Arsenaal. Jaargang 2

[p. 140]

Boekbespreking.

‘Schep Vreugde in 't Leven’, roman door Anton Van de Velde, Uitg. Lannoo, Tielt, 1945 312 blz., 90 fr.

Men zou er voor bevreesd zijn een roman van Anton van de Velde te moeten lezen, al heeft hij ons indertijd met ‘Het Hart Vecht’ aangegrepen. Maar Van de Velde heef zich wellicht met dezen roman overtroffen omdat hij uit persoonlijke belevenissen is ontstaan. De auteur heeft er immers zich zelf in geteekend, een mensch die met allerlei materieele tegenslagen te kampen had en er niettemin zijn optimisme bij verloor Uit dit boek spreekt een oprechte, warme en meeslepende menschelijke toon. Met ‘Schep Vreugde in 't Leven’ is het heelemaal anders gesteld. De vierde druk van dezen roman bewijst dat er in Vlaanderen nog heel wat naïeve lezers te vinden zijn.

Sommige schrijvers, waaronder vooral Anton Van de Velde kennen de knepen om een verhaaltje tot een roman uit te spinnen. Gebrek aan concentratie van de handeling en verwatering van hun ideeën zijn er dan ook de gevolgen van. Verscheidene hoofdstukken uit ‘Schep Vreugde in 't Leven’ zijn totaal overbodig, daar wij vooraf weten hoe het verhaal zal verloopen. Zoo weet de schrijver ons allerminst te suggereeren. Er jaagt geen dynamisme in ‘Schep Vreugde in 't Leven’ en bij deze traagzame ontknooping treft ons geen uitgediepte psychologie. Deze roman is zelfs alles behalve psychologisch. Hij krioelt van kletspraat en romantische futiliteiten. De auteur kan ons in geen geval van de waarachtigheid van zijn roman overtuigen en de dialogen zijn op den koop toe erg studentikoos. Van de Velde schrijft nog steeds een bombastische, geforceerde en zeer zelden een natuurlijke, levende taal. Dialogen en steeds dialogen die den tooneelschrijver in hem verraden.

Van de Velde poogt met zijn werk zijn volk te dienen. Daar hebben wij niets op tegen, integendeel! Maar van ‘maakwerk’, spaar ons voortaan...

R. Boeckaert.

‘Ivoren Toren’, van Anton Van de Velde, Dramatische fantaisie in twee deelen, Omslag, decor- en costuumteekeningen door den schrijver. Uitgegeven bij J. Lannoo te Tielt. Prijs: 110 fr.

Dit tooneelwerk van Van de Velde toont ons, zooals schrijver zegt in zijn inleidend woord, de dichter die, na de harde

[p. 141]

school van zelfonthechting, verguizing, spot en laster te hebben doorgemaakt, langs donkere wegen naar zijn bestemming moet worden gevoerd eer hij het wezen van het dichterschap en zijn roeping veropenbaard ziet. Met andere woorden zou men kunnen zeggen: het is maar, wanneer de dichter zijn ivoren toren verlaat om onder de menschen zijn kunst te ontwikkelen en zijn inspiratie te zoeken, dat hij een volwaardig dichter wordt - en een volwaardig mensch tegelijk. Het verheugt ons bijzonder dergelijk thema door iemand als Van de Velde ontwikkeld te zien, waar wij: ‘Arsenalisten’ steeds de stelling hebben verdedigd, dal de dichter naar het woord van Van de Velde zelf: ‘niet de Maan ter hulp moet roepen’ en naar den aether zijn oog richten, maar wel zich wenden tot het aardsche met zijn vele zoekenden’ - om daaruit stof en inspiratie tot een kunstwerk te putten’.

