De Belgische Illustratie. Jaargang 7

Goed geborgen.
(Uit de Kempen.)
door Dr. J. Renier Snieders (Turnhout).
(Vervolg.)

Niets, zeide hij dikwijls, moest Dremmel en zijne dochter meer aanzetten om ware Kristenen te blijven, dan de tegenspoed, die het gewone aandeel is van Gods kinderen, en u den weg wijst naar de plaats, waar men eenmaal en voor altijd gelukkig blijft.

Om aan dien eindpaal te geraken, was er maar een eenige weg, die voor bijna allen bezaaid is met distels en doornen. De Heer zelf bewandelde dien weg, een kruis op zijne schouderen voortsleepend, en toonde ons zoo de rechte baan.

En hebt gij dan, Dremmel, en Goolke, of iemand onzer, het recht angs een weg te loopen, die steeds met rozen zoude bestrooid worden?

En wanneer Dremmel dan somtijds de oude, gevoelige snaar aanraakte, en den naam noemde van den man, die zijn ondergang bewerkte, dan wees de geestelijke met den vinger naar het koperen kruisbeeld en zeide, dat Die daar immers had geboden onze vijanden te vergeven.

Indien hij aan Marc Munter niet vergaf, zoude hij, Dremmel, dan niet moeten vreezen, dat de groote Rechter daar boven hem eenmaal zal behandelen gelijk hij zijn broeder zal behandeld hebben?

Vergeef, Dremmel, vergeef, indien gij zelf niet zonder barmhartigheid wilt geoordeeld worden!

- Ja, maar Munter was hem toch een zoo onverzoenbare vijand geweest, merkte Dremmel somtijds aan.

- Ja, maar hij is uw broeder, een kind van den algemeenen Vader. En weet gij wat die Vader zegt? ‘Al het kwaad, dat gij aan een mijner kinderen zult toebrengen, brengt gij aan Mij zelven toe.’

De haat, dien gij uwen vijand toedraagt, valt op ons aller Vader terug; is dat niet waar, en is dat niet tevens verschrikkelijk? Neen, mijne kinderen, liever gehandeld zoo als de Heer zelf eenmaal handelde; hij omhelsde zijn verrader!

En wanneer de oude dorpspastoor nu had opgehouden te spreken, moest Dremmel, hoe vol ook zijn hart nog was, toch altijd bekennen dat de oude man gelijk had; en Goolke bekende het ook.

Van het armoedig kamerke van den gewezen boer, gaan wij een bezoek afleggen bij den ouden hoefsmid, wien wij vroeger reeds meer dan eens hebben aangetroffen.

Sinds eenige maanden had de smid, na eene blindheid van verscheidene jaren, een gedeelte van zijn gezicht weêrgekregen.

Langzamerhand had hij zich wederom aan het werk gezet, verdiende wel niet veel, maar toch iets om het hongerspook, dat zoo lang op den dorpel had gezeten, van de deur te jagen.

De man was zoo verheugd dat hij in zijn ouden dag weêr den blaasbalg mocht trekken, en dan wederom hameren, zoo als in vroeger dagen!

Des avonds vooral hoorde Sanna hem somtijds schateren van lachen; het was, wanneer hij met zijn zwaren hamer het gloeiend ijzer smeedde; dan deed hij het bliksemen, zeide hij; dan deed hij dien schoonen vuurregen, die van het aambeeld spatte, op den zwarten vloer der smis nedervallen.

Sanna, zijne pleegdochter, was nog altijd ziekelijk; gezond en sterk zoude zij wel nooit meer worden, dewijl zij een zwak, klierachtig gestel had.

Ziekelijk was en bleef zij, doch de oude smid beminde het arme kind toch altijd even hartelijk.

Indien hij maar kon hameren en vijlen, en het brood verdienen voor Sanna en voor zich zelven, was hem alles wel in de wereld; meer had hij nooit verlangd, meer wilde hij zelfs niet.

