De Belgische Illustratie. Jaargang 9

Californië.
(Reisherinnering.)
(Slot.)

Men heeft in Europa veelal een verkeerd denkbeeld over den maatschappelijken toestand van Californië; de regeeringloosheid, die er lange jaren heerschte, heeft een indruk in Europa achtergelaten, die zich niet spoedig laat uitwisschen.

Men vergeet niet gemakkelijk den tijd, waarin de lynchwet en de comités van waakzaamheid de gewone gerechtshoven vervangen moesten, waarin de australische convicts en de amerikaansche loafers met de schurken van alle landen der wereld in het goudland gemeene zaak maakten, de steden aan de vier hoeken in brand staken en plundering bij moord voegden.

Maar die tijd is voorbij en de orde teruggekeerd.

Sinds de huizen gesloten zijn, waarin het geschreeuw en de verwenschingen der spelers zich met de schoten der revolvers vermengden; sinds op den razenden gouddorst een verlangen is gevolgd om zich door handel en nijverheid te verrijken, heeft niet alleen San-Francisco maar zelfs geheel Californië, de beschaafdste en vreedzaamste landen der wereld niets meer te benijden.

Het gehucht Yesba-triena van 1850, dat geruimen tijd een spelonk van dieven en moordenaars mocht genoemd worden, was in 1860 een bloeiende wereldstad van 80.000 inwoners, en nu is het getal der laatsten de 100.000 ver te boven gegaan.

De staatkundige ontwikkeling der Californiërs, vooral in de steden, mag misschien voltooid genoemd worden.

Als in geheel Amerika hebben ook hier de bewoners de grootste voorliefde voor den republikeinschen regeeringsvorm; ook maken zij een ieverig gebruik van den invloed, dien zij op de regeering hebben.

In geen land ter wereld wordt als in Californië zooveel gekozen; geen enkel ambtenaar, zelfs niet de rechter, of hij heeft zijne benoeming aan het volk te danken.

Alvorens eene verkiezing zal plaats hebben, worden er herhaaldelijk meetings gehouden, en het volk verzuimt niet die bij te wonen.

Honderden rijtuigen bewegen zich in de richting van Montgomery-street, waar de volksvergadering zal gehouden worden; voetgangers en paardrijders vullen in dichte massa de straten, die op de bedoelde straat en het groote plein uitloopen.

In de nabijheid van het gebouw bevinden zich de politici, die invloed op de kiezingen trachten te verkrijgen en, op eene verhevenheid staande, voor het volk redevoeringen houden, hetzij pro, hetzij contra de redenaars, die op de meeting zullen optreden.

Na het einde der meeting, die gewoonlijk in de morgenuren gehouden wordt, stroomt de menschenmassa naar de bar (restauratie), waar ieder recht heeft aan de lunch deel te nemen.

De lunch heeft dagelijks plaats tegen het middaguur: oestersoep, varkensvleesch met snijboonen, roast-beef met appelen staan met gesneden brood op lange tafels.

Men maakt zich meester van een telloor, neemt van de spijzen naar verkiezing en eet die, terwijl men, de telloor in de hand houdende, door de zaal loopt, met zijne vrienden spreekt, handelt en zaken doet.

Daarna gaat men naar het buffet, neemt een glas claret (Bordeaux) of sherry (Xerès) en betaalt voor den drank ongeveer 11 stuivers.

Zij die niet drinken, betalen niet, en verscheidene arme Californiërs gaan van lunch tot lunch den buik vullen en ook den zak, om het overige van den dag het noodige voedsel te hebben. De kasteleins der bars maken daarom niet minder goede zaken.

Bij het zien van de massa, die naar eene meeting stroomt, zoekt het oog te vergeefs naar de oude, nationale costumen der Californiërs; kon de telegraaf die menschengroep naar een der pleinen van Parijs, Londen of Brussel overbrengen, de oplettende toeschouwer zou hier ten hoogste gelegenheid hebben enkele chineesche, indiaansche of mexikaansche kostumen te bewonderen.

