De Belgische Illustratie. Jaargang 8

Jagers en stroopers.
Novelle van Fr. Schnettler, Pr.
(Vervolg.)

De hof van den houtvester paalde aan dezen boomgaard; onder de zorgzame hoede van Setje tierden kruid en groenten hier voortreffelijk. En zelden gebeurde het wanneer zij in den hof vruchten plukte of onkruid wiedde, of spoedig klonk het vroolijk gefluit van den jongen boer door den boomgaard. Waarom zou hij ook zoolang wachten tot dat zij weg was? Moesten de koeien geen voêr hebben, en als het nog niet gesneden was, wie weet of men morgen zoo'n goeden tijd om te snijden had als thans! En daar, dat jonge boompke vol goudgele appelen - kon het van nacht niet breken, wanneer het nu niet op het oogenblik gestut werd? En hier, de blanke zeis - zou zij daar blijven liggen terwijl van nacht de roest haar kon afstompen? Het is waar, hij had ze onmiddellijk na het maaien kunnen meênemen: - maar wie kan ook aan alles denken? In het kort, zij zagen daar elkan der, wisselden over de omheining een paar vriendelijke woorden, en wanneer toevallig iemand den weg langs ging, vond hij hen zoo ieverig aan den arbeid, alsof zij beiden niet hooren of zien konden, en alsof Johan niet wist dat aan den anderen kant van de heg een hof, en Setje niet dat daarover nog een boomgaard was. Het waren slechts korte oogenblikken dat zij elkander zagen, maar zij zagen elkander, zij hoorden elkander en daar schenen beiden zeer goed meê tevreden te zijn.

Johan's moeder, die na den dood van haar man het bestier der boerderij op zich had genomen, zag de wederzijdsche toegenegenheid der jongelieden met stille vreugde. Reeds lang wist zij hoe het met beiden stond, geen woord echter liet zij er zich aan iemand over ontvallen, geen toespeling bracht Johan in verlegenheid. Zij was van meening dat het zedige en verstandige Setje juist voor haar zoon paste en zij moedigde beider toegenegenheid aan met moederlijke zorgvuldigheid. Kon zij een gevaar afwenden, zij deed het met liefde. Was Johan in den boomgaard, zoo haastte zij zich naar boven, waar zij boomgaard en tuin overzien kon.

En wel hadden zij zulk een schutsengel noodig om hunne wederkeerige toegenegenheid geheim te houden. Had de vader maar iets dat hem zekerheid gaf voor hetgeen hij vermoedde en wat de jager hem altijd en eeuwig in het oor fluisterde, het meisje zou het hard te verantwoorden hebben gehad. Eenen strooper zou hij liever een kogel dan zijne dochter gegeven hebben.

Zij moest over de boerderij en den jongen boer al genoeg bittere woorden hooren, die haar diep door de ziel sneden, voornamelijk als de jager tegenwoordig was, die zijn vreugde hierover niet kon onderdrukken. Hij was hem niet gunstig gezind, dat was duidelijk, maar het waarom wist zij niet. Het lag als een nachtmerrie op haar borst, zij leed zichtbaar er onder en des te meer omdat zij bij hare moeder geen troost vond.

Bij deze had Kamper een wit voetje en ofschoon zij fijngevoelig genoeg was hem hare dochter niet op te dringen, zoo liet zij deze gezindheid toch duidelijk genoeg merken.

En toen de vader eens tegen den jongen boer was uitgevaren, had zij partij gekozen en hem verdedigd; toen was het onweêr met donder en bliksem losgebroken, narde woorden waren er over den jongen boer gevallen, die zij echter niet verstond, en over het gedrag van haar zelve wanneer zij zich aan dien man liet gelegen liggen. Nooit en nimmer zou hij zoo iets dulden. Wat moest het einde van dat alles wezen? In deze treurige gedachten stond zij peinzend daar en menige zucht ontsnapte aan haren mond. Toch hoopte zij nog.

Dat de jager Kamper er de hand in had, hiervan hield zij zich overtuigd, en daarom ontweek zij hem waar zij het slechts doen konde. Hij scheen ongevoelig voor de verachting, die zij hem betoonde, doof voor de bittere woorden waarmeê zij zijn vleitaal beantwoordde; niets scheen hem te treffen of te deren. Altijd dezelfde lach, altijd dezelfde vleiende vriendelijkheid. Maar wat had haar vader tegen Johan? Waarom moest zij zoo dikwijls woorden slikken, die er op berekend waren om bare toegenegenheid te verstikken?