De smid was een braaf man en, in weerwil zijner armoede, gelukkig ook.

Van den hoefsmid gaan wij naar Marc Munter op de Moerstêe.

Er zijn tien jaren verloopen sedert de neef van Simon Knokkel daar woonde. Indien Panck Pelman, de vorige eigenaar, op het oogenblik uit de eeuwigheid had kunnen wederkeeren, zoude hij stellig zijn voormaligen eigendom niet meer herkend hebben. Alles was op de Moerstêe zoo net en fraai ingericht, dat Panck zou gevraagd hebben:

- Waar ben ik hier toch?

- Bij den burgemeester van het dorp, zoude hem Marc Munter met trotschheid hebben geantwoord.

Ja, sedert eenige maanden was hij tot burgemeester benoemd, en leefde ook voortaan zoo als dat aan den eersten dorpsambtenaar betaamt. Hij werkte geen slag meer; dat ware onteerend geweest voor het dorp en vernederend voor den burgervader zelven. En waarom zoude hij zich nog persoonlijk met de boerderij hebben ingelaten? Was hij niet rijk genoeg?

Op zekeren namiddag kwam er bij hem een vreemde kerel van een slecht aanzien binnen. Nu, van dat soort kwam er dikwijls bij den burgemeester; het waren: orgeldraaiers of liedjeszangers, koordendansers, beerenleiders of andere zwervers van dien aard, welke hem de toelating kwamen vragen om hun bedrijf voor een, soms twee dagen in de gemeente te mogen uitoefenen.

Aan al dat gespuis was de burgemeester reeds gewoon geworden, maar een gemeener kerel, dan er nu in zijn huis was, dacht hij, had hij in zijn leven niet aangetroffen.

Zijn kleedsel, dat voorheen aan een heer moest hebben toebehoord, zag er zoo kaal en versleten uit, dat Munter meende met een uitgebroken galeiboef te doen te hebben.

Wat hij zoo al in zijn reiszak had zitten, zou zeker niet veel meer waard wezen dan de kleêren, die hij om zijn lijf had.

[p. 247]

Ook dacht hij van hem maar terstond aan de deur te zetten en hem door den veldwachter buiten het dorp te laten brengen. Van zulke schavuiten hield Munter niet; zij moesten maar terugkeeren, waar zij vandaan kwamen.

De vreemdeling vroeg of hij daar niet konde vernachten; hij zoude zich gaarne met de schuur behelpen.

- Neen, dat kan niet, was het antwoord; mijn huis is geen herberg.

- Het is mij moeielijk daarheen te gaan, dewijl ik volstrekt geen geld heb, zeide de vreemdeling.

- Weet gij wel bij wien gij in huis zijt?

- Is het bij Marc Munter niet?

- Bij den burgemeester, antwoordde deze, het hoofd met fierheid achterover werpend.

- Dat wist ik niet; kan de burgemeester mij niet voorthelpen?

- Het is mijn gewoonte niet, onbekenden.....

Munter ging niet voort; hij dacht bij zich zelven dat die gemeene, vreemde kerel zulke zonderlinge stem had en daarbij keek hij hem met zijne brandende oogen zoo loensch aan. De man zat met den rug tegen het venster en de dag was niet helder; hij had wel gaarne dat gezicht bij het licht gezien.

Toen de vreemdeling zich naar het venster keerde, zag Marc dat hij een dikken blonden baard had, en na hem van boven tot onder ter sluiks bekeken te hebben, zeide hij bij zich zelven, dat het een kerel was om bang van te worden.

En dat moest wel zoo wezen, want zijne twee meisjes, kinderen van acht en negen jaren, hadden den vreemdeling bijna nog niet opgemerkt, of zij begonnen te schreien en hielden zich aan vaders beenen vast.

De vreemdeling zat met de hand onder het hoofd daar bjj het raam zwijgend te zien naar de kleine meisjes, en keek toen den burgemeester scherp in de oogen.

