De Belgische Illustratie. Jaargang 9

[p. 80]

Mozaiek.

De ballon-giffard.

- Giffard, de uitvinder, van de naar zijpen naam genoemde injectors, bij de stoommachines in gebruik, welke hem millioenen hebben aangebracht, is voornemens tijdens de parijsche tentoonstelling van 1878 een luchtballon op te laten, die alle andere in grootte zal overtreffen, zoodat de vroeger gemaakten tot den zijne in verhouding zullen staan als een visscherssloep tot een koopvaardijschip. De bezoekers der expositie, ieder maal 40 tot 50 in getal, zullen er 500 meter mede in de hoogte gaan, en blijven daarbij altijd door een kabel aan de aarde verbonden. De ballon zal, als hij met gas is gevuld, door zijne drijfkracht een gewone locomotief onzer spoorwegen naarde hoogte kunnen voeren, en om hem die drijfkracht te geven, wordt hij met waterstofgas gevuld, dat zal bereid worden uit meer dan 50.000 kilogr. ijzerspanen en meer dan 100.000 kilogr. zwavelzuur. Tot zijne vulling zullen er 48 uren noodig zijn. Hij wordt gemaakt van linnen en caoutchouc-bladen, die op elkander worden gelegd. Van buiten wordt dit bekleedsel met eenige lagen vernis bedekt en wit geverfd, zoodat er geen gas door zal kunnen ontsnappen en het door de zonnehitte niet te warm zal kunnen worden. Het lichaam moet 20.000 kubieke meter inhoud hebben en eene middellijn bezitten van 34 meter. Wanneer de ballon gevuld en gereed is om op te stijgen, zal zijn kruin zich 50 meter (onze lezers zullen zich gemakkelijk die hoogte kunnen voorstellen) boven den grond verheffen. Om de banen van den 4000 kilogr. zwaren kolossus aan elkander te naaien, zal men naden moeten maken die te samen 6 kilometer of ruim een uur gaans lengte hebben. De koorden van het net zullen eene totale lengte bezitten van 35 kilometer en een gewicht van 3000 kilogr. Zestien koorden zullen het van onderen aan een metalen reep verbinden en sterk genoeg zijn om een gewicht van 100.000 kilogr. te dragen. De schuit of mand, dat is de verblijfplaats der reizigers, zal een eirkelvormige gaanderij uitmaken van 15 meteromtrek. In 't midden zal een ruimte worden gespaard van 3 meter middellijn; door deze ruimte dringt de kabel van 25 centim. omtrek, die verder aan den bovensten reep verbonden wordt. De ballon zal aan de aarde gekluisterd zijn door acht kabels, welke aan ijzeren ringen zijn vastgemaakt, die in sterke muren worden vastgemetseld. De galerij voor de reizigers, de ruimte voor den ballast, de ankers, enz. hangt boven een trechtervormigen put, waarin de kabel afdaalt, die dan door een tunnel loopt van 50 meter lengte, en vervolgens zich windt om een cylinder van 2 meter middellijn en 3 1/2 meter lengte, welke door eene stoommachine van 200 paardenkracht wordt rondgedraaid. Die kabel is 550 meter lang en weegt 2500 kilogram. Als de ballon met reizigers, ballast, kabel, enz. belast is, houdt hij nog 5000 kilogr. drijfkracht over. De ballon krijgt zijn plaats in het midden van het terrein der expositie van 1878 tusschen het paleis en de brug van Jena. Men zal door eene dreef om hem heen kunnen wandelen. De samenstelling zal eenige honderdduizend franken kosten, eene uitgave waarin Giffard geheel wil voorzien.

de ballon-giffard.

Het ijzer.

Geen metaal is meer verspreid, maar geen is ook van meer alzijdig nut dan het ijzer. Gelukkig dat de schoot der aarde het in zulke ontzaglijke hoeveelheden bevat; het is daardoor, ondanks het veelvuldig gebruik dat er van gemaakt wordt, een der goedkoopste van al de metalen. Moge dit met onverwerkt ijzer zoo zijn, met het bewerkte ijzer is dit in 't geheel niet altijd het geval. Om eenige voorbeelden aan te halen geven wij eene vergelijkende statistiek, een stuk ijzer ter waarde van 2 franken tot grondslag genomen. Zulk een stuk ijzer kost in hoefijzers verwerkt 6 franken, in gereedschappen 8, in messen 140, in naalden 150, in pennemessen of scheermessen 1400, in knoopen of ringen 1800, in stalen bijouterieën 4000 enin horlogieveeren 100.000 franken.

