Van Brabant die excellente cronike

¶ Dat .lvij. capitel. Vanden huwelijke tusschen hertoge Jan van brabant ende vrou Jacoba hertoge Willems dochter grauinne van Henegouwe, Hollant ende Zeelant

[fol. 162r]

HErtoge Willem van Beyeren graue van Henegouwe Hollant ende Zeelant (wiens broeder was hertoge Jan van Beyeren elect van Ludick) hadt een dochter gheheeten Jacoba die seer schoon was, de welcke te man ghehadt hadde den Dolphijn van Vrancrijke, den hertoge van Touyraynen die sonder oore gestoruen was Dese dochter begheerde hertoge Willem in sijn wterste dat mense geuen soude hertoge Jan van brabant, niet tegenstaende datse malcander ten tweeden grade bestonden wantse beyde broeder ende suster kinderen waren Want hertoge willem voorseyt had te wiue vrou Margriete hertoge Anthonis van Brabant sustere. Als hertoge willem dan ouerleden was int iaer .M.cccc. ende .xvij. op den heyligen Sinxtendach ende hertoge Jan dit vernomen hadde so tooch hi met schonen state te Mechelen, ende van daer te Gendt daer hi tot beyden steden sprac met hertoge Jan van Bourgondien sinen oom vanden huwelike tusschen hem ende vrou Jacoben sijn nichte. So wert dair gesloten een dachuaert die leggen soude te Bieruliet Daer hertoge Jan van Brabant quam met graue Philips van Charloys hertoge Jans van Bourgondien sone sijnen neue ende met veel ander banroetsen ende eedelen Op dander side was daer vrou Jacoba dolphinoise van Vyenne ende grauinne van henegouwe. etcetera. met vrou Margriete van bourgondien ende haer moeder ende met heer Jan van Beyeren elect van Ludick haren oom ende andere edelen hairs lants Ende daer wert gesloten ende gemaect een tractaet van huwelijke tusschen hertoghe Jan ende vrou Jacoben Ende si sekerden malcander gelouende voort te varen so verre als die heylige kercke dat orlofde ende si vanden stoele van rome dispensacie crigen mochten Des ander dages daer na op eenen sondach den eersten dach van oogstmaent so sworen si beyde mitten huwelike voort te gaen op condicien voorseyt, makende dair op opene brieuen met verbonde van peynen Ende onder dander wert daer ghesloten dat heer Jan van beyeren die elect vredelic behouden soude al tgheen dat wijlen hertoghe Aelbrecht sijn vader ende hertoge Willem sijn broeder hem ghegeuen hadde Ende ooc tgheen dat hem van sijnre nichten vrou Jacoben toe geseyt was, ende so droech die elect sijn consente in dit huwelic Aldus schiet dese dachuaert minlick

¶ Ende want des hertogen staet ende ordinancie die vanden drie staten van Brabant gemaect was begreep hi sonder .iiij

[fol. 162v]

genoemde raetsheren geen officieren setten en mochte, noch ooc enige brieuen met sinen groten zegele bezegelt. So was den ionghen hertoge gheraden dat te breken, ende so dede hy als hem geraden was, ende maecte Willem van Assche amman tot Bruessel.

¶ Corts hier na sant hertoge Jan van brabant eenen ambassaet tot Constance in Almanien aen coninc Segemonde van Almanien, van Hongerijen ende van Behem die daer inder concilien was, ende dede hem presenteren sinen dienst, ende versueckende aenden coninc die beleninge van al tghene dat hertoge Jan van den keyserijke hielt ende sculdich was te houden Mer die coninc Segemont en wilde metten ambassaten daer af niet tracteren om dat haer macht na eender instruciten daer af ghelimiteert was. Ende tis te mercken dat hertoge Jan niet en versocht te leen te houden Brabant oft Lothrijke vanden roomschen coninc want dat en plagen die hertogen van brabant niet te doen Mer alleen hebben sommige hertogen van Brabant alsomen seyt vanden keyser te leene ontfangen al datse vanden keyser hielden oft schuldich waren te houden, als dat marcgraefscap van Rijen, ende also die sommige seggen die ghemeyn strate Want Louen, Bruessel, shertogenbossche, Thienen ende Leeuwe, met veele andere alloy plecken ende goeden in brabant werden gherekent voor des hertogen alloy ende eygen goet

