De Belgische Illustratie. Jaargang 9

Een type van ‘La jeunesse Dorée" uit den tijd van het Fransche schrikbewind.

De vergulde jeugd of ‘la jeunesse dorée’ heeft een groote rol gespeeld tijdens het fransche schrikbewind. Deze dandys geven nu en dan aan het bloedigste treurspel, dat ooit is opgevoerd, eene komieke richting en doen den dienst van den clown, afwisseling gevende aan tooneelen, waarin alleen beulen of martelaars optreden. Deze jeunesse dorée heeft ook, vooral te Parijs, eene politieke rol gespeeld, al was het een nederige, en de mannen van het schrikbewind zijn dikwijls erg kwaad geworden, wanneer het een of ander slachtoffer, voor de guillotine bestemd, op eene geheimzinnige wijze aan hunnen moordlust ontsnapte. Dit was meestal het werk van la jeunesse dorée, die zoo geheimzinnig handelde als samenzweerders, zich nu en dan slechts in het openbaar vertoonde en aan iedere nasporing wist te ontsnappen. Wie was dan deze vergulde jeugd, zal men vragen, die in die bloedige dagen zoo dikwijls reddend tusschen beiden trad, en toch niet altijd aan het wettig koningschap geloofde, en zeker niet door braafheid, zedelijkheid en godsdienstzin uitmuntte? Het is moeilijk hier een afdoend antwoord op te geven.

De vergulde jeugd behoorde voor het grootste gedeelte aan den adel, maar een adel, die zijne opleiding ontvangen had in de school van Voltaire. Goede sier maken, een lustig

[p. 171]

leven leiden, veel geld verteren wanneer het kon, anders borgen, de galante traditie's der achttiende eeuw bewaren en overplanten, den neus ophalen voor de sansculotten en voor de bloeddorstige bewindslieden, en toch hunne ideeën zoo kwaad niet vindend, waren zij slechts in een ander pak gestoken en deden zich zoo ruw, ongemanierd en bloeddorstig niet voor, - ziedaar, in een paar woorden, de geloofsbelijdenis van een deel dezer dandys. De regeering had minder vat op hen, omdat zij hunne denkbeelden voor zich hielden, zich in de meeste gevallen van inmenging in staatszaken onthielden, en wanneer het er op aan kwam, met de wolven in het bosch meêhuilden. Gedeeltelijk hadden zij zich met de omwenteling verzoend, al namen zij ook geen genoegen met hare uitspattingen, en al haatten zij met den uitersten haat de mannen, die Frankrijk door de guillotine regeerden. Op veel zedelijkheid konden zij dus geen aanspraak maken, daarvoor waren zij te beginselloos. Menigen veroordeelde echter redden zij van een wissen dood, door hem de gelegenheid te geven om te ontvluchten. Hun aanhang in Parijs was nog al sterk, en daar zij de vrouwen op hun hand hadden, reikten hunne middelen nog al ver.

Onze gravure geeft ons een type van deze vergulde jeugd te zien. In eene gemoedelijke of onverschillige houding, naardat men het nemen wil, staat hij daar voor ons. Waarom zou hij zich de dingen dezer wereld aantrekken? Hij alleen kan onmogelijk de omwentelingskar tegenhouden, en wanneer hij zich al ging verzetten, zou waarschijnlijk zijn lot wezen door hare wielen verpletterd te worden.