De Belgische Illustratie. Jaargang 6

Tien dagen te Blankenberghe
door een Redacteur in vacantie.
(Vervolg.)

Ik meen dat op te merken aan de dames, die zich met dat spel, in opgetroste zijden kleedjes, geganteerd en weelderig gecoiffeerd, bezig houden; ik meen dat ook te zien aan de poses, die daar dien ‘menheer’ neemt, aan zijne hoogst indrukwekkende uitleggingen, aan zijne wanhopige gebaarden als iemand het spel min of meer verbroddelt, aan zijn mikken, scherp toezien en den hoogen en voornamen toon dien hij aanslaat.

Die ‘menheer’ schijnt mij toe een meester in het croquet-spel te zijn; gewis heeft de man veel metallieken, en bij die metallieken een groot kasteel, en in dat groot kasteel een park, en in dat park een groot plein, effen als een dorschvloer, en zonder twijfel speelt men daar croquet met den hoogwelgeboren heer van....

Ik heb als een nederig gapend burger, een oogenblik het spel nagekeken; de groote ‘menheer’ heeft dit geduld, gelijk een groote ‘menheer’ wel eens goedwillig duldt dat een knecht hem op de vingers kijkt.

Van het spel begrijp ik echter niets, en de ‘menheer’ schijnt alles aan te wenden om mij te doen gelooven, dat het bijzonder moeilijk en ingewikkeld is - kortom, dat men een man van aanzien en met overgroot verstand begaafd, moet zijn, om zich met dat edele spel bezig te houden, en dat dit overigens ook door niemand gespeeld wordt dan door personen van conditie... zooals hij beweert te zijn......

Daarom denk ik dan ook, dat, wil men aan het strand bijzonder voornaam schijnen, men croquet spelen moet.

VIII.

't Zij zoo, ik ga mij verlustigen met eenen rit op eenen ezel.

Op eenen ezel? Wel ja, zooveel deftige menschen, te beginnen met Ons Lieven Heer, reden wel op eenen ezel; doch 't is waar ook, laat ons dit niet te hardop zeggen; want wij gelooven niet, dat bij den dikken worm met zijn echo, Ons Lieve Heer nog onder de deftige menschen gerekend wordt.

De dikke worm reed echter zelf zondag op eenen ezel: 't moet dus nog comme il faut zijn.

Mijne vrouw zit reeds boven op een grauwtje; mijn kleine jongen zit zoo fier op den langoor, alsof hij de schutterij onder de wapens mocht kommandeeren; mijn dochtertje jubelt en schettert, half gelukkig en half bang, en ik - ik laat mijne twee lange beenen, die schier tot aan den grond reiken, langs het rijbeest afhangen, hetgeen in de verte moet doen denken, dat mijn ezel, een ezel met zes pooten is.

Langsam, nur langsam gaat het nu, dicht langs de zee, over het strand voort en op Heyst aan.

Het gaat zoo langzaam dat, indien de ezeldrijver soms niet eens duchtig met den stok speelde, men denken zou op een soort van mekanieke ezels te rijden.

Ja, meer dan eens heb ik mij zelven de vraag toegericht:

‘Zou dat beest wel een levend beest zijn? Zou men mij niet éen ezel verhuurd hebben, dien men 's morgens langs achter, bij middel van den staart opwindt, en wiens binnenwerk, gelijk een huisklok, stil en regelmatig loopt tot 's avonds?’

Die vraag was, onder meer dan een oogpunt, gewettigd.

Inderdaad, onze ezels stapten altijd even bedaard, even kalm, even lui en traag, altijd in dezelfde houding en nooit luisterend naar den toom, door het mulle zand voort.

Klopt de jongen, die echter slechts klopt als men hem dreigt te kloppen, den langoor op de knoken, dan doet hij twee stappen sneller dan gewoonlijk, en herneemt bij den derde zijne eerste beweging.

Meester langoor is, geloof het mij, een groot wijsgeer; hij toont zich zoo koppig mogelijk.

Als ik welwillend, toegevend ben, zoo redeneert hij, zal men des te meer werk van mij vragen; ik zal van den vroegen morgen tot den laten avond moeten draven. Klopt nu eenigen tijd een dozijn bezemstelen en zweepen op mij aan stukken, maar weldra zal men zeggen; er is niets aan te doen! Dan schikt de mensch zich naar mijn wil, in plaats dat ik mij naar den zijne plooie!

En inderdaad, de ezel schikt zich niet naar ons; maar wij naar hem.

De ijverigste drijver wordt lui gelijk de ezel zelf; zijn ruiter moet zich ten slotte wel getroosten te zeggen: ‘zooals het u belieft, Mijnheer de ezel’ - of wel ‘Mevrouw de ezelin.’

