‘Mathieu William vond ijzeroxyde. Allen toonde ijzervitriool in thee aan. Deze vervalsching heeft ten doel, door middel van haar samenwerking met de tannine, die in alle theesoorten een hoofdbestanddeel uitmaakt, van een lichte theesoort een meer donker gekleurde te maken.
‘Zij zoude, wegens haar zuiver wetenschappelijk karakter, eerder aan een met de gronden der ververij bekenden Engelschman, dan aan een minder met chemie vertrouwden Chinees, toegeschreven moeten worden. Een andere vervalsching van thee wordt gepleegd, door er reeds eenmaal uitgetrokken en met gom of zetmeel gedroogde theeblaêren bij te voegen. Ook treft men vermenging met blaêren van andere planten aan, zooals van clorantus insonspicuus en camellia sasangua, welke laatste veel op theeblaêren gelijken.
‘Voorts worden ook wilgenblaêren toegevoegd, zelfs in zulk een mate, dat, volgens een artikel in the Proceedings of American Pharmaceutical association, meer dan 53.000 Ibs. te Shangai in bewerking waren. Daarna moeten genoemd worden als theevervalschingen, catechu en andere tanninehoudende stoffen, benevens de verfstoffen om gemeenere theesoorten te kleuren, waaronder pruisisch blauw, indigo, koper en arsenik houdende verfstoffen, chromaatgeel, enz.
‘Volgens mededeelingen van een in thee handelende firma in Engeland, aan mr. Allen, zou de zoogenaamde caper-tea niet meer onvervalscht voorkomen.’
Prachtig, niet waar?
Doch laat ons hier eens nagaan wat ons nu nog gezegd wordt over de koffie, dien geliefkoosden drank van oud en jong in België. Pennink zegt daaromt ent het volgende:
‘De vervalsching van koffie, door middel van chicorei, is ieder bekend; minder wellicht die met andere koffiesurrogaten. Een overzicht van het groot aantal fabrieken, die in Duitschland van de vervaardiging van chicorei en koffiesurrogaten bestaan, geeft een denkbeeld van den omvang dezer vervalsching.
‘Volgens den Offic. Katalog des deutschen Reiches für die Wiener Weltausstellung, bestaan er, ongerekend tal van kleinere fabrieken, in 't duitsche rijk: één te Nordhausen werkende met 69 arbeiders, één te Ludwigsburg met 273 en één te Lahr met 443 vaste arbeiders. De laatste verwerkt chicorei, eekels en beetwortels en leverde o.a. in 1871 78.000 entr. chicorei.
‘Voor diegenen, die mochten oordeelen, dat chicorei de koffie innerlijk verbetert, diene, dat zij in 't geheel niets van het, de koffie zoo karakteriseerende en waardegevende alkaloïd, de caffeïne, bevat.
‘Zorgzame huisvrouwen kan ik den raad geven, om, willen zij eenigszins zich overtuigen van het aanwezig zijn van chicorei in gemalen koffie, voorzichtig een weinig van het poeier op koud water in een bierglas te strooien; bij aanwezigheid zal de chicorei naar den bodem van het glas zakken en het water bruin kleuren.
‘Zuivere koffie zinkt niet zoo snel, en kleurt, wanneer men het zinken bevordert door omroeren, het water slechts zwak bruin.
‘De waarschuwing zij mij vergund, niet bij het resultaat van die proefneming, mocht er twijfel aan de zuiverheid bestaan, te berusten; het is een goed huismiddel, meer niet.
‘Volgens Allen werd eenige jaren geleden een nabootsing van koffieboonen gemaakt uit Stourbridgeklei, die met natuurlijke koffie geroost, natuurlijke kleur kreeg, terwijl iemand te Liverpool patent nam voor het brengen van chicorei in den vorm van koffieboonen.
‘Prof. Wittstein richtte kortelings de aandacht op het aanwezig zijn van lood in koffie, als gevolg van een industrie die ten doel heeft de natuurlijke kleur, aan een gemeenere koffiesoort eigen, te verhoogen.
‘Volgens denzelfde wordt ook koffie gekleurd met een mengsel van pruisisch blauw, chroomzuurlood, klei en gips, welk mengsel ook de Chineezen gebruiken voor het kleuren van groene thee, met dit onderscheid evenwel, dat chroomzuurlood door het onschadelijke curcuma vervangen is.’
Ons dunkt dat de wet die koffie-verknoeiers streng op de hielen zitten moest, en even zoo streng als men den bakker vervolgt, die vitriool in zijn brood doet. Om die vervolging met goeden uitslag te bewerken, zou men een leergang, de vervalschingen betrekkelijk, voor de policie-agenten dienen te openen.
De kunstboter speelt in de nijverheid reeds eene aanzienlijke rol, vooral te Parijs en te Londen, en als wij ons niet vergissen, in Nederland, waar nu onlangs fabrieken ter nabootsing van die eetwaar zijn opgericht.
In Amerika, zegt meergemeld artikel, beweert de Scientific American, dat de fabriekaat- of verbeteringswijzen van boter, tot vier methodes kunnen terug gebracht worden. De eerste, die kans van gelukken heeft, bestaat in het bereiden van boter uit verschillende vetten. In 1873 werd door M. Hippolyte Mège te Parijs een brevet genomen, volgens hetwelk zijn methode van bereiding berust op het kunstmatig nabootsen van de natuurlijke functies die plaats hebben in de melkafscheidende organen der koe.
DE PETROOL-GAS MACHINE VAN BRAYTON.
