Het Belfort. Jaargang 5

[p. 306]

Azzolino⁽¹⁾

fra antonio.

Alpenreuzen ruig en grauw,
'k Groet u in het licht der Lente;
'k Groet u smeltend purperblauw
Van Gods wijde hemeltente.

'k Groet u, veld en weide en woud,
Badend in Gods zonnezegen;
Bloempjes, die uw knopje ontvouwt,
'k Groet u langs mijn wandelwegen.

(1) Azzolino was een roofridder, die, in 't begin der 13^e eeuw, de steden van noorderlijk Italie afliep, moordend en plunderend op eene hemeltergende wijze. Dante zingt van hem (Inferno, XII, 109 en 110) ‘E quella fronte c'ha 'l pel cosi nero è Azzolino.’ ‘En daar die kop, zie, met dat stekelig gitzwart haar, dat is Azzolino.’
In 't jaar 1228 had hij Verone stormenderhand ingenomen, en er ijselijke gruweldaden gepleegd, vooral op vrouwen en kinderen. Dezelfde ramp zou welhaast het naburige Padua treffen. Doch de minderbroeder Frâ Antonio, die te Padua met het beste gevolg de Vaste gepredikt had, zou ook de stad bevrijden tegen Azzolino. Hij trok naar Verone en trof er Azzolino aan. Deze wierd, op 't woord van den Hellige Gods, zoo zoet als een lam, smeekte om vergiffenis en beloofde aan zijne strooptochten een einde te stellen.
De koor zingt in naam van Azzolino's soldaten; enkel in den slotkoor zingen Paduanen, die van verre Frâ Antonio tot Verone volgden.
Het dichterlijk gemoed, waarmede de H. Antonius begaafd was, moge het lentelied wettigen, dat hij zingt hier, in 't begin. - In het danklied, dat hij na Azzolino's bekeering aanheft, wierd, volgens zijne eigene gewoonte, de H. Schrift te pas gebracht, namelijk hier: Ps. CVI. ‘Et clamaverunt ad Dominum cum tribularentur’ (v. 6). ‘Et statuit procellam in auram’ (v. 29)

[p. 307]

 

Nachtegaaltje, ik zong een lied

 

Met u mede, op blijden tone,

 

Ach, en klonk zoo droef daar niet

 

't Jammerklagen van Verone!

 

soldaten. (Koor.)

 

Laat nu voor spelende maagd en kind

 

De Lente bloemekens kleuren

 

Rijkgetint:

 

Wij, we verven ze dood

 

In 't rood!

 

Binnen Verone blijft kind en maagd

 

In 't enge celleken treuren

 

Onbeklaagd,

 

Wee! we dorsten verwoed

 

Naar bloed!

 

Azzolino voert ons aan:

 

Hel noch hemel kan weerstaan!

 

vluchtende kinderen.

 

Heer, erberm u;

 

Heer, ontferm u;

 

Hoor ons weeklacht en geween:

 

Arme weezen,

 

't Hert vol vreezen,

 

Spoeden wij ter vlucht, alleen!

 

Heer, verlicht ons,

 

Heere, richt ons,

 

Ach, we weten niet waarheen.

 

soldaten. (Koor.)

 

Nachtegaaltjes! ei! niet kweelen:

 

't Liedje van uw jammerkelen

 

Zal ons meesters oor vervelen!

 

Juicht en huppelt, gezwind van voet,

 

Zingt Verone uwen laatsten groet,

 

Eer ge stort en verstikt in 't bloed.

[p. 308]

 

fra antonio.

 

Wilde gieren, af den klauw! -

 

Dat geen vrees uw hert benauw',

 

Lieve kleinen: voor hun woede

 

Schuilt ge veilig in Gods hoede;

 

God bewaakt u langs uw baan....

 

azzolino.

 

Sa! mannen, hoe? Hier weiflend staan!

