Alfa-Nieuws. Jaargang 11

[p. 5]

Werk in uitvoering

CP-Starter: oefenen met CP's op A1-niveau
Fransje Bouvy en Emmeke Boot/Delken & Boot, Amsterdam

Op de BVNT2 Alfastudiemiddag ‘Alfabetisering en Inburgering. Inhalen of afhaken’ op 7 maart jl. presenteerden Fransje Bouvy en Emmeke Boot nieuw lesmateriaal: de CP-Starter voor het domein Burgerschap. Dit lesmateriaal is bedoeld voor analfabeten, laagopgeleiden en langzaam lerenden als voorbereiding op het werken met cruciale praktijksituaties (CP's) van het inburgeringexamen.

Alfadocenten staan vaak met lege handen om laagopgeleiden te trainen in gesprekssituaties die een voorloper zijn voor het inburgeringsexamen. Dat werd duidelijk bij de presentatie ‘Analfabeten en Cruciale Praktijksituaties’ van Toptaal, tijdens het Les-jubileum in november vorig jaar. Voor deze laagopgeleiden is het noodzakelijk dat zij kunnen oefenen, eerst binnenschools, daarna buitenschools in de praktijk. Dat is ook belangrijk voor hen die niet of nauwelijks kunnen lezen en schrijven en toch kennis willen (of moeten) maken met de CP's van het inburgeringsexamen. Hetzelfde geldt voor degenen die moeite hebben met het taalniveau van gesprekken in de praktijk.

Het taalprojectbureau Delken & Boot (NT2-docenten Ellis Delken en Emmeke Boot) hebben de roep van alfadocenten serieus genomen om lesmateriaal voor deze doelgroep te ontwikkelen. Met de expertise van Fransje Bouvy zijn ze aan de slag gegaan. Dit heeft geresulteerd in de CP-Starter voor het domein Burgerschap, die medio april op de markt komt.

Tijdens de alfastudiemiddag van de BVNT2 in Oss hebben Emmeke Boot en Fransje Bouvy de eerste proefexemplaren aan de aanwezige docenten gepresenteerd.

Wat is de CP-starter?

De CP-Starter is een effectieve manier om analfabeten en zeer laagopgeleiden te trainen in het beluisteren van korte dialogen, het nazeggen van zinnen en cruciale woorden en het antwoord geven op vragen van functionarissen of mensen uit de directe omgeving van de leerder (buren, verkopers, onderwijsgevenden, collega's, artsen, enzovoort). Dit gebeurt in de groep onder leiding van de docent met behulp van fotobladen en zogenaamde colour cards (geplastificeerde foto's, formaat 13 × 18). De praktijk vormt de basis van de CP-Starter. De authentieke situaties op de foto's en van de gesprekken zijn ontleend aan de eindtermen van het inburgeringsexamen en verwerkt in thema's. Bij elk thema hoort een buitenschoolse praktijkopdracht als een eerste voorbereiding op een oefenassessment of op een portfolio-opdracht in de echte praktijk.

Vernieuwend is dat de cursisten het audio- en fotomateriaal in de vorm van een eigen cursistenwerkset mee naar huis kunnen nemen om heel vaak te oefenen.

Het domein Burgerschap is onderverdeeld in tien thema's: gemeente, politie, bankzaken, verzekeringen, huisvesting, energie, telefoon, milieu, onderwijs en nabuurschap.

[p. 6]

In de les is een belangrijk deel ingeruimd voor het activeren van kennis. Hoewel de eindtermen taal van het inburgeringsexamen aan dit product ten grondslag liggen, kan de geactiveerde kennis ook worden benut bij thema's voor KNS (Kennis van de Nederlandse Samenleving).

De CP-Starter kan worden gezien als een voorloper op de CP-Trainer: gefilmd lesmateriaal van praktijksituaties (D&B, augustus 2007). De foto's zijn veelal uit de films gehaald en de personages zijn dus herkenbaar als er later naar het filmpje wordt gekeken. De CP-Starter wordt daarom wel de light-versie van de CP-Trainer genoemd: voor analfabeten, die beter willen leren spreken en daardoor uiteindelijk actiever kunnen deelnemen aan het leven in Nederland. De CP-Starter is dus geen alfabetiseringsmethode en geen spreekmethode.

Welk niveau heeft de CP-Starter?

Alle dialogen (CH's, cruciale handelingen) van Burgerschap die bij de thema's horen, zijn uitgewerkt op taalniveau A1. Dit niveau is niet voldoende om het inburgeringsexamen te halen, want dat ligt voor gespreksvaardigheid op A2. De CP-Starter is een opstap om kennis te maken met de CP's die later op hoger niveau beheerst moeten worden. Samen met de colour cards en fotobladen worden de vaak niet eenvoudige onderwerpen op een aantrekkelijke manier voor de cursisten toegankelijk gemaakt.

De cursist moet wel beschikken over een basisspreekvaardigheid (A1) voordat hij met de CP-Starter aan de slag kan. Hij moet een basiswoordenschat hebben en basisvaardigheden beheersen als getallen, de kalender en klokkijken.

Eenvoudige gespreksroutines (‘Wat zegt u?’, ‘Mag ik iets vragen?’) moet hij kunnen toepassen.

