Band. Jaargang 11

[p. 122]

Kabele had een Kind

HET plateau der Marungus strekt zich uit tussen het Tanganyika- en het Moëro-meer. Op deze golvende hoogvlakte ontspringen al de rivieren, die zich in het Zuid-Westen in het Tanganyika-meer en in het Noorden in het Moëro-meer en de Luvua-stroom werpen.

Zoals op alle hoogvlakten, waar heldere bronnen van grote stromen opborrelen, biedt ook hier het landschap een grootse aanblik: verre einders en steile hellingen, die de uiterste grens van de aardbol schijnen te vormen. Talrijke klaterende riviertjes volgen de grillige plooien der aardkorst en verdelen deze uitgestrekte vlakte in bijna gelijke percelen. De heuvels volgen mekaar op als golven in de Oceaan. Ze liggen als een parelsnoer aan mekaar geregen.

Op deze glooiende vlakte, langsheen deze rivieren, geen enkele boom, maar overal kort mals gras, dicht bezaaid met margrieten, grote goudbloemen, gele paardenbloemen, witte sterremuur, tere anemonen, vingerhoedskruid, pastelkleurige leeuwenmuiltjes, vuurrode lelies. Het wemelt er van die grote bloemen op stijven stengel met brede kelkbladeren uit rozerood porselein, die men salomonscepters noemt.

Hier vlak bij ons speelt een blije Paaszon door het dal en ginds ligt er als het ware een late herfstklaarte over de vallei.

Zo gauw de avond daalt schitteren er hier en daar eenzame sterren als bloemen tussen het dichte gras op de heuvelkammen, die de donkere hemel begrenzen.

Een sprookjeslandschap waar men onwillekeurig tracht te luisteren naar de klacht van de arme schoenlapper Marouf van Henri Rabaud.

In deze egenaardige streken, enig in hun soort in Afrika, wonen doodarme schuwe mensen. Ze zijn bijna gans naakt, of hoogstens met een stuk boomschors bedekt.

Elke familie heeft er haar vallei, haar rivier. Elk familielid bezit een stuk van deze rivier.

In een dezer valleien greep een monsterachtige misdaad plaats, die zou doen twijfelen aan de menselijke goedheid en aan het bestaan van een rechtvaardige God.

Wanneer men van het dorp KIMPAMPALA naar het dorp MUKOMA gaat, volgt men de rivier KISHINDA tot aan haar bron op een groen heuveltje, van waar men deze ganse bergstreek overschouwt.

De inlanders noemen deze groene koepel en de talloze bronnen uit de omgeving de MARUNGU-MWIZA.

[p. 123]

Le Lubwa-rviier omslingert deze heuveltop en alvorens zich verder in de Kishinda-rivier te werpen, doorloopt ze een van de mooiste valleien, die men zich kan indenken, de vallei van de Chef Mukoma.

Maar thans biedt dit mooie dal een triestige aanblik, omwille van de gruwelijke misdaad die er gepleegd werd.

Zo wat twintig jaar geleden leunde er tegen een heling van die vallei een hut uit leem en stro, omgeven door een grote lap vruchtbare grond, zorgvuldig bewerkt met de hak.

Daar woonden vrouw Kisiki, de zuster van Mukoma het familiehoofd, aan wie de ganse vallei toebehoorde, haar man Kapoulou en hun enige dochter Mulenga, die toen vijftien jaar oud was.

Aan de andere kant van de helling liep een andere vallei, evenwijdig met deze, en er zeer goed op gelijkend.

Men noemde ze de vallei van de chef Melanpande, zoals deze de vallei van de chef Mukoma heette. De bewoners van beide vlakten zochten mekaar niet op, kenden mekaar niet, en hielden niet van mekaar. Ze waren voor elkaar vreemden.

Tot dan toe was de vrede in dit bergland echter door niets gestoord geworden.

Deze wilde stammen waren steeds op hun hoede, en vluchtten elk gezag, blank of zwart. Ze leefden van wat het seizoen hen bracht: bonen, maïs, aardappelen en sorgho. Ze bouwden lichte hutten op twee meter hoge palen, dit omwille van de wilde dieren en van de menigvuldige overstromingen. Men klom in deze hutten langs een soort kippenrek, een boomstam met inkervingen die dienst deden als treden.

Op een dag kwam een man uit de naburige vallei en zette zich aan de voet der hut van vrouw Kisiki. Deze man heette Kabele. Hij zag er sukkelachtig uit en mankte lichtjes. Hij legde een witte kip vóór de hut neer, terwijl hij naar de jonge Mulenga wees, die maïskolven te drogen legde onder de hut. Vrouw Kisiki weigerde de kip niet, en Kabele keerde dan ook elke dag weer, nu eens met een mand maniokmeel, dan met verse maïskolven. De man uit de naburige vallei sloeg het gaan en het keren van de jonge Mulenga uren en uren gade, met een geduldig doch hevig verlangen en hij volgde haar naar het veld tussen de hoge sorghohalmen.

