Het Belfort. Jaargang 5

[p. 398]

Boekennieuws en Kronijk.

Bijdrage tot een Haspengouwsch Idioticon, door Aug. Rutten, gemeenteonderwijzer te Godsenhoven, bekroond door de Zuidnederlandsche Maatschappij van Taalkunde.

't Was met recht en reden dat ik, in den eersten jaargang van Het Belfort, lof zei aan de Zuidnederlandsche Maatschappij voor al hetgene zij in zake van volkstaal teweeg brengt.

In 1886 gaf zij ons Bijdrage tot een Hagelandsch Idioticon, door J.F. Tuerlinckx. Dat werk is zeer verdienstelijk en, wanneer het meer gekend is, zal het ook door de taalkenners beter naar weerde geschat worden.

Nu drukte zij de Bijdrage van Rutten.

De naam Bijdrage zou sommigen kunnen doen gelooven dat het een werk is zonder veel belang. Zoo niet! De Bijdrage telt 316 groote bladzijden; ik reden dat er op ieder bladzijde, 't een door 't ander genomen, 20 woorden staan, dat maakt ruim 6000 woorden.

Wat mij hier weer, gelijk in Tuerlinckx, ten hoogste verheugt, is het groot getal woorden en uitdrukkingen die de Wazenaars met de mannen van Haspengouw gemeen hebben, In het Waasch Idioticon, zal ik ook Rutten voor die gemeene woorden aanhalen. 't Is zeker eer nieuw werk, maar 't zal nuttig zijn voor iedereen: een woord, meen ik, is meer weerd volgens dat het in meer streken gekend en gebruikt is.

Over de uitvoering wenschte ik eene opmerking te maken.

Voor de afleidkunde is in een Idioticon, de klankleer of de uitspraak, een der belangrijkste punten. Waarom die studie gescheiden? er hier een stuk, en ginder eene brok van gegeven? Beter, meen ik, wierde dat, in de voorrede, volledig aangehaald.

Hetzelfde dient gezeid van de eigene spraakkunst. Tusschen haakskens: In wilde gij eenen appel is, taalkundig gesproken, de (di) niet versterkend, maar wel gij.

Bij zeer veel woorden is geen de minste uitleg gegeven, er wordt enkel naar T. (Tuerlinckx) verwezen. Is dat niet voor eenigen het zoeken, het vervelend zoeken vermenigvuldigen en,

[p. 399]

voor anderen, verplichten Tuerlinckx aan te koopen, als zij Rutten willen verstaan?...

Zoo kennen wij een deelken van de taal der Limburgers. Wanneer slaan onze wakkere vrienden van ginder de handen ineen om ons een Limburgsch Idioticon te bezorgen?.... Waarom o mannen van het Daghet, enkel woorden gegeven die nergens anders geboekt staan?... 't Is zeker schoon het eigene op te zoeken, maar is het gemeene wel te versmaden?... Limburgers is uw voornaam, Vlamingen uw familienaam.

Am. Joos.

De Goddelijke beloften der Kerk in den loop der eeuwen, door Mgr M.H. Rutten, Huisprelaat van zijne Heiligheid, Vicaris-generaal van Zijne Hoogw. den Bisschop van Luik. - Luik, H. Dessain. Prijs, fr. 2.00.

Tot aanvulling onzer beoordeeling in de vijfde aflevering van dit jaar verschenen, zij nog het volgende gezegd betrekkelijk dit merkwaardig werk. Een hollandsch tijdschrift, Studien op godsdienstig, wetenschappelijk en letterkundig gebied, schreef een allergunstigste beoordeeling over dit boek. ‘Hij (de schrijver) bewijst niet alleen de goddelijkheid der kerk, maar hij ontzenuwt ook alle tegenwerpingen door het hedendaagsch ongeloof daar tegen in gebracht, en daarom is zijn werk, vooral in onze dagen, van zeer actueel belang.’ Volgens den Salesius-Bode, is het ‘in sierlijk vloeienden stijl, in letter- en taalkundig onberispelijk Nederlandsch geschreven.’ Moge het boek van den onvermoerbaren prelaat in al onze katholieke onderwijsgestichten dringen, den leerlingen aanbevolen en als prijs uitgedeeld worden, in onze volks-bibliotheken, ja in ieder katholiek huisgezin eene plaats vinden!