Is de ezel een echte wijsgeer, dan moet hij sober en matig zijn - ofschoon de dikke worm met zijn echo het tegendeel zal beweeren; dan moet hij niet gedruischmakend zijn - en dat is hij ook niet. dit wordt hij slechts na zijn dood en wanneer de menschen, die alles bederven, van zijne huid oorlogzuchtige trommelsvellen maken.

Daaraan heeft langoor dus geen schuld; in zijn leven, hoe hevig men dan ook trommelde, gaf zijn vel niet het minste geluid.

Is hij een echt wijsgeer, dan moet hij ook niet veel praats hebben - en dat heeft hij ook niet; maar ik ben er zeker van, als hij beweegloos aan het strand staat, de oogen door lange, dikke en grauwe wenkbrauwen beschaduwd, ziet hij alles en iedereen, en maakt zonder twijfel diepzinnige bespiegelingen over de ijdelheid der ‘menschen en menschinnen.’

IX.

Allengskens was ik de laatste der karavane geworden; mijne reisgenoten waren mij verre vooruit, toen eensklaps mijn ezel stil stond - pal als een paal, pal als de dijk der zee.

Of ik hem de hakken in de zijden stomp, hem om de ooren of op de plaats sla, waar hij het kruis draagt, langoor verroert zich niet meer.

Ik schreeuw om den ezeldrijver, maar die is met de karavarne vooruit; ik zie rond of er geene hulp opdaagt, geen genadige badgast, die mijnen wijsgeer eens even zou willen knuppelen - helaas!

Mijne verwachting was vruchteloos, en mijne stem ging in het majestueus gebrul der zee verloren.

Wat anders aanvangen, dan van mijne schapenvacht springen, en mijn rijbeest bij den toom leiden; maar hoe ik trek of niet, langoor staat onbewegelijk.

[p. 215]

O, het is stellig, 't is een mekanieke ezel, en wiens loopwerk moet opgewonden worden..... Ik grijp naar den staart om die opwinderij te beginnen, doch ik word met een grijnzend iha, op eenige stappen ver in het duin geslingerd en mijne twee lange beenen - het ondichterlijkste wat een mensch bezit - spelen een oogenblik als twee molenwieken in de lucht.

Ik heb me dus bedrogen; neen, die ezel leeft; maar noch geweld, noch beleefde toespraak, noch hartroerende redevoering kunnen hem doen besluiten te gaan: hij staat en blijft staan.

Wat aanvangen? Ik leg me heel eenvoudig in het zand neêr, in afwachting dat de karavane terug komt.

Ik beklaag het mij niet: het zand is lekker en zacht, een koel en frisch windje streelt het duin, ruischend is de zee, rustig de omtrek, heerlijk de vlakte.

Met den linkerarm over het voorhoofd gebogen, om mij ietwat tegen het zonneke te vrijwaren, staar ik voor mij uit.

Allengs krijgt mijn ezel eene gansch andere dan eene ezelsgestalte, mij dunkt, hij zet zich voor mij op het duin, gelijk gij of ik in een leuningstoel zoudt plaats nemen

't Wordt zoo omtrent een oud en grijs procureur, in een grijzen kamerrok gedraaid, met eene grieksche muts op, waarop eene stijve veêr staat.

Het oog is door dikke, grauwe wenkbrauwen beschaduwd, en als hij de lip optrekt om te lachen, laat hij twee groote snijtanden zien, om een engelsche lord afgunstig te maken.

- Amuseert gij u te Blankenberghe? vroeg mij de procureur, op de eene leuning van zijnen stoel gebogen.

- Voortreffelijk.

- Een bewijs dat gij geen zieke zijt.

- Goddank, neen!

- Och, zieken komen hier ook eigenlijk niet; men gaat immers naar eene badplaats om zich ziek te maken?

- Somtijds wel.

- Zoo zijn de menschen! Zij laten niets in hunne wezenlijke bestemming: wat goed is voor de gezondheid, wordt zoo misbruikt dat het een nadeel wordt.

- Maar ik zie niet dat te Blankenberghe, een zoo groot misbruik van het leven wordt gemaakt, Mijnheer de procureur, of hoe ik u noemen moet!

- Tot nu toe niet; neen, zeker niet! Het gaat hier nog zeer eenvoudig toe; vergeleken met andere badplaatsen, zeg ik zelfs patriarchaal.

- Hoe weet gij dat van andere steden?

- Dat hoor ik van de badgasten op het strand. Voor eenige dagen zijn er nog een paar heeren en dames, 't waren duitsche Joden, opgebroken, omdat zij het hier dood vervelend vonden en zij gingen liever hunne tenten te Oostende opslaan.

- En weet gij ook waarom?

- Drommels, dat is zeer eenvoudig! Er is hier te Blankenberghe nog geen zwerm van aardige, gedruischmakende dames, prachtige klampvogels, die er jaarlijks neêrslaan, om de barons en de voor barons spelende kantoorklerken, te plukken. Maar ook is onze badplaats, in de oogen der progressisten, nog een verachterd ding, waar vooral de versleten adel, de priester en de stevige burger komt huishouden. De zoogezegde beschaving is, volgens den vooruitgang van onzen tijd, nog niet gearriveerd. Die wordt ons aangebracht in de valsche chignons van zekere hertoginnen de contrebande!... en de grijze procureur trok de bovenlip op en glimlachte.

