De Belgische Illustratie. Jaargang 2

Schuimloopers.
Door Dr. J. Renier Snieders (Turnhout).
(Vervolg.)

‘Morgen wil ik gaarne de proef nemen of hun stelsel kan worden aangenomen,’ lachte Duranteau; ‘doch van daag wil ik het nog maar eens wagen wat later te eten.’

‘De tafel is gedekt; de meid gaat opscheppen,’ zei mevrouw.

‘Mijnheer en mevrouw Dolsburg, die zooals ik reeds gezegd heb, ons binnen een paar dagen komen bezoeken, hebben, naar hun zeggen, aan dat saniteitsstelsel, hunne krachtige gezondheid te danken,’ mompelde Schorbein voor het venster.

‘Ik neem toch niet aan, oom, dat in mijne plaats, mijnheer en mevrouw Dolsburg, zonder iets te gebruiken, naar bed gingen’, merkte de luitenant half spottend aan; ‘laat, zeer laat eten kan ongezond zijn, maar in het geheel niet eten, keur ik toch nog minder goed; wat zegt gij, dokter?’

‘Ik ben al te zeer belanghebbende partij om niet te zeggen, dat ik uwe meening goedkeur.’

Het begint intusschen donker te worden; het licht wordt ontstoken en weldra, tot mijn groot genoegen, zitten wij aan tafel.

Mijnheer en mevrouw, die beweerden reeds lang gesoupeerd te hebben, hielden ons gezelschap doch aten niet mede.

Duranteau was een uitmuntend eter; hij dineerde, naar hij zeide altijd tegen den avond, en was in zijn leven daarvan des nachts niet ziek geweest. Daarbij had hij, even als de andere officieren van zijn regement, de gewoonte een stevig glas bij het eten te drinken, en het tot laat in den avond gerekt diner te sluiten met koffie en cognac.

Hij belde en reikte aan de binnenkomende meid de ledige flesch over, er bij voegende:

‘Kom, meisje, haal eene andere flesch; of drinkt gij liever een ander soort van wijn?’ vroeg hij zich tot mij richtend.

‘Verplicht.’

Ik zag ter sluik naar Schorbein en bemerkte, dat hij een oog knipte tegen zijne zuster.

Deed hij dit om haar opmerkzaam te maken op de groote vrijpostigheid van den jongen luitenant?

‘Waarom eten oom en tante niet een stukje meê? het is nog zoo lang eer de nacht om is,’ zei Duranteau.

Beiden bedankten; en toch zag ik dat Schorbein vooral, wien het water uit den mond liep, toch wel trek had.

‘Dan zal ik u een glas bordeaux inschenken,’ zei ik de flesch vattend.

‘Voor geen geld ter wereld,’ antwoordden mijnheer en mevrouw, terwijl elk zijn wijnglas het onderst boven keerde.

‘Schenk mijn glas dan nog maar eens vol, dokter,’ zei de luitenant.

‘Mijnheer en mevrouw Dolsburg, die hier komen logeeren..... wanneer worden zij verwacht?’ vroeg Schorbein.

‘Morgen of overmorgen avond,’ antwoordde zijne zuster.

‘Mijnheer en mevrouw Dolsburg drinken nooit dan een kopje thee,’ vervolgde hij.

‘Thee is geen drank,’ zei de luitenant en belde om eene derde flesch.

Ik zag dat Schorbein diep zuchtte, en dat zijne zuster, het oog op haren vrijpostigen neef gericht houdend, hem nog dieper achterna zuchtte.

Na het eten vroeg Duranteau koffie en riep de meid achterna, dat zij de cognac zou meêbrengen. Hij stak een sigaar aan en begon duchtig te rooken.

Hoeveel glaasjes cognac, waarin hij groote brokken suiker liet smelten, hij bij zijn sigaar uitdronk, weet ik niet, maar het kwam mij voor dat, zoo dikwijls hij inschonk, Schorbein al wederom een oog knipte tegen zijne zuster, en dat deze een zucht gaf, telkens wanneer de luitenant met de lange, zilveren tang gewapend, weêr een suikerbrok in zijn cognac liet vallen.

Schorbein nam weldra afscheid van ons, dewijl hij gewoon was zeer vroeg te gaan slapen; ook mevrouw Kurmeijer kwam ons vragen, of wij het niet kwalijk zouden nemen, indien zij ons goeden nacht wenschte; zij was zoo vermoeid en afgemat van het hoesten, dat zij het waarlijk niet langer meer kon uithouden.