Apologie des Christendoms. Bij Malmberg te Nymegen is de vertaling verschenen van P. Devivier's S.J. welbekend Apologie du Christianisme, onder den titel: Apologie des Christendoms of uiteenzetting en verklaring van de gronden des geloofs. Het werk bevat ongeveer 560 bladzijden en is te verkrijgen voor 2 gulden. In een volgend nummer zullen wij een breedvoerig verslag over dit zoo belangrijk en alleszins aanbevelingswaardig werk mededeelen. Heden schrijven wij slechts de eerste regels van het prospectus over. ‘De belangrijkheid van dit werk kan reeds daaruit worden opgemaakt, dat de Fransche uitgave binnen den tijd van eenige jaren zes maal is moeten herdrukt worden, dat het behalve in het Nederlandsch ook in het Italiaansch en Poolsch is vertaald, dat het zoowel in Frankrijk als in Belgie in vele katholieke gymnasien, semenarien, colleges en inrichtingen voor middelbaar onderwijs tot handboek bij het onderricht in de godsdienstleer wordt gebruikt, en eindelijk dat het niet slechts goedgekeurd maar ook ten sterkste aanbevolen is door vele Kardinalen, Aartsbis-

[p. 400]

schoppen en Bisschoppen, die in hunne brieven aan den schrijver (waarvan sommige in de Nederlandsche uitgave zijn opgenomen) volmondig verklaren, dat zij niet alleen ten hoogste met dit werk zijn ingenomen, maar ook om het groote nut, dat het reeds gesticht heeft en nog stichten zal, de uitgave daarvan met ware vreugde hebben begroet.’

De plaats van Aalbrecht Rodenbach in de West-Vlaamche Taal- en Letterbeweging, proefschrift aangeboden door Frans Van den Weghe ter toelating tot het eindexamen voor de Hoogere Vlaamsche Normale School gevoegd bij de Hoogeschool te Gent. Prijs fr. 2,00.

Dit werkje in een liberalen en antiparticularistischen zin geschreven geeft eene volledige en zeer waardeerende studie over den stichter en den Tyrteus der ‘blauvoeterie’. Tevens werpt het een critischen oogslag (biographie en bibliographie) op de bijzonderste vertegenwoordigers der West-Vlaamsche School: De Bo, Gezelle, Duclos, Van Haecke, De Gheldere, Hugo Verriest, Huys, Van Coillie, Callebert, Samyn, Ferdinand Rodenbach, Van Speybroeck, Haghebaert, Vlietinck, Hector Claeys, Vyncke, Baes, Flamen, Schram, Maes, Delbeke, Depla, Marichal, Lauwers en Blancke.

Het is ons inzicht niet, voor alsnu ten minste, dit proefschrift te beoordeelen; wij willen enkel onzen Lezers bekend maken met zijn verschijnen. Zeggen wij toch dat het belangrijk en wel geschreven is; dat het van ernstige studie getuigt, doch dat de schrijver, alhoewel zienlijk strevend naar onpartijdigheid, inzonderheid jegens de personen, zich door zijne gistende ongodsdienstige beginselen buiten het geschikt standpunt plaatst om behoorlijk katholieke schrijvers te kunnen beoordeelen, daar waar deze onderwerpen behandelen van godsdienstigen aard.

Het boekje is slechts op 75 exemplaren getrokken bij V.D.P. te Gent.

De Wet-Coremans betrekkelijk het gebruik der Vlaamsche taal in strafzaken door G. Claeys. Brugge, Jan Cuypers. Prijs fr. 5,00.

Met genoegen kondigen wij het bovenstaande werk aan van den leeraar van Vlaamsch strafrecht bij de Gentsche Hoogeschool. Zijn wij streng geweest in onze manier van zien tegenover die welke de wenschen der Vlaamsche partij miskenden, wij zijn eerst en vooral rechtvaardig en geven eer aan wien eere toekomt. Wilde de schrijver ons de gebruikelijke exemplaren toezenden, wij zouden het gaarne bespreken. Het boek is opgedragen aan den heer Edward Coremans, volksvertegenwoordiger.

Volk en Taal, het uitmuntend bladje der zanters van Zuid-Vlaanderen gaf laatst wetenswaardige artikels over de plantennamen, de uitgangen ie en ies, hie en hieds in 't Oudenaarsche, en eene

[p. 401]

bijdrage van vaktermen door A. Van Heuverswyn, met de benamingen van al de deelen van den koornwindmolen.