¶ Jtem bi een grote redene schijnt dat hertochdom van Brabant vry te wesen ende niet te leen ontfanghen te werden want af gedaelt is van oore te oore vanden groten coninc Karel die oec keyser was des welcx principael patrimonie goet brabant was vander Masen totter scelden toe Ende ooc wert brabant, twelc namaels Lothrike heet, beseten van veele coningen van Vrancrijke sinen nacomeren die dat vry hielden sonder yemande anders daer in te kennen. etcetera.

¶ Daer na arbeyden si aen die heylige concilie om te crijgen dispensatie vanden voorscreuen huwelijke, want hertoge Jan van Brabant ende vrou Jacoba waren broeder ende suster kinderen Ende ooc die Dolphijn haer eerste man ende hertoge Jan van brabant bestonden malcander inden derden graet Maer si en consten geen dispensacien crigen vander concilien, want die voorscreuen coninc Segemont ende heer Jan van Beyeren die elect van ludick beletteden dat met alre machte die si conden Ende heer Jan van Beyeren wert so ghesint dat hij int voorseyde iaer van .xvij. inder maent van September wter stadt van Ludic track dair hi na noyt weder en quam, ende track tot Dordrecht daer hi veel vrienden had ende wert daer ontfanghen ende ghehult Ende hi sandt tot Constance in Almanien in der concilien om die dispensatie sterckeliker te beletten vanden huwelijke voorseyt Twelck hertoge Jan van brabant te weten gedaen was van somige heymelicke vrienden die hi hadde Doe screef hertoge Jan van Beyeren aen dye steden van Hollant dat si hem als ruwaert ende momboor ontvangen souden, want sijn nichte vrou Jacoba een weduwe was, ende ooc om dat concilie opt voorscreuen huwelijc, niet dispenseren en wilde. Ende des wilde hi sijnder nichten vrou Jacoben niet hinderen, mer vor-

[fol. 163r]

deren in al dat hi vermochte, alsoe hi seyde mer contrarie was waer. Ende in een dachuaert die dae af wert gehouden te Schoonhouen, so wert hem dat geweygert van vrou Jacoben by rade van haren drie landen, haren oom presenterende al tgeene dat inden tractate van den huwelike voorseit hem toe geseyt was.

¶ Daer na in die maent van Nouember creech ioncheer Willem van Arkel dye erfgenaem was vanden lande van Gelre ende gulick, die stadt van Gorichem bi hulpe vanden here van Egmont ende van anderen vrienden heer Jans van beyeren Mer die vrienden van mijnder vrouwen van hollant behielden tslot, ende dair quam si selue met haren eedelen ende groten volcke te water in tslot te Gorichem Ende hair volck tradt in die stadt op die vianden daer seer gheuochten wert, so dat die Hollanders victorie hadden ende die stadt quam der vrouwen weder in handen Ende vander vrouwen side bleef verslagen Walrauen van Brederoede. op dander sijde bleef verslagen die ionchere van Arckel voorscreuen, die ioncheer van pieterzen met meer ander. Ende die graue van Vernenborch bleeff gheuangen met meer Ghelderschen

¶ Daer na int iaer voorseyt van .M.CCCC.[xvij.] op sinte Martijns auont den x. dach van Nouember werden inder concilien te Constance die ander pausen af gheset die dat scisma gehouden hadden, twelc ach lazen geduert hadt omtrent .xl. iaren. Ende daer wert eendrachtelic gecoren Odo vander colompnen van Rome ende wert geheeten Martijn die vijfte paus, een goet iusticier, die straten vry houdende, die veel goets inder heyliger kercken dede, sonderlinge by hulpe vanden eedelen ende mogenden coninc Segemonde voorseyt

