De Belgische Illustratie. Jaargang 2

Von's en van's.
Eene novelle van August Snieders, Jr.
(Vervolg.)

Zou haar vader zelf zich nogmaals in geldelijke moeilijkheden bevinden? Zou alweêr een dier dreigende wissels het crediet komen doen wankelen? Ofwel, zouden die vijf-honderd francs inderdaad voor een' der vrienden haars vaders bestemd zijn? Voor... dien baron Müller von Ockenfels misschien? Waarom niet? De blinde herinnert zich nu dat de Duitscher, des avonds in den loop van het gesprek, zelfs tweemaal, geklaagd had over de moeilijkheid bij het inwisselen van duitsch papier en geld; verder had hij - waarom, dit begreep op dat oogenblik Martha niet - een paar malen doen verstaan dat hij geld uit Duitschland wachtende was. Zou nu de baron Müller wellicht een klein voorschot aan haren vader gevraagd hebben, en hoopte deze, om niet onmiddellijk de armoê zijner geldkas te doen blijken, op den miskenden Blombach?

Martha lijdt zwaar en het gillen en lallen der romaneske zuster, begeleid door een onharmonisch geklop op de piano, hetwelk tot in den gang doordringt, verhoogt nog den smartelijken indruk, dien het tooneel in het kantoor opwekt. En wist zij nog eens, dat schier op hetzelfde oogenblik, mevrouw Vinkel, in hare droomen van grootheid verslonden, voor den spiegel staat te nijgen en te buigen - zich altijd verbeeldende dat zij bij Ockenfels in blakende gunst stond.

Er is in gansch dat huisgezin, ik herhaal het, maar één wezen dat ziet, hoort en begrijpt; dat oprecht zedelijk gevoel, tact en zielsverheffing bezit: het is de blinde. Het lijden heeft haar sinds lang gelouterd, en in de dikke duisternis welke haar omgeeft, wandelt zij alleen in het licht Gods. Het huisgezin der Vinkels is wat men eene moderne familie noemen mag: de wereld is alles, het hooger leven haar onverschillig.

Martha staat in den gang als Henry uitgaat; eene doode zou zoo'n

[p. 308]

bleek gelaat niet hebben als Martha. Het meisje grijpt de hand des jongelings en drukt ze koortsachtig; zij zou hem gaarne hare vermoedens willen meêdeelen, - maar neen! dit ware haar' vader beschuldigen, en ook de woorden stikken in den gorgel en tranen vloeien uit de ziellooze oogen.

Henry is diep bewogen heengegaan, en besluiteloos staat Martha een oogenblik in den gang. Tastend gaat zij naar het kantoor; zij wil, zij moet haren vader nogmaals hare vermoedens meêdeelen!

IV.
Springt niet verder dan de stok lang is.

Mijnheer Vinkel Van Dest zit in zijn kantoor en denkt over al het gebeurde na, niet als een man van doorzicht en die inderdaad het voor en tegen onderzoekt - neen! hij draaft op zijn stokpaardje, dat wij hem eenige uren geleden zoo dapper zagen berijden, onvermoeid door. Men ziet aan het gebarenspel dat hij maakt, en waarvan de snelle opvolging van verschillende uitdrukkingen op zijn gelaat de beste tolk is, dat de man meer en meer in de hooge sfeeren verdwaalt.

MGR. LUBIENSKI.

Sedert eenige oogenblikken heeft papa Vinkel dat spel gestaakt en is in druk gesprek met de blinde gewikkeld; want het blijkt wel dat hij Martha niet overtuigen kan.

‘Dwaasheid, dwaasheid! roept ten slotte mijnheer Vinkel ongeduldig uit en springt plotseling op. Wie heeft u toch al die gekheden ingeblazen? Hoe drommel wilt gij iemand beoordeelen, gij, die...’ de driftige man weêrhoudt zich; hij wil toch aan zijne dochter het bekende gebrek niet verwijten.