Waaruit maakte vader het dan op dat zij het eens waren? Zij wist hiervoor geen zeker antwoord. Geen woord sprak de houtvester over de ontdekking bij de vogelstrikken, ook zelfs tegen Kamper niet. Hij vermaande hem slechts nauwkeurig acht te geven op de gangen van den jongen boer, welke vermaning de jager echter niet noodig had.

De naherfst had de bloemen in veld en tuin van haar stengels geslagen: het loof was gevallen, de winter teekende als met een reuzenpenseel des nachts ijsbloemen op de ruiten der vensters. Het breede, witte sneeuwlaken bedekte de gestorven natuur. In het dorp ging het leven in stille, eenvormige bezigheid voorbij. In den vroegen morgen klonk uit de deel der boerenwoning het klapperen der dorschvlegels; in het bosch dreunde het van de bijlslagen die de boschreuzen velden.

Des avonds verzamelde zich groot en klein, jong en oud bij den grooten haard in het warme vertrek; slechts het snorren van net spinrad begeleidde de woorden der ouden die van vroegere, lang vervlogen tijden verhaalden. Zoo ging het dag aan dag.

Op de boerderij was hetzelfde leven. In den vroegen morgen dorschte men om den rijken oogst op de korenzolders te bergen. De buks hing rustig aan den wand, - maar voor altijd, dat was een andere vraag.

Ginder in de houtvesterswoning was een treurige, sombere stemming binnengeslopen. De verhouding tusschen vader en kind was niet zoo hartelijk en vriendelijk als weleer.

Altijd morren en brommen, zonder dat men recht wist waarom. Het meisje was er achter gekomen dat men haar aan den jager Kamper wilde koppelen. Tegen deze gedachte kwam haar geheele natuur in opstand. Johan ontmoette zij zelden, slechts op weg naar de kerk zagen zij elkander nu en dan. Zoo ging de winter voorbij.

Ook ditmaal bleef de lente niet uit. De ijsbloemen aan de venster losten op: hier en daar tusschen een struik of heg kwam een blauwoogig viooltje te voorschijn. Overal knopte en botte het: het bosch kreeg hel eerste loof, de weiden kleedden zich met gras, overal kiemde nieuw leven. De Meidag kwam: voor ieder huis verhief zich, met steenen en palen vastgemaakt, de groene meiboom. - De knapen lieten niet na hem te planten, al moesten zij hem nog zoo ver in het bosch halen; hiermeê verdienden zij dan ook een pannekoek, groot als een ploegrad.

Het moest dan ook een heele koek zijn wanneer de moeder de schande niet wilde beleven, den boom in het midden doorgehakt te zien, tot ergenis van het geheele dorp. Bij een halven koek behoort ook maar een halve boom, dat is duidelijk.

Den ouden schoolmeester zongen de knapen een dag te voren bijna de ooren doof met hun

‘Morgen op den eersten Mei
Hebben alle kinderen vrij,’

zoodat hij toen reeds ter wille van zijn gehoor hun een vrijen dag moest geven.

De bezigheden op den akker hielden den jongen boer nog steeds thuis en rustig hing de buks nog altijd aan den wand. Maar de zomer kwam, de lente was voorbij, de arbeid was niet meer zoo druk en aldus kreeg hij menig vrij uur. Het wild was weêr vermeerderd en woest geworden. Dagelijks wist de slimme Koenraad er wat nieuws van te vertellen.

De buks verdween weer uit het huis. Johan

[p. 344]

was dikwijls 's avonds en 's morgens en altijd op zondagen van huis; hij ging weder zijn ouden gang. Ook de stedelingen snapten menig stuk wild en waren stouter dan ooit.

De houtvester meende uit zijn vel te springen wanneer hij er aan dacht. Dag en nacht was hij op de been, ook de jager Kamper was onvermoeibaar, en toch konden zij geen enkelen strooper in handen krijgen. In huis was hij slecht geluimd en brommig. Sombere gedachten hielden hem bezig, dreigend hing de toekomst boven zijn hoofd als een zware onweerswolk die hem wilde verstikken.

Menigmaal voer de vader uit tegen de stroopers. Daar ging het haar als een bliksemstraal door de ziel. Zou Johan een strooper zijn? Doch neen, dat was onmogelijk. Spoedig onderdrukte zij de gedachte die haar voorkwam als verraad aan den jongen boer gepleegd. Maar altijd en immer kwam deze gedachte weêr op. En moed en vermetelheid bezat Johan in dubbele mate; wist zij dan niet dat hij altijd de eerste was, waar er spraak was om eene dolle, overmoedige streek ten uitvoer te brengen.