¶ Opten .xxij. dach van Nouember heuet de selue paus gedispenseert op dat huwelic van hertoge Jan ende vrou Jacoba, niet tegenstaende de voorscreuen maechscap ende swagerscap, ende die bulle werde heymelic af gesonden vanden ambassatueren hertoge Jans Twelck vernemende die vrienden van hertoge Jan van beyeren hebbent geclaecht coninc Segemonde, die des qualick te vreden was ende ginck totten paus hem seggende dat vanden huwelike veele schanden, partijscap ene oorlogen soude mogen comen. So dat die paues tot sijnre neerstiger beden weder riep die voorseyde dispensatie Van welcker reuocatien oft weder roepinge heer Jan van beyeren saen copie gecregen heeft, die hi in eenen besloten brieue hertoge Jan van Brabant gesonden heeft om dit huwelijck te beletten

¶ Daer na trac hertoge Jan met groten state van grauen, baenroetsen, ridderen ende edelen in Hollant ende quam tot sgrauen Haghe bi vrou Jacoba ende daer gingen si te rade. Daer was dye bisscop van Dornike met anderen ambassatuers hertoghe Jans van bourgondien, ende dye raetslieden hertoge Jans van brabant, ende die raetslieden van vrou Jacoba, ende die gedeputeerde van den steden van brabant, henegouwe, hollant ende zeelant Ende daer visiteerden si de bulle vander dispensatien ende ooc die copie vander reuocatien. daer aff dat sy geen bulle noch vidimus auctentijc gesien en hadden. Ende alle dingen ouer

[fol. 163v]

geleyt so wert daer gesloten dat men metten huwelijcke voor varen soude na forme der heiliger kercken So dat hertoghe Jan corts troude ende besliep vrou Jacoben int slot van sgrauenhage, daer vrou Margriete haer moeder ooc was ende veel ander heren ende vrouwen, doe was hertoghe Jan out .xvi. iaren. Ende een lange wijle daer nae so creech hertoge Jan meerder sekerheyt van paus Martijn die hem ontboot met notabele mannen ende ooc met beslotene brieuen, hoe hi alleen wt vreesen vanden voorscreuen coninc die dispensatie wederroepen hadt ende anders niet, ende dat hertoge Jan ende vrou Jacoba sonder scupele van conscientien te samen mochten blijuen in den huwelike bi hem gedaen Twelc ooc tuychden ende certificeerden mit haren bieuen die cardinael van Ostien ende die patriarck van constantinopolen.

¶ So is dan hertoghe Jan van Brabant als wettich man ende momboor van sijnder vrouwen ontfangen geweest in die steden van henegouwe, van hollant ende van zeelant met groter solemniteyt Desghelijcx wert dair na sijn vrouwe als hertoginne ontfangen met processien in die steden van Brabant.

