Band. Jaargang 12

[p. 75]

Het boekenrek

‘L'Exotisme dans l'Art et la Pensée’, door Roger Bezombes. - Uitg. Elsevier. Brussel - Parijs - Amsterdam - New-York - Londen. - Prijs: 780 fr.

Van verre landen is steeds een wondere bekoring uitgegaan, en dat hunkeren naar vreemde, exotische landen heeft in de loop der eeuwen vele kunstenaars bij hun artistieke scheppingen geïnspireerd.

Op het ogenblik dat de redactie van ‘Band’ het plan opvatte dit Kerstnummer te plaatsen in het teken van het exotisme in de kunst, verscheen bij de Uitgeverij Elsevier dit prachtboek, getiteld ‘L'Exotisme dans l'Art et la Pensée’. Het werd samengesteld door Roger Bezombes, de Franse kunstschilder en secretaris van de ‘Société des Orientalistes Français’. Hij was als dusdanig uitstekend geplaatst om ons in een rijk geïllustreerde bibliofielenuitgave een overzicht te geven van de artistieke creaties van vroeg en verre, die op een of andere manier uiting gaven aan de ontroering die het exotische karakter van verre landen bij hun schepper had opgeroepen. Bezombes heeft twintig jaar van zijn leven besteed aan de samenstelling van dit boek.

Pas bij het doorbladeren van dit ‘musée imaginaire’ geeft men zich maar voor goed rekenschap welke magische charme er van het Oosten b.v. is uitgegaan in de loop der tijden, van Confucius tot Sartre en Camus, van Hans Memling tot Gauguin, van Homeros tot Blaise Cendrars en Graham Greene, van Bellini en Gozzoli tot Matisse en Picasso, van Rabelais tot Tolstoï en Maeterlinck.

Het boek wordt ingeleid door de dichter Paul Valery, die zijn artikel begint met de woorden ‘Ce nom de l'Orient est l'un de ceux qui me sont un trésor’. Verder somt hij de verschillende elementen op van de bijdrage van het Oosten tot de Westerse beschaving: ‘Toute la science, presque tout l'art du monde; les voluptés les plus délicates; les connaissances les plus abstraites; la production naturelle de ce canton du globe, comme la vigne et le blé, la rose et le jasmin, comme le térébinthe et les arbustes qui distillent les gommes de la myrrhe et de l'encens. Ici germèrent les croyances les plus puissamment organisées, les philosophies les mieux raisonnées. L'idolâtrie y créa des monstres de magnificence et de beauté; la rigueur, des chefsd'oeuvre de pureté solide. Quantité de villes insignes y fleurirent, de Ninive et d'Athènes à Ispahan.’

[p. 76]

De verzameling van 480 afbeeldingen, waarvan verschillende in kleuren, weergave van kunstwerken, schilderijen, beeldhouw- en mozaïekwerk, miniatuurtekeningen, afgewisseld met citaten uit talloze werken van schrijvers behorende tot alle wereldliteraturen, wordt nog vooraf gegaan door een vrij lange en gedegen studie van Bezombes zelf - in feite een historische schets van de vele kultuuraspekten, geboden door de verhouding van de Europese wereld van kunst en letteren tot het probleem der magische bekoring van het exotische op de mens. Door de manier waarop hij zijn boek samenstelde tracht de schrijver ons dan verder een idee te geven van de evolutie van het exotisme in de kunst in de tijd en in de ruimte.

De documentaire waarde van het werk ligt natuurlijk in dit overvloedige illustratiemateriaal - afbeeldingen en citaten - en de encyclopedische gegevens, verzameld over de verschillende kunstenaars, schilders, schrijvers en wijsgeren die in het boek met voorbeelden uit hun werken werden geciteerd. Voor het verzamelen dezer gegevens deed Bezombes mede beroep op de belezenheid van de Franse essayist en literaire criticus Pierre Boisdeffre. De musicoloog André Jolivet schreef een kort artikel over ‘Muziek en Exotisme’. Wat de keuze der citaten en afbeeldingen betreft zal het niemand verwonderen dat de Franse artistieke wereld het best vertegenwoordigd is in dit overzicht. Als Frans intellectueel was Bezombes natuurlijk het meest met deze wereld vertrouwd.

Het boek werd voor de firma Elsevier gedrukt op de persen van de N.V. Enschedé en Zonen, te Haarlem (Ned.), terwijl de mise en page en de typographische voorstelling het werk zijn van de Parijse graficus Maurice Frédéric.

Wij kennen geen ander werk over hetzelfde onderwerp dat zo royaal werd uitgegeven en dat zo'n ruim-opgevat beeld ophangt van de kunstscheppingen die onder de bekoring van het exotisme van verre en vreemde landen werden geïnspireerd. Een werkelijke aanwinst voor liefhebbers van ‘mooie’ boeken.

M. Vertommen

De V.T.B.-Kalender voor 1954, in zijn fraaie, traditionele gedaante, is verschenen!

Ditmaal is hij gewijd aan oude Vlaamse hoeven, waarvan er vele, evenals onze molens, met verdwijning bedreigd zijn.

We treffen mooie afbeeldingen aan van een hoeve met duiventoren te Humelgem-Steenokkerzeel, een 18e-eeuwse hoeve te Attenhoven, een hoeve met vakwerk te Diepenbeek, de hoeve ‘De Toren’ te Kobbegem, een Kempische schuur te Kasterlee, een hoeve te Sint-Niklaas, een Friese schuur nabij Veurne, de kasteelhoeve te Sinnich (Teuven), de poort der kasteelhoeve te Grobbendonk, het Hof te Landegem, uit 1629, te Oordegem, de beroemde schuur van de Cisterciënser abdij te Lissewege.

Deze kalender, waardige voortzetter van de reeks (Vlaamse stadhuizen, abdijen, kastelen, torens) kost slechts 20 fr. voor leden van V.T.B. en V.A.B. In de handel: 25 fr. Hij is te verkrijgen in de V.T.B.-boekhandels te Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Hasselt en Kortrijk, alsook door storting van 20 of 25 + 1 fr. op de postrekening van een dier kantoren.