ganschen dag door was de weg tot zijn huis door nieuwsgierigen gestremd, toch lagen nog den volgenden dag de verleidelijke stukken onaangeroerd, want niemand, hoe begeerig ook, had naar den prijs durven vragen.
Bij de banketbakkers zag men, wegens gebrek aan boter, de geheimzinnigste gebakken tentoongesteld, welker inhoud slechts gewaardeerd kon worden door magen, die, gelijk een engelsch correspondent zegt, ‘met de eigenschappen van den struisvogel bedeeld waren.’ Ratten zelfs waren aan de orde van den dag, en niet slechts door het armere gedeelte der bevolking, maar hoofdzakelijk wel door de hoogere klasse werd het rattenvleesch, als een haute nouveauté, gebruikt. Een der voornaamste restaurateurs had zelfs met weergalooze vindingrijkheid een middel uitgedacht om er door specerijen en champignons eene keurige lekkernij van te bereiden. Ook in de lyceums en collegie's oefende de belegering een zonderlingen invloed uit. Tusschen twee soldaten gaven er de professoren hunne lessen voor eenige weinige studenten in het kostuum van nationale garden gekleed. De eet- en slaapzalen waren veranderd in inrichtingen der ambulancen en de leerlingen oefenden zich op de speelplaatsen in het hanteeren van geweer en sabel.
Al deze tooneelen van ontbering en beperking der weelde en vrijheid worden nog des te merkwaardiger, wanneer men bedenkt hoe de Parijzenaar aan een leven van genoegens en overdadige zinnelijkheid veelal gewoon is. ‘Men moet deze ontberingen wel in haren ganschen omvang weten te waardeeren en daaruit de grootte der versterving afmeten,’ zegt een berichtgever. Voor de Parijzenaars is bijv het uur van het diner het heiligste van den ganschen dag. Tusschen zes en acht uur des avonds rolt in vredestijd bijna geen rijtuig over de Boulevards; alleen de omnibussen zetten hunne bepaalde ritten voort. Zoodra de Parijzenaar zijn servet over den schoot legt of het aan den bovensten knoop van zijn vest vastmaakt, verdwijnt voor hem elke zorg; hij eet met ingetogenheid en met dezelfde aandacht, met welke de Muzelman zijn gebed verricht. Al zijne gedachten zijn op het menu gevestigd; al zijne gevoelens concentreeren zich in zijn maag, en opdat het een door het andere geen schade lijde, dineert hij eerst, wanneer hij al zijne bezigheden achter den rug heeft. En deze groote stonde, welke nog haar voorsmaak heeft, namelijk het zoogenaamde absynth-uurtje, 5 uur, waarin de avondbladen verschijnen, dat gewichtig uur werd voor den Parijzenaar vergald; reeds sedert maanden moest hij het missen ter wille van de eer des vaderlands, van den nationalen trots, om ten minste voor de hoofdstad dat spaarzame overblijfsel der fransche glorie te redden en te kunnen beweren: ‘in Parijs was geen verrader!’
Voorzeker 't was een treffend schouwspel duizenden lieden, die gewoon waren elkaâr slechts te verdringen bij de theaters en andere plaatsen van weelde en vermaak, thans opeengehoopt te zien voor de woning van een slager of broodbakker, om daar in rust en gelatenheid de karige mondbehoeften te ontvangen. 't Was ook een bemoedigende aanblik eenige burgers, gelijk het drietal onzer gravure, in sneeuw en koude dag en nacht op post te zien staan en met de vroolijkheid op 't gelaat de harde beproevingen te zien verduren, welke de vaderlandsliefde hun oplegde.
Waarlijk, de fransche hoofdstad heeft zich door haren heldenmoed gedurende de belegering een overgetelijken roem verworven. Jammer dat zij door een wreeden burgeroorlog hare eer later zoozeer heeft bezoedeld!
Auteursrechtvrij