Wat nu vorm en inhoud van ‘Ivoren Toren’ betreft, zeker staan wij hier voor een werk van zeer zuiver en hoog gehalte - bouw en verwoording van het stuk zijn over 't algemeen buitengewoon gaaf en overtreffen tamelijk ver wat wij in Vlaanderen op dit gebied gewoon zijn. Het werk is dus zeer geschikt voor lectuur. Schrijver voegt er in zijn voorwoord aan toe: ‘in niet mindere mate voor de planken.’. Mogelijk, waarschijnlijk zelfs. Wij zullen het trouwens niet wagen een ervaren tooneelman als Van de Velde op dit gebied tegen te spreken - doch het weze ons toegelaten op te merken dat men slechts kan vaststellen of een tooneelwerk - en dan zeker een van het slag van: ‘Ivoren Toren’ speelbaar blijkt bij de opvoering er van en het dus tamelijk gewaagd voorkomt hier bij voorbaat een oordeel te vellen al geven we grif toe, dat een volwaardig regisseur er heel wat mee bereiken kan. Van de Velde betwijfelt of die in Vlaanderen te vinden is. Wij niet - maar of er wel een gezelschap kan samengesteld, om het stuk naar behooren voor te dragen en te verdedigen, is een andere zaak.

W. Biliet.

Men kondigt ons het verschijnen aan van ‘Boek en grafiek’ - Een tijdschrift voor Ex-Libriskunde, Gelegenheids-grafiek en boekillustratie.

Verscheidene bevoegde auteurs op het gebied der toegepaste grafiek zegden reeds hun spontane medewerking toe; contact met andere wordt gezocht. Enkelen der meest markante Vlaamsche xylografen beloofden ten gepasten tijde houtblokken ter reproductie af te staan, terwijl belangrijke verzamelaars eveneens hun diensten aanboden.

[p. 142]

Moge het volstaan slechts den inhoud van het eerste nummer te citeeren: Contact (verantwoording van de redactie); Tentoonstelling te Brugge (A.G. Stainforth); Groet uit Nederland (J. Schwencke); Kringnieuws van A.E.K., B.K.B.P., A.F.C.E.L, N.E.K. en W.B.V. Verder worden er o.m. bijdragen voorzien over de methodiek van het ruilen en verzamelen, drukprocédés, heraldiek, en studies over binnen- en buitenlandsche grafici, zoowel gevestigde figuren als beloftevolle jongeren.

‘Boek en Grafiek’ verschijnt om de maand, behalve in Januari en Augustus. De prijs voor een jaarabonnement bedraagt 90 fr., steunabonnement vanaf 150 fr.; losse nummers en proef-exemplaren kosten 10 fr.

De inteekening geschiedt enkel door overschrijving of storting op postcheckrekening nr. 32.81.14 van Jaak Lamoen, te Berchem-Antwerpen.

Dhr. Lamoen zal tevens gaarne nadere inlichtingen verstrekken. (Groote Steenweg 200, Berchem-Antwerpen)

Leo J. Kryn-Prijs.

Ter nagedachtenis van den uitgever en letterkundige Leo J. Kryn werd een prijs gesticht door zijn weduwe, Mevrouw L.J. Kryn en de Uitgeversmaatschappij ‘Onze Tijd’ N.V.A. Manteau te Brussel. Deze prijs wordt om de vier jaar toegekend voor een onuitgegeven roman van minstens 160 blz. druks van een Nederlandschen schrijver van Belgische nationaliteit.

Hij zal in 1946 opnieuw worden toegekend. Hij bedraagt dit keer 20.000 fr. De uiterste datum voor de inzending van de handschriften werd op 20 April vastgesteld. Deze moeten als volgt geadresseerd worden: U.M.A. Manteau N.V., Warmoesberg 65, Brussel, en de vermelding dragen ‘Voor den L.J. Kryn-Prijs’. Naar gelang de jury kennis neemt van de handschriften en oordeelt dat ze voor bekroning in aanmerking zouden kunnen komen, wordt door de U.M.A. Manteau N.V. met de auteurs gecontracteerd aangaande het honoraar dat, buiten het bedrag van den prijs, aan de auteurs toekomt, en de handschriften worden uitgegeven onder vermelding: voorbehouden voor den Leo J. Kryn-Prijs. Pas in October zal echter de jury zijn definitieve keuze doen onder de aldus voorbehouden romans, en den titel van het bekroonde werk bekend maken.

De jury voor 1946 is als volgt samengesteld: Willem Elsschot, Raymond Herreman, Willem Pelemans, F.V. Toussaint van Boelaere en Fr. Closset.