De Belgische Illustratie. Jaargang 5

[p. 385]

[Nummer 49]

De schoone page.

Al ging ook het leenstelsel in de latere helft der middeleeuwen allengs te loor, toch bleef aan de hoven der vorsten de gewoonte in stand om de zonen van den minderen adel reeds vroegtijdig in den hofkring op te nemen.

DE BOTERINGEBOOG TE GRONINGEN.

Het voorname doel hiervan was meestal om die knapen een door en door ridderlijke opleiding te verschaffen, doch ook werd er gezorgd dat men hun niet voor niets den kost gaf. De edelknapen waren verplicht allerlei kleine diensten te bewijzen die veelal tot het ceremonieel behoorden, dat in dien tijd vrij omslachtig was.

De meeste hoffeesten waren in die dagen niet alleen bij uitstek schitterend maar ook vervelend in den hoogsten graad, wegens de langdradigheid van de etiquette, wegens de ontelbare ‘komplimenten’ die bij

[p. 386]

de minste gelegenheid te pas kwamen. Bij die etiquette vervulden de pages een voorname rol.

Toen in de 16^e en 17^e eeuw aan de regeling van het hofwezen veel tijd en zorg werd verkwist, werd ook het hofpersoneel ia klassen afgedeeld en erlangden de pages verschillende rangen die hun een vaste positie aanwezen.

Zij droegen een bijzondere livrei, waren ondergeschikt aan een bepaalde klasse van mayordomen, die over hen als meesters gesteld waren om hen tot hoogeren hofdienst of militairen dienst te bekwamen. Bij feestelijke gelegenheden zag men hen steeds in de onmiddellijke omgeving van den vorst.

In den jongsten tijd zijn echter de bedieningen van edelknapen, een lang bewaard overblijfsel der middeleeuwen, zoo goed als algemeen afgeschaft; de drang der omstandigheden die zooveel van de oude gebruiken aan een kant heeft gezet, maar meer nog een motief van bezuiniging, hebben de pages uit de hofhoudingen doen verdwijnen.

Met het oog op de gewone diensten door de edelknapen verricht, heeft de engelsche schilder Burgers aan een zijner schilderijen, waarvan de tweede gravure in dit nommer een schets aanbiedt, den titel gegeven van: De schoone page.

In plaats echter van een werkelijken page, die den sleep van het staatsiekleed der vorstin draagt, ziet men een gedresseerden poedel welke met tanden en pooten dien sleep ophoudt. De schilder die wellicht geen vriend is van de etiquette der vroegere hofhoudingen, heeft waarschijnlijk bij wijze van satire een poedel als page voorgesteld en zelfs zijn schilderij daarnaar genoemd.