- De Landwacht en Het Volk zijn twee katholieke propagandebladjes op sociaal gebied dezer dagen te Gent gesticht. Wij wenschen hun het beste gelukken doch vreezen dat het een aan het ander noodzakelijk zal moeten schaden. Waarom niet eerder verbeterd wat bestond...?

Vlaamsche Conference der Balie van Gent. - Den 6 November hield de Vlaamsche Conferentie hare plechtige openings zitting, waarbij talrijke leden aanwezig waren. Mr Prayon hield eene zaak rijke voordracht over het taalrecht van den advocaat, een recht dat eenige dagen later op zulke zonderlinge wijze zou verstaan en toegepast worden door het Beroepshof te Brussel.

Door den secretaris, Mr Siffer, werd een uitvoerig jaarverslag over 1889-1890 voorgedragen.

Ten slotte werd het bestuur der Conferentie voor 1890-1891 samengesteld uit de heeren Alb. Fredericq, voorzitter, Cam. Siffer, secretaris, H. Loveling, Julius Obrie en Octaaf Van Malleghem, leden.

In hare zitting van 20 November werd naar aanleiding van het gebeurde met Mr Pauwels voor het Beroepshof te Brussel door de Vlaamsche Conferentie met algemeene stemmen besloten tot het zenden van een vertoogschrift aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers, waarin wordt aangedrongen op de spoedige vollediging der taalwet van 3 Mei 1889, in dien zin dat hare bepalingen ook toepasselijk zouden gemaakt worden op het Beroepshof van Brussel.

Den 22 November vierde de Conferentie haar jaarlijksch banket, dat door talrijke leden, advocaten, magistraten en notarissen werd bijgewoond. Ook de heeren Pauwels en Heuvelmans, vertegenwoordigers der Vlaamsche Conferentie te Antwerpen waren aanwezig. Door den voorzitter, Mr Fredericq, werd de heer Pauwels hartelijk geluk gewenscht om zijn moedig gedrag voor het hof te Brussel. Mr Pauwels drukte de hoop uit dat de Gentsche leden van het Parlement, en inzonderheid Mr Alb. Eeman, die aan het banket deelnam, hunne pogingen zouden vereenigen met die van M. Helleputte en andere Vlaamsche Kamerleden opdat ten spoedigste het gebruik onzer taal voor het beroepshof te Brussel zou geregeld worden.

Mr Alb. Eeman beloofde nu in korte doch gespierde woorden dat hij alles zal doen wat mogelijk is om den Vlamingen recht te doen wedervaren.

Mr Cam. Siffer dronk op den bloei der Vlaamsche Conferentie en herinnerde daarbij hoe deze nuttige vereeniging thans reeds sedert 17 jaren bestaat.

[p. 402]

Mr Prayon wijdde eenen dronk aan de aanwezige magistraten en Mr Julius Obrie stelde de gezondheid in der jongere leden der Conferentie, die hij aanspoorde om steeds in alle omstandigheden Vlaamsch te zijn en te blijven, al moest hun ook soms bespotting of miskenning ten deel vallen.

Nadat nog verscheidene andere leden, o.a. Mrs. Van der Mensbrugghe, Bevernaege, notaris Schelstraete enz. het woord hadden gevoerd en sommige leden door hun muzikaal talent de feestvreugde hadden doen stijgen, liep dat feest, waarbij gulhartigheid en ongedwongenheid steeds den boventoon voeren, ten einde.

J.

Snellaertskring. - In het avondfeest, dat door deze letterkundige vereeniging den 23 November jl. aan hare leden en hun gezin werd aangeboden, hield de bekende Vlaamsche redenaar, de heer Frans Reinhard uit Brussel eene puike voordracht over Engelsche agitatie en Vlaamsche Beweging. Hij schetste het ontstaan van de Anticornlawleague (Antigraanwetbond), die in 1838 door het moedige initiatief van slechts 7 mannen, waaronder Richard Cobden ontstond, en reeds zeven jaar later, dank zij de vastberadenheid en de krachtdadigheid harer leiders haar doel, het invoeren van den vrijhandel, ten volle mocht bereiken. Hierin vond spreker een treffend voorbeeld ter navolging voor de Vlamingen. Wat de Engelschen door terzijdestelling van alle politieke twisten mochten bereiken, zouden ook de Vlamingen kunnen teweegbrengen, indien zij hunne staatkundige verdeeldheden tijdelijk wilden vergeten, om met gemeenschappelijke krachten voor hunne taalrechten, dat is voor hun bestaan als volk te strijden. De toejuichingen, waarmede de voordracht werd onthaald, bewezen dat de bezielde woorden des sprekers in het hart der overtalrijke toehoorders weerklank hadden gevonden. Ook het muziekkundig gedeelte van het feest, liep, dank zij de medewerking van de verdienstelijke zangers, de heeren Colardin en Lampens en van den uitstekenden klavierspeler, den heer Frans De Vos, zeer goed van stapel. Door den heer Van den Veegaete werd met veel gevoel een gedicht van Jan Van Beers voorgedragen, en een vroolijk stuk Drie koppen voor één beul besloot op uitstekende wijze den genoeglijken feestavond.