De dialogen kunnen in willekeurige volgorde behandeld worden. Sommige



dialogen (CH's) zijn eenvoudig en liggen dicht bij de cursist zoals de dialogen van nabuurschap. Deze gesprekken kunnen zelfs al in een heel vroeg stadium worden aangeboden (op weg naar A1). Andere onderwerpen zijn minder eenvoudig. Bijvoorbeeld: het afsluiten van een verzekering en een aanvraag doen voor naturalisatie. Deze kunnen beter in een later stadium aan bod komen. De auteurs hebben in alle gevallen zoveel mogelijk eenvoudige zinsconstructies gebruikt, maar zijn moeilijke woorden niet uit de weg gegaan (bijvoorbeeld machtigingskaart, huurtoeslag, borg en legitimatiebewijs). Deze termen moeten de cursisten uiteindelijk wel begrijpen, net zoals telefonische keuzemenu's die letterlijk (en dus niet op A1-niveau) zijn overgenomen. Moeilijke woorden worden verduidelijkt in de dialogen en uitgebreid behandeld in de klassikale situatie. In de bijgeleverde docentenwerkset worden daar duidelijke handvatten bij gegeven.

Praktijkervaringen

Tijdens proeflessen in de praktijk blijkt dat de CP-Starter goed bij de cursisten aanslaat. Het activeren van kennis met behulp van de fotoreeksen vinden cursisten erg leuk en blijkt een uitstekende werkvorm waarbij iedere cursist zich betrokken voelt. Met het taalniveau van de dialogen is voor de meesten goed te werken. De bijgeleverde audio-cd's (drie stuks) zijn zeer nuttig: cursisten kunnen in hun eigen tempo werken en de dialogen zo vaak als ze willen terugluisteren en oefenen. De pauzes om na te zeggen en in te spreken zijn voor de meeste cursisten lang genoeg en ze hebben er veel plezier in. Als er thuis geen cd-speler is, kunnen cursisten oefenen in een open leercentrum, of in kleine groepjes met of zonder begeleiding van de docent.

Het is wel belangrijk dat éérst de praktijk en de context worden getoond, want dan gaat het leren van taal veel makkelijker.

Het materiaal van de CP-Starter

Alle oefeningen en opdrachten worden tot in detail visueel ondersteund met kleurenfoto's of pictogrammen. De CP-Starter bestaat voor elk domein uit:

•	een cursistenwerkset voor elke cursist, met - fotobladen- en buitenschoolse opdrachtbladen in kleur; - drie audio-cd's, met luisteroefeningen, dialogen en interactieve spreekoefeningen.
-	een docentenwerkset, in handzame en stevige koffer, met - 60 geplastificeerde kleurenfoto's op A5 formaat (colour cards) van authentieke situaties om klassikaal kennis te activeren; - drie audio-cd's, met luisteroefeningen, dialogen en interactieve spreekoefeningen;
-	een uitgebreide handleiding met een complete lesopbouw voor elk fotoblad;
-	een cursistenwerkset.

[p. 7]

Voorbeeld van het fotoverhaal bij CP6 CH2 (een gesprek bij de woningbouwvereniging)

De cursisten luisteren naar de cd en kijken naar de foto's.

Beschrijving van de foto's

In deze woonkrant staan huizen die in de regio te huur en te koop zijn.

De vrouw vraagt een uittreksel van het geboorteregister aan Natascha. En ook nog wat papieren. Natascha vertelt dat ze eerst alleen gaat wonen in het huis. Ze gaat snel trouwen. Dan woont ze er met haar man.

Natascha heeft een huurwoning gevonden en nu gaat ze naar de woningbouwvereniging in haar gemeente.

Natascha krijgt de sleutel van haar nieuwe huis. Nu kan ze gaan schilderen en schoonmaken.

Ze praat met de medewerkster van de woningbouwvereniging. Ze heeft het huis al gezien en ze wil het graag hebben. Ze stelt vragen aan de vrouw. Wat is de huur? Krijg ik huurtoeslag? Wanneer kan ik het huis krijgen?

Ze gaat snel naar huis. Er is nog veel te doen voordat ze gaat verhuizen.

[p. 8]

Wanneer wordt het materiaal geleverd?

Het domein Burgerschap is klaar en komt binnenkort op de markt. De domeinen OGO en Werk zullen respectievelijk medio augustus en medio oktober van dit jaar worden geleverd. Een voorbeeldles van de CP-Starter is te bekijken op www.delkenboot.com. Hierop treft u ook meer productinformatie en een bestelformulier aan.

Informatie

Cursistenwerksets Burgerschap (foto- en oefenbladen en 3 cd's): €16,95
Docentenwerkset Burgerschap (docentenhandleiding, 3 audio-cd's, 60 colour cards en een cursistenwerkset, in stevige koffer) prijs bij afname van 1 set: €395 · prijs bij afname van 2, 3 of 4 sets (-15%): €335 · prijs bij afname van 5 of meer sets (-25%): €295

Voorbeeld van de dialoog bij CP6 CH2 (een gesprek bij de woningbouwvereniging)

M = Medewerkster van de woningbouwvereniging

N = Natascha

M

Goedemorgen, kan ik u helpen?

N

Goedemorgen. Ik heb een huis gevonden in de woningkrant.

M

Wat is het adres?

N

Kloosterveen 211.

M

Heeft u de woning al gezien?

N

Ja, de woning is heel goed voor mij.

M

Gaat u alleen in het huis wonen?

N

Ik woon er eerst alleen, maar ik ga snel trouwen.

M

Heeft u een uittreksel uit het bevolkingregister meegenomen?

N

Ja, dat heb ik gisteren bij het gemeentehuis gehaald.

M

Dat is fijn.

N

Ik heb nog een vraag: kan ik huurtoeslag krijgen?

M

Dat heeft te maken met uw inkomen. Dat zal ik voor u uitrekenen.

N

Moet ik een borg betalen?

M

Nee dat hoeft bij ons niet. Als u weggaat uit de woning controleren wij wel of uw woning netjes is.

N

Ik begrijp het.

M

Goed, dan krijgt u van mij de sleutel.

N

Fijn dank u wel!

M

Succes met de verhuizing.

N

Dank u wel. Tot ziens!