¶ Jc keer weder op heer Jan van beyeren, die na dat hi elect van Ludick gheweest had .xxviij. iaer, ende so menich M. menschen hair bloet ghestort hadden om sinent wille, also wert hi beraden dat hi bi eenen procureur daer toe gemachticht gerenuncieert ende vertegen heeft op sijn kercke ende bisdom van Ludick inden handen vanden paus inder concilien te Constance, ende heuet daer toe bi dispensatien ghetrout vrou Lijsbetten hertoginne van Lutzenborch weduwe wilen hertoge Anthonis van brabant, niet tegenstaende dat hi subdiaken was ende ooc dat hi haer gheuader was want hi den sone geheuen had die si van hertoge Anthonis hadde die gestoruen was Voort heeft dese hertoge Jan van beyeren subtilic verworuen aen den roomschen coninc die sijnder vrouwen recht oom was, dat hi hem gegeuen heuet die graefscapen ende landen van Henegouwe, van Hollant ende van zeelant als opt keyserijke verstoruen, om dat hertoge Willem vader van vrou Jacoba sonder mans oor gestoruen was Ende dit condichde de voorscreuen coninc hertoge Jan van Brabant met sinen brieuen te Constance gegeuen Jnt iaer .M.CCCC. ende .xviij. opten .xxix. dach in Meerte, hem scarpelic beuelende dat hi hem der voorscreuen landen niet meer en onderwonde. Ende heer Jan van Beyeren heeft ooc grote neersticheit gedaen aen die voorseide landen ende steden om voor heere ghehult ende ontfangen te werden ende om sijn nichte vrou Jacoba ende hertoge Jan haren man ende momboor te berouen. Opt welcke eerst die steden van Hollant ende van zeelant voor antwoorde gauen datse vrou Jacoba gehult hadden als haer geboren lants vrouwe, als dochter ende rechte oor van hertoge Willem voorscreuen, ende datse heer Jan haer oom selue daer voren gehouden had sijn leen van hair ontfangende, ende so en wilden si haer niet af gaen. Voort seyden si dat die voorscreuen landen driewerf op dochteren verstoruen waren. biden welcken het blijct ende ooc bi keyserlijke brieuen die si daer af seyden te hebben, dat die landen onuersterflijke leenen waren, hem daer om biddende dat hi af laten wilde Ende tlant van Henegouwe heeft den voorscreuen

[fol. 164r]

Jan van beyeren sijn antwoorde in gescrifte gesonden Onder dander hem scriuende noch claerder bescheyt vanden seluen drie landen Maer sonderlinge van Henegouwe screuen si dat men dat vanden keysere niet en hout te leene al ist int keyserijke gelegen, ende dat ooc dicwil op dochteren versotruen is. etcetera.

¶ Als heer Jan van beyeren dan dese antwoorde verstaen hadt, so is hi viant geworden den steden van Hollant ende van zeelant, ende hi vergaderde te dordrecht ende ten Briele veele orlochs knechten ende ballinghen daer hi den lande veel hinders mede dede

¶ So wert biden staten van brabant metten hertoge ouerdragen datmen der vrouwen bijstant doen soude ende trocken voor dordrecht Ende tlant van brabant track met heyrcracht tot sinte Gheertruyden berge Ende van dair is hertoge Jan metten heyre voor Dordrecht ghetrocken. Daer had die ionchere van Weesemael als maerschalck van Brabant de voorhoede so quamen si te dordrecht opten dijck Daer werden die van bruessel naest der stadt gelogeert. daer na die hertoge metten eedelen. daer na die van Louen. daer na die van Antwerpen. daer na die van shertogenbossche.

¶ Daer na wert een groot bolwerck ghemaect om te beletten dat geen prouiande te Dordrecht en quame. Ende aldus daer leggende wertter dicwil geschermust van die van binnen tegen die brabanders Ende als si daer omtrent .vi. weken gelegen hadden so verbranden si seluer dat bolwerck ende braken op Dit siende die van Dordrecht so quamen si wt te water ende te lande ende sloegen van achter op die van Antwerpen die die achterhoede doe hadden, mer si stelden hem ter weer datse ongheschent bleuen. Mer te water deden si scade den siecken ende gequetsten wt brabant die te scepe gegaen waren ende roofden ooc eenige wapen rocken van eedelen die si in de scepen vonden Ende also dat heyr op dander side onledich was mit eenen blochuyse te stellen voor Dordrecht, so is hertoge Jan van brabant daer getogen bi den Hollanders daer hi bleef tot datse hare bolwerck volmaect ende beset hadden daer aff dat Adriaen die bastaert van Hollant capiteyn was, ende die hollanders sijn ooc op gebroken metten hertoge Ende hier na hebben die van Dordrecht dat bollewerc bestormt ende met crachte gewonnen Ende si verbrandent dodende alle tvolck daer binnen So heeft na tvoorseide opbreken Willem vanden berge tresorier van Brabant een heimelic raet des hertogen den iongen hertoge int ore gesteken ende vermaect den goeden ionchere van Nassou here van breda ende vander lecke. heer Henrick van Bergen ende heer Henrick van Heeswijck, soe datse dye hertoge sien noch horen en wilde Ende men seyde dat hi den hertoge gheraden hadde dat hy Henrick van bergen ende noch .ij. of .iij. vanden meesten ter doot brengen soude oft anders en soude hi nemmermeer geweldich here sijn Daer na so wert dese Willem te Louen openbaerlic ghebannen biden steden van Brabant, ende dat selue wilde dye stadt van Bruessel oock doen, mer Willem van Assche die Amman was en wilder niet ouerstaen ende doe en wilde die wet hem voor genen Amman houden, mer deden vangen