E.

K. Vl. Academie. - Zitting van 19 Mei; werden gekozen tot bestuurder voor 1891 D^r A. Snieders met algemeene stemmen, tot onderbestuurder prof. Micheels.

Voorzitter der commissie voor moderne taal- en letterkunde M^r J. Obrie, ondervoorzitter D^r A. De Vos.

De heeren Roersch, Willems en Gezelle dienden hun verslag in over den prijskamp: ‘Klank- en vormleer van het middelnederlandsch dialect der Sint-Servatiuslegende van Heinrych van

[p. 403]

Veldeken’. De heeren Coopman, Obrie en Van Droogenbroeck gaven, op hunne beurt, verslag over de prijsvraag: ‘Nederlandsch-Fransche en Fransch-Nederlandsche woordenlijst van rechtstermen en uitdrukkingen’.

Deze merkwaardige en geleerde verslagen, waarover uitspraak gedaan zal worden in de Decemberzitting, zullen verschijnen in de Verslagen en Mededeelingen.

De heer Génard legt een aantal extracten uit de rekeningen der stad Antwerpen neer betrekkelijk weinig gekende Vlaamsche schrijvers uit vroeger dagen. Die documenten zullen benuttigd worden voor het biographisch woordenboek van alle Vlaamsche schrijvers.

De Commissie van letterkunde gaat de hand slaan aan het opmaken van lijsten van vakwoorden.

Den 29^sten Dec. zal de gewone maandelijksche vergadering plaats hebben en den 30^sten de plechtige openbare zitting gevolgd door een banket.

Davidsfonds. - Boeken vastgesteld voor 1890: Jaarboek, 2^e deel van Reus Finhard, een bundel novellen van M^e Buerboom en het 7^e deel van David's Vaderlandsche historie. Verder reeds voor 1891 Het Water door Kanunnik Martens, Gebroeders verhaal door A. Walgrave. De muziekcommissie heeft 3 stukken goedgekeurd welke zij ter pers gaat laten leggen; men herinnert zich dat men voortaan die stukken zal kunnen bekomen voor fr. 1,00 de reeks van drie. De afdeelingen worden tot werken aangespoord want 200 leden zijn verloren gedurende de twee laatste jaren. Met eenigen ijver kan men gemakkelijk die leemten aanvullen door sterfgevallen veroorzaakt.

Hoofdbestuur en afdeelingen zullen protesten inzenden aangaande de zaak van M. Pauwels voor het Brusselsch beroepshof.

Op 16 November hield het Davidsfonds van Vilvoorde zijn jaarlijksch feest en speelde het melodrama ‘De pauselijke zouaaf’ en het blijspel ‘Schuiven gaan ze’. - Op 17 November was het feest te Gent met voordracht door Mgr Rutten.

Willemsfonds. - Verleden maand hield het Willemsfonds zijne algemeene vergadering te Gent. Het verslag van den secretaris was eene echte Jobsiade, immers zijn er sedert 1882 ongeveer 1300 leden verloren. Thans zijn er nog 3244 verdeeld in 45 afdeelingen, waarvan eenige in Frankrijk en in Nederland. Het Davidsfonds telt boven de 7000 inschrijvers.

Prins Boudewijn. - Op de galavertooning van De Morgendstar waaraan onze erfprins tegenwoordig was, heeft deze laatste den welkom van den Voorzitter in zuiver letterkundig Vlaamsch beantwoord. Waarom toch heeft het Liersche magistraat het Vlaamsch niet gebruikt om de Koninklijke familie te ontvangen tijdens de

[p. 404]

Sint-Gommarusfeesten? Onze taal is er slechts gebruikt geweest in de Normaalschool en de Koning en de Koningin hebben er de getuigenis gegeven dat zij volkomen de taal bezitten gebruikt door het meerendeel van hun volk.