Overal waar Franschen, Engelschen en Duitschers den voet hebben gezet, heeft de nationale kleederdracht, hoe schilderachtig en dichterlijk ook, voor de witte das en zwarten rok der mannen, de crinoline en sleep- of andere kleêren der vrouwen moeten plaats maken.

De kostumen verdwijnen met de goden.

De kanaak van Taïti heeft de kleederen zijner vaderen verloochend; Kamehameha droeg een zwarten rok en pantalon en zijne echtgenoote Pomaré een crinoline en een japon met volants.

Het wordt tijd dat wij San-Francisco verlaten en ons naar de placers begeven om ons eenige oogenblikken met de goudzoekers bezig te houden.

De ontdekking van het goud in den bodem van Californië, heeft men te danken aan een franschen emigrant, kapitein Sutter geheeten.

Deze week, na de gebeurtenissen van 1848, uit en begaf zich naar Californië, om zich met het ontginnen van woeste gronden bezig te houden.

Op den 8 juni 1848 kwam zijn opzichter in de grootste opgewondenheid bij hem en verhaalde dat hij eene groote hoeveelheid goud gevonden had bij het uitgraven van een stuk land, waar hij een zaagmolen wilde bouwen.

De kapitein legde hem het zwijgen op, maar dit baatte niet veel, want ook de arbeiders waren getuige geweest van de kostbare ontdekking, en na verloop van vier weken waren er reeds 4000 goudzoekers, van alle kanten toegestroomd, aan het werk.

Wij behoeven niet te spreken van de koortsachtige, bijna aan waanzin grenzende vreugde, waarmeê de tijding overal ontvangen werd.

[p. 28]

De schepen waren te klein om de duizenden en duizenden menschen, die opeens schatrijk wilden worden, naar het goudland over te voeren.

Werklieden verlieten hunne werkplaatsen, boeren den ploeg, zelfs geleerden en kunstenaars de pen en het penseel, om het goud met volle handen te gaan inzamelen.

Ook België droeg zijn aandeel bij in de algemeene europeesche volksverhuizing.

Velen bereikten Californië en wisten een gedeelte van den schat meester te worden, maar ook niet weinigen kwamen op zee om het leven of hadden, zoo zij het goudland al bereikten, met allerlei tegenspoeden te kampen.

Wanneer men San-Francisco of eenig ander punt der kust verlaat en het land indringt, bemerkt men eene geheele verandering van luchtgesteldheid.

Is het in San-Francisco gewoonlijk koel en vochtig, soms verstijvend koud ten gevolge der winden, die uit de poolstreken komen, in het bergachtige binnenland heerscht een eeuwige zomer, die dikwijls eene afrikaansche hitte aanbrengt.

Deze vermeerdert de lust tot den toch reeds zoo zwaren arbeid niet, en vele bergwerkers sterven dan ook ten gevolge van de uitputting hunner krachten.

In het eigenlijke goudland gekomen, ontdekt men alleenstaande hutten, of groote verzamelingen van eenvoudige huizen.

de barbier, naar adriaan brouwer.

De eersten worden bewoond door lieden, die voor eigen rekening werken; de laatsten door personen, die zich tot een gezelschap hebben gevormd en voor eigen voordeel of voor rekening van een patroon arbeiden.

Het gaat hier met de Chineezen even als in San-Francisco; men veracht en ontwijkt hen.

Onder de mijnwerkers vindt men:

1^e Engelschen en Ieren, die onder allen het geschiktst voor den arbeid zijn; er waren er (wij spreken van voor eenige jaren) meer dan 40.000.

2^e Franschen, ongeveer ten getalle van 16.000; zij wisten een geheel camp te vermaken, maar hun afkeer van tucht en hunne levendigheid maakten hen voor den arbeid niet geschikt; de meesten hunner betreurden den tocht, die hen hun schoon vaderland had doen verlaten.

3^e Spanjaarden, ruim 15.000 in getal; deze hadden veel van de Amerikanen te lijden, omdat zij door hen worden beschouwd als een ras, dat zich met de inlanders heeft vermengd en daardoor verbasterd is geworden.

