Arsenaal. Jaargang 4

[p. 80]

Een tweede bezoek van Sherlock Holmes Jr.

Een wonderbare geschiedenis

Het geval, waarmee ik mij bezighield, kreeg plots een oplossing. Het gold ditmaal een spionnagezaak: papieren werden ontvreemd, plannen gecopieerd en alles ging regelmatig over de grens. Hoe, wisten we niet. Op een avond, ik wilde juist het onderzoek beginnen, doorzocht een al te ijverig tolbeambte de locomotief en de kolentender van de trein naar R. en vond er per toeval de bezwarende documenten. De stoker was zo aangedaan door die plotse ontdekking, dat hij door een hartcrisis getroffen, dood neerzeeg. Op aanwijzingen van de machinist, die reeds zekere tijd klaagde over het zonderlinge gedrag van zijn ‘vuurmaker’, vond men nog andere papieren op verschillende plaatsen in de wagon verborgen. Alles werd weergevonden en de dader schakelde zichzelf uit. Dus einde goed, alles goed. En men meldde mij, dat de zaak geclasseerd was.

Ik was nu in R., maar verbleef er slechts een dag, - de wijn was er te jong - en ontmoette er W. Williams, een vriend. We hadden samen college gelopen en daar hij ook naar V. terug moest, hij was er namelijk vertegenwoordiger van een handelsfirma, reisden we samen. We hadden al menig prettig uurtje doorgebracht; mijn vriend is namelijk een zeer aangenaam causeur. Toen wij de grens naderden zweeg Williams plots en hield hij op met roken. Ik zag zijn ogen dromerig worden. Werd hij misschien ziek? Zijn gelaat werd bleek, daarna hevig rood. De aderen spanden zich aan de slapen. Ik schrok, want hij had schijnbaar niet meer hetzelfde gezicht. Hij schoof naar de noodrem en wilde die gebruiken, toen de trein plots met een ruk stilstond en mijn vriend voorover viel. Ik hoorde hem, een Engelsman, vloeken, met grove Vlaamse vloeken. Wil, wat scheelt er? vroeg ik. Weet ik niet, zei hij. Hij wreef over zijn voorhoofd en raapte zijn hoed op. Het was die noodrem, zei hij. Die vervloekte noodrem oefende een onbedwingbare aantrekkingskracht op mij uit. Ik wist niet meer wat er met mij gebeurde... Heb ik die rem gebruikt? Ik lachte. Wil, zei ik, geen grapjes met die noodrem, ge weet welk sommetje u dat zou kosten. Neen, heus beste, ik spot niet. Ik voel me niet wel.

Was het dan toch echt geweest? vroeg ik me af. Maar verder verliep de reis zeer kalm. Mijn vriend vertoonde geen neiging meer de noodrem te gebruiken. Overigens, hij zegde mij

[p. 81]

‘dat het over was’. Hetgeen ik grief geloofde, want toen wij in V. aankwamen, was Williams weer helemaal de oude en spraken we af om de volgende dag in ‘Le Perroquet’ te dineren.

Het geval interesseerde me en of ik wilde of niet, ik voelde, dat ik hier voor geen gewoon verschijnsel stond. Ja, gewis, ik tastte nog volledig in het duister, maar ik kende Williams genoeg om me volledig in hem te kunnen indenken. En daar, in zijn geest voelde ik iets, iets onbegrijpbaars. En juist dit onbegrijpbare verliet me niet meer. Het zal u dan ook niet verwonderen, dat ik naar R. terugwilde en we dus ‘toevallig’ dezelfde trein namen.

Tijdens die reis, we zaten nochtans alleen in een coupé, gebeurde er niets. Ook bij het naderen van de grens niet. Ik waagde zelfs een toespeling op de noodrem, een toespeling, die mijn vriend niet eens scheen te vatten. En juist door het feit, dat hij zich niets meer scheen te herinneren over zijn zonderling gedrag, werd ik gesterkt in mijn koppigheid hier voor een ‘geval’ te staan. Ik dacht er de ganse dag over na. Was mijn oom Doyle nog maar in leven geweest! Hij had mij zeker kunnen helpen. In alle geval, dezelfde avond zouden Williams en ik dezelfde trein naar V. terugnemen. Zou er werkelijk van een geval sprake zijn of bestond het enkel in mijn binnenste?