- De heer J. de Volder heeft zijn ontslag gevraagd als minister van binnenlandsche zaken en openbaar onderwijs en is vervangen door den heer Melot, van Namen. De Vlamingen zullen weinig verliezen met de aftreding des heeren de Volder; laat ons hopen dat het optreden van eenen Waal hun meer bate moge bijbrengen en de heer Melot meer de rechteischende stemmen uit Vlaanderen zal gehoor leenen dan die van de Waalsche uitbuiterij.

Vóor zijn heengaan heeft de heer de Volder drie hoofdbedienden van zijn ministerie - drie volbloedige Walen - eene bevordering in de Leopoldsorde verleend, en éénen Vlaming, den heer J.-A. van Droogenbroeck, hoofd van het Vlaamsch bureel, tot ridder der Leopoldsorde benoemd. Deze laatste benoeming zal zekerlijk door alle Vlamingen hartelijk toegejuicht worden, de heer Van Droogenbroeck gewaardeerd zijnde als een onzer keurigste dichters. Edoch, met alle vrijmoedigheid gezegd, die enkele benoeming voldoet niet. Heeft de heer de Volder, na, vooral bij gelegenheid om 's konings jubelfeest, decoratien met dozijnen uitgestrooid te hebben, onder al de Vlaamsche schrijvers maar éen man gevonden, die eene nationale onderscheiding zou waardig wezen? Zijn er, rechts en links, geene verdienstelijke letterkundigen, wier geachte werken aanspraak mogen maken op dergelijke belooning? Heeft de afgetreden Minister, ook in deze quaestie, enkel de vijanden van het Vlaamsch - zijne Waalsche bureaucraten - geraadpleegd? Deze onverklaarbare karigheid van het gouvernement heeft, wij weten het, in het katholieke kamp evenzeer als in het liberale afkeuring gevonden.

- Zondag, 8 November, had te Brussel de 2^e vergadering plaats der afgevaardigden van de Vlaamsche katholieke genootschappen, die den nieuwen Landsbond zijn bijgetreden. Een dertigtal afgevaardigden van evenveel genootschappen, behoorende tot vijf Vlaamsche gewesten, waren, niettegenstaande een hoogst ongunstig weder, opgekomen om de voorloopige Standregelen te bespreken, welk belangrijk werk gelukkig ten einde werd gebracht.

Eerstdaags zullen de Vlaamschgezinde Vereenigingen, die de katholieke beginselen bijtreden, een afdruksel van de Standregelen ontvangen, met uitnoodiging om den Landsbond bij te treden. Alles voorspelt dat deze weldra eene macht zal zijn, die heilzaam zal kunnen werken tot herwording, tot behartiging der zedelijke en stoffelijke belangen van het Vlaamsche volk, in de eerste plaats tot wering van alle grieven, die ten opzichte van de volkstaal aan te halen zijn. Van heden af zijn een groot getal Vlaamsche katholieke kringen den Bond bijgetreden.

[p. 405]

- Onze gewaardeerde medewerker Kanunnik Welvaarts, prior der abdij van Premonstreit te Postel en schrijver van menige geschiedkundige en oudheidkundige boeken en bijdragen in tijdschriften, is werkend lid benoemd van La Société d'archéologie te Brussel.

- Laatst schreven wij omtrent het Vlaamsch aanleeren door de Walen, dat willen kunnen is. De tegenwoordige professor van Rhetorica in het Sinte-Barbaracollege alhier levert er ons nog een bewijs van. Alhoewel Waal geboren hanteert hij gemakkelijk en vloeiend onze taal, tot zooverre dat hij in het Vlaamsch zijne Vlaamsche lessen geeft en zelfs reeds Vlaamsche sermoenen gepredikt heeft.

- De Angelus van Millet is door een syndicaat van Fransche liefhebbers weder ingekocht voor fr. 750000.

- Onze uitstekende kunstschilder Henry de Tracy, zoo gunstig bekend om zijne enluminures in alle slach, werkt heden aan het herstellen van de schilderijen der St.-Michielskerk.

- Vlamingen, opgepast! De optelling gaat beginnen, dus u laten inschrijven als Vlaamschsprekenden, want men steunt er zich op om de gemeenten in de Vlaamsche of Fransche reeksen te rangschikken, in verband met het karig toedienen van ons Vlaamsch recht.