‘De tweede bestaat in 't bereiden van boter uit melk, waar de kaasstof reeds aan onttrokken is; de derde in 't verbeteren van slechte boter, bijv. door een halven liter versche melk, twee dooren van eieren en een pond slechte boter door elkaêr te werken, te zouten, en daarna op de gewone wijze te behandelen, om zoodoende een pond voortreffelijke boter te krijgen; of ook door 4.54 liters versche melk, 30 gram broodsuiker, verder eenige apothekerij en 8 pond boter door elkaêr te werken.
Dat alles kan, zoo als men in de prospectussen en advertentiën hoog doet klinken, ‘voortreffelijk’ zijn: maar de nieuwe uitvinding zal toch nooit tegen de oude, dat is boter van de koe, opwegen, en al de kunstjes om boter te fabriceeren, zullen altijd ten achter staan tegen onze goede kempische of hollandsche grasboter.
Wij moeten de ouders ten sterkste waarschuwen tegen het gekleurde suikergoed, dat hier, niet alleen in sommige winkels, maar vooral op de kermissen ligt ten toon gesteld, en dat de oogen der kinderen zoo sterk aantrekt, juist omdat het zoo hoog gekleurd is.
Dr. Cameron van Dublin onderzocht eens een wiegepopke van suiker, dat, prachtig gekleurd, de oogen der kinderen uitstak en hun het water uit den mond loopen deed. Welnu, dat gekleurde popke was een wezenlijk schadelijk ding van het hoofd tot de voeten.
De wieg was van gips en suiker; het lijf van het popke van suiker en zetmeel, de oogen van pruisisch blauw, de wangen van cochenille en, last not least, de kleêren van chroomzuurlood.
De wetten, die tegen de vervalschingen gemaakt zijn, brengen weinig of niets te weeg; zij worden zeer loom of beter gezegd niet toegepast, en slechts van tijd tot tijd wordt er eens een arme duivel van een bakker met boete en gevangenis gestraft, die overigens op verre na zoo plichtig niet is als andere en kolossale vervalschers, les honnêtes gens op de Beurs en in de pakhuizen.
Pennink maakte echter de volgende voorbehouding, in zake de vervalschingen, en deze is tamelijk juist:
‘In mijn overzicht van de vervalschingen noemde ik met dezen naam alle onnatuurlijke bijmengselen; evenwel is het in een wet niet mogelijk deze benaming consequent toe te passen.
‘De smaak van een groot deel van het publiek eischt nu eenmaal chicorei in koffie, eischt cacao met suiker, eischt vermengde Cayennepeper, en zoolang bijmengselen van onschadelijken aard zijn, bestaat er geen reden met geweld dien smaak te willen wijzigen, en den hatelijken naam vervalsching toe te passen.
‘Men mag echter de voorwaarde bedingen, dat door den smaak van het eene gedeelte van het publiek, het andere, met minder vervalschten smaak, niet misleid wordt. Er zou dus geen vermengde waar verkocht mogen worden, zonder dat de verkooper er zulks uitdrukkelijk bij vermeldt.’
De hoofdinhoud der engelsche wet, ten minste die welke verleden jaar bestond, is belangrijk genoeg, om hier in 't kort te worden aangehaald:
Artikel 4 der wet bevat het verbod om knowingly voedingstoffen te vermengen, te kleuren, te verknoeien en te poeieren met stoffen nadeelig voor de gezondheid, tevens om deze artikelen te verkoopen, op straffe van 50 pd. st. boete voor de eerste overtreding, en voor de volgende malen, van gevangenisstraf niet langer dan zes maanden.
Artikel 6 zegt, dat niemand eenige voedingstof mag verkoopen, niet beantwoordende aan natuur, substantie en hoedanigheid door den kooper verlangd, op boete van 20 pd. st. Hierop is uitgezonderd: wanneer eenige stof is bijgevoegd, om het artikel vervoerbaar te maken, of te kunnen bewaren, of ook wanneer een onschadelijk ingredient is toegevoegd, ten einde het smakelijk te maken of het uiterlijk aanzien te verfraaien, alsmede wanneer het handelsgewoonte is, om het gemengd te verkoopen.
Artikel 7 behelst het verbod, het vermengen van stoffen, overeenkomstig de excepties in art. 6 toegestaan, verder te drijven dan voor het doel noodig is.
Artikel 9 zegt: niemand zal knowingly, met het voornemen om voor oorspronkelijke waar te verkoopen, aan een voedingsartikel eenig bestanddeel ontnemen en een dergelijk beroofd artikel verkoopen.
De wet bevat hoofdstukken over Appointments and Duties of Analysts and Proceedings to obtain Analysis, over ‘Proceedings against offenders.’ ‘Expenses of executing the act,’ en over ‘Special Provisions as to tea.’ Hierin wordt bepaald dat alle geïmporteerde thee aan een nauwkeurig onderzoek zal worden onderworpen; in 't geval dat zij beroofd of met onschadelijke stoffen vermengd is, zullen de ‘commissioners of customs’ oordeelen wat er meê te doen valt; is zij volgens het oordeel van den scheikundige, niet geschikt tot menschelijk voedsel, dan zal zij verbeurd verklaard en vernietigd worden, of er zal meê gehandeld worden zooals de commissioners nuttig oordeelen.
Zoo ver wat den inhoud der wet betreft. Dat zij ver van volledig is, blijkt uit de vele stemmen die er zich tegen verhieven.
Auteursrechtvrij