‘Neen, men mag elkander niet hinderen, tante, goeden nacht!’ zei de luitenant; en toen zij uit de kamer was, voegde hij er bij: ‘zonderlinge menschen!’

‘Uw oom, met wien ik ruim een jaar geleden kennis maakte, kwam mij toen geheel anders voor.’

‘Dat is een karaktertrek van oom Schorbein.’

‘Nooit heb ik in mijn huis iemand aangetroffen, die zoo oneindig veel te vertellen had dan uw oom.....’

‘Hier is het juist het tegenovergestelde; bij vreemden, waar hij zoo onverdraaglijk veel weet te praten, is hij ook een onverzadelijk eter.’

‘Dezen avond eet hij niet, omdat hij onpasselijk is.’

‘Neen, hij lijdt honger uit berekening.’

‘Uit berekening?’

‘Omdat hij denkt op die wijze zijne gasten matig te maken; doch ik voor mij heb er te meer om gegeten.’

‘Kom!’

‘Zoo is mijn oom, hij is met honger naar zijne slaapkamer gegaan; zijne onpasselijkheid en ook die van tante zijn voorwendsels, welke enkel moeten dienen om ons beiden spoedig weg te krijgen.... ook het bezoek van mijnheer en mevrouw Dolsburg is een tweede uitvindsel om ons aan te zetten niet lang te blijven.’

‘Kom!’

‘De drijfveer van al zijne handelingen is een diep egoïsme. Of de wereld vierkant of rond is, of ze draait of stilstaat of wel morgen tegen eene of andere ster wordt verbrijzeld, kan hem eigenlijk weinig schelen, indien het hem maar goed gaat. Om de belangen van anderen bekommert hij zich nooit, tenzij hij zelf daar iets bij heeft te winnen of te verliezen.’

‘Is uwe beoordeeling niet te streng?’

‘Neen, ik zal er nog bijvoegen dat hij nog een ander gebrek heeft, dat het noodzakelijk gevolg is van zijn voorbeeldeloos egoïsmus, en dat gebrek, waarvan gij reeds het bewijs moet hebben, is eene hooge zuinigheid of liever eene ongelooflijke gierigheid..... mijne tante is het evenbeeld van haar broeder.’

‘Morgen verlaat ik zijn huis.’

‘Neen, blijf liever nog een dag of wat hier; ik voor mij ga voor de acht dagen op zijn minst niet heen, al ware het dan enkel....’

[p. 71]

‘Ik zou den man niet plagen.’

‘Neen, ik blijf ten minste acht dagen hier, al ware het dan enkel om hem de ooren van het hoofd te eten en zijn wijnkelder half ledig te drinken.’

‘Toch ben ik van gevoelen, dat gij oom en tante al te streng beoordeelt.’

‘Niet streng genoeg; ik verdraag geen egoïst, geen gierigaard, hij moge dan tienmaal mijn oom wezen.’

‘Anders brave menschen.’

‘Ja, maar zonder verstand.’

Ik wilde den luitenant niet volkomen gelijk geven; in mijn hart dacht ik dat hij zijn oom en tante juist beoordeelde zoo als ik, toen ik, den dag dat zij mij een bezoek brachten, de hoofdtrekken van hun karakter in mijn dagboek aanteekende.

‘Willen wij nu gaan slapen? het is reeds laat geworden.’

‘Indien gij verkiest.’

‘Goeden nacht, luitenant.’

‘Tot morgen.’

‘Neen, ik wilde afscheid van u nemen, dewijl ik morgen vroeg wil vertrekken, en wij misschien de gelegenheid niet meer zullen hebben elkander te zien.’

‘Volstrekt niet.’

‘Neen, ik wil niemand tot last dienen; indien ik alles hadde geweten wat ik nu weet, had ik nooit de reis ondernomen.’

‘Ik voor mij ben nergens liever, dan bij oom en tante, juist omdat ik overtuigd ben dat zij, die zelven zoo gaarne bij anderen met de knieën onder de tafel zitten, het er steeds op aanleggen, om de vrienden van hun huis te keeren.’

‘Het zou mij beschamen en vernederen, indien ik kon veronderstellen dat mijne tegenwoordigheid bij vrienden niet aangenaam ware, en vooral dat ik voor de waarde van een halven cent van hen zoude gebruiken, wat mij niet van harte was gegund.’

