Alfa-Nieuws. Jaargang 6

[p. 13]

Gevonden voorwerp

Toelichting

Ik ben er eigenlijk wel van overtuigd dat Karima de brieven zelf schrijft, maar ook haar eerder geschreven briefjes voor een deel kopieert. Er zijn zoveel originele kenmerken in die briefjes te zien dat de hulp van een ervaren brievenschrijver wel haast onmogelijk is. Schrijft een geoefend schrijver zijn naam onderaan de brief, Karima begint er juist mee, net zoals de meeste cursisten hun telefoongesprek beginnen: ‘Ik ben Achmed...’. De datering komt daaronder verwerkt in de eerste zin, waarin trouwens het onderwerp ontbreekt en het werkwoord niet vervoegd wordt. Dat zijn typische kenmerken van beginnende leerders.

In de eerste brief wordt duidelijk gemaakt dat ze twee afspraken heeft. De eerste om 10 uur 's morgens bij de huisarts en de tweede 's middags om 1 uur in het Radboud (rtfat) ziekenhuis. En eindigen geoefende briefschrijvers met hun naam, Karima besluit haar brieven met de naam van de geadresseerde: bref fam Maria. Net zoals veel andere Marokkanen wordt van en voor vaak door elkaar gehaald en ook met is een veelgebruikt synoniem. Beide varianten komen we in andere brieven van Karima tegen: brief fa les en bref met lles. De tweede brief die hier afgedrukt is, eindigt met: breif lles. Helaas ontbreekt daar het voorzetsel, maar de brief is bijna goed geschreven. Het is niet onmogelijk dat Karima deze slotzin in een andere brief (bijvoorbeeld in Alfa) gezien heeft en dat ze die woorden verkeerd interpreteert.

Het is ook interessant om te zien dat Karima niet schrijft: ik heb een afspraak met de dokter, maar ik ben afsprak met dokter, ook al heeft ze ongetwijfeld de vaste combinatie ik heb een afspraak geleerd. Het feit dat ze de lidwoorden de en een niet gebruikt, is een echt kenmerk van beginners, maar dat het koppelwerkwoord zijn gebruikt wordt in plaats van hebben, is een echt kenmerk van haar moedertaal waar het werkwoord hebben niet bestaat, maar waarin je zegt: ik ben met 22 jaar, of, ik ben met een afspraak. Wat zo'n brief je niet allemaal vertellen kan, behalve dat het geweldig is om te zien hoe iemand zich zo snel op een eigen wijze een nieuw medium eigen maakt.

Ineke van de Craats

De brieven van Karima

Annelies Trienekens, docent aan het ROC Nijmegen, heeft een hele verzameling briefjes van Karima, een van haar cursisten. Als Karima naar de dokter moet, vindt ze het niet voldoende dat mondeling aan haar docent mee te delen - nee, zij schrijft een briefje waarin ze haar mededeling doet. Ze is daarin overigens een uitzondering in haar groep van alfa-cursisten, die in september 2002 aan de cursus begonnen zijn. De briefjes zijn precies gedateerd, zodat goed te zien is hoelang Karima les gehad heeft op het moment van schrijven.

Annelies: ‘Karima is een vrouw van 22 jaar. Ze is in Marokko nooit naar school geweest. Ze is momenteel (juni 2003) bezig met het laatste boek van 7/43 én ze heeft van de methode Alfa van niveau 1 cluster 1 en 2 gedaan. Ze heeft wat moeite met spreken, maar ze schrijft wel deze briefjes. Of ze dat met hulp doet weet ik niet, daar kom ik niet achter.’