Marc sidderde en wist niet waarom.

- Kent gij mij niet? vroeg de vreemde.

- Of ik u ken? antwoordde Marc, schijnbaar bedaard; ik herinner mij niet u ooit in mijn leven gezien te hebben, en dat zal wel waar wezen ook.

- Misschien; wij kennen elkaar van ouds.

- Ik heb een zeer goed geheugen, doch ik geloof niet u ooit ontmoet te hebben.

- Ben ik dan zoo veranderd?

Hij ging recht voor den burgemeester staan.

- Kent gij mij niet? vroeg hij lachend.

Neen, Marc kende hem volstrekt niet.

- Kent gij uw neef Faab dan niet meer?

- O, Faab, zijt gij het? Neen, ik zou u niet meer herkend hebben; het is ook lang geleden dat ik u niet meer gezien heb, antwoordde hij op onverschilligen toon.

- Ja, een jaar of tien.

- Waar komt gij vandaan?

- Ik heb overal rondgedoold, en kom nu eindelijk weêr in het oude nest weder, en ik was voornemens er voortaan te blijven ook, neef.

- Hebt gij middelen van bestaan?

- Volstrekt geene; ik ben doodarm..... doch ik heb er op gerekend dat mijn eigen neef, die er warm in zit, mij toch wel door de wereld zal helpen.

- Volstrekt niet; ik heb werk genoeg met mijne eigene zaken.

- Hebt gij geen knecht noodig, neef?

- Een knecht? Neen, neen, zeker niet.

- Kunt gij mij dan niet aan eenig geld helpen, neef?

- Geld? Meent gij dan dat wij hier in het dorp zinneloos zijn geworden?

- Geef mij dan wat te eten, neef, want ik sterf van honger.

- Ik zou u wel willen vragen van maar spoedig heen te gaan.

- Neef, laat mij dan in uwe schuur den nacht overbrengen; ik zal dan maar zonder eten slapen gaan.

- Luister eens, Faab, gij zoudt wel doen, stil heen te gaan; onze betrekkingen waren tijdens uw verblijf in het dorp volstrekt op geen vriendschappelijken voet, en.....

- Hebt gij die ontmoeting van mijne arme zuster en den smid, en dan die vechtpartij met den veldwachter nog niet vergeten?

- Dat is nu hetzelfde.

- Dan kent gij uw neef niet meer?

- Kom, ga maar de deur uit; ik heb niets met u te maken.

- Vaarwel dan, zei Faab en ging de deur uit.

Munter antwoordde niet en sloot de deur achter hem dicht.

Wat een gemeene schavuit! bromde Marc; is het geen schande voor een burgemeester dergelijke bloedverwanten te hebben? Wat zoude men in het dorp zeggen, indien ik mij al dat armoedig volk aantrok? En waarom zat hij daar bij het venster alles zoo af te spieden? Hij had maar altijd het oog op de kamerdeur, welke bij geval open staat; wat had hij daar toch te zien?

Na eenige oogenblikken nadenkend door het huis op en neêr getreden te hebben, zei hij nog bij zich zelven, dat Faab er uitzag als een dronkaard en hem geen vertrouwen inboezemde.

- Dergelijke landloopers waren in staat om, bij gelegenheid, des nachts in zijn huis te breken en hem uit te plunderen. Hoe hij op zijn vader gelijkt!

En toen hij dacht dat Faab juist de oogen van zijn vader in het hoofd had, kwam hem voor den geest, hoe de twee oogen van den doode hem hadden aangekeken, terwijl hij des nachts in het sterfhuis de wacht had.

Dat alles was nu reeds jaren en jaren geleden, maar toch sidderde Marc als een rietpijl bij het herdenken van dien nacht.

Van de Moerstêe richtte Faab Knokkel zich naar het huis, waar hij vroeger bij baas Dremmel in dienst was. Doch wie hij daar ontmoette, waren Goolke en haar vader niet; neen, het was een vreemde boer, die er woonde sedert het vertrek van den voormaligen eigenaar.