‘Zoo fijngevoelig ben ik niet, wanneer ik overtuigd ben met egoïsten en schuimloopers te doen te hebben; neen, ik zou mij een ongeluk eten en drinken om hun den duivel in het hart te jagen.’

‘Neen, ik heb bepaald besloten morgen vroeg te vertrekken; die mijnheer en mevrouw Dolsburg mochten eens een dag vroeger aankomen.... neen, dat ware al te veel last en kommer voor uwen oom en tante.’

‘Dolsburg is een voorwendsel om ons spoedig aan de deur te zetten,’

‘Nu, goeden nacht.’

‘Tot morgen.’

Ik had eene zindelijke, schoon gemeubeleerde, doch kleine slaapkamer.

Ten einde gedurende den nacht gestadig versche lucht in het vertrek te hebben, had ik de deur wijd opengezet.

Alles was weldra doodstil in het huis van mijnheer Schorbein, niets hoorde ik, dan in de aangrenzende kamer het luid geronk van den luitenant.

Dat eentonig, vervelend geluid hield mij wakker; de torenklok sloeg twaalf ure en nog had ik geen oog geslapen.

Maar wat hoor ik daar op eene der kamers langs de achterzijde van het huis voor een aanhoudend gepraat?

Ik sta op en ga mijne deur sluiten, om het steeds toenemend zagen van den luitenant en ook dat dommelend gepraat in de achterkamer niet meer te hooren.

Juist nu ik de deur wil toetrekken, meen ik de stem te hooren van mevrouw Kurmeijer en daarna die van mijnheer Schorbein, die zich tegenover mijne kamer bevinden in een vertrek, waarvan de deur met eene spleet openstond.

Men spreekt tamelijk luid; mevrouw is ook zoo hardhoorig!

Laat mij eens even luisteren:

Schorbein. Indien ik zoo de week moet doorbrengen, word ik nog doodelijk ziek.

Mevrouw. Ook ik zou het niet lang uithouden.

Schorbein. Wie had toch kunnen denken dat die dokter met zijne stijve tronie zijn woord zou houden?

Mevrouw. Waarom drongt gij in uwe brieven ook op zijn bezoek aan?

Schorbein. Had hij mij niet verzekerd, dat hij zelden of nooit op reis gaat? Wie zou ook denken dat hij mijne uitnoodiging zoo maar in eens zoude aannemen?

Mevrouw. Dat is eene les voor later; wees op een ander tijd maar wat voorzichtiger.

Schorbein. Zonder u had ik den dokter, die toch maar een stijf, vervelend mensch mag heeten, zachtjes naar een hôtel laten afzakken; in een hôtel is men toch altijd meer op zijn gemak, dan bij vrienden.

Mevrouw. Ik deed het welstaanshalve; in zijne plaats ware ik ook in een hôtel gaan vernachten, alles is daar doelmatig ingericht tot het ontvangen van vreemdelingen.

Schorbein. Kan een geneesheer wel langer dan een paar dagen van huis?

Mevrouw. Volgens zijn zeggen, kan hij zelfs geen oogenblik van huis.

Schorbein. In het belang der zieken moest een dokter nooit afwezig zijn.

Mevrouw. Daarom valt het te denken dat hij morgen heen gaat; de dokter mag een zeer braaf man wezen, maar toch hoop ik dat hij morgen maar op mag trommelen..... doch laat ons van tijd tot tijd, om zijn vertrek te bespoedigen, nog al eens herhalen, dat wij andere vrienden verwachten.

Schorbein. Wat brengt dat alles toch een wanorde in huis! Alles is van zijne plaats; alles loopt verkeerd; ik heb mij dezen namiddag en dezen avond meer verveeld, dan ik zwaar weeg..... en dan die ongeluksvogel van een Richard; waarom blijft hij niet te huis in zijn garnizoen? of weet hij anders geen raad om zijn tractement op te krijgen? Moet, hij nog op reis gaan? Voorheen stak ik hem nog al eens een stuiver in de hand; doch dat is uit, voor altijd uit.... ook moet hij maar zorgen dat hij weêr spoedig wegkomt naar zijn garnizoen.

Mevrouw. O, dat is nog altijd dezelfde vrijpostige jongen; zouden de huzaren in Frankrijk geen eten krijgen? Heb ik in mijn leven zoo een hongerig mensch gezien!

Schorbein. Dat is een wolf, maar geen mensch.

Mevrouw. Het rundergebraad is meer dan halt verdwenen, en daarbij heeft die onfatsoenlijke neef het stuk zoo aangesneden en het met zijn mes uitgehold, dat het niet meer op de tafel kan worden gebracht.