[fol. 164v]

¶ Jnt iaer van xviij. opten .x. dach in October so cregen subtilijc die vrienden van heer Jan van Beyeren die stadt van Rotterdamme Daer na bi veruolge van Philips graue van Charloys hertoge Jans van Bourgondien sone wert tot Worichem eenen wterlijken pays gemaect tusschen hertoge Jan van brabant en vrou Jacoba sijn gesellinne ter eenre siden, ende heer Jan van beyeren ter ander siden die daer tegenwoordich waren met veel heren ende wijse mannen in beyden siden Ende dair wert ghemaect dat heer Jan van beyeren behouden soude de stadt van Dordrecht metten baliuscape ende dijcscape, ende die stadt van Gorichem metten lande van arcle vander bede .etcetera. ende de stadt van Rotterdamme Ende al dit soude hi van hertoge Jan van brabant ende van sijnre vrouwen te leene houden Ende voort souden si bewijsen here Jan van beyeren ende gheuen .C.M. nobelen. Ende so verteech hi daer alle sijn recht ende eyssche dat hi hadde op Henegouwe Hollant Zeelant ende Vrieslant.

¶ Daer na sijn die hertoge ende hertoginne wt Hollant ghetrocken in Henegouwe Ende te Bergen sijnde so gheuielt op een tijt als mijn heere ende mijn vrouwe waren na maeltijt wt gereden iagen ende vliegen Soe quamen die bastaerden van hollant daer Willem van den Berghe die tresorier lach ende sliep in sijn camer ene sloegen hem doot Twelc als die hertoge vernam was hi wter maten droeuich, so dat hi hem wel .iij. dagen lanc beweende Dair na wert die here van Rotselaer ghemaect tresorier van Brabant. Daer na bi middele van vrou Jacoba so cregen aenden hertoge haren pays die ionchere van Nassou ende heer Henrick van Bergen, die niet lange en leefde daer na

¶ Jnt iaer ons heren .M.cccc.xix. inder maent van Meye, sijn die hertoge ende hertoginne wt henegouwe comen in brabant Ende somtijts was de hertoge in Vueren ende te Vyluoorden ende tot Antwerpen, mer te Bruessele en quam hi niet om datse willem van Assche den Amman gheuangen hielden

¶ Daer na track die hertoghe tshertogenbossche, ende dair sijnde so betekende hi den goeden lieden dach ende vre om met hem te spreken. Ten welcken dage smorgens heymelic voor de dageraet die hertoge wt reet metten ionckhere van Weesemael sonder wetene des tresoriers mijns heren van Rotselaer, daer in sijn lieden van sijnen houe ende ooc die stadt vanden Bossche bescaemt waren. So quam die hertoge tot grobbendonck daer waren die heren van Gaesbeke, die ionchere van Weesemale ende van moniouwe, die welck eenen nieuwen staet vanden hertoge ordineerden, ende den here van Rotselaer setten si van sijnre officien. Ende al den vrouwen ende ioncfrouwen vander hertoginnen gafmen oirlof sonder twee Ende in haren steden werden ander ghestelt, als die moeder van ionchere van weesemale ende ooc sijn huysurouwe ende die vrouwe van Assche ende meer ander. Dit was den oorspronck dat vrou Jacoba namaels vanden hertoge schiet Aldus quam de hertoge metten voorscreuen heren tot Vyluorden daer die hertoginne was Ende dair wert den staet gelesen dair mijn vrouwe qualick in te vreden was. Die hertoghe reet ter stont ter Vueren, ende si reet hem na met vijf paerden Ende daer comende so beclaechdese mit weenen