4^e Duitschers, in getal gelijk aan de Engelschen en Ieren; zij onderscheidden zich door vlijt en bezadigdheid en maakten daarom dikwijls fortuin, terwijl de Franschen, hoewel den mond vol gekheid, dikwijls van gebrek vergaan.

5^e Italianen, deze verwisselden evenwel meer en meer het hun geheel ongewone bergwerk met koophandel en visscherij.

6^e Kanadeezen, Mexikanen, Indianen en Chineezen, die overal verspreid zijn en waarvan daarom het getal zeer moeielijk te bepalen was.

De verzamelingen van huizen, waarvan wij zoo even spraken, noemen de Californiërs camps.

[p. 29]

Een camp wordt gemiddeld bewoond door 800 menschen; daarvan houdt zich het drie vierde gedeelte met het mijnwerk en het overige gedeelte met werkzaamheden van anderen aard bezig; dit gedeelte bestaat uit kooplieden, bakkers, smeden, schoenmakers, barbiers, enz., eenige geneesheeren, geestelijken en een vrederechter.

een menschenoffer in dahomey.

Zoodanig camp exploiteert een ontdekten placer of kwartsmijn en zoekt, nadat hij uitgeput is, een anderen op.

Placers zijn zand- of aangeslibde gronden, waarin het goud, door het water van de oppervlakte van den bodem meêgevoerd, in korrels of klompen wordt aangetroffen.

De arbeid op de placers is niet zwaar; het zand behoeft slechts gewasschen te worden; zulks geschiedt in jizeren of houten kuipen; men vult ze met goudhoudend zand en doopt ze onder water; dit neemt het zand en andere lichtere stoffen meê, en de goudkorrels blijven op den bodem achter.

Kwartsmijnen zijn daarentegen moeielijker te exploiteeren.

Het zijn harde rotsen van kwarts, die in hare aderen het edel metaal bevatten in den vorm van schelfers, draden, kleine kristallen, soms microscopische korrels.

Zoodra een gezelschap eene goede kwartsrots ontdekt heeft, worden de hutten opgeslagen en de kwartsmolens gebouwd.

Aldus heet men de etablissementen, waar de kwarts gemalen en door vermenging met kwikzilver van haar goud ontdaan wordt.

Zoo als men weet, heeft kwikzilver het vermogen goud op te lossen, zooals het water de suiker.

De mijnwerkers kappen met hunne scherpe gereedschappen brokken kwarts van de rots af, waarna anderen die in ijzeren wagens werpen en deze door middel van paarden of stoom naar de kwartsmolens vervoeren.

In somm ge streken van Californië exploiteert men de kwartsrotsen op eene andere wijze. Men doet het voornamelijk daar, waar men niet weet of er goud in het kwarts aanwezig is.

Door middel van een waterstraal van zeer hooge drukking, tegen de rotsen gespoten door een buis, gelijk aan die welke bij ons aan de slangen der brandspuiten zijn vastgemaakt, holt men de bergen uit, waardoor groote rotsgevaarten van het gebergte los gescheurd worden.

Bij dit werk moeten de arbeiders de grootste voorzichtigheid in acht nemen, willen zij niet onder de rotsbrokken begraven worden.

Neêrvallende breken deze gewoonlijk in stukken, en de mijnwerkers kunnen onderzoeken, of zij goud houdende aders bevatten.

De goudzoekers zijn tegenwoordig tevreden als de dagelijksche opbrengst 2 dollars (5 gulden) bedraagt.

De schoone dagen zijn voorbij, waarop een enkel mijnwerker uit den maagdelijken grond een once goud daags verzamelde en somtijds klompen zoo groot als een vuist, die hem millionnair maakten.

Maar levert de californische bodem geen goud meer op, hij geeft schatten onder anderen vorm.

De vermeerdering der bevolking heeft de ontwikkeling van den landbouw, de houtcultuur en visscherij ongemeen bevorderd, en duizenden bunders land, vroeger slechts harde rotsgronden, zijn, na van hun goud beroofd te zijn, aan de ploeg overgeleverd.