Arsenaal. Jaargang 4

Opvoeding

Dat het sommige volksmensen aan opvoeding mangelt is een zaak waaraan wij, helaas, nog maar weinig kunnen verhelpen. Hetzelfde gebrek echter te moeten vaststellen bij zg. intellectuelen is een verschijnsel dat wij met alle middelen moeten bekampen.

In een landje als het onze waar er mensen gevonden worden die denken een kulturele opdracht te vervullen door het mobiliseren van een groepje groot geworden K.S.A.-jongens om kabaal te maken tegen een groot filmisch meesterwerk zoals ‘Diable aux Corps’, in een landje waar de overheden, in plaats van die opruiers te straffen er niets beter op vinden dan de film zelf te verbieden, in zulk landje mag men zich aan alles verwachten. Ook aan het feit dat een onderpastoor in een pseudo-literair tijdschrift een artikel publiceert waarin hij mild gebruik maakt van fraaiheden zoals ‘afgezwijnde sater’ en ‘smeerlapperij’.

Maar laat ons liever mensen en dingen bij hun naam noemen. Het onderpastoorken oefent zijn ambt uit te Balegem en noemt zich De Swaef, terwijl het tijdschrift dat er niet voor terugschrikt dergelijke gemeenheden te publiceren ‘Nieuwe Stemmen’ heet. Het artikel in kwestie handelt over de novelle ‘Levensverhaal’ van Rik Lanckrock. Wij zouden er De Swaef willen op attent maken dat wij nooit aan papenvreterij hebben gedaan en het alsnog niet zinnens zijn te doen, wel integendeel. Het stoot ons echter tegen de borst dagelijks te zien hoe sommige katholieken iedereen die hun opvatting niet deelt uitschelden voor ploert.

Wat nu De Swaef's artikel betreft, het beschouwt Lanckrock's novelle van uit een ander dan literair standpunt. Ook het feit dat ‘Levensverhaal’ een scherpe satire is tegen de schijndeftigheid (een kwaad dat ook de priesters - indien ze het zelf niet bedrijven - zouden moeten bekampen) wordt met geen enkel woord vermeld.

De Swaef trekt in de eerste plaats ten strijde tegen Rik Lanckrock als mens. Dat hij met iemands privé-leven geen uitstaans heeft en dat de discretie daartegenover een eerste kenmerk van beschaving is, daar heeft hij geen flauw benul van. Nu hij echter alle mogelijke vunzigheden over Lanckrock heeft geschreven zou ik hem toch willen doen opmerken dat wij die

[p. 79]

Rik kennen, weten dat het een mens is met een zin voor het grote en het verhevene waartegen de kwezelachtigheid van het Balegemse onderpastoorken een armzalige indruk laat.

Meer woorden willen we aan het gehele geval niet verslijten. Dat De Swaef fatsoenlijk worde eer hij spreekt, want lomperikken verraden hun gemis aan opvoeding zodra ze hun mond openen.

Tenslotte nog dit, mijnheer De Swaef, U noemt Jean Paul Sartre een hansworst. Hebt U echter wel ooit een boek van hem gelezen? Zo niet dan raad ik het U ten zeerste aan, want het is gemeen en banaal wat de meeste katholieken doen. Zij besmeuren Voltaire, Rousseau, Gide en thans ook Sartre, maar hebben nooit een boek van hem ter hand genomen.

Hebt U echter wél iets van de auteur van ‘Le Chemin de la Liberté’ gelezen dan hebt U er niets van begrepen, want anders zoudt U weten dat men de naam Sartre nog zal vernoemen wanneer er geen mens nog zal weten dat ook het onderpastoorken van Balegem aan literatuur heeft gedaan.

Paul Berkenman