In- en uitvoer van boeken in Engeland.

In 1875 werden van Engeland uitgevoerd: naar de Vereenigde Staten voor 6.457.768 franken aan boekwerken en vandaar ingevoerd voor 409.848 franken; uitvoer naar Australië voor 7.933.088 franken, naar Frankrijk voor 758.232 franken (invoer 1.303.080 franken), naar Duitschland 440.712 franken (invoer 729.544 franken), naar België voor 413.592 franken (invoer 406.344 franken), naar Nederland voor 528.840 franken (invoer 657.680 franken). De gezamenlijke waarde der boeken die uit Engeland jaarlijks uitgevoerd worden, vertegenwoordigt een waarde van 20 à 22 millioen franken.

De grootste klok der aarde.

Onze negentiende eeuw bezit het monopolie in 't leveren van kolossale en niet geëvenaarde producten der ijzerindustrie. Dat men echter vóór dien tijd eveneens zware werkstukken leverde, bewijst de zoogenaamde keizersklok te Moscou. Zij weegt niet minder dan 24.000 kilogram, werd gegoten onder de regeering van keizerin Anna en in 1734 boven de groeve waarin zij gegoten werd, op eene zware stelling van eiken balken opgehangen. Toch bleek die stelling niet sterk genoeg te zijn, om de ontzaglijke klok te dragen, want nog geen jaar later stortte de klok in de groeve terug, en er ontstond bij die gelegenheid een groote scheur in het reuzengevaarte. Bijna een eeuw lang bleef de klok vergeten daar liggen, tot keizer Nicolaas bevel gaf ze weêr op te hangen. Tegenwoordig is zij geplaatst op het plein vóór den Weliki-toren. Opdat zij echter niet opnieuw den eenen of anderen dag de onvrijwillige reis naar de onderwereld zou maken, heeft men de voorzorg gebruikt er een bodem van graniet onder aan te brengen. Ieder reiziger die het ‘Russisch Rome’ bezoekt, zal niet verzuimen de reuzenklok te gaan bezichtigen.

Een spoorweglijn der toekomst.

Nauwelijks is het eene reuzenwerk uitgevoerd, of men ontwerpt weêr plannen voor een anderen arbeid van nog ontzaglijker afmetingen. In vroeger jaren was het altijd een droom geweest van de handeldrijvende volken van Europa. om met schepen het verre Indië door de Middellandsche Zee te bereiken en aldus den langen weg schier de helft te bekorten. Die droom werd wezenlijkheid door de doorgraving van de landengte van Suez. Thans spreekt men weêr van een ander, niet minder grootsch plan - van Londen uit per spoor de Kaap de Goede Hoop te bereiken. Daartoe zou men een onderzeeschen tunnel onder de Engte van Calais moeten aanleggen, en eveneens een tunnel onder de straat van Gibraltar door. Verder zou er een spoorweg moeten komen van de zoo even genoemde straat dwars door Afrika heen naar de Kaap. De aanleg van het eerste gedeelte er van, den tunnel onder het kanaal, is zoogoed als verzekerd, ten minste met de voorloopige werkzaamheden is men reeds een goed eind gevorderd. Vaneen onderzeeschen tunnel onder de straat van Gibraltar wordt eveneens reeds veel gesproken; de kosten er van worden op 48 millioen gulden begroot. Was men eenmaal zoover dan zou de aanleg van een spoorweg door Afrika naar de Kaap vanzelf spoedig volgen. De Engelschen droomen er reeds van eenmaal zonder verwisseling van trein van Londen naar de Kaapstad te kunnen doorstoomen.

Statistiek der misdrijven in Italië.

Gedurende de zes eerste maanden van het jaar 1876 werden in Italië de volgende misdrijven begaan: 948 moorden, 758 moordaanslagen, 15.805 verwondingen, 982 gevallen van straatroof, 25.613 gewone diefstallen en 2849 velddiefstallen.