- Wel bedankt voor die beschaving!

- Gij zijt geen progressist, gelijk.....

- Gelijk de dikke worm, met zijn echo misschien?

- Ha, gij kent hem?

- Dat moet een bol zijn met eene overgroote macht van verstand?

- Hebt gij ooit het boek Grandeur et Décadence de Joseph Prudhomme gelezen?

- Zonder twijfel.

- Gij ziet in den dikken worm, den Joseph Prudhomme van onzen tijd in persoon. Het is de rijk geworden kruidenier of koopman in smeerkaarsen, en die nu een kolossalen afkeer aan den dag legt voor alle smeerkaarserij: hij noemt zich gewezen koopman. In politiek zoekt, hij zijne denkwijze in zijn echo, en leest ook nooit een ander blad, om niet in zijne denkwijze te moeten wankelen. Zoo doende gaat hij door voor een man uit één stuk. Natuurlijk is hij voor alles wat hel blinkt en voor al wat hol klinkt - zooals de woorden ‘vooruitgang’ - ‘beschaving’ - ‘nationaliteit’ - ‘vrijheid’, hetgeen niet belet dat hij, namens die zelfde vrijheid, al de papen zoo als hij den priester gaarne aanduidt, zou willen zien ophangen en hen nog den strop en de doodkist zelf doen betalen.

- Ik ken die soort van vrijheidsvrienden, procureur!

- Hunne zedelijkheid is die van Tartuffe...

- Laat ons liever dat teere punt maar niet aanraken....

- 't Zij zoo! Uit zucht om iets te zijn, om, zal ik zeggen zijn pronk-appelig hoofd ten minste op deze of gene manier boven anderen uit te steken, liet hij zich in een zilveren hansworstenpak steken en op een soort van houten paard zetten; hij werd majoor of kolonel der burgerwacht, welke tot alles dient behalve tot wacht van de bnrgers, maar veeleer tot hunne onrust. In die hoedanigheid denkt hij het kruis van eer verdiend te hebben, en dat kruis, hetwelk maar niet komen wil, zal le plus beau jour de sa vie zijn? 't Zal echter komen, want dergelijke steunpilaren van den tempel des vaderlands, staan in ons landeke, hoog aangeschreven bij de ministers.....

‘- Gij zijt een grondig menschenkenner, procureur!’

‘- Daarom weet ik ook dat gij een soort van filosoof zijt, die al hekelt wat u niet aan staat, en de wereld als een handschoen zoudt willen omkeeren. Maar dat is eene gekke pretentie van uwentwege, want de filosofen bekeeren niemand, zelfs hun eigen persoontje niet Het gekke wereldje is nu eens zoo gemaakt, en het moet nu ook maar zoo versleten worden.

X.

Ik zweeg, want ik beken dat die woorden mij wel eenigszins kwetsten; maar ik gevoelde, dat ik niet in macht was om met dien sarcastieken procureur te redetwisten.

- En gij zelf hekelt?... waagde ik echter te zeggen.

- Ja, om te lachen, maar niet om te verbeteren, De menschen zijn onverbeterlijk, omdat zij hunne eigene dwaasheden niet inzien. Wat u betreft, gij hebt den poëet nog niet genoeg uitgeschud en poëeten leven van verbeelding. Poëeten zijn gelijk aan den ezel, waarvan men mij verteld heeft: men zette hem een groenen bril op, legde hem krullen en spaanders voor, en hij dacht dat hij lekker malsch zomergroen at..... Van verbeelding alleen werd hij vet...

De procureur haalde eene snuifdoos voor den dag, klopte op het deksel, snoof met een donderend lawijd den tabak op en niesde alsof hij het duin wilde in twee klieven.

- Hoe zoudt gij het aanleggen, bij voorbeeld, ging de procureur voort, om dien gepommadeerden, ge weet wel, dien daar goed in 't vleesch en met een gekrulden knevel, van zijne pretentie te genezen dat hij tot het ‘groot volk,’ tot het ‘gedistingueerd volk’ behoort en beau garcon is? Hoe zoudt gij hem kunnen gewennen om niet zoo uit zijne gewaande hoogte op menschen neêr te zien, die eenvoudig de schouders voor hem optrekken? Hoe hem afleeren te denken, dat iedereen er op uit is om zijne kennis te maken, zelfs diegenen die hem ontwijken en met Shakespeare zeggen, als zij hem slechts zijn zakdoek zien uittrekken: ‘ik riek in hem den domkop.’

- Inderdaad, ik beken dat er aan zoo iets niet veel te verbeteren valt.

(Wordt vervolgd)