Martha laat het hoofd zakken en zwijgt.

‘Ik geef u dit enkel in bedenking...’ mompelt het meisje zacht.

‘En wat denkt gij? Dat de baron Müller von Ockenfels juist de rechte broeder niet is; dat hij niet van zoo hoogen huize is als hij beweert; dat wij zoo lichtelijk geen vertrouwen in vreemden moeten hebben... 't Is bespottelijk, aan mij, grijs geworden in den Omgang met menschen, te willen leeren wat ik doen, wat ik laten moet.’

‘Neen, vaderlief, dat is mijne bedoeling niet.’

‘Och, gij ijvert voor Henry Blombach, ziedaar alles.’

‘Indien gij ijveren noemt, dat ik hem, den beproefden en bekenden vriend, verkies boven iemand die mij vreemd is, en wiens manieren...’

‘Zwijg toch en bekommer u niet over over die zaken. Integendeel, gij moest den baron von Ockenfels danken en zegenen. Rang, eer en fortuin belooft hij ons, en een edelman zooals hij, houdt woord. Neen, Martha, neen! die jonge mensch is solide, dit verzeker ik u.’

‘Maar toch zijn wij hem vreemd.’

‘Vreemd? Door zijne neiging voor Elmire is de vriendschap plotseling innig tusschen ons geworden, en ziedaar de oorsprong van die, ik beken het, in andere omstandigheden, recht zonderlinge sympathie.’

‘Hebt gij niet eenige inlichtingen genomen?’ waagt de blinde andermaal te zeggen.

‘Inlichtingen? Maar zijt gij dwaas dat ik aan al die exploiteerende menschen der Beurs zal gaan wijs maken, wat schat ik onder de hand heb! De finantieelen zouden mij den millionnair ontfutselen, de speculeerende moeders den toekomstigen schoonzoon. De laster zou zich spoedig in de zaak mengen, want de menschen benijden elkanders geluk en benemen ons dikwijls dit laatste, al kunnen zij zelve het niet bemachtigen. Neen, neen! ik ben in andere gevallen veel te vertrouwend geweest, en ditmaal...’

Martha Vinkel zucht diep en wischt eenen traan uit het oog. Er ligt nog zoo veel op haar hart, dat zij den vader zou willen meêdeelen - zoo veel. Dat leven boven den stand harer familie; dat schitteren der Vinkels boven hun vermogen; dat waggelend crediet, hetwelk telkens door, ik weetniet welke, steunsels wordt recht gehouden; dat langzaam wegkwijnen van alle godsdienstig gevoel in het huisgezin, en hetwelk meer en meer vervangen wordt door de bals, concerten en romans, welke door mama al even gretig verslonden worden als door Elmire. Dan nog zou zij een woord willen zeggen over de vraag aan Henry gedaan.... doch de woorden ontbreken aan de arme Martha, en zij gaat heen, nu zich een ander bezoeker in den gang aanmeldt.

Oom Blombach - want die is het - gaat eerbiedig voor de juffer achteruit en neemt den hoed af; de man heeft niet gezien dat Martha Vinkel blind is; maar zoo scherp, zoo fijn is toch het gevoel van die laatste, dat zij zeer goed weet zich tegenover eenen vreemdeling te bevinden, en na gegroet te hebben, gaat zij zonder te tasten, doch langzaam voort. De arme Martha! zij verborg zooveel mogelijk het vreeselijk gebrek.

Oom Blombach is een lang, mager man, een weinigje gebogen, hetgeen echter niet aan den ouderdom kan toegeschreven worden; want oom is maar een zestiger.

In de wereld gaat hij door voor een origineel man, omdat hij in vele maatschappelijke punten stelselmatig is, of beter gezegd, eene hem eigenaardige zienswijze heeft over menschen en dingen; niet hoog wegloopt met de nieuwigheden, welke ons dagelijks, vrij van invoerrecht, uit Frankrijk komen overwaaien, zich houdt aan het degelijke van zijnen tijd, en in zijne kleeding nimmer afwijkt van zijn zwarten jas, witten halsdas, vilten hoed en lage schoenen met witte kousen - welke laatste hij in den winter bedekt door zwarte waggen, 't geen ons aan de korte broek van onzen grootvader doet denken.

