De berg Saint-Michel.
De berg Saint-Michel, zegt een plaatselijk schrijver, verwekt in den aanvang bij ieder een buitengewonen indruk. Voor dezen is hij iets monsterachtigs, voor anderen is hij iets grootsch; maar voor allen is die berg toch wonderlijk.
Vauban, de fransche vestingkundige, beschouwde Saint-Michel als een der meest buitengewone positiën van de wereld; zij ligt in het water van het kanaal, en in de baai waar het water van Normandië en Bretanje te zamen vloeit. De berg verheft zich op twee kilometers afstand van het strand en, op sommige punten, tachtig meters boven de oppervlakte der zee.
Tweemaal daags, bij laag water, is het eilandje, waarop de hoogte ligt, door eene droge streep strand met het vasteland verbonden; bij hooge tij integendeel wordt alle betrekking langs het land afgesneden.
De Druïden hadden op dien berg altaren opgericht aan hunnen afgod Belenus; de Romeinen bouwden er een tempel, aan Jupiter toegewijd. Toen echter het kristendom in de zesde eeuw het heidendom verdrongen had, richtte de H. Paternes daar ter plaatse een klooster op. Dit heilig gesticht werd later het monastère des deux Tombes geheeten, ook wel Mont-Tombes in vervanging van Mont Saint-Michel.
In onze dagen wordt Saint-Michel in drie gedeelten afgedeeld; de forten, die tot in de zee staan, de stad die op de flanken van den berg verspreid ligt of schier hangt en de abdij die boven op den top gelegen is. De militaire muur werd grootendeels gemaakt in de 15. eeuw, door den abt Jolivet. Het is een muur met torens, waarvan de fierste de Marilland is, welke stoutweg op de puntigste rotsen is gebouwd.
Als men de torens, gezegd tour du Roi, de l'Escadre, de la Liberté, enz. volgt, bereikt men la Merveille.
La Merveille is een muur van 230 voet lang, die meer dan 100 volstrekte, en gerekend van het laagste punt, het dubbel der laatste hoogte bereikt. Werpt een oogslag op de nevensgaande gravure, en gij zult met ons moeten bekennen, dat, in het nachtelijk uur vooral, dit gezicht wel geschikt was om Gustave Doré's teekenpen in beweging te brengen.
Al die puntige torens, lichtpunten ten allen kante, teekenen zich tooverachtig op de donkere wolken af, en achtergrond en maanlicht maken van het geheel eene recht fantastische schepping, zooals wij die overigens van dien meester gewoon zijn.