Allerlei.
De generaal Chanzy.
Een der mannen aan wier beleid en heldenmoed het voorloopig bewind van Frankrijk gedurende den laatsten oorlog het lot van het benarde vaderland toevertrouwde was de generaal Chanzy. Weinigen hadden voor dien tijd van hem gehoord; hoewel hij, naar het zeggen van hen die meer bijzonder met zijne loopbaan bekend zijn, niet zonder roem gediend had onder de bevelen der maarschalken Pelissier, en Borgnet. De taak van den generaal Aurelles de Paladine, welke Chanzy had overgenomen, was verre van gemakkelijk, en het mag geen verwondering baren dat hij in de volvoering te kort schoot. Met een ongeoefend, tuchteloos en slecht verzorgd leger was het eene onmogelijkheid de welgeoefende, streng gedisciplineerde en door tal van overwinningen overmoedige soldaten van prins Frederik Karel te overwinnen. Het was al veel wanneer men er in had kunnen slagen de steeds voortrukkende overwinnaars een oogenblik tegen te houden. Nogtans stemde Chanzy, bij de beraadslagingen over de vredespreliminairen in de Nationale Vergadering te Bordeaux, tegen den vrede.
Bijtend was de wijze waarop Thiers hem na de zitting, waarin de preliminairen waren aangenomen, terechtwees over zijn tegenstand tegen den vrede. Chanzy ontmoette geheel bij toeval het hoofd van het uitvoerend bewind en maakte hem de opmerking dat hij, - hoewel zeer gevoelig voor de loftuiting van Thiers over den moed en de vaderlandsliefde door de generaals, en bij name door Chanzy, aan den dag gelegd, - toch moest verklaren dat hij tegen de aanneming was der vredespreliminairen, dewijl naar zijne meening de oorlog nog met goed gevolg kon worden voortgezet.
‘Maar waarom,’ vroeg Thiers, ‘hebt gij dan uw gevoelen niet verdedigd in de vergadering?’
‘Omdat ik niet een man van het woord ben, maar wel van de daad’ ‘Als gij een man van de daad zijt,’ hernam Thiers, ‘dan hadt gij het moeten toonen tegenover de Duitschers.’
Bij de onlusten te Parijs, kort na den 18en Maart, werd Chanzy aan het station aldaar door de oproerige nationale garden gevangen genomen, en met het lot van de ongelukkige generaals Clement Thomas en Lecomte bedreigd. Deze bedreiging kwam echter niet in uitvoering en na eenige dagen als gijzelaar te hebben gevangen gezeten was de generaal gelukkig genoeg te worden ontslagen en te voet naar Versailles te kunnen gaan.
DE GENERAAL CHANZY.