De Belgische Illustratie. Jaargang 5

[p. 233]

[Nummer 30]

Een slachtoffer van het ongeloof.

Mgr. Mermillod, bisschop van Hebron, i.p.i., apostolisch vicaris van Geneve, ondervond sinds de laatste maanden van het vorige jaar op zeer kwellende wijze den haat, die sommige der tegenwoordige bewindslieden in het kanton Geneve en in den zwitserschen Bondsraad tegen hem aan den dag leggen.

Van af het jaar 1865, dus reeds gedurende acht jaren, bestuurt hij, als coadjutor van den bisschop van Lausanne en Geneve, het diocees Geneve, en thans willen de brutaalsten van hen, die tijdelijk het roer van Staat in de zwitsersche republiek richten, hem niet langer als kerkvoogd dulden. De dwang is nu door hen tot het uiterste gedreven, en op hun bevel werd dezer dagen Mgr. Mermillod uit zijn geboortestad Geneve vervoerd tot buiten de grenzen van Zwitserland. Zulk een geweldenarij tegen iemand, die zich niet in 't minst aan 's lands wetten heeft vergrepen, inboorling is en 't volle bezit heeft zijner burgerrechten, ware onmogelijk in een vrij land; een beroep op de rechtbanken zou die voorkomen of terstond te niet gemaakt hebben.

MGR. MERMILLOD.

Het lot van Mgr. Mermillod, den beroemden prelaat, die als redenaar en schrijver een meer dan europeeschen naam heeft verworven, die wegens zijn beminnelijk karakter alom, waar men hem ook persoonlijk leerde kennen, sympathieke hoogschatting won, heeft algemeen belangstelling gewekt bij iederen weldenkende. Niets dan verachting kan men gevoelen voor hen, die thans in Zwitserland het recht tot een fictie maken en een der ijverigste en bekwaamste verdedigers van het recht den lande uitbannen.

Twee dagen, voordat Mgr. Mermillod in zijn residentie-paleis als gevangene werd aangehouden, had de Bondsraad een schrijven van den bisschop ontvangen, waarin Mgr. Mermillod den stand der zaken duidelijk uiteenzet en ten slotte verklaart, dat hij niet kan ophouden met het uitoefenen van zijn bediening als apostolisch vicaris bij de zwitsersche Katholieken, die vrijelijk hem als zoodanig erkennen, en dat hij van den Staat gunst noch privilegie, geldelijke toelage noch officieele erkenning vraagt.

Geheel de geestelijkheid van het diocees Geneve maakte op dien dag, den 15^en Februari, haar opwachting bij den prelaat, om hem de verzekering van onveranderde gehoorzaamheid en sympathie te betuigen en den volgenden dag, een Zondag, predikte Mgr. Mermillod in de cathedraal der hoofdstad, voor de laatste maal eer hij in ballingschap ging.

In den morgen van Maandag 17 Februari verschenen in de bisschoppelijke woning te Geneve de zaakgelastigde der regeering, zijn secretaris en twee politie-beambten, en beletten den uitgang aan alle aanwezigen. Mgr. Mermillod liet toen de hem onderhoorige geestelijken bijeenkomen en dicteerde in hun aller bijzijn een protest, dat kort daarna werd openbaar gemaakt door middel van de pers, en waarin de volgende woorden staan opgeteekend: ‘Wij protesteeren in naam van de rechten der katholieke Kerk, in naam van de vrijheid der katholieke gewetens, die in mijn persoon wordt geschonden, in naam van mijn rechten als vrij burger van de helvetische republiek, tegen het vonnis van verbanning, waarbij de Bondsraad mij buiten de grenzen van mijn vaderland stoot, zonder mij in persoon gehoord te hebben, zonder mij te oordeelen en zonder dat van mijn kant eenige wet der constitutie geschonden is.’

Tot het maken van toebereidselen voor zijn vertrek werden den bisschop slechts eenige minuten toegestaan, hem werd verzocht zich van een huurrijtuig te bedienen in plaats van, gelijk hij voornemens was, te voet de korte reis te doen. Mgr. Mermillod nam daar genoegen meê, en toen de zaakgelastigde hem vroeg, waarheen hij wenschte vervoerd te worden, antwooordde hij geen orders daarin te geven te hebben. De koetsier sloeg daarna, op bevel van den staatsbeambte, den weg in naar de grenzen, in de richting van Ferney. Op een paar mijlen afstands van Geneve verliet de prelaat de koets en wandelde, vergezeld van vier andere priesters, die eveneens in een rijtuig terstond gevolgd waren, verder op.

Wat zal de schim van Voltaire onrustig zijn, nu een door zijn geestverwanten verjaagd bisschop tijdelijk resideert te Ferney!

Gedurende heel dien achtermiddag en ook den volgenden dag was de weg naar Ferney vol met rijtuigen; in massa 's togen de bewoners van Geneve naar de plaats, waar thans Mgr. Mermillod tijdelijk zich had

[p. 234]

gevestigd. Allen kwamen zij daar om den beminden kerkvorst hun sympathie en hun leedwezen over 't hem aangedaan geweld te betuigen. Te midden eener talrijke vergadering protesteerde de bisschop nogmaals tegen de schennis van wet en vrijheid.

De Katholieken van Geneve, de leeken, hebben een algemeen comité gevormd, dat een inschrijving heeft geopend tot bijdragen voor het te gemoet komen in de behoeften van den bisschop en de overige geestelijkheid. Aan alle hoofden der parochiën in 't diocees Geneve zijn door de regeering de verschuldigde staatstoelagen voor den tijd van drie maanden onttrokken, wijl zij den jongsten herderlijken brief van Mgr. Mermillod ter kennis der geloovigen brachten. Daarbij is het zeer waarschijnlijk, dat zulk een regeering nog meer haar kleingeestig absolutisme zal gaan toonen, daar Mgr. Mermillod in het nabijgelegen Ferney het diocees Geneve zal blijven besturen.

Hoe de Zwitsers van het kanton in 't algemeen denken over de geweldenarijen tegen Mgr. Mermillod en andere regeerings-acten van gelijke strekking, teekent zich af in de houding zelfs der Protestanten. Een invloedrijk landeigenaar van Geneve, een Protestant, heeft op zich genomen uit eigen kas de staatstoelage te vergoeden, die aan den pastoor der parochie, waar zijn landgoed is gelegen, wordt onthouden. Ook heeft zich reeds zoodanig aanbod vanwege een katholiek grondbezitter opgedaan. Deze afzonderlijke manifestatiën en de algemeene beweging onder de Katholieken, die zoo ongeveer de helft van de bevolking vormen, geven ter eere der Zwitsers blijk dat het maar enkelen zijn, die van Zwitserland een soort van China willen maken.