Die avond was ik een half uur te vroeg in het station. Ik bekeek de treinaanwijzer en wandelde dan rustig - il faut savoir perdre son temps, zegt Rousseau - op het perron over en weer. De locomotief van de trein naar V. was een mooie, gestroomlijnde machine. Ik bekeek ze en dacht midderwijl aan Amerika, efficiency en democratie, toen ik zo stilaan gewaar werd, dat iemand mij bekeek. Star en angstig, een paar ogenblikken slechts. Maar lang genoeg om mij uit mijn dromerij wakker te schudden.

Hé, Dekkers, ge moet eens naar de dienst gaan! Het is de stem van een spooringenieur. Dekkers? Dekkers? Waar heb ik die naam nog gehoord? Dat is... Ja, hij is het! Vlug bij de stationchef om een inlichting en dan terug op het perron, want over twintig minuten vertrekken we. Alles moet kloppen. Mijn vriend zal deze avond de noodrem gebruiken, als wij de grens naderen. Nu weet ik het zeker.

Gelukkig was mijn vriend er die avond. Ik schikte het zo, dat we alleen in een coupé zaten. We rookten, rakelden studentenherinneringen op en natuurlijk de daarbij behorende grappen. Ik zag echter, dat mijn vriend stiller en stiller werd. Weer werden zijn ogen dromerig en kreeg zijn gelaat, hoe zonderling dit ook moge schijnen, een ander uitzicht. En hij trok met volle geweld aan de noodrem. De trein, nog in volle vaart, stopte.

[p. 82]

Ik vloog achterover, maar Williams, die de noodrem nog in de hand hield, was blijven rechtstaan. Toen ik overeind krabbelde, was hij buitengesprongen en rende in de richting van de locomotief. Wij kwamen er ongeveer gelijktijdig aan. Ik haalde mijn revolver te voorschijn en riep tot de machinist: Dekkers, u zijt aangehouden! Geen enkele beweging meer, man. Intussen stond daar Williams met een pakje papieren in de hand, die de razende Dekkers in het vuur wilde werpen.

Hier bleek nu duidelijk, dat het geval, de spionnagezaak, welke ik in R. moest behandelen en die als geclasseerd beschouwd was, niet was opgelost. Want niet de stoker was de schuldige geweest. Zo aangedaan door het feit, dat men de bezwarende documenten vond in de kolen, die hij had opgestapeld, kreeg de arme kerel hartaderbreuk en zakte ineen. Van dit ‘mooie’ toeval maakte Dekkers gebruik om alle schuld van zich af te schuiven. Les morts ont toujours torts!

Hier hield onze gast een ogenblik op. Ik maakte er gebruik van om hem een vraag te stellen. Ik begrijp niet, zei ik, welke rol Williams in dit alles speelde.

Holmes glimlachte. En antwoordde: Niet Williams trok aan de noodrem, niet mijn Engelse vriend wees de plaats aan waar nieuwe documenten verborgen waren, maar de geest van de stoker in hem.

En tijdens uw tweede reis, wierp ik een tikje ironisch op. Waarom trok Williams dan niet aan de rem? Had Dekkers dan misschien geen documenten bij zich?

Neen, zei Holmes en bekeek mij lachend, er was heel eenvoudig een andere machinist. Daarenboven, we reisden van V. naar R. Ja, zei mijn vrouw, en om te weten of Dekkers de treinconducteur geweest was tijdens de eerste reis liep u bij de stationoverste. Juist, mevrouw, knikte onze gast. U hebt het geraden

Maar, vervolgde mijn vrouw, hoe heette die stoker, de sukkelaar? Holmes keek naar zijn glas, dat ledig was, en zei: De man heette Willem, W. Willems. En hij herhaalde werktuiglijk: De man heette W. Willems. En mijn Engelse vriend heette W. Williams... Mijn oom Doyle, die aanleg had voor spiritisme, zou zich voor dit geval zeer zeker erg hebben geïnteresseerd.

Karel Haerens