De bekeeringe Pauli

[p. 3]

Woord vooraf

Toen ik bijna tien jaar geleden in het Brusselse handschriftenkabinet voor het eerst kennis maakte met het onuitgegeven spel van sinne De Bekeeringe Pauli, was dit voor mij een aangename verrassing. Het spel trof mij toen reeds als een vlot en levendig werkje, dat juist daarom een ruimer publiek nog kan boeien, en dus voor een publicatie in aanmerking komt. Deze eerste indruk werd nadien telkens bevestigd, en ook beaamd door de kenners aan wie ik een afschrift voorlegde. Dit moge volstaan als verantwoording van deze tekstuitgave.

Aangezien het spel tot een genre behoort dat voor het niet gespecialiseerde letterminnende publiek zo goed als onbekend is, achtte ik het wenselijk de inleiding te openen met een korte typering van dat genre. Daarna komt de datering aan de beurt, wat tevens ge legenheid biedt tot het beschrijven van de tijdsatmosfeer, waarin het spel ontstaan is. Verder heb ik het auteursprobleem van verschillende zijden belicht, en een onderzoek ingesteld naar de bronnen, die de auteur gebruikt heeft, en de manier waarop hij dit deed. De literairtechnische kenmerken werden zo nauwkeurig mogelijk beschreven, omdat dit onontbeerlijk is voor een gemotiveerde waardering van een literair kunstwerk, ook al is het maar z.g. kleinkunst. Ten slottewerd nagegaan welk standpunt de auteur heeft ingenomen in de godsdienststrijd, die te dien tijde de gemoederen in opschudding bracht. Dit onderzoek bleek nodig te zijn, omdat De Bekeeringe Pauli geen louter bijbels spel is, maar tevens een 16e-eeuws actueel karakter vertoont.

Vóór de eigenlijke uitgave van het spel vindt de lezer een critisch overzicht van de tekstoverlevering. De technische bijzonderheden betreffende de wijze van uitgeven worden in een aparte nota medegedeeld.

Aangezien de reeks, waarin dit boekje het voorrecht heeft te verschijnen, niet uitsluitend bestemd is voor vakmensen, meende ik niet

[p. 4]

al te spaarzaam te mogen zijn met de woordverklaring en de taalkundige toelichting. Tot mijn spijt ben ik er niet in geslaagd alle raadsels op te lossen.

Het is mij een waar genoegen hier mijn dank te betuigen aan mijn leermeester, Prof. Dr E. Rombauts, die my tot het schrijven van dit boekje heeft uitgenodigd en aangemoedigd, evenals aan Prof. Dr W.A.P. Smit, Prof. Dr W. Gs Hellinga, Dr Clemens Epping, Dr J.G. Sterck en Dr F. Masai; aan allen ben ik waardevolle inlichtingen verschuldigd.

Ik hoop dat de lezer door de lectuur van dit spel van sinne even aangenaam verrast zal worden als ik. Indien mijn inleiding en commentaar bijdragen tot een vollediger begrip en een juistere waardering van dit spel, zal ik mij voldoende beloond achten voor de vele uren, die ik aan dit toneelwerkje besteed heb.

G.J.S.