkelijke der nieuwheid verloren, en daar afstand en tijd evenmin als het financieele gedeelte van het vraagstuk voor ons een hinderpaal zijn, belet niets ons een stouten stap te wagen en een der bekoorlijkste plekskens van de nieuwe wereld een bezoek te brengen, 't welk daarenboven nog geheel en al het aantrekkelijke der nieuwheid heeft. Op de vleugelen der verbeelding dus den Oceaan over gevlogen, om neêr te strijken in de heerlijke vallei van Yosemité, die in alle opzichten de vergelijking kan doorstaan met de schilderachtigste en meest romantische oorden van Zwitserland en Italië.
De vallei van Yosemité ligt in het westen der Vereenigde-Staten, ongeveer 370 kilometers van San Francisco en 136 kilometers van de naaste spoorwegstatie, het stadje Merced, verwijderd.
Voor ruim een kwart eeuw was die bekoorlijke plek, welke zeven mijlen lang, ééne breed en ruim 4000 voet boven de oppervlakte der zee gelegen is, de blanken geheel en al onbekend. In maart 1851 werd ze ontdekt door den amerikaanschen majoor Savage bij eene vervolging der Indianen, en sedert wordt ze jaarlijks door duizenden Amerikanen bezocht, terwijl in den laatsten tijd ook vele Europeanen, vooral Engelschen, de moeite en kosten der lange reis doen, om de wonderen van de Yosemité-vallei te aanschouwen.
Langs een smallen, aan weêrszijden met diepe afgronden omgeven weg, die in den laatsten tijd echter eenigzins verbreed en, zooals onze gravure te zien geeft, voor voertuigen geschikt is gemaakt, bereikt men dwars door het Sierra Nevada (Sneeuwgebergte) heen de vallei. In hare nabijheid gekomen, wordt het oog aangetrokken door de geweldige woudreuzen, de sequoïas, die het gebergte bedekken en waarvan sommige meer dan 300 voet hoog zijn en een omvang hebben van ruim 100 voet. In de vallei zelf wordt de reiziger door het grootsche en onbeschrijfelijke van het natuurtooneel als overweldigd. Men ziet er, wel is waar, geene reusachtige bouwwerken, geene ridderkasteelen of bemoste ruïnen van oude burchten, maar de natuur hoeft in dit oord geene kunstmatige versiering en schittert in al de kracht harer oorspronkelijke en wilde schoonheid.
Een helder blauwe lucht overwelft een landschap, dat bestaat uit hemelhooge granietrotsen, hier met eene dunne laag aarde en frisch groen bedekt, ginds kaal en glad als een spiegel, loodrecht omhoog rijzend als zuilen, die den hemel schijnen te onderschragen. Zilveren watervallen, die op den top der rotsen ontspringen, werpen zich in stoute sprongen van eene hgogte van 2000, ja van 3000 voet in de vallei neêr, om, na een borrelenden en schuimenden val, kalm en effen als een spiegel tusschen frischgroene oevers hunnen loop voort te zetten en hunne wateren met de Merced-rivier te vereenigen, die als een zilveren lint de vallei in hare geheele lengte doorstroomt.
Het geheele dal is met de weelderigste plantengroei bedekt, waarbij de kale granietrotsen te meer afsteken. Het geheel vormt een tooneel van eene wilde, maar bekoorlijke schoonheid, en de muziek die men er hoort, is geheel in overeenstemming met het romantische van het oord. De talrijke watervallen, nu eens in bogen en trappen van rots tot rots naar beneden huppelende, dan weêr in een enkelen reusachtigen straal den voet des bergs bereikende, heffen in hunne stoute sprongen een machtig gezang aan - het lied der vrije, ongebonden natuur, - honderdmaal door de echo's der bergen weêrkaatst.
Hier en daar vindt men, half verscholen tusschen het statig geboomte, spiegelgladde meeren en vijvers, wier helder water zóó doorschijnend is, en 'twelk den geheelen omtrek - boomen, bergen en watervallen - zóó zuiver terugkaatst, dat men al de voorwerpen dubbel meent te zien.
Bij zulk eene omgeving is de Yosemité-vallei betooverend schoon, zoowel bij dag, wanneer de zon het onvergelijkelijk panorama met zijne stralen verguldt en allerlei prachtige kleurafwisseling te weeg brengt, als bij avond, wanneer de maan haar bleek licht langs de kale rotswanden doet glijden, aan de bergen allerlei fantastische vormen geeft en de watervallen als
Auteursrechtvrij