Schorbein. Of ik niet gezien heb, hoe hij het stuk midden over sneed om de slechtste deelen ter zijde te leggen.

Mevrouw. Het gehakt is op een onbeduidend stukje na verdwenen.

Schorbein. Welke wolfsmagen!

Mevrouw. Van de vier schapencoteletten blijft de kleinste alleen over.

Schorbein. Is dat wel mogelijk? Ja, de dokter, ofschoon hij niet zoo groot is als die wolf van een huzaar, is toch ook een flink eter, dien ik voor geen duizend gulden 's jaars aan mijne tafel hield.

Mevrouw. Er zijn drie flesschen wijn geledigd, en nog wel van dien fijnen Pouillac, waarvan er geene vier meer overblijven.... de meid heeft ze bij vergissing gehaald.

Schorbein. O die meid! waar staat haar hoofd?

Mevrouw. Meer dan eene halve flesch cognac, en broodsuiker met handenvol.... er is dezen avond meer opgeraakt, dan wij voor eene heele maand noodig hebben. Welke vernieling!

Ik hoorde een diepen zucht die mij voorkwam uit de borst van Schorbein te komen; ik hoorde ook een zucht, minder zwaar doch even diep als de vorige, het was de zucht van mevrouw Kurmeijer.

Daarna hoorde ik niets meer, alles bleef stil; op de teenen ging ik naar mijn bed.

Ja, de luitenant der huzaren had het wel goed voor; en ook het portret dat ik in mijn dagboek van Schorbein en zijne zuster had gemaakt, was wel nauwkeurig naar het leven geteekend.

Toen ik weêr onder de dekens lag, maakte ik bij mij zelven nog de opmerking, of het wel wenschelijk ware, dat men alles wist wat er zoo al achter den rug wordt verhandeld.

Ik bleef nog een oogenblik naar het aanhoudend geronk van den luitenant liggen luisteren, en viel toen in slaap.

VII.
De tweede dag.

Toen ik 's morgens beneden kwam, ontmoette ik mijnheer en mevrouw in de eetkamer. Beiden vroegen of ik wel had gerust. Ik had veel trek om te antwoorden.

‘Slecht, zeer slecht geslapen, maar integendeel het gesprek tusschen u beiden dezen nacht goed afgeluisterd.... mijnheer en mevrouw, gij zijt beiden in plaats van deftige lieden, zooals ik meende, verachtelijke veinzers, valschaards, lage egoïsten, en schuimloopers.... het spijt mij een kruimel brood van u te hebben aangeraakt, en het is de eerste en ook de laatste maal, dat ik den voet zet in een huis, waar ik zoo onbeleefd ontvangen, zoo ruw werd behandeld..... Laat mij vertrekken; de grond brandt hier onder mijne voeten en boven mijn hoofd drukt er iets zoo zwaar op mij, alsof ik met een ongeluk bedreigd werd.... ik geef u de hand niet, ook roep ik u geen vaarwel toe; neen, bij al die vernedering, waarvan ik sedert gisteren hier het voorwerp was, ga ik zonder spreken de deur uit, in de vaste hoop noch u, noch uwe zuster ooit in de wereld meer te ontmoeten.’

Ja, in dergelijke, welverdiende bewoordingen had ik op mijn schaamteloozen gastheer moeten toespreken en dan heengaan.

Doch ik had een heel ander plan; ik had besloten mij aan de ontbijttafel die gereed stond, niet neder te zetten, en onder voorwendsel dat mijn tijd kort was en ik nog in den namiddag te huis verwacht werd, terstond met den spoorweg te vertrekken, en verder niet te laten blijken dat ik diep gekwetst in mijn eergevoel heen ging.

Op dit oogenblik kwam de luitenant binnen.

‘Mijnheer Duranteau, ik ga vertrekken’ sprak ik; ‘volgens mijn reisgids, blijft mij nog slechts een kwartier tijds over.’

‘Vertrekken!’ riep de luitenant gemeend; ‘vertrekken!’ riepen Schorbein en mevrouw op een toon die geheel iets anders wilde zeggen.’

‘Dezen namiddag wilde ik gaarne te huis wezen.’

Bij dat vast uitgedrukt voornemen begonnen de aangezichten van mijnheer Schorbein en mevrouw Kurmeijer eensklaps op te helderen; zoo vriendelijk had noch de een, noch de andere mij sedert mijne komst aangekeken.

(Slot volgt.)