Oom Blombach is een practisch man, die dan ook niet veel kan op hebben met de poëtische ontboezemingen van zijnen neef of met de kolossale plannen van mijnheer Vinkel. Op den grond blijven! zegt oom, en dáár ijverig werken in den kring, door onzen maatschappelij-

[p. 309]

ken stand, rondom ons geschreven. Dien kring eerlijk en braaf trachten te vergrooten - ja, zeker! Maar niet zitten droomen en de inbeelding voor wezenlijkheid nemen.

Jan sluit de deur van het kantoor open en oom Blombach treedt binnen.

‘Goeden dag, mijnheer Vinkel!’ zegt de grijsaard.

‘Mijnheer Blombach!’ is de uitroep van den verwonderden Vinkel. ‘Wat eer u hier te zien!’ is de tweede uitroep.

Inderdaad, op de Beurs hadden de twee heeren elkander wel ontmoet; maar nooit had mijnheer Blombach eenen voet in het huis der Vinkels gezet, en er moest dus nu wel iets gansch bijzonders op handen zijn.

DE EERSTE DANS.

‘Kom ik u niet storen, mijnheer Vinkel?’ vraagt de oude man.

‘In 't geheel niet, mijnheer! zet u, als ik u mag verzoeken,’ en oom neemt inderdaad plaats op den hem toegeschoven stoel.

Er ontstaat eene poos stilzwijgen; want oom houdt niet van overijling, zooals zijne tegenpartij; hij trekt dan ook eerst dood bedaard zijne gouden snuifdoos uit den zak, presenteert mijnheer Vinkel een snuifje,

[p. 310]

steekt zelf daarna de twee vingers in de doos, gebruikt langzaam het nieskruid, knipt de zwarte korrels van zijn spierwitten das, bergt daarna de doos en vangt altijd even bedaard aan:

‘Ik wenschte u over zaken te onderhouden. mijnheer Vinkel...’

‘Handelszaken, mijnheer Blombach?’

‘O, neen, van deze heb ik sedert jaren afgezien.’

‘Ontwerpen, plannen, deze of gene onderneming?’ laat Vinkel er driftig op volgen, en zijne oogen schitteren van een ongewoon vuur.

‘Daaraan doe ik niet meer, mijnheer,’ antwoordt de grijsaard met een fijn lachje; ‘tenzij aan het ondernemen der groote reis naar de andere wereld’, laat hij er nog op volgen. ‘Ik wenschte met u een woord te wisselen over mijnen neef Henry...’

Mijnheer Vinkel wordt rood tot achter de ooren; maar de oude makelaar merkt het niet, want juist hield hij het oog op den vloer gevestigd.

‘Mijn neef heeft van tijd tot tijd uw huis bezocht...’

‘Zeer zelden - zeer zelden’... mompelt Vinkel. ‘Maar mag ik u verzoeken binnen te gaan, in de salon?’

‘Ik dank u; ik ben hier wel. Ik heb de meeste zaken in mijn leven in de kantoren afgedaan, en ofschoon ik nu juist voor geene handelszaak kom, vindt ik mij hier toch voortreffelijk op mijne plaats. Ik zeide dan dat mijn neef mij dezer dagen eene bekentenis heeft gedaan...’

Er kriemelt een nieuw gloeiend rood naar Vinkel's haren.

‘Die zaak is reeds in orde, mijnheer Blombach...’

De oude man ziet op en richt zijn' ondervragenden blik op mijnheer Vinkel.

‘Ik heb dat geld niet meer noodig, mijnheer!’ haast deze zich te zeggen.