Maar die menigvuldige bezoeken die Kabele, de man van de Melanpandevlakte aan Mulenga bracht, werden weldra opgemerkt door de chef van de Mukomafamilie, die zijn zuster Kisiki soms met een bezoek vereerde.

Hij liet dan ook zijn zuster met zijn nicht ontbieden en verklaarde: ‘Ik haat de Melanpande-mensen, ik wil die man niet zien in mijn vallei; die Kabele is daarenboven een rampzalige kreupele.’

Kabele, die hiervan op de hoogte gebracht werd, liet zich gedurende enkele dagen niet zien. Te laat echter, Mulenga was zwanger.

[p. 124]

Wanneer Kabele dit vernam, ging hij zoals voorheen naar de vallei van Mukoma, en elke dag legde hij voor de hut van Kisiki al de vruchten van zijn veld. De geboorte naderde. Vergezeld door haar man Kapoulou, haar dochter Mulenga en Kabele, de man uit de Melanpande-vallei, ging Kisiki naar de hut van het familiehoofd Mukoma, om zijn toestemming voor het huwelijk te bekomen.

Bij haar aankomst zette Kisiki een grote korf bonen vóór de hut van haar broer Mukoma neer.

Mukoma kwam buiten, beantwoordde echter geen enkele groet, bood geen tabak aan om te roken, zoals het gebruikelijk is. Zo uitte hij zijn ontevredenheid. Na een lange wijle gromde de chef van de Mukomavallei: ‘Ik wil deze man uit de Melanpandevallei niet bij ons. Ik zal noch deze man, noch zijn kind in mijn vallei dulden.’

Dan stond het groepje al jammerend recht en verwijderde zich langzaam met gebogen hoofd. Vermits het zo was, was het best er niet meer aan te denken, en de gebeurtenissen af te wachten. Kabele keerde niet meer terug naar de Melanpandevallei. Recht tegenover de hut van zijn schoonmoeder Kisiki, maar aan de andere kant van de rivier, bouwde hij een sterke kegelvormige hut, die hij met droge bladeren bekleedde, om er later zijn jonge vrouw Mulenga en hun kind in onder te brengen.

Kisiki, van haar kant, werd, naarmate de dag der geboorte naderde, steeds stugger en zwijgzamer. Op een morgen bracht Mulenga, op haar mat uitgestrekt, een meisjes ter wereld.

Onmiddellijk na de geboorte legde grootmoeder Kisiki het kind in een hoekje van de hut, nam de jonge moeder bij de arm, en bracht haar naar de andere kant van de rivier, naar de hut die haar schoonzoon Kabele gebouwd had. Daarna keerde ze terug naar huis, nam het pasgeboren kindje in de armen en legde het in het midden van de hut in een kribbe van droge takken. Daarna sloot ze zorgvuldig de deur, klom langs de boomstam naar beneden en beval aan haar man Kapoulou de wacht te houden bij de hut, zeggende: ‘Blijf hier en laat niemand binnen.’

Dan ging ze haar dochter Mulenga opzoeken aan de andere kant van de rivier en hurkte dreigend en zwijgzaam naast haar neder.

De jonge vader, de arme Kabele was van de hand Gods verslagen. Waarom de moeder van het kind scheiden?

Hij liep naar de hut, waar zijn kind schreide, maar daar gekomen deed een brutale vuistslag van grootvader Kapoulou hem over de grond rollen. Kabele vluchtte terug naar de overkant van de rivier, naar zijn jonge vrouw; deze kreunde zacht, maar de oude Kisiki weerhield haar met geweld op de mat.

Kabele keerde dan maar weer naar de goedbewaakte hut, waar het kind om zijn moeder schreide, maar de zwakke kreupele Kabele kon het niet halen tegen de kloeke Kapoulou die hem met vuist- en stokslagen afranselde. Naar zijn eigen hut teruggedreven hoorde Kabele zijn ongelukkige jonge

[p. 125]

vrouw die schreiend de kreten van haar kindje beantwoordde. Maar haar moeder Kisiki hield haar met geweld op haar legerstede.

Door liefde en medelijden gedreven, begaf Kabele zich opnieuw naar de hut van zijn schoonouders, in de hoop het kind te kunnen wegnemen en het naar zijn moeder te brengen.

Keer op keer dreef Kapoulou hem echter brutaal terug naar de rivier.

Hij ging en keerde, keerde en ging zonder ophouden. Tegen de avond hoorde men eensklaps een luide onwezenlijke lach: Kabele, de man uit de Melanpandevallei was gek geworden.

Gans de nacht weerklonken in de vallei het geschrei van het hongerige kind, de kreten van de arme moeder die om haar kind riep, en de akelige lach van de gekgeworden vader.

Dit verschrikkelijke concert duurde twee dagen lang, twee dagen en twee nachten hoorde men de steeds zwakker wordende kreten van het kind dat van honger stierf, dan hij tussenpozen een verstikt gejammer van de ongelukkige jonge moeder, die door haar eigen moeder Kisiki weerhouden werd, en tenslotte de dwaze lach van de vader die speelde met keien uit de rivier.

De derde dag, tenslotte, daalde de stilte voor immer neer over deze gruwelvallei.

Henri Drum