Arsenaal. Jaargang 1

[p. 92]

Kroniek der tijdschriften.

Een paar maanden na de bevrijding van ons grondgebied, toen de laatste accoorden van een vreugderoes dempten, weerklonken links en rechts reeds de kreten van jongeren, die op eigen vleugels vliegen wilden (dit was tijdens de bezetting een gevaarlijke zaak - kwestie van comprimiteeren, annexeeren en zich tegenover eigen volk te blameeren).

Stilaan, bij manier van spreken tenminste, kregen de kreten van de jonge generatie vasten vorm en er ontstonden organen, groepeeringen, elk met een eigen tijdschrift.

Ook de oudere, klassieke garde, ttz. menschen wier namen reeds aan den litterairen sterrenhemel flikkerden, lieten zich niet uit het lood slagen en groeven eveneens, na vier jaren gedwongen werkloosheid, den strijdbijl op. Zoo ontstonden naast spiksplinternieuwe geluiden, ook bezadigde, reeds beter gekende stemmen.

Naast litteraire week- en tijdschriften zagen wij het aanschijn geven aan meer algemeene, wetenschappelijke en kultureele periodieken, zoodat we reeds na vier maanden democratisch regeeringsstelsel, kunnen terugblikken op een ‘rijk verleden’ inzake tijdschrifthistorie.

Al die initiatieven kunnen wij slechts met een luid hoerageroep onthalen, wij kunnen ons slechts verheugen over een zoo bloeiend heropleven van onze nationale kultuur.

Vele tijdschriften zullen wellicht hun tweeden jaargang niet halen, vele zullen versmachten in eigen zegekreten.... velen zijn geroepen, maar weinigen zijn uitverkoren.

Wij, eveneens kandidaat voor een glorierijken terugtocht, wenschen toch al onze mede-tijd, -strijd- en -orgaangenooten een hartelijk goed heil toe.

Laat ons even een overzicht van de aan ons bekende tijdschriften geven:

[p. 93]

-	in December 1944 verscheen ‘NU’ - tijdschrift voor kunst en wetenschappen (Gent)
-	einde 1944, ‘DE FAUN’ - critisch bulletin (Gent)
-	op 25-12-44 bij de uitgeversmaatschappij Manteau N.V. ‘ZONDAGSPOST’ - onafhankelijk weekblad voor politiek en cultuur.
-	in December 1944 ‘NIEUWE STEMMEN’ - tijdschrift voor jongere intellectueelen (Aalst).
-	in November 1944 het eerste nummer, na de bevrijding, van ‘KLAVERDRIE’ - tweemaandelijksch tijdschrift voor poëzie (viert reeds een 8^e jaargang).
-	op 3-11-44 ‘DE SCHIJNWERPER’ - spiegel van het Gentsche kunstleven.
-	in Januari 1945 ‘GENTSCHE BLADEN’ - uitgave van de Gentsche universitaire jeugd.
-	in Januari 1945 ‘VERZET OM DE WAARHEID’.

In ‘Zondagspost’ van 24-12-44 lazen wij een bericht, waarin ons werd bekendgemaakt, dat vermoedelijk rond Maart of April het tijdschrift ‘Richting’ zal verschijnen.

Wij zullen nu even een paar van de ons ter recensie gestuurde tijdschriften bespreken.

Eerst echter een mise-au-point: in deze kronieken zal steeds gepoogd worden om objectief een oordeel uit te spreken, los van kleingeestig vitten en chicaneeren, vrij van elleboogpolitiek en ander walgelijk arrivisme.

Steeds zullen wij het gemeenschappelijk ideaal: ‘ons volk kultureel inlichten en opvoeden’, voor oogen houden. Wij zullen trachten op te bouwen, maar afbreken en bestrijden waar wij zulks, tot voordeel van het gemeenschappelijk doel, noodig achten.

[p. 94]

‘Nu’ - redactie: A. Carlier - Rijke Klarenstraat, 17, Gent

In het Decembernummer 1944 wordt het programma van het tijdschrift uiteengezet: onderwijsstrijd, verdediging van het officieel onderwijs; taalstrijd, de Nederlandsche taal haar waardige plaats doen bekleeden in ons land; kultureele manifestatie's steunen.

In dit nummer lazen wij benevens een tweetal litteraire artikels, eveneens een geslaagd gedicht van E. Parez en een paar wetenschappelijke bijdragen.

De typographische afwerking was verzorgd. De inhoud kon ons, voor een debuteerend tijdschrift, bevredigen. Wat de strekking aangaat, hopen wij, dat de redactie konsekwent met haar leuzen zal handelen - het kan slechts ons land en ons volk ten goede komen.

Wij verwachten, dat het redactiekorps het ‘steeds beter’ indachtig zijn zal.

Intusschen verscheen het tweede nummer van ‘Nu’ - wij stelden met voldoening vast, dat onze verwachtingen niet werden teleurgesteld. Naast litteraire bijdragen, bemerkten wij artikels over folklore, muziek, film, tooneel, pedagogie.

In zijn geheel een zeer interessant nummer.

‘De Schijnwerper’ - Beheer en redactie - Zwijnaardesteenweg, 2, Gent.