- Met verwondering hebben wij De Flamingant zich zien spannen aan de candidatuur van den heer Graux. Men herinnert zich de vijandige houding van dit heerschap in den Senaat als er spraak was de kennis onzer taal van onze toekomstige officieren te eischen. Wel is waar beloofde hij nu alles wat men wilde, doch welken staat is er te maken op de beloften van eenen man die, zooals in de zaak van de herziening der Grondwet, alle jaren van kazak veranderde volgens de persoonlijke belangen van het oogenblik...? Doctrinair, radicaal, flamingant, fransquillon, alles is hij reeds geweest en zal hij nog beurtelings zijn... naar gelang der omstandigheden en om wille van de kiezing! Wij hadden een beter gedacht van de beginselvastheid van het Brusselsch blad.

- De artsenijkundige Vereeniging van beide Vlaanderen heeft aan den heer Minister de vertaling gevraagd van La Pharmacopée Belge. Het Journal de Pharmacie uit Antwerpen alleen wil den draak steken met die vraag.

- Verleden maand herdacht men te Leiden den 78^sten verjaardag van M. De Vries. Leeraars, studenten, vrienden en bewonderaars maakten hem hunne opwachting.

- Harry Peeters die gedurende jaren en jaren de herziening vraagt van het proces waarin Coucke en Goethals ter dood veroordeeld zijn geworden, en die er zelfs reeds eene veroordeeling om onderstond, heeft een drama ter pers getiteld De martelaars van het gerecht met Coucke en Goethals als hoofdpersonen.

[p. 406]

- Willem III, koning van Nederland is overleden. Met hem daalt in het graf de laatste mannelijke afstammeling van dat vermaard huis van Oranje-Nassau, dat, te beginnen met den Zwijger, in de geschiedenis van België, Nederland en Engeland zulke gewichtige rol gespeeld heeft.

Met dank herinneren wij ons dat het Willem I is, grootvader van den aflijvigen vorst, die ten onzent handel, nijverheid en kunst deed ontkiemen, de vaart van Terneuzen groef, het gesticht Cockerill tot stand bracht, de volksschool stichtte en de drie staatshoogescholen van Gent, Luik en Leuven in 1817 in het leven riep. Zijn er misslagen gebeurd en hebben de omstandigheden ons staatkundig van Holland gescheurd, de sluier der vergetelheid hierover, en als stamgenooten onze oprechte deelneming aangeboden in den rouw die onze broeders van boven den Moerdijk treft.

Willem III te Brussel geboren bereikte den ouderdom van 73 jaar, en regeerde van 1849 tot nu. Bij zijne troonbeklimming begiftigde hij zijn land, voor blijde intrede, met eene van de vrijzinnigste grondwetten van gansch Europa en die aan iedereen, in rechte en in feite, de volkomenste vrijheld schonk. Onder zijn vaderlijk beheer genoot Holland vrede en welvaart. Zijne kinderen uit een eerste huwelijk gesproten zag hij ten grave dalen, doch hij herleeft weer in het lieve en bevallige princesje Wilhelmina.

Sympathie aan Koningin Wilhelmina, die jeugdige vorstin van 10 jaar, thans het palladium van Hollands welvaren; sympathie aan de nog jonge regente de Koningin-Weduwe Emma, op wier zwakke schouders nu de last zal drukken van Holland's lotsbestemming.

Geene dysnastiën zijn meer als die van Oranje met hun volk vereenzelvigd, ook zal de ridderlijkheid van het Hollandsche volk ongetwijfeld de taak vergemakkelijken van Moeder en van Kind.

† Charles Madie, de groote Londensche uitgever-boekhandelaar, de uitvinder van het uitleenen van boeken tegen zooveel per werk en zooveel per week.

† Aug. Scheler, bibliothecaris van den Koning en den Graaf van Vlaanderen. Hij was Zwitser van geboorte.

† Cyril Oliphant, zoon van de Engelsche romanschrijfster van dien naam; zelf had hij Studien uitgegeven over Alfred de Musset en menige gedichten vertaald van den schrijver van Rolla.

† Philippe Serret, een der oudste en verknochtste medewerkers aan L'Univers. - Baron Vogelsang en de eerw. heer Bernard de Florencourt, opstellers aan het groot Oostenrijksch katholiek blad Vaterland. Deze laatste heeft ook medegewerkt aan het Berlijnsch blad van het Centrum Germania. Vogelsang was een bekeerde lutheraan.