[fol. 165r]

de ogen aenden hertoge datmen haer ionffrouwen orlof gegeuen had die al meeste met hair op geuoet waren, seggende dat hi van haren wegen so veel landen besate dat hi hair haren state had laten mogen . Tot deser tijt toe so hadder grote minne tusschen beiden geweest die nv voort aen seer veroeuelde, want die nieuwe ordinancie bleef staende

¶ Jnt voorscreuen iaer van .xix. opten .xxvi dach van Junio na die doot van heer Jan van waleirode bisscop van ludic so wert vander capittelen daer gecoren oft ghepostuleert heer Jan van Heynsberge out omtrent .xxiij. iaren

¶ Hoe hertoge Jan van Bourgondien verradelic doot geslagen wert

DAer na int selue iaer van .xix. in de maent September wert hertoge Jan van burgondien te monstreul in Vrancrike doot geslagen, twelc dus bi quam. Na dat coninc Henric van Engelant in normandien comen was so wert tusschen heer Karle den dolphijn van vrancrijke, ende hertoge Jan van bourgondien een heymelic verbont van vrientscapen gemaect ende bezegelt. Daer na wert dye Dolphijn die noch ionc was omtrent xiiij. iaren, gebracht te Monstreul, te weten van here Tanneghy du castel, prouoost van Parijs, ende den Viconte van narbone die huysgesin waren vanden hertoghe van Orliens des dolphijns oom die te Parijs doot geslagen was die hertoge Jan seer hateden So was hertoge Jan van des dolphijns wegen ontboden om te tracteren hoemen den coninc van engelant wederstaen soude die tmeeste dele van Normandien ghecregen had ende lach voor Ruaen. Ende als hi op tslotte mostreul quam met cleenre macht werden die bruggen op getogen Ende inder presentie des dolphijns wert hem scarpelic geuraecht wair om dat hi de engelschen niet en had wederstaen mit macht Ende ter stont wert hi daer doot geslagen vanden ghenen die dair biden dolphijn waren De here van sint george wt burgondien wert ooc doot geslagen Hier af wert namals grote wrake gedaen van hertoge philips van burgondien sinen sone die doe ionck was ende maecte verbont met coninc henric van engelant. Ende hi brachtet daer toe dat coninc Henrick creech te wiue katherine die ioncste dochter des conincs van vrancrijcke Karels die vi. die bi wilen als wtsinnich was also voorscreuen is Ende dese coninc wert daer toe gebracht dat hi coninc henric van engelant mit sijnre dochteren gaf te huwelike om te leene te houden dat hertochdom van Normandien, ende hi ontfinc dat te lene ende dede hem manscap Ooc wast gesloten, waert dat coninc Henric van engelant manlic oor crege van vrou Ka-

[fol. 165v]

therine voorseyt, so soude dat oor die crone van vrancrijke besitten na des voorseyden conincx doot, ende die dolphijn soude dan daer af berooft sijn. Maer die dolphijn en wilde dit van geenre weerden houden, seggende dat in sijns vaders macht niet en was hem te onteruene om vele redenen. So dat orlogen menich iaer duerende op geresen sijn sonderlinge na die doot sijns vaders want hi hem ghepijnt heeft dat rijcke te aenueerden tegen den voorscreuen coninc Henrick die hem te Parijs coninck dede cronen ende teghen hertoghe Philips van Bourgondien als met hem verbonden so dat si dmeeste deel vander cronen cregen. als Picardien, normandien, gascoengien, tlant omtrent Parijs, dye champaingnie ende meer ander landen vrancrijcke seer destruerende. Mer die hertochdommen van Orliens, van Berry, van Touraynen, van Bourbon ende meer ander en cregen si niet noch ooc dat Dolphinaet

¶ Jnt iaer van .xx. corts na paesschen hertoge Jan Tantwerpen sijnde maecte eenen staet van raetslieden, eenen zegelaer ende andere officieren, als den here van Assche met sinen outsten sone, meester Jan bont, Claes vanden werue ende meer andere, om in allen saken met hem te beradene.