Weldra was Faab op de hoogte, wat er, sedert zijn vertrek uit het dorp, was voorgevallen met den ouden Dremmel en deszelfs dochter. Ook vernam hij dat zij doodarm waren, aan de andere zijde van het dorp woonden in een gehuurd kamerke, niet ver van den hoefsmid.

Faab weende als een kind, toen hij het huis verliet, waar hem tien jaren geleden het leven zoo vroolijk had toegelachen, waar hij in de toekomst zooveel genot, als de wereld hem konde toewerpen, had gedroomd.

Het was donker geworden, toen hij voor het huis, waar Dremmel moest wonen, stil stond. De deur van het huurkamerke was gesloten, maar er was toch licht daar binnen. Hij klopte met den kneukel op de kleine deur.

- Wie klopt daar? riep men van binnen.

- Ik, doe maar open!

- Wel, lieve hemel, dat is de stem van Faab! riep Goolke, die bleek werd als een doode.

- Ja, dat is Faab! Verduiveld, dat is Faab! zei Dremmel, terwijl hij opsprong en de deur ging openen.

Ja, daar stond Faab Knokkel voor hen.

Baas Dremmel! Goolke! Faab! Leeft gij nog? Waar komt gij van daan? Waar zijt gij zoo lang geweest? Anders hoorde men niets in het kamerke en dan weêr opnieuw: Faab, mijn goede jongen! och, Faab! Dremmel! Goolke!

Faab Knokkel stond te weenen, en vader en dochter weenden ook.

En nu moest Faab alles weten, wat er sedert zijne afwezigheid was voorgevallen; hoe Marc Munter hem had geplaagd en gejudast; hoe hij zijn proces had gewonnen, maar eindelijk, door een noodlottige opeenhooping van allerlei ongelukken, zijn boerderij had moeten verkoopen. En dan moest hij nog zeggen dat Munter zijn goed had gekocht, en dat hem dat te meer verdriet deed, omdat de aartsdeugniet er altijd had op aangelegd, niet zoo zeer om het kerkpad te bezitten, maar om hem ten onder te helpen.

Na de opsomming van al den tegenspoed, die Dremmel had getroffen, begon Goolke:

- En waarom Faab haar zoo onverwacht had verlaten?

- Dat hij dit gedaan had om niet in de gevangenis te geraken, waaruit hij haar vader zoo bleek, vermagerd en klagend had zien wederkeeren.

- En of hij haren brief niet had ontvangen, toen hij nog in het Haarlemmermeer werkte?

[p. 248]

- Dat hij nooit in zijn leven in Haarlem geweest was, en het meer zelfs nooit had hooren noemen.

- En waar hij dan al dien tijd geweest was?

- Dat hij zoo rechts en links altijd maar had rondgedwaald om werk, en meesttijds buiten 's lands had verbleven.

- En waar hij nu op dit oogenblik vandaan kwam?

- Dat hij diep uit het land kwam, maar dat zwervend leven toch moede was.

- Dat zij zoo duizendmalen aan hem had gedacht en elken dag, dien God had gegeven, om hem had geweend.

- Dat ook hij zoo dikwijls aan Dremmel en Goolke gedacht, maar nooit gelegenheid gevonden had, hen bekend te maken, hoe het hem ging en waar hij zich bevond.

M^gr MANNING.

- En hoe hij nu over de zaak dacht? vroeg Dremmel.

- Dat hij er over dacht zooals altijd, antwoordde Faab.

- En of hij wel wist, dat Goolke nu geen welgezeten boerendochter, maar doodarm was.

- Dat hij dit wel wist, maar ook wist, dat bij zelf voorheen arm en nu nog armer dan voorheen was.

- Dat zij toch haar gegeven woord hield, zei Dremmel.

- En dat hij het zijne nooit zoude intrekken, verzekerde Faab.

En zij gaven elkander de hand.