‘Des te beter, mijnheer Vinkel; des te beter! Maar het was juist niet daarover, dat ik nu spreken wilde... Kan ik u dienen, mijnheer?’ en de gouden snuifdoos wordt den toegesprokene andermaal dood bedaard toegereikt. ‘Mijn neef deed mij eene bekentenis dat hij eene oprechte genegenheid had opgevat voor eene uwer dochters...’

Er komt een glimlach op de lippen van mijnheer Vinkel spelen; de man is fier over die bekentenis, werpt rechts en links zijnen jas achterwaarts, steekt de twee duimen in de armsgaten van zijn vest, trommelt rechts en links met de acht vingeren op zijne borst en doet het linkerbeen, dat op het rechter rust, welbehagelijk daveren.

‘Zoo, zoo!’ zegt mijnheer Vinkel.

‘Dezer dagen was de jongen erg ongelukkig. Ja, dat schijnt altijd een der kapittels eener liefdes-historie te moeten zijn, ofschoon ik dat voor louter gekheid houd. Ik voor mij heb nooit in die dingen gehandeld en geloof zelfs, dat ik daarin, ook nu, een slecht makelaar ben. Ik betrapte hem op het maken van verzen aan de treurwilgen, vergeetmij-nietjes, immortellen en ander goed, dat ik nooit in de prijscouranten der Beurs heb genoteerd gezien, en dus voor nul en van geener waarde aanzie. Weet gij wat ik met die verzen gedaan heb? Ik heb er bedaard mijne lange pijp meê aangestoken, en mijnen neef verzocht voortaan mijn kostbaren inkt voor iets nuttigers te besteden.’

Mijnheer Vinkel glimlacht nog altijd, want de man luistert schier naar den sarcastischen oom niet, zoo verre is hij door zijne idealen weggesleept.

‘Ik heb den jongen dan eens recht laten uitbiechten, mijnheer Vinkel,’ hervat oom Blombach.

‘Pardon, mijnheer,’ onderbreekt Vinkel plotseling; ‘dat gesprek neemt eene zeer ernstige wending, en gij zult mij toelaten mijne vrouw te verwittigen en haar te verzoeken hier te komen, indien gij toch volstandig weigert binnen te gaan.

‘Nog één woord, mijnheer vinkel....’

Maar weg is Vinkel.

‘Wat is die man ongeduldig!’ mompelt oom. ‘Hij weet nog niet eens wat mijne bedoeling is..... Ik begrijp nu dat mijnheer Vinkel nooit goede zaken heeft gemaakt.’

Een oogenblik later treedt mevrouw Vinkel binnen. Mijnheer Blombach richt zich op; doch voordat de man weêr dood bedaard is gezeten en de ontwikkeling van het belangrijke vraagpunt heeft hernomen, valt mevrouw driftig in:

‘Mijn man, mijnheer Vinkel Van Dest, spreekt mij daar van een ontwerp...’

‘Maar vrouw, laat mijnheer Blombach...’

‘Ik ben van gansch de zaak reeds onderricht... mijn oogopslag heeft alles reeds omvat...’

‘Ik zou echter, mevrouw...’ begint oom.

‘Het spijt mij, mijnheer, maar dat aanbod...’

‘Niet zoo haastig, vrouw-lief!’ zegt Vinkeltje gansch onthutst.

‘Dat aanbod, mijnheer Blombach, hoe vereerend ook, kunnen wij niet aanvaarden. Mijne dochter...’

‘Een enkel woordje, mevrouw,...’ verzoekt oom nogmaals.

‘Gij begrijpt, mijnheer, als de hand onzer dochter niet meer vrij is... Overigens, zij zelve moet in deze omstandigheid beslissen. Doch ik geloof dat mijnheer Henry zich al te veel heeft laten voorstaan; onze Elmire is geëngageerd en zal, binnen kort, eene voor veel rijkere dames dan zij, benijdenswaardige positie in de samenleving bezitten.’

‘Maar, mevrouw, laat mij...’ hervat oom alweêr.

(Slot volgt.)