¶ Van dair track hi tot sinte Martijns dijck in zeelant, ende daer gaf hi ouer bi quaden rade seer onwijslick heer Jan van beyeren dat regimente sijns lants van Hollant, Zeelant ende Vrieslant, ende maecten daer aff regent ende Ruwaert in sijn stadt met openen brieuen

¶ Corts daer nae quam hertoge Jan te bruessel dair hi bleef liggende ende dede daer munten penningen dye drylanders heten als geconsenteert van drie landen, te weten Brabant, henegouwe ende hollant Doe gafmen weder orlof al den vrouwen ende ioncfrouwen vanden houe, wtgenomen die vander nieuwer ordinancien waren als voorseyt is. So quam te bruessel vrou Margriete der hertoginnen moeder ende quam ghereden int hof op Couwenberch biden hertoge om die nieuwe ordinancie te breken Mer die hertoge die ionghe man hadde so quaden raet dat si noch haer dochter niet en mochten verhoort sijn. So dat vrou Margriete reet tot haer herberge inden spiegel, ende haer dochter vrou Jacoba volchde haer ter stont al weenende te voet alleen met eenen man,dies menich mensche hem bedroefde. Des ander dages reden beyde moeder ende dochter met eenen schonen state te Keynout waert.

¶ Jtem so die baenroetsen vanden lande metten eedelen dan in discoorde ende twist stonden tegen die geen die den hertoge qualic ende scandelijc regeerden so datse niet meer comen en wilden totten dachuaerden des hertogen So heeft die hertoge een wonderlic heymelic verbont laten maken tot .xxv. personen te bruessel twelc een oirspronc was van veel partijscapen want tbegreep veel articulen tot onminnen ende twist dragende. Ende daer af werden veel bezegelde brieuen gemaket, die die hertoge confirmeerde. etcetera.

¶ Jtem die gedeputeerde vanden steden van bruessel, van Antwerpen, van shertogenbossche sijn tot Cortenberge getrocken om een accoort te maken tusschen den hertoge ende sijn edelen ende

[fol. 166r]

die stadt van Louen Mer aengemerct dat die hertoge so scadelijke dienaers bi hem hadde die sijn eere noch sijnre landen weluaren en besorchden soe men seyde, mer lieten hem sijn goeden vercopen of belasten daer die penningen tot sinen orbare niet ghekeert en werden ende twist ende discoort maecten tusschen den hertoge ende sijn eedelen ende sinen landen ende ooc die sake waren also si seyden dat die hertoginne van haren here gescheiden was So en conden die gedeputeerde vanden voorscreuen drie steden geen accoorde maken Mer die baenrootsen ende edele die te Louen lagen hebben mits desen ende anderen abusen vele van shertogen raetslieden, als den here van Assche Jan sinen sone ende ander sijn dienaren gebannen te Cipers ende elders ende niet weder te comen in Brabant tot dat die landen van Hollant, zeelant ende vrieslant weder souden comen sijn in de handen vanden hertoge Ende daer bi waren ooc dye gedeputeerde vanden steden van Tricht, Thienen, leeuwe, nyuele, liere ende van anderen cleyn steden in brabant Ende corts daer na hebben die steden van Bruessel ende van Antwerpen aen die edele van brabant ende aen die stadt van Louen ghesonden hair brieuen datse die voorseyde correctie approbeerden

¶ Dair na veranderde hertoge Jan weder om sinen staet ende maecte ander raetslieden die de selue macht hadden die hy den heren van Assche ende den anderen te voren ghegeuen hadde.