De Belgische Illustratie. Jaargang 6

Uit het leven van een door en door geleerd man.
Door August Snieders.

I.
Het huis.

Op den hardsteenen deurstijl van het huis, waarvan de gordijnen altijd zorgvuldig gesloten blijven en de koperen belknop blinkt als een stukje zon, leest men, zwart op wit, den naam ‘Mr. J.H. Burtel’ en 't was enkel aan gebrek van plaats te wijten, dat er niet gelezen werd ‘Mr. J.H. Burtel de la Roussillarde,’ zooals men den bewoner in de wandeling meest altijd noemde.

Het huis van Mr. Burtel droeg een gansch bijzonder karakter, iets onderscheiden, ik zou haast zeggen, iets pastorijachtig, of liever iets aristocratisch, dat is iets ontzaginboezemend, omdat het schier altijd gesloten bleef, en de schreeuwende kinderen op den dorpel nooit zijne kalmte, zijne statigheid, zijne paleisachtigheid stoorden - al had Mr. Burtel geene beschermende schildwacht voor zijne deur.

Men moest al zeer vroeg bij de hand zijn om er soms een gapende meid met prozaïsche blekken emmers en bezem te zien plassen. Wanneer de buurlui aan dat werk dachten, stond het huis van Mr. Burtel reeds gewasschen, geschoren en als het ware wit gecravatteerd voor hunne oogen, alsof het zich nooit aan eenige ondichterlijke bewerking moest onderwerpen.

Binnen, voor de twee vensters langs de straat, stonden in ieder jaargetij, corbeilles met roode, witte, gele, blauwe bloemen, achter welke de gordijntjes waren neêrgelaten; boven, aan de drie vensters, hingen kleine transparanten, fraaiigheden, die den voorbijganger een hoogen dunk moesten geven van de netheid, de ‘chinoiseries,’ welke binnen waren ten toon gesteld - en die waren er ook, al mocht het aan zeer weinigen gegeven zijn, die te zien.

De vloer van den gang was in wit marmer; de looper op den trap met glimmende, koperen roeden in bedwang gehouden; boven het hoofd van den binnentreder hing een matglazen bol aan vergulde kettingjes, in welken bij winteravond een lichtje brandde en een mysterieuse schemering verspreidde.

In het diep van den gang stiet het oog op eene glazen deur, in welker middenvak een wapenschild en een naamcijfer, in gekleurd glas, pronkten, maar door de gewone, democratische ruiten zag men des zomers een schaduwrijken tuin met slingerpaden, bloemperken, witte bank, witte stoelen, witte tafel en witte hofbeelden.

Links was de keuken, uit welke de stem van een papegaai, van een ouden mopshond, van eene kat en eene dienstmeid, den afwachter in de kleine voorkamer soms tegenklonk; maar hoorde hij niet een dezer dan was alles stil, doodstil als in een klooster en hij kon zich den tijd korten met het tikken der klok te tellen, die, ik weet juist niet waar, stond.

Rechts, insgelijks langs achter, was de zoogezegde studeerkamer - een lief vertrek. Het venster was met een malschen wingert omkranst en in het najaar hingen er druiventrossen in de vensteropening, die aan het Land van Beloften moesten doen denken.

De twee zijwanden waren met boeken, achter glazen deuren, bezet, boeken met gele, roode, groene, met verguldsel versierde banden. In het diep eene sopha, voor welke een nu in een platvisch veranderde tijger, zich gedwee op kop en lenden liet trappen. Boven de sopha een geslachtsboom, geverniste landkaarten en lijsten met opgestoken vlinders. Op de schouwlijst een spiegel, een wereldbol, een electriseermachine, een paar schelpen, een paar stalagmieten, een salamander op sterkwater en eene antieke penduul, versierd met een Minerva zonder uil.

Voor het venster stond de tafel met groen laken bekleed en op deze een paar opgeslagen folianten, papieren, documenten, perkamenten, schrijfgereedschap, en eindelijk, in een met koperen nageltjes beslagen groen leêren leuningstoel, een knap, een doorknap man - Mr. Burtel de la Roussillarde....

II.
De man.

Mr. Burtel is een man van zoo wat zestig jaren oud: wit van hoofd, kort geknipt haar, glad geschoren en eenigszins blozende kaken, oogen, die niet juist zijn op te nemen, omdat zij achter een gouden bril met ronde glazen verscholen zijn; een breed gevleugelde neus, een tamelijk dikke onderlip, welke hij soms beteekenisvol vooruit steekt, fijne, blanke vingers, welke gaarne op de naast hem liggende snuifdoos trommelen, vooral de wijsvinger der rechterhand, die alsdan voortreffelijk den ring met een in wapen getailleerden groenen steen, ten toon stelt.