Over dit weekschrift willen wij kort zijn. In een stad als Gent, met twee schouwburgen, één conservatorium, een vijftal tentoonstellingszalen en tientallen bioscopen, was een spiegel van het kunstleven een noodzakelijkheid. Er was behoefte aan een dergelijk tijdschrift. ‘De Schijnwerper’ heeft die leemte aangevoeld en aangevuld. Regelmatig verschijnen interviews met kunstenaars, muziekpraatjes, tooneelvaria, filmnieuws, bijdragen en kritieken over plastische kunstenaars en programma's over allerhande kunstmanifestatie's.

‘Nieuwe Stemmen’ - Hoofdredactie Dr. A. Van den Daele S.J. - Brusselschestraat, 13, Aalst.

In de inleiding van het eerste nummer lezen wij: ‘Bestemd voor de jongeren, na hun middelbare studiën, wordt dit tijd-

[p. 95]

schrift ook door jongeren, hoogstudenten en jongere afgestudeerden, opgesteld.’ Het is een katholiek tijdschrift dat ‘elke talentvolle poging aanmoedigen’ wil.

Inhoud: een paar gedichten, welke wij niet als zeer hoogstaand kunnen catologeeren - té tendentieus om met belanglooze poëzie-liefde te benaderen; daarnevens een paar algemeene artikels - een oproep tot de jonge intellectueelen - de toestand van onze volksjeugd - het onderwijs in de geschiedenis - een novelle (De Laatste Vlucht) - tooneelbelangstelling - preventieve geneeskunde.

Wij hadden meer van dit tijdschrift verwacht. Het is tamelijk eenzijdig in zijn vizie. Ook hadden wij meer intellectueele bijdragen willen zien verschijnen.

Wij hebben dit nummer dan maar, in zijn geheel, als een inleiding beschouwd en zien verlangend naar het volgende uit.

‘De Faun’ - Secretariaat E. Parez - Grensstraat, 59, Gent.

Dit tijdschrift bestrijkt de gebieden van letteren, kunst en geestesleven.

‘De Faun’ wil ‘de merkwaardigste cultureele gebeurtenissen vrij en critisch bespreken’.

De pen der redacteurs is vrij scherp. Met sommige bijdragen konden wij ons zelfs moeilijk eens verklaren, o.a. verscheen er een artikel over Daisne, waarin deze schrijver op een tamelijk tactlooze wijze wordt afgebroken. Daarenboven lezen wij een artikel over het tooneelstuk ‘Gebroeders’ van Vondel, waarin schrijver zijn litteraire kennis in een tamelijk verdacht licht heeft gesteld. Hij werd dan ook op behoorlijke wijze door Mich. Van Vlaenderen, directeur van K.N.S.-Gent, terecht gewezen, (cfr. ‘Programma’ K.N.S.-Gent N^o 9).

Afgezien van bovenstaande verschenen ook een paar zeer verdienstelijke bijdragen, o.a. van E. Parez over Lode Zielens (dit stukje getuigt van een knappe vizie), een kritiek over K. Jonckheere's bundel ‘Wat niet geneest’, een recensie over het boek van Dr. Julius Pee ‘Aspecten van Multatuli naar zijn brieven aan C. Vosmaer e.a.’.

[p. 96]

Wij moeten erkennen, dat het tijdschrift, als critisch bulletin een zeer kiesche rol te vervullen heeft in de beoordeeling van allerlei manifestatie's van het geestesleven. Derhalve wenschen wij het tijdschrift, van harte, een glorierijke carrière.

‘Verzet om de Waarheid’. - Hoofdred. en directeur Drs. A. Droesbeke, Ferrerlaan, 36, Gent.

‘Verzet’, alg. kult. weekbl. voor Vl., dat zich ten dienste stelt van Kerk en Vaderland, blijkt over flinke medewerkers te beschikken. We treffen er o.a. bijdragen in aan van R. van de Moortel, mevr. Buckinx-Luyckx, Staf Weyts en P. Alfr.

Scheers o.f.m., wiens artikelen we reeds in vroegere tijdschriften leerden waardeeren. In Nr. 1 schrijft A. Droesbeke ‘...nu is het de tijd om gedaan te maken met de would-be cultuur en de verregaande decadentie van een Vlaamsch schrijverbent. Er bestaat bij de meeste Vlaamsche jongeren, tenminste de katholieke, een drang naar katholieke gemeenschapskunst. Deze mag niet langer een gevoelskunst zijn, doch moet een idee transponeeren in 't gebied der schoonheid.’

In een van zijn beste artikelen, ‘Wij en de litteratuur’, zet R. van de Moortel het litteraire programma van ‘Verzet’ directer en breedvoeriger uiteen. Kordaat schrijft hij: ‘Diensvolgens geven we het gaarne toe aan hen die het mochten vragen dat we, bij gelijke objectieve waarde, de godsdienstige kunst als de hoogste en beste aanzien, terwijl wij onder elkaar en tegenover ons zelf met fierheid bekennen dat alleen deze kunst onze persoonlijkheid volledig bevredigt.’ En verder ‘Wij verlangen geen levensgeleerdheid, maar doorleefde waarheid, die wijsheid baart en levensdiepte’. Met deze richting treden zij verder in de voetsporen van wijlen Dr. J. Persyn. Ook de andere bijdragen, alle vlot geschreven, zijn het lezen waard.

Staf Weyts' novelle heeft ons bizonder getroffen. De verdraagzaamheid van het deerniswekkend hoofdfiguur deed ons, beoogers van sociale rechtvaardigheid, opstandig worden. Zoo eenvoudig en waarachtig werd deze novelle geschreven. Gebrek aan plaats laat ons niet toe er dieper op in te gaan.

De Redactie.