Hanethal kon zich juist niet op vette en vruchtbare weiden beroemen. Goeden weigrond vindt men slechts aan de oevers der rivieren en beken en deze zijn meestal in handen van den adel en worden verpacht voor de vetweiërij. Daarom komt het dat het voeder voor het vee in het voorjaar daar meestal schraal is. Wie het hebben kan, zamelt boschhooi in. Het is meestal zuur, louter biesgras, toch vreet het vee het, voornamelijk omdat men niets anders heeft, en wat het niet vreet, gaat ook niet verloren en dient tot strooisel.

Ook de houtvester Buchholz had dezen zomer een massa boschgras gesneden. Ginder in het bosch, aan den steenweg, lag een groot vlak veld, een van de vruchtbaarste plekjes en leverde meê van het beste hooi uit den omtrek.

Het was zonnig en warm, een prachtig hooiweer. Daarom moesten eenige oude vrouwen uit het dorp naar de wei om het hooi te keeren, te drogen en in oppers te zetten.

Setje bracht de menschen koffie in het bosch. Het was nog vroeg in den morgen. Zij nam een hark ter hand en hielp een weinig meê bij den arbeid. Zij begaf zich naar een afgelegen gedeelte van de wei, die het dichtst aan het bosch paalde en door eene beek hiervan gescheiden werd. Zij was geheel met hare gedachten alleen, en vermeed met opzet het gezelschap der onophoudelijk doorbabbelende vrouwen. Over het nabij liggende struweel heen zag men aan den anderen oever het prachtig bosch. Een open weg die door het bosch leidde, liet het oog vrij zoover mogelijk door het grootsche bosch te dwalen.

DE LANDBOUWHAL OP DE WERELDTENTOONSTELLING TE PHILADELPHIA.

Setje gaf zich veel moeite en de arbeid vloog als van de hand. Reeds werden de schaduwen der boomen breeder en breeder. Zij luisterde: had zij niet een kraken gehoord als van voet stappen? Doch zij kon zich ook vergist hebben. En klonk haar niet een zacht fluisteren in de ooren? dat deden de vrouwen zeker. Maar het kwam van den anderen oever. Zij zag op; bewoog zich daar tusschen het hakhout geen gestalte? Haar hart klopte geweldig, zij kon zich zelve nauwelijks beheerschen, hare o oogen zochten den verren afstand door te dringen. De gestalte bewoog zich en trad in het vrije. Nog eens zag het meisje op - een doordringende gil - en zij stortte bewusteloos ter neêr. Het was Johan die daar stond, met de buks onder den arm. Ja, zij had het duidelijk gezien. Alzoo toch een strooper! Het werd haar alles donker voor de oogen, het was als of haar hart zou bersten.

‘Meisje, wat scheelt u?’ zei de oude Marianne deelnemend en ging naar haar toe. Setje stond op; de gestalte was verdwenen. Zij wist niet wat zij zeggen zoude.

‘Gij schreeuwdet daar alsof gij met een mes gestoken waart, Gij zijt zeker voor een slang geschrokken?’

‘Ja het was een slang,’ zeide Setje gevat. ‘Ik kan die dieren maar niet zien.’

‘Wanneer gij eens op mijne jaren komt, zult gij zoo licht niet meer schrikken.’

Bleek en ontdaan, bleef zij toch nog altijd doorwerken. De vrouwen lachten over hare vreesachtigheid; zij kon zich niet verdedigen, veel minder nog met het vroolijk geklap instemmen. Het geluk haars levens was voorbij, de rooskleurige hemel was boven haar hoofd ingestort. Later kwam vader en hielp het hooi in oppers zetten. Stukken papier bestreek hij met vochtig kruit en maakte ze vast aan de oppers om het wild door de kruitlucht op een afstand te houden.

Vriendelijk rees de volle maan boven de boomen toen zij den terugtocht aannamen. Helle lichten wisselden op den weg met donkere schaduwen. Zwijgend stapten vader en dochter voort.

Laat in den avond nog stonden twee jonge lieden aan den hoek die de boerderij van de houtvesterswoning scheidde. Toen zij een oogenblik later elkaar verlieten, ging een ranke vrouwengestalte naar de houtvesterswoning: zij snikte halfluid en poogde met haar voorschoot de tranen af te drogen, die zij geweend had van kommer en droefheid. De volle maan zag een paar roodgeweende wangen.

Ginder wandelde een jonkman mismoedig en somber naar de boerderij. Den knecht die hem heimelijk toewenkte om hem misschien eenig goed nieuws te vertellen, sprak hij met harde woorden toe:

‘Gij hebt mijn gansche ongeluk op uw geweten,’ riep hij en ging naar zijn slaapkamer. Slapen echter kon hij niet. Van woede en smart rukte hij zich de haren uit het hoofd. Ginder echter weende een meisje van smart en kommer.

(Wordt vervolgd.)