 

o Schande!.. Neen, geen mensch zal hooren

 

Dat ooit een grauwrok kaalgeschoren

 

Mocht ongedeerd mijn wegen storen,

 

En strijken ging met mijnen buit!

 

Mijn dolk!... Vooruit!

 

fra antonio.

 

o Vijand Gods, gij blindverwoede,

 

Hoelang nog baadt ge in christen bloede;

 

Hoelang nog zaait ge, alom door 't land,

 

Ellende en dood, uit vloekbre hand?

 

Gods wraak breekt los op u van boven:

 

Zijn schicht zal u den schedel kloven!

 

eenige soldaten. (Halve koor.)

 

Wee!... Azzolino schrikt:

 

Hij blikt

 

Omhoog

 

Met strakgespannen oog!

 

Op 't bleek gezicht

 

Weerkaatst een tooverlicht!

 

Hij beeft! Wee, van zijn blauwe lippen

 

Staat ziel en leven weg te glippen!

 

soldaten. (Volle koor.)

 

Weg! weg; den sluwen tooveraar,

 

Die dreigt met God en doodsgevaar!

 

Wij houden met zijn preêk den spot:

 

Heer Azzolino is ons God.

[p. 309]

 

Aan hem het land!

 

Aan hem het volk!

 

Aan hem ons hand!

 

Aan hem ons dolk!

 

En schande, schande en dood

 

Aan wie hem weerstand bood!

 

azzolino.

 

Mannen, staat!... Den dolk ter scheede!...

 

Azzolino smeekt om vrede:

 

Smeekt met hem den grooten God!...

 

'k Sta den helkolk in te zinken;

 

Ziet, o ziet het aanzicht blinken

 

Van den man, dien gij bespot!

 

engelen.

 

Heer, erberm u;

 

Heer, ontferm u;

 

Laat den zondaar niet alleen!

 

Reik uw hand hem,

 

Hoû ten pand hem

 

Frâ Antonio's gebeên.

 

Heer, verlicht hem;

 

Heere, richt hem;

 

Laat hem rouwvol nader treên!

 

azzolino.

 

Vader, help mij; wees genadig!

 

Ik beken het: 'k heb misdadig

 

Mijnen Heer en God getergd.

 

'k Val ootmoedig u te voete:

 

Spreek, en 'k geef in rouw en boete

 

Wat Gods recht en eere vergt.

 

engelen.

 

Heer, verlicht hem;

 

Heere, richt hem;

 

Laat hem rouwvol nader treên.

[p. 310]

 

azzolino.

 

Neem tot pand mijn' riem en degen,

 

Die 'k bemorst heb allerwegen

 

Met onschuldig menschenbloed.

 

Neem, en mocht de hand des Heeren

 

Van mijn hoofd den bliksem keeren,

 

Dien ik tartte dolverwoed.

 

fra antonio.

 

In ellende en bangen nood

 

Hebben wij tot God gebeden:

 

God laat ons, uit graf en dood,

 

Weer in 't blijde zonlicht treden.

 

 

 

Door het bruisend stormgewoel

 

Heeft des Heeren stem geklonken,

 

En het westerwindje zoel

 

Streelt de bloem van dauwvocht dronken.

 

 

 

Nachtegaaltje, klinke ons lied

 

God ter eer, op blijden tone!

 

't Klinke, en zwijge in eeuwen niet

 

Van Gods glorie in Verone!

 

paduanen. (Slotkoor.)

 

Verheft in 't hoogst der locht

 

Gods goedheid zonder gronden:

 

God heeft zijn volk bezocht,

 

God heeft zijn' man gezonden.

 

 

 

Licht en liefde omkranst zijn hoofd;

 

Heul en troost ontvloeit zijn palmen:

 

Heil! Antonio geloofd!

 

Zingt hem lof en eerepsalmen!

 

 

 

Padua bloeit voort in vrede,

 

Van ellende en nood bevrijd:

 

Blijve in dank ons trouwe stede

 

Aan Antonio gewijd!

Juni, 1890.

Eug. De Lepeleer.