- Zie, Faab, nu zie ik dat gij eerst een brave kerel zijt tien jaren geleden, stond gij met Goolke, die toen slechts zeventien jaar oud was, op trouwen. Goolke was toen een rijke boerendochter en nu zij doodarm is geworden, houdt gij toch uw woord; ja, ik heb het altijd gezegd, Faab, gij zijt een braaf man.

Faab antwoordde daarop dat een woord een woord was, dat hij, hoe eerder hoe liever met Goolke zoude trouwen en dat zij allen te samen hard zouden werken, om elkander door de wereld te helpen.

- En nu gaan wij te samen naar Sanna, zeide hij; men heeft mij reeds gezegd dat mijne zuster en ook de oude hoefsmid nog leven...

- En zelfs tamelijk gezond zijn, vervolgde Dremmel; doch het is er een doodarm huishouden. Zoo lang ik nog in de boerderij zat, heb ik den braven hoefsmid en ook Sanna zooveel mogelijk geholpen; later viel dit moeielijk. Maar ofschoon wij zelven het niet breed hebben, gaat Goolke er tweemaal in de week heen, en neemt toch altijd een of ander voor hen mede. Kom, laat ons nu heen gaan, terwijl de smid nog staat te hameren.

- De smid was toch stekeblind, toen ik van hier wegging? zeide Faab.

- Blind is hij niet meer, zeide Walt; zijn gezicht is zoover verbeterd, dat het hem toelaat ruw werk te maken; met fijne dingen kan hij zich niet meer bezig houden.

Vijf minuten later lag Sanna in de armen haars broeders te weenen van blijdschap; de smid lachte en weende terzelfder tijd en Faab herhaalde tienmaal achtervolgens, dat hij zich zoo gelukkig achtte de arme Sanna en den braven smid weder te zien.

En nu moest hij al wederom verhalen, waar hij sinds tien jaren was geweest; waar hij nu vandaan kwam en of hij nu voortaan bij hen bleef en zoo verder.

Ja, hij bleef voortaan altijd bij Sanna; hij zou wederom, zooals vroeger, voor haar werken en Goolke, met wie hij zou trouwen, zoude hem behulpzaam wezen, om haar en ook den ouden smid het leven zooveel mogelijk dragelijk te maken.

Faab was jong en sterk, meende de oude smid; indien hij daar trek toe had, zoude hij hem leeren smeden, dat geen smid in het land hem zoude evenaren.

En dan zouden zij te samen vijlen en hameren, dat het een lust was; dan zouden zij met hun getwee het 's avonds in de smis doen bliksemen op het aambeeld, en een regen van vuur doen spatten dwars door de deur en het venster tot midden op de straat.

Dat stond Faab nog al aan; doch nu hadden zij elkander nog te veel te vertellen; ja, men had elkander zooveel te zeggen, dat de tijd voorbij ging zondet dat iemand het merkte en dat baas Dremmel opeens uitriep:

- Wel lieve tijd! daar slaat de klok vijf ure; de dag gaat aanbreken!

- Wacht een oogenblik, zei Faab; voor gij heen gaat, heb ik u iets te zeggen; luistert: gisteren, toen ik in het dorp aankwam, ging ik eerst bij mijn neef Munter binnen. Ik vroeg iets te eten en te drinken, ik had honger en dorst; ik verzocht om den nacht bij hem, al ware het slechts in de schuur, door te brengen, dewijl ik vermoeid was. Marc heeft mij alles, zelfs een stuk brood, dat men aan een schooier geeft, geweigerd; hij heeft den zoon van zijn oom, die hem opvoedde en als een kind behandelde, verstooten; zijn eigen, bloedeigen neef als een hond weggejaagd. Vandaar ging ik naar u, Dremmel; gij hebt mij met open armen ontvangen, en ofschoon gij zelf arm zijt, zoudt gij toch het laatste stukje brood met mij deelen.....

Wordt vervolgd.)