De man heeft een witten halsdas aan, eene zwart fluweelen en met gouden sterren bestikte, grieksche muts op het hoofd. Verder is hij gansch in het deftig zwart gekleed, doch indien soms zijne voeten onder het groene tafelkleed komen uitpiepen, bemerkt men dat hij witte kousen in een paar pantoffels draagt, op welker punten eene groote zonnebloem is geborduurd, juist alsof hij, indien hij zulks verkoos, de zon met de punt van zijnen teen de deur kon uitwippen.

[p. 344]

Die meester in de rechten, die statige, wit gecravatteerde man, is de wijze, aldoende, alvermogende, alwetende man in ons stadje, en hield het Oosten er zeven wijzen op na, wij hebben er maar een - en, waarachtig, hij telt voor zeven; want iedereen zal het u in zijn eigenaardigen spreektrant bevestigen.

‘'t Is een door en door knap man!’ zegt de bedaarde en beschaafde burger. ‘'t Is een gloeiend knappe kerel!’ zegt de jongere enthusiast. ‘'t Is een bl...... knappe vent!’ zegt de herbergredenaar. ‘Ja, daar staat 'ne kop op!’ herhaalt boer en ambachtsman. ‘En zoo keurig, zoo beleefd, zoo respectabel, zoo fijn!’ voegen er honderde vrouwentongen bij.... Van dat oogenblik mag ik wel zeggen, dat wij opzichtens het cijfer zeven niets te benijden hebben, en wij, door het cijfer een, het Oosten kunnen doen blozen.

Mr. Burtel is weduwnaar zonder kinderen; zijne vrouw, die hem een rond fortuintje heeft aangebracht, heeft hem tevens den wel klinkenden naam van de la Roussillarde achter gelaten. Burtel alléén was iets burgelijk, zoo iets al te kort afgekapt - mag ik het zeggen? - het was, om geen ander dier te noemen, de pauw zonder staart, terwijl er in de la Roussillarde iets breed, iets wuivend, iets waaierig, kortom iets vorstelijk is, gelijk in den pronkstaart van dien edelen vogel.

Ik heb altijd spijt, dat mijne vrouw en ik beiden zoo iets afsnijdend en afketsend in onzen naam hebben, en wij geen middel vinden om er een de la, een von, een van, of een tot als staart achter aan te binden. Ik zie gaarne een patrijshond met een pluimstaart en hangende ooren; een paard met vliegende manen en langen uitgestrekten staart, zoo als ik gaarne een waaierigen naam hoor, en men zal dus niet veronderstellen dat ik het minste hekelend denkbeeld tegen Mr. Burtel koester, om de waaierige verlenging van den zijne.

Overigens wil ik mij niet in gevaar stellen, om bij mijn aanstaanden terugkeer in ons stadje, wel niet gesteenigd te worden, omdat ik iets zou hebben durven veronderstellen dat de faam van Mr. Burtel de la Roussillarde mocht krenken; maar toch zou men mij in de societeit met de meeste verachting den rug toekeeren en mompelen: ‘wat die snoeshaan zich vermeet te durven denken of zeggen van een zoo door en door knap man!’

eene vlaamsche hofstee, naar e. verboeckhoven.

Ik vind dien naam dus zeer schoon.

Mevrouw Burtel was eene min of meer adellijke francaise, wel wat oud, wel wat krom gedraaid, wel wat leelijk, wel wat gelijkend op sommige magere, heraldieke scorpioenen, draken en leeuwen; maar de natuur heeft, als zij trek krijgt tot misvormen, zoo min eerbied voor de titeldragers als voor de weverskinderen; maar Mevrouw had geld en dat is altijd iets in onzen tijd. Ook zou ze Mr. Burtel niet aanvaard hebben, hadde hij zich niet in gansch bijzondere omstandigheden aangeboden.

Inderdaad, Mr. Burtel is noch uit den hoogen, noch uit den rijk geworden burgerstand gekomen. Zestig jaren geleden kwam, in de provincie-hoofdstad, bij den drogist op den hoek eener straat en in de schaduw van een reusachtigen gaper boven de deur, de kleine Jan Herman Burtel voor den dag, tweede zoon uit het huwelijk van zijn vader met zijne moeder.

(Wordt vervolgd.)